Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Zmienność podstawowych parametrów złoża węgla brunatnego PĄTNÓW IV

100%

Szwed-Lorenz J. , Dąbek R.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2002

|

tom Vol. 102, nr 29

221-227

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej wybranych parametrów (możliwości pokładu węgla, miąższości nakładu, wartości opałowej, zawartości popiołu i siarki całkowitej) złoża węgla brunatnego Patnów IV. Dokonano oceny zmienności poszczególnych parametrów decydujących o przemysłowej wartości złoża.

EN

The results of statistical analysis of selected lignite deposit parameters (thickness of overburden, thickness of lignite seam, calorific value of lignite, ash content in lignite, total sulphur in lignite) are presented in this article. Evalution of the variability of several parameters that determine the conunercial value of deposit was carried out on the basis of these results.

2

Zastosowanie metody magnetycznego rezonansu jądrowego do oceny parametrów zbiornikowych skał na przykładzie złoża gazu ziemnego Palikówka

75%

Klaja J. , Gąsior I.

Prace Instytutu Nafty i Gazu

|

2008

|

tom nr 155

1-77

PL

W niniejszej pracy zaprezentowano modele matematyczne, umożliwiające wyznaczenie nasycenia wodą nieredukowalną, wodą związaną z iłami oraz przepuszczalności i porowatości dynamicznej w mioceńskich skałach zbiornikowych w profilu otworów wiertniczych rejonu Palikówka. Badania wykonano na materiale rdzeniowym pochodzącym z trzech otworów wiertniczych: Palikówka-2, Palikówka-3, Palikówka-5. W procesie tworzenia modeli wykorzystano dane laboratoryjne uzyskane metodą magnetycznego rezonansu jądrowego (NMR), porozymetrii rtęciowej i helowej oraz metodą rentgenowską. Dla prawidłowego określenia nasycenia wodą nieredukowalną wyznaczono średnią wielkość czasu granicznego T2G2 dla skał z badanego rejonu. Modele matematyczne umożliwiające wyznaczenie wyżej wspomnianych parametrów zbiornikowych skał opracowano dla poszczególnych otworów wiertniczych oraz dla całego rejonu. W procesie tworzenia tych modeli wykorzystano metody statystyczne takie jak: estymacje nieliniową oraz analizę regresji wielokrotnej. Opracowane modele matematyczne zastosowano w interpretacji profilowań geofizycznych dla otworu Palikówka-2 a następnie sprawdzono możliwość ich wykorzystania dla otworów: Palikówka-7, znajdującego się w centralnej części złoża oraz Palikówka-3, usytuowanego w granicznej części złoża, poza konturem gaz-woda. Dla wszystkich analizowanych odwiertów uzyskano zadawalające wyniki tworzące spójny zbiór danych logicznie wpasowanych w strukturę złoża, pozostających w zgodności zarówno z danymi laboratoryjnymi, wynikami prób, jak i składem mediów przypływających. Do określenia nasycenia wodą nieredukowalną skał zastosowano także sieci neuronowe. Najlepsze wyniki uzyskano przy wykorzystaniu sieci typu perceptronów wielowarstwowych MLP. Opracowana metodyka może być stosowana dla skał piaskowcowo ilastych przedgórza Karpat, zaś skonstruowane modele - w procesie interpretacji profilowań geofizycznych w rejonie Palikówka.

EN

This study presents mathematical models, enabling determination of irreducible water saturation, water bound in clays, as well as permeability and dynamic porosity in Miocene reservoir rocks within profile of Palikowka region boreholes. The research was carried out for core samples originating from three boreholes: Palikowka-2, Palikowka-3, and Palikowka-5. Laboratory data, acquired with nuclear magnetic resonance (NMR) method, mercury and helium porozymetry, as well as X-ray method were used in process of these models creation. In order to properly determine irreducible water saturation, average value of T2G2 limit time was determined for rocks originating from the region under research. Mathematical models, enabling determination of above-mentioned reservoir parameters of rocks were developed both for individual boreholes, and for the region as a whole. Statistical methods, such as non-linear estimation and multiple regression analysis, have been employed in process of these models creation. Developed mathematical models were used in interpretation of well logging for Palikowka-2 borehole, and then possibility of using them for Palikowka-7 borehole, located in central part of the deposit, as well as Palikowka-3 located at the deposit boundary, outside the water-oil contour, was verified. For all analysed boreholes satisfactory results have been obtained, creating coherent data set logically matched into deposit structure, conforming both to laboratory data, results of tests and inflowing media composition. For purposes of irreducible water saturation of rocks determination, neural networks have also been used. The best results were obtained when using networks of multi-layer perceptrons (MLP) type. Developed methodology can be employed for sandstone - clayey rocks of Carpathian Foremountain, while the models built - in process of well logging interpretation works for Palikowka region.

3

Deskrypcja parametrów złoża w modelowaniu rozmytym - zarys problematyki

75%

Krzak M.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2014

|

tom nr 88

135--148

PL

W naturalnym języku często funkcjonują nieprecyzyjnie pojęcia próbujące odzwierciedlać otaczającą rzeczywistość. Matematycy od dość dawna wskazywali, że sam rachunek prawdopodobieństwa nie jest w stanie uchwycić całego zakresu możliwych aspektów niepewności, a precyzyjniej ujmując niedoskonałości informacji. Powszechnie używane pojęcia i zwroty w języku naturalnym, np. ludzie wysocy, około 5, bardzo zimno, to wzorcowe terminy nieprecyzyjne (rozmyte). Granica pomiędzy stanem gdzie jest zimno i ciepło, ludzi wysokich i niskich nie jest skokowa, a niektóre zwartości opisujące konkretny wzrost czy temperaturę spełniają daną właściwość w różnym stopniu. Takie stopniowanie pomiędzy pełną przynależnością, częściową przynależnością i brakiem przynależności nie może być ujęte w klasycznej teorii zbiorów. Ograniczenia tradycyjnej teorii mnogości rozwiązuje teoria zbiorów rozmytych. W zagadnieniach geologiczno-złożowych funkcjonują często kategorie rozmyte. Używanie terminów takich jak: duże/małe złoże, bogata/uboga ruda, duża/mała miąższość serii, wysoka/niska zawartość siarki, dobre/złe właściwości flotacyjne i wiele innych jest naturalną cechą języka, narzędzia ekspresji w dążeniu do wyrażenia i wzajemnego porozumiewania się. Wszelkie cechy złoża wyrażane w sposób ilościowy (parametry złoża) mogą być w taki sposób werbalizowane. Czy złoże gazu ziemnego jest duże, gdy jest w nim co najmniej 100 mln m3? a może 99 mln m3 stanowi tę granicę? a może 98 mln m3, czy jest to jeszcze zupełnie inna wielkość zasobów. Próba ustalenia rozgraniczenia wydaje się zabawna i oczywiste jest, że będzie ona kłopotliwa, gdyż transformacja pojęć jakościowych w kierunku ilościowych nie zawsze jest bezpośrednia i bezproblemowa. W artykule przybliżono podstawową terminologię i generalne zasady modelowania rozmytego. Bazując na przykładzie złoża rud miedzi wskazano i zademonstrowano narzędzia nieprecyzyjnego opisu do pojęć i parametrów stosowanych w geologii złożowej.

EN

There is a lot of imprecise terms in natural language which are trying to reflect the surrounding reality. Mathematicians for a long time pointed out that the probability only is not able to grasp a whole range of uncertainty aspects and more precisely speaking, imperfect information. Commonly used terms and phrases in natural language such as tall men, about 5, very cold, are standard imprecise (fuzzy) concepts. The boundary between the state where it is cold and heat, high and low humans is not discrete, and some specific values for the temperature or height description match the specified property with varying degrees. Such gradation between the full membership, a partial membership and lack of membership may not be expressed in the classical set theory. Limitations of traditional set theory solve the theory of fuzzy sets. In the geological and mineral deposits issues fuzzy categories are often met. Using those terms like: large/small deposit, rich/lean ore, large/small deposit thickness, high/low sulfur content, good/bad flotation properties and many others, is a natural-structural feature of the language the tools of expression in the tendency to mutual agreement. Any mineral deposits features expressed in a quantitative way (deposit parameters) may be similar to the mentioned manner verbalized. Is natural gas field is large, when it has at least 100 million cubic meters? Or perhaps 99 million cubic meters is the limit? Or perhaps 98 million cubic meters, and maybe it is still quite different resources volume. Trying to determine distinction seems to be funny and it is obvious that it will be troublesome, since the qualitative concepts transformation into the quantitative direction is not always direct and easy. In the paper the basic terminology and general principles of fuzzy modeling has been approached. Basing on the copper ore example the tools of imprecise description has been indicated and demonstrated.

4

Analiza zmienności głównych parametrów złoża węgla brunatnego Bełchatów w zachodniej części pola Szczerców

75%

Jagóra E. , Szwed-Lorenz J.

Prace Naukowe Instytutu Górnictwa Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały

|

2005

|

tom Vol. 113, nr 31

87-98

PL

W artykule przedstawiono wyniki analizy statystycznej wybranych parametrów (miąższość złoża, stosunek N:W, wartość opałowa, zawartość popiołu i siarki całkowitej) złoża węgla brunatnego Bełchatów w zachodniej części pola Szczerców. Dokonano oceny zmienności poszczególnych parametrów decydujących o przemysłowej wartości złoża.

EN

The results of statistical analysis of lignite deposit (thickness of seam, overburden/lignite seam ratio, calorific value, ash content and total sulphur in lignite) are presented in this article. Estimation of the variability of several parameters that determine the commercial value of deposit was carried out on the basis of these results.

5

Weryfikacja poprawności doboru gęstości sieci otworów rozpoznawczych dla określonego stopnia rozpoznania parametrów złoża z zastosowaniem metod geostatystycznych

63%

Naworyta W. , Mazurek S.

|

2007

|

tom R. 49, nr 5-6

139-145

PL

Dokładne rozpoznanie zmienności cech złożowych ma kluczowe znaczenie dla procesu sterowania wydobyciem w funkcji jakości strumienia urobionej kopaliny. W przypadku węgla brunatnego (obok wartości opałowej) zawartość siarki oraz piasku w dużym stopniu decydują o jego przydatności do procesu spalania oraz, co jest bardzo ważne, wpływają na jego cenę (ponieważ to zawartość piasku powoduje najczęściej wzrost zawartości popiołu i jednoczesne obniżenie kaloryczności). W pracy zaprezentowano ocenę dokładności szacowania wartości średniej parametrów złożowych w blokach o różnych rozmiarach, z uwzględnieniem ich zmienności rozpoznanej istniejącą siecią otworów. Do realizacji tego celu posłużono się narzędziami geostatystycznymi. Pracę wykonano na podstawie danych z otworów rozpoznawczych wybranych złóż węgla brunatnego KWB Konin w Kleczewie SA. W przypadku zawartości siarki zmienność, struktura oraz stopień jej rozpoznania otworami są wystarczające i upoważniają do określenia metodą krigingu średniej zawartości w blokach 50 x 50m z dużą dokładnością. W odróżnieniu do siarki, zawartość piasku wykazuje dużą zmienność przy znaczącym udziale zmienności lokalnej. Przy szacowaniu średniej zawartości piasku V blokach, w celu uniknięcia ryzyka przekroczenia określonej wartości, należy uwzględnić tolerancję wynikającą z wielkości błędu szacowania średniej.

EN

Exact recognition of variability of a deposit quality is important for steering of the quality of extracted commodity. In the case of lignite next to calorific value, the concentration of sulphur and the content of sand determine its usefulness for burning process and affect its price. We present an assessment of accuracy of deposit parameters estimation regarding the level of recognition of their variability using the existing grid of boreholes. To realize this purpose we used geostatistical tools. The work was done using the data of boreholes from chosen lignite deposits in lignite mine "Konin" S.A. In the case of sulphur content, the variability, the structure and the degree of recognition with boreholes are sufficient and may be used to determine mean content of S in 50 x 50 m blocks with high accuracy. On the contrary, sand content exhibits higher variability with a considerable share of nugget variance. In order to avoid a risk of exceeding definite value when estimating the sand content in blocks it is necessary to consider a tolerance resulting from the error of mean value assessment.

6

A fuzzy description of the ore deposit as a support tool in its exploitation recognition

63%

Krzak M. , Panajew P. , Krzak M. , Panajew P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi Polskiej Akademii Nauk

|

2018

7

Rozmyty opis złoża rud jako narzędzie wsparcia w jego rozpoznaniu eksploatacyjnym

63%

Krzak M. , Panajew P.

Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN

|

2018

|

tom nr 106

85--99

PL

Rozpoznanie eksploatacyjne złoża zmierza do takiej oceny jego parametrów, aby możliwe było prowadzenie bezpiecznej i opłacalnej produkcji. Poszczególne, istotne z punktu widzenia gospodarki złożem parametry, szacowane są na podstawie prowadzonych przez geologiczne służby kopalniane obserwacji. Te z kolei wiążą się zazwyczaj z poborem prób, wykonaniem odwiertów, analizami laboratoryjnymi itp. W artykule zaproponowano możliwości wykorzystania opisu rozmytego do oceny parametrów złoża. W charakterystyce rozmytej w miejsce konkretnej wielkości numerycznej pojawiło się nieprecyzyjne opisowe określenie. To podejście wykorzystane zostało do deskrypcji cech złoża (zawartości metali, miąższości, zasobności) poprzez przypisanie im konkretnych funkcji charakterystycznych, których rozkłady oparto na podstawowych wielkościach statystycznych. Funkcje charakterystyczne mogą być wykorzystane dla przygotowania strategii eksploatacji, dla dowolnych konfiguracji wymaganych parametrów złoża, wynikających z potrzeb zarządzania produkcją. Użyto w tym celu wybranych operatorów logicznych zbiorów rozmytych. W kolejnym podejściu do modelowania rozmytego wskazano na sposobność charakterystyki złoża w ujęciu subiektywnym, gdzie ocena parametrów złoża opiera się na zgrubnej, w pewien sposób uznaniowej obserwacji i ocenie. Taka konstrukcja modelu umożliwiała całościową ocenę złoża z punktu widzenia dowolnych parametrów. Poprzez implementację odpowiednich reguł wnioskowania uzyskano adekwatne płaszczyzny sterowania rozmytego, które również mogą być użyteczne w kontekście planowania wydobycia.

EN

The operational mineral deposit reconnaissance tends to evaluate its parameters to conduct safe and profitable production. Particular deposit parameters, important from the point of mineral deposit management, are estimated on the basis of observations carried out by mining geological surveys. These observations usually involve sampling, drilling, laboratory analyses and others. 86 The use of fuzzy description to assess the parameters of the mineral deposit was proposed in the paper. In the fuzzy characteristics, an imprecise descriptive description appeared in place of a particular numerical quantity. This approach was used to description of the ore deposit features (metal content, volume, and metal yield) by assigning them specific characteristic functions, whose distributions were based on basic statistical quantities. Characteristic functions can be used to prepare operational strategies for any configuration of required deposit parameters resulting from the production management needs. For this purpose, selected logical operators of fuzzy sets were used. In the next approach to fuzzy modeling, an opportunity to characterize the deposit in a subjective approach was indicated, where the assessment of the deposit parameters is based on rough, in some way, discretionary observation and evaluation. Such model construction enabled the overall assessment of the deposit from the point of view of any parameters. Through the implementation of appropriate inference rules, adequate fuzzy control planes were obtained, which may also be useful in the context of operational mine strategy planning.

8

Wpływ gęstości sieci rozpoznawczej na dokładność rozpoznania parametru złożowego z uwzględnieniem charakteru jego zmienności

51%

Naworyta W.

|

2007

|

tom R. 49, nr 7

46-51

PL

W oparciu o informację z sieci otworów rozpoznawczych przeanalizowano zawartość parametrów jakościowych węgla brunatnego - zawartość siarki oraz udział piasku w węglu brunatnym jednego ze złóż eksploatowanych przez KWB Konin. Korzystając z narzędzi geostatystycznych oceniono dokładność szacowania wartości średniej w blokach eksploatacyjnych. Metodą sztucznej eliminacji niektórych otworów w sieci rozpoznawczej przeanalizowano wpływ gęstości sieci na jakość rozpoznania zmienności parametrów złożowych oraz na dokładność szacowania wartości średniej w blokach. Wyniki eksperymentu wykazały duże różnice w dokładności szacowania średniej siarki i piasku. Najbardziej rozrzedzona sieć otworów jest wystarczająca do rozpoznania struktury i szacowania średniej zawartości siarki w blokach o wymiarach 50 x 50 m. W przypadku zawartości piasku, ze względu na zmienność tego parametru, nawet najlepszy wariant sieci nie umożliwia szacowania średniej w blokach 50 x 50 m z błędem mniejszym niż 8%.

EN

Basing on existing borehole net we present analyze of sulphur and sand content in brown coal of one deposit exploited by Open Pit Mine Konin. For assessment of variability of deposit parameters we used geostatistical methods. Basing on variogramms we asset an accuracy of mean estimation using block-kriging. With elimination of some boreholes we analyzed the impact of net density on structure identification quality of deposit parameters and accuracy of their mean prediction in blocks. Effects of experiment show significant differences in the accuracy of mean prediction for both deposit parameters. The thinnest borehole net is good enough for structure recognition of sulphur and for estimation of its mean in square blocks 50 x 50 m. Because of variability of sand content in the brown coal even the best analyzed borehole net is not enough good for estimation of mean in blocks with acceptable kriging standard deviation.

9

Identyfikacja parametrów wpływających na efektywność drążenia wyrobisk korytarzowych w kopalniach węgla kamiennego

51%

Sobczyk E. J.

Górnictwo i Geoinżynieria

|

2010

|

tom R. 34, z. 3

199-214

PL

W artykule przeprowadzono analizę drążenia wyrobisk korytarzowych w wybranych kopalniach węgla kamiennego w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Łącznie analiza dotyczyła 838 wyrobisk korytarzowych wykonanych w latach 2003-2008. Przeprowadzona została wskaźnikowa ocena efektywności prowadzenia robót przygotowawczych na podstawie opracowanej nowej metodyki. Określone zostały dwa modele struktury efektywności drążenia wyrobisk korytarzowych: pierwszy ze względu na osiągane postępy, drugi ze względu na osiągane wyniki ekonomiczne. Na tej podstawie sformułowano agregatowe wskaźniki (dla postępów - Wp i dla kosztów - We), które w sposób syntetyczny mierzą wpływ zagrożeń naturalnych, parametrów złoża oraz parametrów technologicznych na ograniczenie postępu i poziom kosztów drążenia wyrobisk korytarzowych. Podjęto próbę obliczenia optymalnego postępu drążenia wyrobisk korytarzowych przy minimalnym koszcie w poszczególnych przedziałach wartości wskaźnika oceny efektywności We. Zaprezentowano także analizę średnich wartości postępów i kosztów w wybranych kopalniach węgla kamiennego. W analizie uwzględniono strukturę kosztów drążenia wyrobisk przygotowawczych z podziałem na wyrobiska węglowe, węglowo- kamienne i kamienne.

EN

The work includes an analysis of heading development process in selected Polish hard coal mines. An analysis of average tunnel development face advance and cost was done for 838 headings driven in coal mines in the years 2003-2008. A new methodology for conducting development work efficiency assessments at hard coal mines was proposed. Two structural models of heading development work efficiency were determined: the first one basing on the achieved face advance rates, the second - on the achieved financial results. The results served to formulate aggregate indexes (Wp - aggregate face advance index, We - aggregate cost index), which comprehensively measure the influence natural hazards, deposit parameters and technological parameters have on limiting tunnel face advance rates achieved as well as on development costs. An attempt was made to calculate the optimal heading drivage rate at a minimum cost for each range of the efficiency index We. Average face advance and average face financial results were also described. In analysis a cost structure of heading development with the division into coal, coal-stone and stone face was taken into consideration.