Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Poznańskie album civium – charakterystyka właściwości graficznych i językowych dokumentu

100%

Banderowicz K.

|

tom 18

|

nr 1

75-88

PL

The present article, though far from being exhaustive, makes a contribution to support the standpoint, expressed by many researchers, that there is the growing need for an inclusion of elements of paleography to studies on the history of the Polish language. The article should be viewed as an attempt at an examination of the graphical and linguistic properties of the text under scrutiny (libri iuris civilis or alba civilia of the city of Poznan from the years 1575–1793) that constitutes onomastic material excerpted from historical sources. The present article demonstrates typical characteristics of linguistic features of the document; diversity of the texts is highlighted, writing ductus instantiated in the flow of writing the text is discusses, as well as individual styles of handwriting and the tendency of the city’s scribes to differentiate letters and signs graphically (multifunctionality of signs, the influence of non-Polish handwriting styles, abbreviations).

2

Glosowane rozariusze łacińskie jako źródło w badaniach nad średniowieczną polszczyzną

84%

Deptuchowa E. , Frodyma M.

|

nr 3

84-96

PL

Celem artykułu jest prezentacja źródeł, które są podstawą naszych badań. Są to średniowieczne łacińskie słowniki z polskimi glosami, tzw. rozariusze. Gromadzimy dane dotyczące autorstwa, pochodzenia, czasu powstania, miejsca przechowywania etc. tych źródeł. Ma to służyć ukazaniu związków między rozariuszami oraz ich związków ze średniowieczną leksykografią zachodnią.

EN

The aim of this paper is a presentation of the sources on which our research is based. They are medieval Latin vocabularies with Polish glosses, the so-called “rosarii”. We collect data on the authorship, origin, chronology, place of storage etc. of these sources. This is to show the relationships between rosarii and connections with the medieval Western lexicography.

3

Od kontemplacji do twardych wymagań

84%

Sczaniecki P.

|

tom 25

244-250

EN

-

4

Podíl profesionálních pražských písařských dílen na šíření vokální polyfonie v českých zemích na přelomu 16. a 17. století:

67%

Krátká N. , Pulkrábek J.

|

nr 1-2

200-217

EN

There are many uncertainties about the production and dissemination of vocal polyphony manuscripts from Prague illuminators’ and scribes’ ateliers compared with the dissemination of monophonic vocal manuscripts. The only known “workshop” producing manuscripts with primarily polyphonic music is the one led by Master Jan Kantor Starý († 1582) in Prague’s New Town. However, the number of surviving manuscripts suggests that more “workshops” might have existed in Prague at the turn of the 16th and 17th centuries. The goal of this study is to ascertain if there were any other ateliers in Prague producing vocal polyphony manuscripts during the analysed period. The findings are based on recent palaeographic and codicological analyses of the selected group of polyphonic sources written by identical scribal hands: Kutná Hora Codex from 1593 (Czech Museum of Music, Prague), Trubka’s Gradual from 1604 (Prague City Archives, Prague), the Partbook of the St. Barbara Literary Brotherhood in Přeštice from 1619 (National Library of the Czech Republic, Prague) and a bifolio from an unknown partbook in the Gradual of the St. Castulus Church from 1580 (Library of the Archbishop’s Chateau, Kroměříž). The comparison of the analysed scribal hands indicates the existence of an atelier that was probably from the milieu of the royal court. Systematic inquiries into the professional production of polyphonic manuscripts should thus continue because that is the only way to better and fully understand the musical culture of the Czech lands during the Renaissance.

5

Początki piśmiennictwa staropermskiego Stefanowski anbur (abur) jako jeden z najstarszych zabytków uralskich.

51%

Wojan K.

|

2015

|

nr 2

89–108

EN

The purpose of the article is a synthetic description of the genesis and peculiarity of the oldest Permian writing — the anbur (abur) from 1372, created by St. Stephen of Perm (Hrap). Old Permian linguistic scripts belong to the oldest, after Hungarian, in the history of Ugro-Finnish (Uralian) literature. The anbur was developed on the basis of Cyrillic graphics, the Greek alphabet and Old-Permian runic tradition, the so-called pas. However, the origin of the writing has not been explained yet. Scholars point at similarities of the signs of the anbur to the alphabets of Caucasian languages (especially the phonemic Old Georgian writing) and Old Armenian, and even Aramaic; they also argue for its connections with Iranian linguistic systems (there is a possibility of existence in old Perm of a literature of Persian provenience) and similarities to an Old Indian consonantal system of writing of a liturgical nature — the brahmi from XIII century BC. Recently it was discovered that the graphonimics (names of the letters) of the anbur constitutes a semantic coherence. St. Stephen had given his alphabet a numerical form. The Author presents the few surviving Old Permian scripts of writing (recordings of uninterrupted texts), which include lists of alphabets, inscriptions above icons, insertions in Russian manuscripts from the XV–XVI centuries.

RU

и xaрактера анбура (абура) — первой древнепермской (древнекоми) письменности, созданной в 1372 году св. Сфефаном Пермским (Храпом). Анбур относится к старейшим, уступая лишь венгерским, памятникам финно-угорской (уральской) письменности. Он создан на основе графики кириллицы, греческого алфавита и древнепермской рунической символики, т.е. пасов. Происхождение этой азбуки пока в полной мере не выяснено. Ученые прослеживают сходство знаков анбура с алфавитами кавказских (точнее с древнегрузинским звуковым алвафитом), древнеармянского, и даже арамейского языков; некоторые доказывают также связи с иранскими языковыми системами (вероятно в древней Перми существовала письменность персидского происхождения) и сходство с древнеиндийской письменностью литургического характера — брахми с XIII в. д.н.э. В последние годы в палеографии было обнаружено, что графонимика анбура представляет собой семантически значимую целостность. Св. Стефан придал своей азбуке вид числовой системы, подобно тому, как это имело место в византийской и кириллической (славянской) системах письма. Автор статьи представляет древнепермские памятники письменности, к которым восходят алфавитные списки, иконографические надписи, приписки в рукописях с XV–XVI вв.

PL

Celem artykułu jest syntetyczny opis genezy i specyfiki najstarszego pisma permiackiego - anburu z 1372 roku, którego twórcą jest misjonarz św. Stefan z Permu (Hrap). Zabytki językowe staropermskie należą do najstarszych po węgierskich w historii literatury ugrofińskiej (uralskiej). Anbur powstał na bazie grafiki cyrylicy, alfabetu greckiego i staropermskiej symboliki runicznej, czyli tzw. pasów (pas). Geneza pisma nie została jednak wyjaśniona. Uczeni wykazują zbieżności znaków anburu z alfabetami języków kaukaskich (w szczególności głoskowego pisma starogruzińskiego) i staroormiańskiego, a nawet aramejskiego; udowadniają oni również związki z irańskimi systemami językowymi (prawdopodobieństwo istnienia w dawnym Permie piśmiennictwa pochodzenia perskiego) oraz zbieżności ze staroindyjskim spółgłoskowym pismem o charakterze liturgicznym — brahmi z XIII w. p.n.e.. Niedawno odkryto, iż grafonimika (nazwy liter) anburu stanowi semantyczną spójność. Św. Stefan nadał abecadłu postać liczbową. Autorka wymienia nielicznie zachowane staropermskie zabytki piśmienicze (zapisy tekstów ciągłych), do których zalicza się spisy alfabetów, napisy nad ikonami, dopiski w ruskich rękopiśmiennych księgach z XV–XVI wieku.