Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Utlenianie p-toluidyny ozonem w fazie ciekłej

100%

Galstyan A. , Marshalok H. , Galstyan G.

|

tom T. 97, nr 3

393--397

PL

Zbadano kinetykę i mechanizm katalitycznego utleniania p-toluidyny ozonem w fazie ciekłej i opracowano podstawy technologii syntezy alkoholu 4-aminobenzylowego, 4-aminobenzaldehydu oraz kwasu 4-aminobenzoesowego. Stwierdzono, że po wstępnym acylowaniu substratu w kwasie octowym w obecności octanu kobaltu(II) i bromku potasu udaje się skierować proces utleniania w kierunku tworzenia kwasu 4-aminobenzoesowego. W warunkach ozonowania w roztworze bezwodnika octowego w obecności kwasu siarkowego, octanu manganu(II) albo jego mieszaniny z bromkiem potasu utlenianie udaje się zatrzymać na etapie alkoholu 4-aminobenzylowego lub aldehydu 4-aminobenzoesowego. Zbadano parametry technologiczne i ustalono optymalne warunki prowadzenia procesów.

EN

p-MeC6H4NH2 and PhMe were oxidized with O3 in Ac2O or AcOH+H2SO4 in presence of Mn(II)+Br catalyst. The selective oxidn. of Me group was possible after the previous N-acylation of the NH2 group. Mn(OAc)2 in the system Ac2O-PhMe-H2SO4-O3 showed a high selectivity in the formation of p-AcNHC6H4CH2OH at 303 K for 0.5 h and molar ratio Mn(OAc)2:PhMe:H2SO4 = 1:4:10. Mn(OAc)2 in the presence of KBr was converted into a MnBr complex with an increased catalytic activity to produce p-AcNHC6H4CHO. Co(AcO)2 in AcOH soln. promoted a deep oxidn. of p-AcNHC6H4Me to p-AcNHC6H4COOH at 368 K, for 1 h and molar ratio Co(OAc)2:KBr:p-MeC6H4NH2 = 1:1:5.7.

2

4-Toliloamina (p-toluidyna) : dokumentacja proponowanych dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

80%

Soćko R. , Gromiec J.

|

tom Nr 2 (104)

39--61

PL

4-Toliloamina (p-toluidyna) ma postać białych, połyskujących płatków. Substancja ta jest wytwarzana i/lub importowana do Europejskiego Obszaru Gospodarczego w ilości 1 000 ÷ 10 000 t/rok. Związek jest używany jako półprodukt w syntezach substancji organicznych, m.in. przy produkcji: barwników, żywic jonowymiennych, pestycydów oraz farmaceutyków. Około 1 000 t 4-toliloaminy/rok stosuje się do produkcji pestycydów, m.in. insektycydu o nazwie Fipronil oraz fungicydu Tolylfluanid. Substancja jest stosowana także w laboratoriach jako odczynnik do wykrywania: ligniny, nitrylu oraz floroglucynolu. W projekcie dyrektywy ustanawiającej 5. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zamieszczono wartości dla 4-toliloaminy na poziomie: OEL (TWA) – 4,46 mg/m3 , STEL – 8,92 mg/m³ . Wartość średnia ważona jest dwukrotnie mniejsza od obowiązującej wartości NDS dla 4-toliloaminy w Polsce – 8 mg/m³ . Podczas narażenia zawodowego na 4-toliloaminę duże znaczenie ma droga inhalacyjna i skórna. Według danych o narażeniu na 4-toliloaminę uzyskanych od Głównego Inspektora Sanitarnego za 2017 i 2018 r., nie odnotowano w warunkach zawodowych przekroczenia obowiązującej wartości NDS (8 mg/m³ ). 4-Toliloamina jest klasyfikowana jako substancja działająca toksycznie po połknięciu, przez drogi oddechowe i w kontakcie ze skórą, działająca drażniąco na oczy oraz uczulająca w kontakcie ze skórą. Ponadto 4-toliloaminę zaklasyfikowano jako substancję rakotwórczą kategorii zagrożenia 2., czyli substancję, co do której podejrzewa się, że jest rakotwórcza dla człowieka. Na podstawie dostępnych danych wykazano, że krytycznymi skutkami narażenia na 4-toliloaminę są krew (methemoglobinemia) i wątroba. Podstawą do wyliczenia wartości NDS było działanie methemoglobinotwórcze 4-toliloaminy odnotowane w badaniu na szczurach Wistar, którym podawano związek z paszą o zawartości 4 lub 14% tłuszczu, w dawkach: 0; 40; 80 lub 160 mg/kg mc./dzień przez 1- i 3-miesiące. 4-Toliloamina powodowała u zwierząt narażanych istotny statystycznie, w porównaniu do zwierząt z grupy kontrolnej, wzrost poziomu methemoglobiny we krwi. Przyjmując za wartość LOAEL dawkę 40 mg/kg mc./dzień wyliczono z niej wartość NDS. Na podstawie wyników przeprowadzonych obliczeń zaproponowano dla 4-toliloaminy wartość NDS na poziomie 4,46 mg/m³ (tj. takim jaki jest podany w projekcie dyrektywy ustanawiającej 5. wykaz wskaźnikowych dopuszczalnych wartości narażenia zawodowego zgodnie z dyrektywą 98/24/WE). Wartość NDSCh zaproponowano na poziomie 8,8 mg/m³ . Ustalona wartość NDSCh powinna zabezpieczyć pracowników przed możliwym podrażnieniem oczu. Ze względu na działanie drażniące 4-toliloaminy na oczy zaproponowano oznakowanie związku literą „I” (substancja o działaniu drażniącym), a ze względu na wartość LD50 po podaniu na skórę królika wynoszącą 890 mg/kg mc. – opatrzenie informacją o wchłanianiu przez skórę („skóra” – wchłanianie substancji przez skórę może być tak samo istotne, jak przy narażeniu drogą oddechową). 4-Toliloamina zgodnie z klasyfikacją zharmonizowaną została zaklasyfikowana jako substancja działająca uczulająco na skórę, dlatego zaproponowano wprowadzić również oznakowanie literą „A” – substancja o działaniu uczulającym. Działanie uczulające na skórę wykazano u świnek morskich oraz ludzi uczulonych na p-fenylenodiaminę, u których odnotowano reakcję krzyżową na 2-procentową 4-toliloaminę. Zaproponowano pozostawić zalecaną wartość dopuszczalnego stężenia w materiale biologicznym (DSB) dla 4-toliloaminy na poziomie ustalonym dla związków methemoglobinotwórczych, tj. 2% methemoglobiny we krwi. Zakres tematyczny artykułu obejmuje zagadnienia zdrowia oraz bezpieczeństwa i higieny środowiska pracy będące przedmiotem badań z zakresu nauk o zdrowiu oraz inżynierii środowiska.

EN

4-Aminotoluene (p-toluidine) has the form of white, lustrous plates or leaflets with a characteristic wine-like odour. The substance is manufactured and / or imported into the European Economic Area in the amount of 1000–10.000 t / year. Five registrants from Germany registered the substance on ECHA’s website. 4- Aminotoluene is used as an intermediates in the manufacture of many dyes, resins, pesticides, pharmaceuticals and in the synthesis of organic chemicals. About 1000 t of 4-aminotoluene / year is used for the production of pesticides, including an insecticide called Fipronil and a fungicide Tolylfluanid. The substance is also used in laboratories as a reagent for lignin, nitrile and phloroglucinol. 4- Aminotoluene is included in draft Directive (Chemical Agents Directive 98/24 / EC) establishing the 5th list of indicative occupational exposure limit values with values: OEL: 4.46 mg / m³ ; STEL: 8.92 mg / m³ , much lower than the obligatory MAC value at 8 mg/m³ in Poland therefore the monograph with the hygienic standard proposal has been developed again. As far as occupational exposure to 4-aminotoluene (production and use) is concerned, the route of exposure is significant: inhalation and dermal contact. Taking into consideration health effects, 4-aminotoluene is classified as toxic by inhalation, in contact with the skin and if swallowed, irritating to eyes, sensitising by skin contact and carcinogenic cat. 2 (suspected of causing cancer). A review of scientific literature showed that exposure to 4-aminotoluene affects blood (methemoglobin inducer) and the liver. The basis for calculating the proposed MAC value was the methaemoglobinogenic effect of 4-aminotoluene recorded in a 1- and 3-month study on Wistar rats, which were given 4-aminotoluene with feed containing 4% or 14% fat, in doses: 0; 40; 80 or 160 mg/kg/day. 4-Aminotoluene caused statistically significant, dose-related increases in the level of methaemoglobin in the blood compared to control animals. Based on the above effect, the 40 mg / kg / day dose was taken as the LOAEL value and the OEL value was calculated from it. It was proposed to adopt an OEL value of 4-aminotoluene at 4.4 mg /m³ , i.e. as it is in the draft directive establishing the 5th list of indicative occupational exposure limit values according to Directive 98/24 / EC. The instantaneous value of OELs was proposed at the level of 8.8 mg/m³ . This value should protect employees against possible eye irritation. Due to the eye irritation of 4-aminotoluene, it was proposed to label the compound with the letter “I” (irritant), and because of the LD50 after administration to the skin of a rabbit of 890 mg/kg. – information on skin absorption (‘skin’ – absorption of the substance through the skin may be just as important as when inhaled). 4-Aminotoluene according to the harmonized classification was classified as a skin sensitiser, therefore it was proposed to introduce the notation with the letter “A” – a substance with sensitizing effect. Skin sensitization has been demonstrated in guinea pigs and in people allergic to p-phenylenediamine, in which a cross reaction to 2% 4-aminotoluene has been reported. It was proposed to leave the limit value as admissible concentration in biological material (DSB) at the level recommended for methaemoglobinogenic substances, i.e. 2% of methaemoglobin in the blood. This article discusses the problems of occupational safety and health, which are covered by health sciences and environmental engineering.

3

Toksykodynamiczne wlasciwosci toluidyn w zatruciu przewleklym. Cz.I. Badania zwierzat karmionych pasza pelnobialkowa

41%

Malik-Brys M. , Senczuk W.

|

nr 1

67-71

PL

Opracowano metodę oznaczania toluidyn we krwi i w moczu. W ekspozycjach 6 i 12 miesięcznych wykonanych drogą doustną określono przebieg wchłaniania toluidyn do krwi oraz wydalanie z moczem w zależności od dawki, czasu narażenia oraz rodzaju izomeru. Badano również wpływ toluidyn na zawartość methemoglobiny, zmiany aktywności wybranych enzymów w surowicy krwi oraz zmiany morfologiczne krwi.

EN

The aim of the study was to assess delayed toxic effects of different doses of three toluidyne isomers during prolonged exposure. Female Wistar rats were used in the experiment. Toluidine isomers were added to the food containing 24% of protein. A gas chromatography method for the quantitative determination of toluidines in blood and urine was developed. The effects of dose, exposure duration and compound type on the concentration of the compound in blood, methemoglobin level and urine content of the compound were determined. The hematological parameters and plasma enzyme activities were studied. Within the dose and exposure-duration ranges used in the experiment, o-toluidine proved to be the isomer that reached highest blood and urine concentrations.

4

Toksykodynamiczne wlasciwosci toluidyn w zatruciu przewleklym Cz.III. Wplyw diety na przebieg zatrucia

41%

Malik-Brys M. , Senczuk W.

|

nr 3

275-281

PL

Porównywano wpływ diety pełnobiałkowej (24% białka) oraz niskobiałkowej (8% białka) na szereg parametrów świadczących o szkodliwym działaniu toluidyn. Podstawowe różnice dotyczyły stężenia związku we krwi, w moczu oraz zawartości methemoglobiny u szczurów karmionych dwoma rodzajami diet. Jednocześnie obserwowano różny stopień wyniszczenia zwierząt oraz różny stopień nasilenia zmian enzymatycznych i histopatologicznych w obydwu porównywanych grupach.

EN

The aim of the study was to compare delayed toxic effects of toluidine isomers during chronic exposure in rats maintained on protein-rich (24%) and protein-low (8%) dietes. The results showed a significant decrease in blood and urine concentrations of the test chemicals and lover methemoglobin levels in the rats maintained on the low-protein diet. Blood serum and liver activity of certain enzymes in the protein-rich and protein-low gropus were also compared. The histopathological examinations of selected organs revealed changes in liver and kidneys. The changes were particulary manifest in the low-protein group.

5

Toksykodynamiczne wlasciwosci toluidyn w zatruciu przewleklym Cz.II. Badania zwierzat karmionych pasza niskobialkowa

41%

Malik-Brys M. , Senczuk W.

|

tom 28

|

nr 2

175-178

PL

Określono przebieg wchłaniania toluidyn do krwi oraz wydalanie z moczem u szczurów pozostających przez 6 i 12 mies. okres ekspozycji na diecie niskobiałkowej (8% białka). U zwierząt tych zbadano również działanie methemoglobinotwórcze toluidyn, zmiany aktywności wybranych enzymów w surowicy krwi oraz zmiany morfologiczne krwi. Określono wpływ dawki, czasu narażenia oraz rodzaju izomeru na przebieg zatrucia.

EN

The aim of the study was to assess delayed toxic effects of different doses of toluidine isomers during prolonged exposure. Female Wistar rats were used; toluidine isomers were added to food containing 8% protein. The effect of dose, exposure duration, and isomer type on the concentration of the compound in the blood, methemoglobin level, and the amount of the compound in urine was determined. The hematological parameters and plasma enzymes activity were analysed. Within the ranges of doses and exposure times used in the experiment, the highest blood and urine concentrations were recorded for o-toluidyne, and the lowest for p-toluidyne.