Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Doktor Jan Pilecki (1935-2023)

100%

Parys K.

Szkoła Specjalna

|

2024

|

tom LXXXV(1)

61-71

PL

Doktor nauk humanistycznych Jan Pilecki, pedagog specjalny, uczeń i kontynuator myśli profesor Marii Grzegorzewskiej, całe swoje życie zawodowe związał z edukacją, pełniąc różne funkcje w placówkach oświatowych i akademickich. W latach 1977–1997 był zatrudniony w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. KEN (obecnie Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej). Był cenionym dydaktykiem, autorem kilkunastu monografii i wielu artykułów i rozdziałów w pracach zbiorowych.

2

Realizacja prawa do pracy osób z niepełnosprawnościami w świetle Karty Praw Osób Niepełnosprawnych

100%

Paszkowicz M. A.

Niepełnosprawność - zagadnienia, problemy, rozwiązania

|

2013

|

nr 3(8)

137-160

PL

W pracy przedstawiono analizę dokumentów rządowych dotyczących realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych w kontekście prawa do pracy. Zasadnicza część artykułu poświęcona jest kierunkom zmian prawa w zakresie zatrudnienia. W dalszej części zaprezentowano efekty tych działań w postaci zmian wskaźników zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami na otwartym i chronionym rynku pracy.

EN

The paper presents an analysis of government documents relating to the implementation of the Charter of the Rights of Persons with Disabilities in the context of the right to work. The main part of the work is devoted to the directions of the changes in employment law. The following presents the effects of these operations in the form of changes in the employment rate of people with disabilities in the competitive and sheltered labour market.

3

Wspieranie zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w świetle koncepcji Artura Pigou i Ronalda Coase

86%

Garbat M.

Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze

|

2018

|

nr 8

31 - 55

PL

W 1960 r. R. Coase opublikował artykuł pt. „Problem kosztów społecznych”, który do dziś jest jednym z najczęściej cytowanych tekstów ekonomicznych i nadal wzbudza żywe dyskusje. Wskazał, że problem kosztów zewnętrznych ma dwojaką naturę: negatywne efekty zewnętrzne generowane przez jeden podmiot przynoszą drugiemu stratę, lecz zakazanie szkodzenia jest automatycznie stratą dla pierwszego. Argumentował, że w przypadku dobrze zdefiniowanych praw własności i niskich kosztów transakcyjnych problem efektów zewnętrznych może być rozwiązany poprzez transakcje pomiędzy stronami, których te efekty dotyczą. Stało to w opozycji do wcześniejszych prób rozwiązania tego problemu poprzez regulację rządową lub opodatkowanie zaproponowane przez A. Pigou. W istocie – patrząc przez pryzmat systemu wspierania zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami – rozwiązanie sprowadza się do rozstrzygnięcia: czy opłaca się ograniczyć zatrudnienie osób sprawnych lub zasoby finansowe pracodawców, aby zapewnić pracę mniej wydajnym osobom z niepełnosprawnościami, czy pozostawić te osoby bez wsparcia na rynku pracy. W każdym przypadku chodzi o wyrządzenie jak najmniejszej szkody społecznej. W niniejszym artykule przedstawiono obie koncepcje na przykładzie systemu wspierania zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami w Polsce.

EN

In 1960, Economist Ronald Coase published an article entitled "The Problem of Social Costs", which is still one of the most frequently cited economic texts and still raises lively discussions. He wrote there that the problem of external costs is twofold: negative external effects generated by one entity cause loss for another, but the suppression of injustice is automatically a loss for the first one. He argued that in the case of well-defined property rights and low transaction costs, the problem of external effects can be solved through transactions between parties affected by these effects. This was in opposition to previous attempts to solve this problem through government regulation or taxation proposed by Arthur Pigou. In fact – looking through the prism of the system of supporting employment of people with disabilities – the solution is decision whether it is profitable to limit the employment of efficient people or financial resources of employers in order to provide work for less-efficient people with disabilities, or to leave these people without support on the labour market. In each case, it is about doing the least possible social damage. This article presents both concepts on the example of a system of supporting the employment of people with disabilities in Poland.

4

Działania na rzecz dostępności atrakcji turystycznych w Krakowie dla osób z niepełnosprawnościami jako element zrównoważonej polityki turystycznej miasta

86%

Kruczek Z. , Gmyrek K. , Chwaja K. , Camona K.

|

nr 2

7-20

EN

The aim of the article is to assess the accessibility for people with disabilities of flagship tourist attractions located in Krakow, a city with a rich historical heritage, awarded the Access City Award already in 2010. The city pursues a policy of sustainable tourism, which includes shaping the accessibility of urban space for residents and tourists. The conducted research shows to what extent Krakow's attractions are adapted to accommodate visitors with various types of disabilities. The accessibility of 25 attractions (tourist routes, museums, religious buildings and others) was examined using a semi-structured questionnaire of interviews with attraction administrators and the results of a site visit of people testing accessibility. The results of the study are presented in a tabular form using a rating scale from 0 to 3 to illustrate the degree of accessibility of attractions. It also describes the activities undertaken by local authorities aimed at creating the availability of infrastructure and services for everyone, including tourism and recreation.

PL

Celem artykułu jest ocena dostępności dla osób z niepełnosprawnościami flagowych atrakcji turystycznych zlokalizowanych w Krakowie, mieście o bogatym dziedzictwie historycznym, wyróżnionym tytułem Access City Award już w 2010 r. Miasto prowadzi politykę zrównoważonej turystyki, elementem której jest kształtowanie dostępności przestrzeni miejskiej dla mieszkańców i turystów. Przeprowadzone badania pokazują w jakim stopniu atrakcje Krakowa są przystosowane do przyjęcia odwiedzających z różnego rodzaju niepełnosprawnościami. Zbadano dostępność 25 atrakcji (tras turystycznych, muzeów, obiektów sakralnych i innych) wykorzystując semistrukturalny kwestionariusz wywiadu z gestorami atrakcji oraz wyniki wizji lokalnej osób testujących dostępność latem 2023 r. Wyniki badań przedstawiono w formie tabelarycznej z wykorzystaniem skali ocen od 0 do 3 do ilustracji stopnia dostępności atrakcji. Opisano również podejmowane przez władze samorządowe działania mające na celu kreowanie dostępności infrastruktury i usług dla wszystkich, w tym dla uprawiania turystyki i rekreacji.

5

KOSZTY UTRZYMANIA MIEJSC PRACY DLA OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI W POLSCE

86%

Garbat M.

Problemy Profesjologii

|

2016

|

nr 1

63-72

PL

Jednym z celów wspólnotowej polityki rynku pracy jest pełne zatrudnienie. Państwa członkowskie Unii Europejskiej postanowiły osiągnąć do 2020 r. wskaźnik zatrudnienia w wysokości 75%; wartość ta w odniesieniu do osób z niepełnosprawnościami wynosi 60%. Cel ten jest trudny do osiągnięcia ze względu na ograniczenia funkcjonalne, jakim podlegają niepełnosprawni, a także z powodu utrzymujących się stereotypów i negatywnych nastawień wobec osób z niepełnosprawnościami i ich pracy. Nakłada się na to również postępujący proces starzenia się ludności, powodujący obniżenie sprawności psychofizycznej wraz z wiekiem. Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami wymaga ze strony przedsiębiorców znacznych nakładów i w konsekwencji ponoszenia kosztów, które nie dotyczą innych jednostek gospodarczych. Powstał system kompensacji tych kosztów ze środków publicznych. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) w ramach systemu refunduje koszty wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne pracowników o określonym rodzaju i stopniu niepełnosprawności, a także tworzenia nowych lub przystosowania istniejących stanowisk pracy. W artykule przedstawiono analizę wydatków państwa na utrzymanie i dostosowanie miejsc pracy dla pracowników z niepełnosprawnościami w latach 2005-2014. Celem wprowadzenia tego instrumentu jest poprawa wskaźników rynku pracy osób z niepełnosprawnościami. W świetle dostępnych danych można postawić tezę o ograniczonej efektywności tego instrumentu w realizacji celu pełnego zatrudnienia. Przy relatywnie dużych kosztach zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami nie rośnie w zadawalającym tempie.

XX

One of the objectives of common labour market policy is full employment. European Union member states have agreed to achieve it by 2020 (75%), and as far as the disabled workers are concerned the planed rate is supposed to be 60%. This goal is difficult to achieve due to functional limitations, which the disabled are subject, and also because of continuing stereotypes and negative attitudes towards people with disabilities and their work. At the same time it is related to the progressive ageing of the population, resulting in reduction of medical fitness with age. Employing people with disabilities requires from companies considerable investment and consequently incurring costs that do not concern the other entities. Therefore, compensation systems has been created to cover these costs from public funds. This system covers the refund for creating new or adapt existing workplaces. State Fund for the Rehabilitation of the Disabled (PFRON) within the system reimburse the cost of salaries and social security contributions for employees of a certain type and degree of disability. The article presents an analysis of state spending on maintaining and adapting jobs for workers with disabilities in the years 2005-2014. The purpose of of implementing of this instrument is to improve the indicators of labour market of people with disabilities. Within the available data, it can be concluded that there is limited effectiveness of implementing of this instrument in achieving full employment. With relatively high costs, the employment of people with disabilities does not grow at a satisfactory pace.

6

Zabytek dostępny – ograniczenia historyczne i wyzwania projektowe

72%

Nowak-Pieńkowska M. , Wierzbicka A. M. , Brutkowski M.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2021

|

tom nr 37

46--54

PL

W Warszawie istnieje wiele zabytkowych budynków o wyjątkowych walorach architektonicznych, kulturowych i historycznych. Każdy obiekt publiczny, powinien ewoluować wraz ze zmieniającym się społeczeństwem, wymaganiami dostępności dla osób z niepełnosprawnościami i aktualizacją przepisów techniczno-budowlanych. Dostępność ma na celu umożliwienie korzystania z otaczającej przestrzeni czy miejsca zamieszkania za pomocą różnych urządzeń technicznych. Dotyczy wszystkich a w szczególności, osób z niepełnosprawnościami. Podczas modernizacji obiektów należy wskazać możliwości realizacji rozwiązań technicznych, które mogą być wyzwaniami projektowymi. Ponadto trzeba uwzględnić ograniczenia historyczne, aby zminimalizować wpływ ingerencji na istniejący obiekt. Artykuł poświęcony jest zdiagnozowaniu obecnego stanu i kierunków przystosowania wybranych warszawskich obiektów historycznych, a w szczególności Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej, dla wszystkich użytkowników z uwzględnieniem poszanowania zabytkowej struktury obiektu.

EN

There are many monuments of exceptional architectural, cultural and historical value in Warsaw. Each public facility should evolve with a changing society and accessibility requirements for people with disabilities and updating technical and construction regulations. Accessibility is intended to enable the use, also of the surrounding space or place of residence. It applies to everyone, especially people with disabilities, using various technical devices. During the modernization, should be indicated the possibilities of implementing technical solutions witch may be design challenges. Moreover, taking into account historical constraints to minimize the impact of modernization on the existing facility. The article is devoted to diagnosing the current state and directions of adaptation of selected historical buildings in Warsaw, in particular the Faculty of Architecture of the Warsaw University of Technology (ADTUW), for all users, taking into account the respect for the historic structure of the facility.

7

PROCES TWORZENIA POLITYKI PUBLICZNEJ WOBEC NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

72%

Kubicki (prof., Uniwersytet Warszawski) P. , Pawlak M. , Mika A.

Polityka Społeczna

|

2020

|

tom 47

|

nr 10(559)

22-29

EN

Our goal is to analyze the disability policy making process in Poland on the example of implementing the assumptions of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities. The key tool we use is the model of the five streams of the public policy process: problem, solutions, politics, process and program. In particular, we look at the role played by the movement of people with disabilities in this process. We claim that the weakness of the movements and the origins of activism of people with disabilities other than in Western countries makes the implementation of the Convention in Poland difficult and often ends in failure.

PL

Naszym celem jest analiza procesu tworzenia w Polsce polityki publicznej wobec niepełnosprawności na przykładzie wdrażania założeń Konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych. Kluczowym narzędziem, jakie stosujemy, jest model pięciu strumieni procesu polityki publicznej: problemu, rozwiązań, rywalizacji politycznej, procesu oraz programu. W szczególności przyglądamy się roli, jaką odgrywają w tym procesie środowiska osób z niepełnosprawnościami. Stawiamy tezę, że ich słabość oraz inna niż w krajach zachodnich geneza aktywizmu osób z niepełnosprawnościami sprawia, że wdrażanie konwencji w Polsce jest utrudnione i często kończy się porażką.

8

Obowiązki prawne organizacji pozarządowych w zakresie zapewniania dostępności osobom z niepełnosprawnościami

72%

Tymińska A.

Kwartalnik Trzeci Sektor

|

2021

|

nr 53 (1/2021)

50-60

EN

The paper presents the consequences of the introduction of the Act on Ensuring Accessibility for Persons with Special Needs to the third sector entities. Depending on sources of financing, they have been subject to a more or less wide range of duties. The article describes conditions that determine if and to what degree a non-governmental organization will be bound by the provisions of the act. Given the realities of the operations in the third sector, especially financial ones, it may turn out that in practice those conditions cannot be met. The author has also reflected on the importance of subjecting the third sector organizations to these duties and considering some of them “public entities” for positioning such organizations on a map of public institutions.

PL

Artykuł koncentruje się na skutkach, z jakimi wiąże się wprowadzenie Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami dla podmiotów trzeciego sektora. W zależności od źródeł finansowania zostały one objęte mniejszym lub większym zakresem obowiązków. Przedmiotem rozważań jest opis warunków, od których zależy to, czy i w jakim stopniu organizacja pozarządowa będzie związana przepisami ustawy. Wypełnienie tych obowiązków może okazać się w praktyce niemożliwe, biorąc pod uwagę realia działania w trzecim sektorze – przede wszystkim finansowe. Refleksji poddano również to, jakie znaczenie dla usytuowania podmiotów trzeciego sektora na mapie instytucji publicznych ma objęcie ich takimi obowiązkami oraz zaliczenie niektórych z nich w poczet „podmiotów publicznych”.

9

Evaluation of the Evacuation of People with Disabilities, Using an Evacuation Chair. Research Report

72%

Szulc K. , Cisek M. , Król M.

Safety & Fire Technology

|

2022

|

tom Vol. 60, iss. 2

42--59

EN

Aim: The article presents the results of research on the evacuation process of people from the building of the Faculty of Environmental and Power Engineering of the Silesian University of Technology, including the evacuation of people with a temporary limitation of independent movement, who are evacuated using an evacuation chair. The travel times and the time needed to prepare an evacuation chair were examined. Based on the research, the average speeds of movement of the studied populations were determined. Project and methods: Twelve evacuation experiments were carried out in three different user populations of the building. The experiments included the analysis of the times of movement of people without disabilities; people with temporary disabilities who move independently on crutches and a population in which there was one person with temporary reduced mobility, who was evacuated using an evacuation chair. Six of the experiments concerned the evacuation from the fourth floor of the building, three of which were proceeded through the main staircase and the remaining three through the side staircase. The next six experiments were carried out from the second floor, also split into two different staircases. Each experiment ended when all people reached the meeting point near the building. Results: The lowest values of the average total travel time were recorded for the population without disabilities. The shortest average travel time was 83 seconds and concerned the evacuation of the population without disabilities from the second floor, evacuating through a side staircase (K1). In all the experiments, the person on crutches was the slowest to move, for whom the evacuation times were the longest. The maximum average time for a person on crutches was 342 seconds to evacuate from the fourth floor via the main staircase. Evacuation with an emergency chair improved the process by 10.47% for the evacuation from the second floor using K1 staircase, and for the evacuation with this staircase from the 4th floor by 28.71%. For the main staircase (K2), the experiments conducted from the second floor using an evacuation chair took 40.02% less time than an independent evacuation of a person with crutches and 47.07% less time when evacuating from the fourth floor. Conclusions: Interpreting the results obtained in the experiments, it can be stated that the evacuation using an evacuation chair improved the evacuation process compared to the experiments in which a person temporarily disabled was walking independently on crutches. People without disabilities evacuate the fastest. The analysis of the time of travel made it possible to determine the average speed of movement of the analyzed populations, which can be used as a model value to perform an evacuation simulation.

PL

Cel: W artykule przedstawiono wyniki badań czasów ewakuacji osób z budynku Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej z uwzględnieniem ewakuacji osoby o czasowym ograniczeniu zdolności samodzielnego poruszania się, ewakuowanej za pomocą krzesła ewakuacyjnego. Zbadano czasy przemieszczania się oraz czas potrzebny na przygotowanie krzesła ewakuacyjnego. Na podstawie badań wyznaczono średnie prędkości przemieszczania się badanych populacji. Projekt i metody: Przeprowadzono dwanaście eksperymentów ewakuacyjnych na trzech różnych populacjach użytkowników budynku. Eksperymenty obejmowały analizę czasów przemieszczania się osób pełnosprawnych, osoby z czasową niepełnosprawnością poruszającej się samodzielnie o kulach oraz populacji, w której znajdowała się jedna osoba z czasowym ograniczeniem zdolności poruszania się, którą ewakuowano za pomocą krzesła ewakuacyjnego. Sześć eksperymentów dotyczyło ewakuacji z IV piętra budynku, z czego trzy przebiegały główną klatką schodową, a pozostałe trzy – boczną klatką schodową. Kolejne sześć eksperymentów prowadzono z II piętra, również z podziałem na dwie różne klatki schodowe. Każdy eksperyment kończył się w momencie dotarcia wszystkich osób na miejsce zbiórki zlokalizowanej w pobliżu budynku. Wyniki: Najniższe wartości średniego całkowitego czasu przemieszczania się odnotowano dla populacji osób pełnosprawnych. Najkrótszy średni czas przemieszczania się wyniósł 83 sekundy i dotyczył ewakuacji populacji osób pełnosprawnych z II piętra, ewakuujących się boczną klatką schodową (K1). We wszystkich eksperymentach najwolniej poruszała się osoba o kulach, dla której czasy ewakuacji były najdłuższe. Maksymalny średni czas osoby poruszającej się o kulach wyniósł 342 sekundy dla ewakuacji z IV piętra główną klatką schodową. Ewakuacja za pomocą krzesła ewakuacyjnego usprawniła proces o 10,47% dla ewakuacji z II piętra klatką K1, a dla ewakuacji tą klatką z IV piętra – o 28,71%. Dla głównej klatki schodowej (K2) eksperymenty prowadzone z II piętra z użyciem krzesła ewakuacyjnego przebiegały w czasie o 40,02% krótszym niż samodzielna ewakuacja osoby o kulach oraz w czasie o 47,07% krótszym przy ewakuacji z IV piętra. Wnioski: Interpretując otrzymane wyniki, można stwierdzić, że ewakuacja z użyciem krzesła ewakuacyjnego usprawniła proces ewakuacji w stosunku do eksperymentów, w których osoba o czasowej niezdolności poruszała się samodzielnie o kulach. Najszybciej ewakuują się oczywiście osoby pełnosprawne. Analiza czasu przemieszczania się umożliwiła wyznaczenie średniej prędkości poruszania się analizowanych populacji, która może posłużyć jako wartość modelowa do wykonania symulacji ewakuacji.

10

Jak pomagać? - program wsparcia adaptacyjnego do celów reintegracji zawodowej osób z niepełnosprawnościami i starszych

72%

Najmiec A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2020

|

tom nr 2

25-28

PL

W artykule opisano rodzaje, założenia i formy pomocy w programach wsparcia, opracowanych do celów reintegracji zawodowej. Na wykluczenie zawodowe szczególnie narażone są osoby niepełnosprawne oraz starsze, w przypadku których zdobywanie nowych umiejętności i kompetencji może być utrudniane przez bariery zdrowotne, środowiskowe, logistyczne lub materialne. Zwrócono uwagę na różnorakie formy pomocy uwarunkowane fazą radzenia sobie z utratą sprawności. Współpraca różnych specjalistów wspierających wymaga ujednoliconego i kompleksowego systemu klasyfikacyjnego - Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia ICF. W procesie wsparcia adaptacyjnego ważna jest rola i postawy psychologa. Przedstawiono model kompleksowej oceny zdolności do pracy opracowany w CIOP-PIB.

EN

The paper describes types, assumptions and forms of help of supports programs in purpose of vocational reintegration. Attention is paid to various forms of help conditioned by the phase of dealing with loss of efficiency. The cooperation of various supporting specialists requires an unified and exhaustive classification system the International classification of functioning, disability and health (ICF). The role and attitude of psychologists are important in the process of adaptive support. There is a model of an exhaustive assessment of work capacity developed in CIOP-PIB.

11

Adaptive Preparation Kit jako inspiracja dla twórców pomocy dydaktycznych do katechezy specjalnej

72%

Mąkosa P.

|

tom 65

|

nr 11: Katechetyka

75-87

EN

The last several years have been a time of dynamic development of special catechesis in Poland for both academic and program reflections. However, there is still a lack of practical teaching aids for people with special educational needs. This article points to the current deficit of textbooks and other practical materials for special catechesis. At the same time, we analyze the American catechetical aid kit called the Adaptive Preparation Kit intended for people with autism and other special educational needs, presenting it as a possible inspiration for creating analogous aids in Poland.

PL

Ostatnie kilkanaście lat to czas dynamicznego rozwoju katechezy specjalnej w Polsce, zarówno od strony refleksji naukowej jak i programowej. Wciąż jednak brakuje praktycznych pomocy dydaktycznych dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Niniejszy artykuł wskazuje na aktualny deficyt podręczników i innych materiałów praktycznych do katechezy specjalnej. Jednocześnie przeprowadza analizę amerykańskiego zestawu pomocy katechetycznych, zatytułowanego Adaptive Preparation Kit, przeznaczonego dla osób z autyzmem oraz innymi specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ukazując go jako możliwą inspirację dla twórców analogicznych pomocy na gruncie polskim.

12

Wybrane etyczne aspekty realizacji badań wśród osób z niepełnosprawnościami i ich bliskich

72%

Sałkowska M.

|

nr 8

207-230

PL

Artykuł podejmuje zagadnienia związane z wybranymi etycznymi i praktycznymi aspektami prowadzenia badań wśród osób z niepełno-sprawnościami i ich bliskich, stanowiących grupę wrażliwą społecznie. Autorka analizuje konsekwencje tej wrażliwości dla procesu badawczego. Omawia istotność podejmowanego problemu badawczego zarówno dla rozwoju wiedzy akademickiej, jak i dla osób badanych. Rozważa uwarunkowania uzyskiwania świadomej zgody na udział w badaniu. Stawia pytania o granice wywiadu socjologicznego oraz zaangażowania badawczego.

EN

The paper tackles issues related to selected both ethical and practical aspects of conducting research among persons with disabilities and their relatives that constitute a vulnerable social group. The author analyzes its consequences in the research process, discusses the significance of the research problem undertaken both for the development of academic knowledge and for research participants, and analyzes the conditions for obtaining informed consent. Limits of sociological interview and researcher’s engagement are also discussed.

13

Ergonomiczne rozwiązania techniczne dla osób z niepełnosprawnościami stosowane w transporcie zbiorowym

72%

Zabłocki M. , Butlewski M. , Sydor M.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2017

|

tom nr 10

15-19

PL

Współczesne środki transportu zbiorowego powinny uwzględniać potrzeby wszystkich ich użytkowników. W artykule przedstawiono wytyczne techniczne zgodne z wymaganiami ergonomii, dotyczące środków transportu publicznego. Przytoczono prawne wymogi dostępności transportu publicznego dla osób o specjalnych potrzebach. Opisano główne obszary problemowe, a następnie zestawiono ich opis z zasadami projektowania uniwersalnego. Powołano liczne aktualne źródła wiedzy przydatne do identyfikacji potrzeb osób niepełnosprawnych. Artykuł zamyka otwarty katalog przykładowych rozwiązań ergonomicznych.

EN

Modern means of public transport should consider the needs of all users. This article presents ergonomics guidelines and legal requirements for the accessibility of public transport for people with special needs. It defines the main problem areas, and then compares them with the principles of universal design. Numerous sources helpful in identifying the needs of people with disabilities are presented. An open catalog of sample ergonomic solutions ends this article.

14

Wsparcie rehabilitacji społecznej i zawodowej osób niepełnosprawnych - samorządy powiatowe i wojewódzkie w systemie pomocy

72%

KOSTĘPSKI K. , PRZYBYLSKI M.

|

nr 6 (413)

97-107

EN

The entities that support the disabled in social and professional life are, among others, the State Fund for Rehabilitation of Disabled People (Polish: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, PFRON), local self-government units (Polish: jednostki samorządu terytorialnego, JST), as well as foundations and non-governmental organisations. Local and regional self-governments receive financial funds from the PFRON for performing a number of tasks to support disabled persons. In their article, the authors present the detailed findings of the audit of the effectiveness and sustainability of the social and professional support for the disabled provided by self-governments from the PFRON resources – these have been assessed by NIK as relatively low.

PL

Podmiotami wspierającymi niepełnosprawnych w życiu społecznym i zawodowym są m.in. Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON), jednostki samorządu terytorialnego (JST) oraz fundacje i organizacje pozarządowe. Na wykonanie określonych zadań samorządy powiatowe i wojewódzkie otrzymują środki finansowe z Funduszu. Artykuł prezentuje szczegółowe ustalenia kontroli dotyczącej skuteczności oraz trwałości efektów wsparcia rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych, świadczonego przez samorządy wojewódzkie ze środków PFRON.

15

Changing the Narrative: Self-Representations of Disabled People in Social Media

72%

Struck-Peregończyk M. , Leonowicz-Bukała I.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2023

|

tom 19

|

nr 3

62-79

PL

Problem nieadekwatnych reprezentacji medialnych osób z niepełnosprawnościami zmieniają w ostatnich latach media społecznościowe. Dzięki nim osoby te mają szansę na uzyskanie – przynajmniej częściowej – kontroli nad swoim wizerunkiem w przestrzeni publicznej, a tym samym na wpływanie na zmianę postrzegania przez osoby pełnosprawne. Celem artykułu jest omówienie wniosków z badania na temat wykorzystania mediów społecznościowych do kształtowania swojego wizerunku przez osoby z niepełnosprawnościami oraz wskazanie, czym różni się on od tego obecnego w mediach tradycyjnych. W badaniu zastosowano jakościową analizę zawartości najpopularniejszych profili prowadzonych przez osoby z niepełnosprawnościami w serwisie Instagram, jednocześnie poruszających kwestie związane z tematyką niepełnosprawności. Przeprowadzona analiza pokazuje, że osoby z niepełnosprawnościami prowadzące profile na Instagramie skutecznie i aktywnie kreują swój wizerunek, a obraz, który wyłania się z ich narracji, różni się znacznie od dominujących sposobów przedstawiania osób z niepełnosprawnościami w masowych mediach, tj. „ofiary” i „superkaleki”.

EN

The problem of inadequate media representation of disabled people has been changed in recent years by social media, owing to which disabled people can gain at least partial control over their image in public space and thus influence how non-disabled people see them. The article aims to discuss the results of the research on how disabled people use social media to create their image and how this image is different from the one present in traditional media. The study used a qualitative content analysis of the most popular Instagram profiles created by disabled people and addressing disability-related issues. The analysis shows that disabled Instagram users create their image effectively and actively, and the portrayal that emerges from their narratives differs significantly from the dominant ways of presenting disabled people in the mass media, i.e. as “victims” and “supercrips”.

16

DYLEMATY ANALIZY PRÓWNAWCZEJ SYTUACJI OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI ZAMIESZKAŁYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

72%

Bąba W.

Polityka Społeczna

|

2015

|

tom 42

|

nr 5-6(494-495)

12-16

EN

The main subject of this article was the problem of gathering statistical data, describing the situation of persons with disabilities, living in member countries of the European Union. The first part of the article was dedicated to presenting actions, undertaken by institutions of the EU with the goal of gathering such data. In the next section, the outcomes of these actions were described, including the characteristic of the most important statistical surveys, concerning persons with disabilities, conducted in the EU. In the final part of the article, on the basis of the above-mentioned results, a comparative analysis of the situation of persons with disabilities in 27 member countries of the European Union (in selected areas) was carried out.

PL

Artykuł dotyczy kwestii gromadzenia danych statystycznych, opisujących sytuację osób z niepełnosprawnościami mieszkających w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Dokonano charakterystyki działań podejmowanych przez instytucje UE na rzecz zgromadzenia takich danych. Zaprezentowano efekty tych działań w postaci charakterystyki najważniejszych unijnych badan statystycznych dotyczących osób z niepełnosprawnościami. Na podstawie wyników tych badań dokonano analizy porównawczej sytuacji osób z niepełnosprawnościami w 27 krajach UE w wybranych obszarach.

17

Safety needs management for people with disabilities in contemporary cities

72%

Stasiak-Betlejewska R.

|

tom Vol. 5, iss. 1

294-301

EN

Adapting city space to the needs of disabled people is an increasingly important area of activities of local government authorities. Well-thought-out architecture of buildings, road construction and adaptation of broadly understood urban transport ensure free use of city life for all users. The aim of this study is to analyze chosen urban planning solutions tailored to the needs of disabled people. Research methods of this paper are problem-oriented theoretical studies, case studies.

18

Niepełnosprawność jako przyczyna wykluczenia z rynku pracy

72%

Paszkowicz M. A. , Garbat M.

Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego w Zielonej Górze

|

2016

|

nr 4

61-79

PL

W artykule przedstawiono przyczyny wykluczania osób z niepełnosprawnościami z rynku pracy. Wśród barier, które utrudniają osobom z niepełnosprawnościami wejście na rynek pracy, należy wymienić przede wszystkim niewydolny system edukacji po-wszechnej i zawodowej (w tym szczególnie brak dostępu do edukacji i szkoleń zawo-dowych lub do środków finansowych przeznaczonych na ten cel). Przyczyniają się do tego funkcjonujące stereotypy, czyli sposób postrzegania przez pracodawców niepełno-sprawności i samych osób z niepełnosprawnościami. Istnieją różne mechanizmy stosowane do eliminacji barier wejścia osób niepełnosprawnościami na rynek pracy. Przede wszystkim może się to odbywać poprzez instrumenty stosowanie w ramach systemu zatrudnienia i rehabilitacji zawodowej. Wśród nich wymienić należy instrumenty: prawne, interwencyjne, systemowe oraz fakultatywne. Zakres ich działania jest różny – zależy od wielu czynników.

EN

The article presents the reasons for excluding people with disabilities from the labour market. Among the barriers that hinder people with disabilities entering the labour market, one should first of all mention inefficiency of the system of general and profesional education (especially lack of access to education and vocational training or the funds allocated for this purpose). Functioning stereotypes contribute to that and the way em-ployers perceive disability and persons with disabilities themselves. There are various mechanisms that can be used to eliminate the barriers of entering the labour market by the disabled. Among them one should mention legal, emergency and systematic instruments. Their effect is different - it depends on many factors.

19

Labour market inequalities across disability statuses, sex and age

72%

Gołata E.

Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician

|

2021

|

tom 66

|

nr 11

1-26

PL

Artykuł dotyczy podstawowych zagadnień dyskryminacji doświadczanej na rynku pracy przez osoby z niepełnosprawnościami, którą odzwierciedlają różnice w poziomie zatrudnienia i bezrobocia tych osób w stosunku do całej populacji. Celem badania jest identyfikacja nierówności na rynku pracy w zależności od statusu osoby z niepełnosprawnościami według płci i wieku oraz ocena stabilności tej relacji w czasie. Badanie obejmuje lata 2001–2018. Wykorzystano w nim dane pochodzące ze spisów ludności z 2002 r. i 2011 r. oraz z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL). Na podstawie danych spisowych badano nierówności w aktywności ekonomicznej osób z niepełnosprawnościami w stosunku do całej populacji z uwzględnieniem jednocześnie płci i wieku. Stabilność tej relacji zweryfikowano na podstawie danych BAEL, dostarczających informacji o zatrudnieniu i bezrobociu osób z niepełnosprawnościami ogółem bądź odrębnie według płci albo wieku. Skonstruowane wzorce posłużyły do oszacowania aktywności ekonomicznej osób z niepełnosprawnościami w 2011 r. Wykorzystano metody analizy demograficznej, statystyki porównawczej, szeregów czasowych, weryfikacji hipotez statystycznych oraz estymacji statystycznej. Zaobserwowano wyraźne różnice w przypadku mężczyzn w wieku 35–39 lat i kobiet w wieku 40–49 lat. Wskaźnik zatrudnienia mężczyzn z niepełnosprawnościami był 3-krotnie, a kobiet – 2,5-krotnie niższy niż w populacji ogółem. Relacja między wskaźnikami zatrudnienia w latach 2001–2018 zasadniczo utrzymywała się na stałym poziomie. W przypadku stopy bezrobocia zaobserwowano trend rosnący. Wyraźny wzrost dysproporcji w stosunku do trendu odnotowano w 2008 r. Stopa bezrobocia wśród osób z niepełnosprawnościami w porównaniu z całą populacją była wyższa wśród mężczyzn średnio o 60%, a wśród kobiet – o 50%.

EN

The paper analyses basic issues relating to labour market discrimination experienced by persons with disabilities, which is reflected in the different levels of employment and unemployment of this group of people in relation to the entire population. Therefore, the aim of the study is to identify the inequality in the labour market with respect to the disability status, sex and age, and to assess the stability of this relation over time. The research covers the period from 2001 to 2018 and was based on the 2002 and 2011 Census and the Labour Force Survey (LFS) data. The examination of the inequalities in economic activity between people with disabilities and the entire population while taking into account both sex and age was based on the analysis of census data. The stability of this relation was verified on the basis of LFS data, which provide information on employment and unemployment among persons with disabilities in general or separately by sex or age. The constructed patterns were used to estimate the economic activity of people with disabilities in 2011. The paper used methods of demographic analysis, comparative statistics, time series, the verification of statistical hypotheses and statistical estimation. Clear differences concern men aged 35–39 and women aged 40–49. The employment rate for men with disabilities is three times lower, and for women 2.5 times lower than among the whole population. The relationship between employment rates was essentially constant over the 2001–2018 period. An upward trend was observed in the case of the unemployment rate. 2008 saw a clear increase in the disproportion in relation to the trend. The unemployment rate among persons with disabilities compared to the entire population was higher for men by an average of 60% and by 50% for women.

20

Dialog motywujący w procesie zmiany postaw w reintegracji zawodowej osób z niepełnosprawnościami i osób starszych

72%

Najmiec A.

Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka

|

2019

|

tom nr 10

16-18

PL

W artykule opisano główne zasady dialogu motywującego (DM) oraz przedstawiono jego zalety w procesie reintegracji zawodowej poprzez wykorzystanie go w programie wsparcia adaptacyjnego. Umiejętność wdrażania DM w procesie reintegracji zawodowej może ułatwić osobom z niepełnosprawnościami poznanie własnego potencjału, zmianę nastawienia do swojej niepełnosprawności oraz zwiększenie motywacji do podjęcia pracy.

EN

In the paper the primary principles of motivational interviewing (MI) and its advantages in the process of vocational reintegration are presented. The skill of the MI’s implementation to the process of occupational reintegration may be a significant aid to the disabled people in the content of their learning about their full potential, making changes in their stance towards their handicap and increasing their motivation towards taking up an occupation.