Artykuł stanowi refleksję na temat roli zieleni na elewacjach współczesnych budynków. Autorka stara się odpowiedzieć na pytanie, czy pnącza lub zaawansowane technologicznie ściany zielone, mogą być nazywane współczesnym ornamentem, niosącym przekaz informacyjny o związku architektury z ekologią.
EN
The paper is a reflection of the role of greenery on the facades of modern buildings. The author tries to answer the question, whether ivy, or advanced green walls, can be called a contemporary ornament, carrying the information about the relationship between architecture and ecology.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Referat omawia problematykę ornamentu w architekturze w odniesieniu do poglądów Adolfa Loosa, potępiającego dekorowanie architektury motywami zdobniczymi. W artykule przedstawiono wieloznaczność terminu ornament, różnice w nastawieniu do ornamentu pomiędzy odbiorcami a twórcami architektury. Zwrócono uwagę na nowe funkcje ornamentu będące przedmiotem badań antropologii kultury i psychologii środowiskowej. Wskazano na anachroniczność argumentów Loosa, które we współczesnej kulturze straciły na znaczeniu.
EN
This paper discusses the problems of ornament in architecture with reference to the opinions of Adolf Loos who condemned decorating architecture with ornamental motifs. This article presents the ambiguity of the term ornament, differences in the attitude towards ornament between the recipients and creators of architecture. Attention is drawn to new functions of ornament being the object of research of the anthropology of culture and environmental psychology. The anachronic character of Loos's arguments, which have diminished in importance in contemporary culture, is indicated.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Nadmiar i brak detalu są szczególnie widoczne, gdy wychodzą poza normę harmonii przestrzennej oglądanego fragmentu miasta. Narzędziem, jakie służy tworzeniu wspomnianej harmonii, jest urbanistyczny plan zagospodarowania przestrzeni. Podporządkowanie się planowi nie jest równoznaczne z uniformizacją architektury. Przykłady to Plac Paryski i Plac Poczdamski w Berlinie. Widać na nich ten rodzaj malowniczości, który wyrasta z pewności poszczególnych twórców co do słuszności podejmowanych decyzji projektowych. To jest taki rodzaj malowniczości, jaki w miastach włoskich odkrywał Camillo Sitte, który sto lat temu przekonał nas o do twierdzenia, że miasto jest dziełem sztuki. W miastach polskich odkrywali to samo Tadeusz Tołwiński i Kazimierz Wejchert, uznający wszelki detal za element kompozycji urbanistycznej. Tu dochodzimy do konkluzji: nie będzie dobrego obrazu miasta bez nasycania go detalem i urbanistycznym, i architektonicznym.
EN
Excess and lack o detail are viewed very good, when are overwhelming level of the city spatial harmony. A tool to have such a harmony is local plan, and to conform to it does not mean uniformization of architecture. Best examples are Paris and Potsdam Squares in Berlin. There are picturesque in such a manner as those Italian cities searched by Camillo Sitte, who convinced us that such a city is true piece of art. Both, Tadeusz Tołwiński and Kazimierz Wejchert, admitting that any detail is an element of urban composition, discover the same as Polish cities are involved. So, we are coming to the conclusion: there is no good city form without filling it with details of any kind.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Współczesna architektura potrafi być ekstremalnie surowa i trudna w odbiorze dla zwykłych ludzi. Detal architektoniczny, w swojej dawno zapomnianej funkcji ornamentu, to nie zbrodnia. Projekt Muzeum Lotnictwa Polskiego pokazuje, że detal to przyprawa pozwalająca łatwiej przyswoić architekturę.
EN
Modern architecture can be extremely harsh and difficult for ordinary people. Architectural detail, in his forgotten ornament meaning - it's not a crime. Polish Aviation Museum project shows that the detail is the spice which allows to digest architecture easier.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono rolę jaką pełnią wybrane rodzaje ornamentów sztukatorskich w kształtowaniu przestrzeni wnętrz przez nie zdobionych. Opisano charakterystyczne rodzaje ornamentów występujące w sztukateriach w XVII w. w Małopolsce. Dekoracyjny i wieloraki ornament jest podporządkowany rodzajom sklepień zdobionych wnętrz. Do zilustrowania tych powiązań posłużono się ornamentami stosowanymi w dekoracjach sztukatorskimi przypisanymi warsztatowi Giovanniego Battisty Falconiego.
В статье на основе иллюстративного материала конца XVI – первой половины XVII веков показана типологическая классификация такого элемента украшения старопечатной кириллической книги, как концовка. Нами выделены три основных типа концовок: каллиграфический, или плетенчатый, арабесковый и маньеристический. Концовка представляет собой заимствованный орнамент, ориентированный на западноевропейские шаблоны различного происхождения. У типографов была возможность заказать доски с украшениями у зарубежных мастеров или приобрести их в западных типографиях. Концовки также могли быть выполнены русскими граверами по образцу польских, немецких и нидерландских книг. Таким образом русское православное искусство усваивало самые популярные орнаментальные композиции эпохи Возрождения, постепенно изменяя свой облик и приближаясь к западной культуре.
Niniejszy artykuł prezentuje w sposób przeglądowy zmiany w estetyce architektury od początku XX wieku do współczesności pod kątem postrzegania ornamentacji. Przedstawia zależności między obszarem dekoracji architektonicznej, zaliczającej się do sztuki dekoracyjnej, a rozwojem architektury. W oparciu o refleksje na temat spiralnego charakteru rozwoju form uwypukla zauważalną tendencję powrotu do fascynacji ornamentem.
EN
This article provides an overview of changes in the aesthetics of architecture from the beginning of the 20th century to the present, with a focus on the perception of ornamentation. It presents the relationships between the area of architectural decoration, which is part of decorative art, and the development of architecture. Based on reflections on the spiral nature of form development, it highlights the noticeable trend of returning to the fascination with ornament.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W wielorodzinnych domach dostępnych istnieją ograniczone względami ekonomicznymi możliwości uwydatnienia walorów struktury budynku poprzez dobór odpowiednich materiałów i sposobów wykończenia elewacji. Efektywne wykorzystanie tych możliwości pozwala jednakże na kształtowanie wyrazistych pod względem formy i barwy budynków, a także na zastosowanie w nich malowideł ściennych i ornamentów.
EN
In affordable multi-family houses there are limitations in the scope of emphasizing the assets of a building structure by proper selection of materials and elevation finishing. The effective use of these possibilities enables however to shape bold buildings, as well as to apply wall paintings and ornaments to them.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Lithuanian folk textile heritage is an important part of world culture heritage, on which various ideas and traditions are imprinted with the emphasis on the education of self-consciousness of society and preservation of national identity. This paper deals with a complex analysis of Lithuanian national fabrics, the data of which have been collected by the authors’ abundant expeditions into Lithuanian rural territories. The current research presents the peculiarities of designs, colours and ornamentation of authentic woven textile manufactured since the middle of the 19th century up to now. The significance of this study is that it investigates only authentic textiles obtained from weavers or their relatives in Lithuanian villages, and the presence of these articles has been undisclosed up to now. This research presents collected, registered and investigated data concerning colours, ornamentation and patternsas expressive possibilities of designs of Lithuanian folk textile: dimai and pick-up fabrics. The current analysis discovers new features of originality of the national fabrics.
PL
Litewskie dziedzictwo folklorystyczne stanowi ważną część światowego dziedzictwa kulturowego, jego idee i tradycje odznaczają się naciskiem na edukację samoświadomości społeczeństwa i zachowanie tożsamości narodowej. W pracy przeprowadzono kompleksową analizę litewskich tkanin narodowych. Zaprezentowane badania przedstawiają osobliwości wzorów, kolorów i ozdób autentycznych tkanin tekstylnych wytwarzanych od połowy XIX wieku do dziś. Badano wyłącznie autentyczne tkaniny uzyskane od tkaczy lub ich krewnych w litewskich wioskach. W artykule przedstawiono zebrane, zarejestrowane i sprawdzone dane dotyczące kolorów, ornamentów i wzorów jako możliwości projektowania tkaniny folklorystycznych dimai i pick-up. Zaprezentowana analiza wskazuje cechy oryginalności litewskich tkanin.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W architekturze współczesnej detal jest częścią dzieła. Jako element struktury budowlanej bierze udział w kształtowaniu formy przestrzennej budynku. Będąc elementem fasady, traktowanej coraz częściej jako skóra budynku, decyduje o jej wyrazie plastycznym: artykulacji, ornamentyce, fakturze, kolorystyce. Zawsze jest spójny z przyjętą konwencją estetyczną. Detal może także pełnić rolę przekazu symbolicznego.
EN
In the contemporary architecture detail is part of the work. As part of the building structure participates in shaping the spatial form of the building. As part of the facade, treated increasingly as the skin of the building, decide on its artistic expression: articulation, ornamentation, texture, color. It is always coherent with aesthetic convention. Detail can also be used as symbolic communication.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Detal służy architekturze, jest jej częścią i elementem. Ornament jest związany z architekturą, ale wykazuje daleko idącą samodzielność, jest niejako odrębnym bytem, który jest nałożony na architekturę jako rodzaj ozdoby.
EN
Detail serves architecture being its part and element. Ornament is related to architecture but reveals far- reaching independence, makes a virtually separate entity laid on architecture as a kind of decoration.
13
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Współczesne koncepcje kształtowania detalu kontynuują pewne tradycje z przełomu XIX i XX wieku, ale też tworzą wraz z formą budynku nowy typ przestrzenności. Współczesne ornamenty/obrazy zagęszczają przestrzeń fizyczną, mentalną i społeczną. Autonomia fasady pozwala wypełnić ją obrazami i treścią, czyniąc jednocześnie architekturę sztuką multimedialną.
EN
Modern concepts of detail development continue certain traditions from the late nineteenth and early twentieth centuries, but also form, together with the form of a building a new type of spatiality. Today's ornaments / images thicken the physical, mental and social space. The autonomy of the facade can fill it with images and content simultaneously with making the architecture art of multimedia.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Temat ornamentu stanowi jeden z najbardziej kontrowersyjnych aspektów architektury. Dziś, po latach odrzucenia przez modernizm, ornament ponownie wraca do architektonicznego repertuaru. W artykule dokonano wstępnej analizy zjawiska ornamentu w architekturze, przyczyn jego deprecjacji w ruchu nowoczesnym oraz perspektyw kierunku ornamentalnego w obliczu transformacji estetycznych i rozwoju technologii cyfrowych.
EN
The subject of ornament is one of the most controversial aspects of architecture. Today, after decades of rejection in modernism, ornament returns to architectonic repertoire. The paper undertakes a preliminary analysis of prevalence of decoration in architecture, reasons of it's depreciation in modern movement and outlook of ornament in a context of aesthetic transformations and development of digital technology.
15
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Przez stulecia architekturze towarzyszyły detale, większość z nich miała znaczenie wyłącznie estetyczno-dekoracyjne. Na początku XX w. ornament został odrzucony. Po okresie modernizmu detal powrócił do architektury w nowych, przedefiniowanych formach. Jedną z nich jest zaplanowana ekspozycja światła na powierzchnie budynków, inną rozświetlone wnętrza, które stają się współczesnym znakiem rozpoznawczym obiektu.
EN
Architectural detail has always been a part of architecture; however, it has predominantly been used for decorative and purely aesthetic reasons. The beginning of the 20th century has done away with ornament al detail. After the Modernism era, detail has had its revival in new redefined ways. One of the new approaches to the use of detail is a carefully designed light installation on a surface of a building; another example is the use of the light in an interior that becomes its contemporary and specific signature.
16
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W latach 2009-2011 firma Palmers AG wzniosła w ramach najważniejszej ulicy handlowej Wiednia, tj. Mariahilfer Str., nowy budynek biurowo-komercyjny stanowiący znakomity przykład nowoczesnej architektury wielkomiejskiej. Neomodernizm w jego wydaniu stosuje prostotę będącą środkiem wyrazu współczesności, co więcej można go zaliczyć do kierunku twórczego określanego mianem nowego rygoryzmu.
EN
During the years 2009-2011 the Palmers AG company built a new office- commerce building on the most important Vienna shopping street, The Mariahilfer Str., which is an excellent example of modern urban architecture. Neomodernism, in this case, uses simplicity as a means of expressing modern times, which allows it to join the art trend, known as The New Rigour.
Praski kubizm jest jednym z wyjątkowych rozdziałów w dziejach europejskiej architektury. Styl ten odegrał ważną rolę w kontekście identyfikacji czeskiej i czechosłowackiej kultury na tle światowych tendencji estetycznych. Celem artykułu jest analiza stylistyczna wybranych przykładów budynków, dla których wspólnym mianownikiem jest ta konwencja architektoniczna. W opracowaniu posłużono się metodą studium przypadku. Przeprowadzone badania empiryczne polegały na bezpośredniej obserwacji, wskutek czego przeprowadzono analizę jakościową konkretnych elementów budynków oraz przygotowano dokumentację fotograficzną. Wybrano obiekty, które nie budzą żadnych wątpliwości w zakresie klasyfikacji stylistycznej i nie mają żadnych identyfikowalnych znamion innych konwencji artystycznych. Przeprowadzone badanie dowiodło, że architektura praskiego kubizmu utrzymuje stylistyczną identyfikację przede wszystkim poprzez przestrzenne ukształtowanie ścian zewnętrznych, a także charakterystycznie ukształtowaną stolarkę i ślusarkę budowlaną, która odgrywa szczególnie istotną rolę na tle całej kompozycji architektonicznej.
EN
Prague Cubism is one of the unique chapters in the history of European architecture. This style played an important role in the identification of Czech and Czechoslovak culture against the background of global aesthetic trends. The aim of the article is a stylistic analysis of selected examples of buildings for which this architectural convention is a common denominator. The case study method was implemented in the study. The empirical research carried out consisted of direct observation, as a result of which a qualitative analysis of specific building elements was carried out and photographic documentation was prepared. Objects were selected that do not raise any doubts in terms of stylistic classification and do not have any identifiable marks of other artistic conventions. The conducted research proved that the architecture of Prague Cubism maintains a stylistic identification primarily through the spatial shape of the external walls, as well as the characteristically shaped joinery and construction ironwork, which plays a particularly important role in the background of the entire architectural composition.
19
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Sformułowanie „architektura dziur" odnosi się do jednego ze sposobów dekoracji zewnętrznej budynku, polegającego na wprowadzeniu większej ilości prześwitów, niż to wynikałoby jedynie z określanych prawem budowlanym potrzeb doświetlania wnętrza i standartowego pojmowania roli okna, jako elementu do jego uzyskania. Ażurowość wizualizuje odwieczną potrzebę twórców do poszukiwania sposobów odrealnienia masywnej struktury architektonicznej, nadawania jej pozornej delikatności oraz sygnalizuje potrzebę nowatorskich rozwiązań w zakresie kształtowania elewacji.
EN
The expression "an architecture of holes" refers to one method of decoration for the exterior side of a building, involving the introduction of more holes than stipulated by building regulations to provide additional lightning for the interior and beyond the standard understanding of the function of a window. Openwork visualizes the age-old need of artists to seek out ways to distance large architectural structure from reality, by lending it delicacy and signalizes the need for original solutions in the area of elevation.
20
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Autor na tle analizy historycznej tworzenia detalu architektonicznego przedstawia sytuację, analizę, ocenę i wnioski na temat detalu architektonicznego dziś.
EN
The author outlines, analyzes, evaluates and concludes from architectural detail today against the background of its historical creation.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.