Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Jeszcze o zabytkowych organach w kościele parafialnym w Hannie

100%

Woźniak P.

|

tom 12

113-119

EN

The aim of this article is to present new, significant facts about the historic organ in the parish church in Hanna, which were originally kept in Huszcza. To date, researchers, including the Author (in his previous article) have been convinced that the organ was built in the 18th century, or at the turn of the 19th centuries at the latest, as their "baroque" stylistic features indicated. However, through more in-depth examination on site in 2012, the Author has determined that the instrument had indisputably been built in the 19th century. What is more, he has discovered yet unknown inscriptions inside of the positive. The first of them these related to the renovation of the instrument from 1919, while the other, which was created around the middle of the 20th century, constitutes a list of organs, together with the numbers of their voices, which were located in the north and east of the old Podlasie diocese, and which document the condition of these instruments from the first half of the 20th century. The ma-jority of the organ no longer exists, which is why the list constitutes such an interesting source. Furthermore, it includes a few instruments from Neo-Uniate tserkovs from the interwar period, which is unusual. Due to the conducted archival research, the Author managed to determine the approximate time when the organ was built, that is in 1847 or 1863, as these are the dates specified by the two sources independently of each other. Undoubtedly, the organ dates back to the middle of the 19th century.

2

GRZEGORZ POŹNIAK, O organach z dziećmi i dla dzieci. Wydawnictwo Sindruk, Opole 2018. ISBN 978-83-61419-90-7, ss. 64.

100%

Szendzielorz E.

|

2018

|

nr 1

132-135

PL

Omówienie książki

3

Paweł Pasternak, Organy i ich twórcy na obszarze ziemi sądeckiej, Nowy Sącz 2018 Zarząd Miasta Nowego Sącza, ss. 166. ISBN 978-83-9332-699-0

75%

Rajman J.

Muzyka

|

2019

|

tom 64

|

nr 2

154-162

4

Miejsce i rola solowej muzyki organowej w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego

75%

Zalewski W. , Karcz B. , Tyrała R. , Zając A. , Delimat W. , Janicki J. J. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W. , Karcz B. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W.

|

tom 11

EN

Incorporating solo organ music in Roman Catholic liturgy may constitute a challenge for some organists. The very issue may raise some doubts and problems. “This usually results from insufficient education of professional organists”27. Fortunately, this is an invalid myth, easy to refute, bearing in mind the years of work and impact made by numerous Organist schools operating within dioceses, as well as Institutes of Church Music. Great numbers of broadly educated church musicians graduate from these schools every year. Unfortunately, constant rush and marginalization of the organist’s position in liturgy tend to discourage young organists. The majority of employers seem to be focusing on singing with the people, small choirs with the accompaniment of guitar or, possibly, parish choirs themselves.It is true that we “should intently urge churchgoers to actively participate in liturgy in the form of singing”28. This is probably why the church organist is usually considered the person to set the proper tone and keep up the singing in the church! For churchgoers, however, a good organist is the one who sings well…This is true, but only partially. The Second Vatican Council reminds us of the importance of the organ, an instrument “adding a grandeur dimension to church ceremonies, raising the souls and minds of believers to God and heavenly matters”29. How should we then consider the role of the organ in the liturgy of today, in the light of post-council documents? It may be assumed that the very participation of this majestic instrument in the liturgy adds grandeur, although pipe organ accompanying churchgoers singing tends to perform a secondary role.It is rather solo organ music which could make the Eucharist more dignified and grandly. It could also bring God’s people closer to God. Church documents are, however, very rigid in this matter – “solo music shall only be possible in the beginning, before the chaplain attends the altar, during the oblation, during the Communion and in the end of the mass”.Organ music performances during the Lent seem to be a separate issue since they are strictly prohibited by some church documents. In the opinion of priest I. Pawlak “fasting” from music reduces the liturgy in its integral substance, and a heartless or fanatic approach to fasting undermines the essence of liturgical activities”. Therefore, all church musicians are optimistic to witness the changing stance of the Polish Episcopal Conference, which, in its new Instructions issued in 1979, adopted a more liberal approach.

5

Kościół św. Franciszka z Asyżu i klasztor Franciszkanów w Poznaniu w latach 1947-1957

75%

Tomczak S. B.

Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski

|

2018

|

nr 13

73-105

EN

In 1947 after 111 years of absence the Franciscans returned to Poznań and reclaimed their former monastery and church dedicated to St. Francis of Assisi, which was destroyed during World War II in 75%. By 1957 they managed to rebuild the chapel of Our Lady of Loreto, the church and the monastery. From the beginning they conducted ministry in their church as well as preached at the popular missions and retreats in many parishes. On the request of the Poznań Archbishop Walenty Dymek, in 1947 they started a continual confessional duty. Referring to an old tradition initiated by St. Francis of Assisi, from 1949 onwards during the Christmas season they build an imposing crèche which attracts large crowds of the faithful. The more important ecclesial celebrations were accompanied by the singing of the seminarists of the Poznań seminary and the choir directed by Stefan Stuligrosz.

PL

IW 1947 r., po 111 latach nieobecności, powrócili do Poznania franciszkanie i objęli swój dawny klasztor i kościół pw. św. Franciszka z Asyżu, zniszczony w czasie II wojny światowej w 75%. Do 1957 r. zdołali odbudować kaplicę Matki Bożej Loretańskiej, kościół i klasztor. Od samego początku prowadzili działalność duszpasterską w swoim kościele, ponadto głosili misje ludowe i rekolekcje w wielu parafiach. Na życzenie arcybiskupa poznańskiego Walentego Dymka w 1949 r. zaprowadzili stały dyżur spowiadania. Nawiązując do starej tradycji zapoczątkowanej przez św. Franciszka z Asyżu, od 1949 r. w okresie Bożego Narodzenia budują okazały żłóbek, który przyciąga wielkie rzesze wiernych. Znaczniejsze uroczystości kościelne uświetniali swoim śpiewem klerycy poznańskiego seminarium duchownego i chór pod dyrekcją Stefana Stuligrosza.

6

Instrument organowy w perspektywie sztuki wanitatywnej

75%

Grajewski C.

|

nr 11

33-45

EN

The article presents the organ as an element of vanity painting. The main theme of the article is an iconographic analysis of a painting by Raphael, The Ecstasy of St. Cecilia. The author of the article describes symbolism of those musical instruments which belong to the profane sphere, and the organ as an instrument representing heavenly music.

7

Organy w kościołach dekanatu chodelskiego w XVIII wieku (na podstawie akt wizytacyjnych)

75%

Szymanowicz M.

|

nr 13: Muzykologia

203-220

EN

The following article is the fifth, and the last one, of the series of texts concerning organs in the 18th century in the Lublin Archdeaconry, to which the Chodel Deanery used to belong. It was created on the basis of four Bishop’s inspections carried out in 1721, 1739, 1748 and 1781. The inspection acts are a valuable source in order to get to know the history of the organs. Basing on the records in the researched inspections, the information on 32 instruments functioning in the Chodel Deanery was obtained. To define them 31 versions of naming were used in the sources, originating from the two basic terms: organum and positivum. It is very characteristic to use complex names, consisting even of six elements. Majority of the organs were placed on the choir loft, above the great church doors. There is no information concerning the localisation of a few small movable positives. All instruments were of small sizes—from four to ten voices, most of them consisted of seven voices. The knowledge about the organs in the Chodel Deanery obtained from the inspections, confirms the characteristics of the instruments functioning in the 18th century in the rural parish churches. This article is a contribution to the comprehensive monograph of the Polish organ construction, which still awaits to be analysed.

PL

Niniejszy artykuł jest piątym, i ostatnim, z cyklu tekstów o organach w XVIII wieku w archidiakonacie lubelskim, do którego należał też dekanat chodelski. Powstał w oparciu o 4 wizytacje biskupie z lat: 1721, 1739, 1748 i 1781. Akta wizytacyjne stanowią cenne źródło do badań nad historią organów. Opierając się na nich, uzyskano informacje o 32 instrumentach istniejących na terenie dekanatu chodelskiego. Źródła podają 31 wersji nazw organów, pochodzących od dwóch podstawowych terminów – organum i positivum. Charakterystyczne było przy tym wykorzystanie nazw złożonych nawet z 6 elementów. Większość organów umieszczona była na chórze muzycznym, nad głównymi drzwiami kościoła. Nie posiadamy informacji o lokalizacji kilku małych, ruchomych pozytywów. Wszystkie instrumenty były niewielkie – od 4 do 10 głosów, większość z nich składała się z 7 głosów. Informacje o organach w dekanacie chodelskim uzyskane z akt wizytacyjnych dają pewną wiedzę na temat instrumentów funkcjonujących w XVIII wieku w wiejskich kościołach parafialnych. Niniejszy artykuł jest przyczynkiem do monografii polskiego budownictwa organowego, do której opracowania nadal potrzeba żmudnych badań archiwalnych w poszczególnych regionach.

8

Organy w kościołach dekanatu ożarowskiego diecezji sandomierskiej (cz. I). Instrumenty niezachowane w świetle źródeł archiwalnych

75%

Szymanowicz M.

Roczniki Teologiczne

|

2017

|

tom 64

|

nr 13: Muzykologia

117-135

EN

The following article opens the series of texts about the organs and organists of the Sandomierz Diocese. This cycle will inscribe itself in the 200 years anniversary of the Diocese establishment, which will take place in 2018. This article concerns the organs that were not preserved in the churches of Ożarów Deanery. It was created on the basis of the 18th, 19th and 20th Century sources stored in the archives in Cracow, Sandomierz and Radom. The analysis of the data enabled drawing the following conclusions. There were 21 instruments sequentially functioning within the Ożarów Deanery in 10 parisches. They were rather small organs, 4 up to 15 voices. Most of them were placed on the choir above the main church doors. The instruments were painted and carved, many of them were in bad state. The information on six organists, who were building or fixing the organs in the given area, were also obtained. In order to analyse the full monography of the Polish organ building still many contribution works have to be done, and such is the character of this article.

PL

Niniejszy artykuł rozpoczyna cykl tekstów na temat organów i organistów diecezji sando-mierskiej. Cykl ten wpisze się w jubileusz 200-lecia utworzenia diecezji, który będzie miał miejsce w 2018 roku. Artykuł dotyczy niezachowanych organów w kościołach dekanatu ożarowskiego. Powstał w oparciu o XVIII, XIX i XX-wieczne źródła przechowywane w archiwach w Krakowie, Sandomierzu i Radomiu. Analiza uzyskanych danych pozwoliła na wysnucie następujących wniosków. Na terenie dekanatu ożarowskiego w 10 parafiach funkcjonowało kolejno 21 instrumentów. Były to niewielkie organy, od 4 do 15 głosów. Większość usytuowana była na chórze muzycznym nad wielkimi drzwiami kościoła. Instrumenty były malowane i zdobione dekoracją snycerską, wiele z nich znajdowało się w złym stanie. Uzyskano także wiadomości o sześciu organmistrzach, którzy budowali, bądź naprawiali organy na badanym terenie. Dla opracowania pełnej monografii polskiego budownictwa organowego potrzeba jeszcze wielu prac przyczynkarskich i taki charakter ma niniejszy artykuł.

9

Zabytkowe organy w kościołach Rzeszowa : studium historyczno-instrumentoznawcze

63%

Widak A.

|

nr 22

349-366

EN

The subject of the article is antique organs in the churches of Rzeszow. In Poland organs built before 1939 are considered to be antique. There are antique organs in three churches in Rzeszow. The oldest ones are in Holy Cross Church and St. John the Baptist Church (12 stops organ was built in 1930 by “Rieger Brothers” company), in Garrison Church (20 stops organ was built in 1934 by Stefan Krukowski from Piotrków Trybunalski), in Bernardine’s Church (the organ was built in 1932-1935, Rudolf Haase from Lviv started the building , after his death the work was continued and finished by his son Joseph}. In the article the history of organs and the inventory description of organs were presented. The inventory description was prepared according to the method used at the Department of Instrumental Studies of the Institute of Musicology at the John Paul II Catholic University of Lublin. The inventory description includes such facts as follows: location of organ, description of casing and facade, organ mechanisms, disposition and structure of sound. Information about three instruments, which were used in two temples was presented in this article. The antique organs in the churches of Rzeszow are mostly used in liturgy. Organ concerts are organized in Holy Cross Church and St. John the Baptist Church and in Bernardine’s Basilica. Brochures of these instruments are also worth reading.

10

Budowa organów w Komprachcicach w 1937 r. w świetle dokumentów firmowych i parafialnych

63%

Brylla W.

Folia Organologica. International yearbook of organ and organ music

|

2021

|

nr 4

7-31

EN

Not much has been known about the Komprachcice organ made in 1937 until now. The main purpose of this contribution was to fill this research gap, which was associated with an attempt to reconstruct the process of building the instrument and outline its historical context. By analyzing the available materials and documents preserved in the parish archives in Komprachcice and the archives of one of the most famous organ-building companies of the 19th and 20th centuries, "GFSteinmeyer & Strebel, Orgel- und Harmoniumbau" based in Oettingen, it was possible to reproduce the subsequent stages of work on the construction of the organ from the moment of determining the technical conditions through the following implementation phases. The exact query also cleared up some unclear points related to the construction of the organ in the Komprachcice Catholic Church, which since then, after necessary repairs, has been used by the faithful to this day. The research also allowed to identify an earlier unknown designer of the church in Komprachcice and an employee who did not appear in the G.F.Steinmeyer archives.

11

Renowacja organów Josefa Bacha w kościele parafialnym pw. św. Piotra i Pawła w Sycowie

63%

Cieplik K.

|

nr 1

77-91

EN

After the 1905-1906 reconstruction of the parish church of st. Peter and Paul in Syców, the organ building company of A. Spiegel from Rychtal, led by Joseph Bach, constructed an organ with 21 voices in 1907, according to the instruction of prof. Emil Bohn from Wroclaw. Only the prospectus and box bellows were re-used for their construction from the old instrument. By 1920, 2 stops were added to the pedal, and in 1943, the Sauer company of Frankfurt (Oder) added 3 stops to the second manual. The new voices were placed on separate wind chests. An additional a small float bellow was also installed. After World War II, the instrument was repaired several times, but its technical condition continued to deteriorate until it was finally put out of use for several years. Only in 2021 did it undergo a thorough renovation.

12

Informacje o organach w inwentarzach diecezji przemyskiej sporządzonych na podstawie instrukcji z 1933 roku

63%

Widak A.

|

tom 65

|

nr 13: Muzykologia

165-182

EN

Parish inventories are an important source of information about the organs. They were written during the visit of bishops or deans as well as made for clear command of diocesan supervisor. In 1927, 1928, „przemyskie 3 instrukcje” 1933 were published in the diocese of Przemyśl. The instruction of 1933 concerned the preparation of inventories. In the Archdiocese Archive in Przemyśl there are 58 inventories written in the years 1933-1945 according to this instruction. These instructions were described in this article and then on the basis of survived inventories, information about the organs was analysed. The information about the organ are in 49 inventories. Information about 50 instruments was obtained and they relate to their location, outward appearance, builders, date of building, size of the instruments, state of surviving and their value. The annexe contains the source extracts concerning the organs. Collected information, apart from details about the instruments, is an evidence of the way the organs were described their outward appearance, size, mechanisms or the state of surviving.

PL

Ważnym źródłem informacji o organach są inwentarze parafialne. Były one spisywane podczas wizytacji biskupich lub dziekańskich, jak też na wyraźne polecenie rządcy diecezji. W diecezji przemyskiej w latach 1927, 1928, 1933 zostały wydane „przemyskie 3 instrukcje”. Instrukcja z 1933 r. dotyczyła sporządzania inwentarzy. W Archidiecezjalnym Archiwum w Przemyślu znajduje się 58 inwentarzy napisanych w latach 1933-1945 według tej instrukcji. W artykule zostały omówione te instrukcje, a następnie na podstawie zachowanych inwentarzy przeanalizowano informacje o organach. Informacje o organach znajdują się w 49 inwentarzach. Uzyskano informacje o 50 instrumentach i odnoszą się one do ich lokalizacji, wyglądu zewnętrznego, budowniczych, czasu powstania, wielkości instrumentów, stanu zachowania i ich wartości. W aneksie zostały zamieszczone wypisy źródłowe dotyczące organów. Zebrane informacje są wyrazem sposobu opisywania organów, ich zewnętrznego wyglądu, wielkości, mechanizmów czy stanu zachowania.

13

Civil supervision and control over special services' activities

63%

Piotrowska A. , Kopczewski M. , Ciekanowski Z.

|

nr 2(200)

354-370

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące systemu cywilnego demokratycznego nadzoru i kontroli służb specjalnych w Polsce od czasów przemian ustrojowych. System ten oparty jest na: nadzorze władzy wykonawczej, która także wyznacza kierunki działań; kontroli parlamentarnej – głównie za pomocą Komisji do Spraw Służb Specjalnych; nadzorze władzy sądowniczej oceniającej ich działania pod kątem ewentualnego przekroczenia uprawnień czy niedopełnienia obowiązków. Oceniono funkcjonalność niektórych rozwiązań prawnych w zakresie nadzoru i kontroli służb. Zwrócono uwagę na dominującą rolę Prezesa Rady Ministrów w sprawowaniu nadzoru nad służbami specjalnymi.

EN

The article addresses issues related to the civil system of democratic supervision and control over special services in Poland since the political transformation. The system is based on the supervision of the executive authority, which also sets the directions of activities, Parliamentary control – mainly with the help of the Committee for Special Services, judiciary supervision assessing their actions in terms of possible abuse of powers or failure to fulfill their obligations. The functionality of some legal solutions in the field of supervision and control over the services was assessed. The dominant role of the Prime Minister in exercising supervision over the special services was pointed out.

14

Muzyka liturgiczna w świetle dokumentów Kościoła

63%

Celary I.

|

2016

|

nr XIII/13

80-90

EN

The Second Vatican Council initiated the process of the renewal of the liturgical music. It explained its task in the service for God and presented the principles of its renewal. This re-newal was prepared by pioneers and promoters of the liturgical movement which existed from the second half of the 19th century. Sacrosanctum Concilium, the Constitution on the Sacred Liturgy, pointed that there is an inseparable connection between music and liturgy. Music was presented as an integral part of the solemn liturgy. Singing in liturgy is a form of active participation in liturgical celebrations. It is a form of the confession of faith and an element of deeper entering to the celebration of the mystery of salvation. The principles of the Constitution define the stage of Church consciousness which inspired and started the era of the renewal of liturgy and church music. Among positive ef-fects of the Council renewal of church music, apart from new liturgical books, there is the fact of existing choirs in Church, cantors and psalterists as well as the extension of music repertoire. Music education of the clergy and the faithful is still an important task. Above all organists should be taught to organize the singing not to replace the participants of liturgical celebrations in singing.

15

Civil supervision and control over special services' activities

63%

Piotrowska A. , Kopczewski M. , Ciekanowski Z.

|

tom Vol. 53, No. 2(200)

354--370

EN

The article addresses issues related to the civil system of democratic supervision and control over special services in Poland since the political transformation. The system is based on the supervision of the executive authority, which also sets the directions of activities, Parliamentary control – mainly with the help of the Committee for Special Services, judiciary supervision assessing their actions in terms of possible abuse of powers or failure to fulfill their obligations. The functionality of some legal solutions in the field of supervision and control over the services was assessed. The dominant role of the Prime Minister in exercising supervision over the special services was pointed out.

PL

W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące systemu cywilnego demokratycznego nadzoru i kontroli służb specjalnych w Polsce od czasów przemian ustrojowych. System ten oparty jest na: nadzorze władzy wykonawczej, która także wyznacza kierunki działań; kontroli parlamentarnej – głównie za pomocą Komisji do Spraw Służb Specjalnych; nadzorze władzy sądowniczej oceniającej ich działania pod kątem ewentualnego przekroczenia uprawnień czy niedopełnienia obowiązków. Oceniono funkcjonalność niektórych rozwiązań prawnych w zakresie nadzoru i kontroli służb. Zwrócono uwagę na dominującą rolę Prezesa Rady Ministrów w sprawowaniu nadzoru nad służbami specjalnymi.

16

Działalność firmy organmistrzowskiej P. B. Voelkner w Poznaniu

63%

Bigosiński A. K.

|

2020

|

tom 133

179-212

EN

Despite many publications on the activities of Paul Voelkner’s organbuilding company, the topic has not yet been exhausted. Thanks to increasingly broader source research, new information is being disclosed not only about the instruments he built, but also about himself. The purpose of this article is to present facts from Voelkner’s life and his activities related to the instruments he built. This issue seems to be particularly interesting as it is in Poznań that Voelkner built his largest organs.

PL

Mimo wielu dotychczasowych publikacji dotyczących działalności zakładu organmistrzowskiego Paula Voelknera temat nadal nie został wyczerpany. Dzięki coraz szerszym badaniom źródłowym wychodzą coraz to nowe fakty dotyczące nie tylko wybudowanych przez niego instrumentów, ale też o samym organmistrzu. Niniejszy artykuł ma na celu prezentację nowych faktów z życia Paula Voelknera a także zaprezentowanie części jego działalności w Poznaniu w wymiarze postawionych przez niego instrumentów. Zagadnienie to jest o tyle interesujące, gdyż właśnie w tym mieście Voelkner zbudował swoje największe organy.

17

Zadania organów i posługa organisty w Musicam sacram. Bilans i perspektywy

63%

Sesantini G. , Karcz B. , Tyrała R. , Zając A. , Delimat W. , Janicki J. J. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W. , Karcz B. , Malik J. , Sterczewska L. , UPJPII i. , Pasek W.

|

tom 16

EN

The position of a pipe organ in the liturgy of the Roman Catholic Church has been precisely clarified nowadays. Its major role is to support singing of the faithful, accompany choral bands and to perform solo music conformed with the character of a given feast or celebration. The instruction Musicam sacram of 1957 most clearly specifies when and on what occasions the organ ought to be used during liturgy and when its involvement is undesirable. These regulations appertain as well to organist’s service, defining its crucial role in building the community of the faithful.The instruction Musicam sacram, issued 50 years ago, is not only a document of historical value. It has also become a launch pad for many subsequent documents regarding the church music. What is more, many specifications included in Musicam sacram are still relevant today. Recounting and analyzing some of its directions referring to the organ and organ playing allowed the author of this study to conclude that: “Nowadays, the liturgy still cannot cope without the organ and the organ cannot cope without liturgy. The dictum of Musicam sacram is clear, so is its mens (the so called «spirit»). As always, it is the hearts of people who are supposed to implement these regulations and who need repentance”.

PL

Miejsce organów w liturgii Kościoła rzymskokatolickiego jest w dzisiejszych czasach bardzo precyzyjnie dookreślone. Ich rolą jest podtrzymywanie śpiewu wiernych, akompaniowanie zespołom śpiewaczym, a także wykonywanie muzyki solowej, dostosowanej do charakteru danego święta czy uroczystości. Instrukcja Musicam sacram z roku 1967 w sposób niezwykle przejrzysty wyjaśnia, kiedy i w jakich okolicznościach należy używać organów w liturgii, a także kiedy ich użycie jest niepożądane. Odnosi się także do posługi organisty, określając jej niezwykle istotną rolę w budowaniu wspólnoty wiernych.Powstała przed 50 laty instrukcja Musicam sacram nie jest dziś tylko reliktem historycznym. Stała się punktem wyjścia dla wielu innych późniejszych opracowań dotyczących muzyki w Kościele. Ponadto wiele z jej zapisów nie straciło nic na swej aktualności. Przypomnienie i analiza po pół wieku tych zapisów odnoszących się do organów i gry organowej pozwala według autora na stwierdzenie, iż „Dziś nadal liturgia nie może obejść się bez organów, a organy nie mogą obejść się bez liturgii. Dictum Musicam sacram jest jasne. Jej mens (tzw. «duch») – również. Jak zawsze to serca ludzi, którzy mają wcielić te przepisy w życie, potrzebują przemiany”.

18

Rola konsulów w organizacji wyborów przeprowadzanych za granicą (uwagi na tle wyborów Prezydenta RP z 2020 r.)

63%

Pyrzyńska A.

|

2022

|

nr 1 (65)

69-79

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza zadań przypisanych konsulom w toku organizacji wyborów Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej za granicą. Nie ulega bowiem wątpliwości, że polski ustawodawca powierzył konsulom rolę faktycznych organizatorów wyborów przeprowadzanych poza granicami kraju, co wiąże się ze znaczącą odpowiedzialnością spoczywającą na tych podmiotach. W pracy zbadano także, jak kształtuje się nadzór nad wykonywaniem przez konsulów zadań z zakresu organizacji wyborów. W tym zakresie bowiem zauważyć należy istotną odrębność, polegającą na przekazaniu zadań nadzorczych nad wykonywaniem czynności wyborczych przez konsulów ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych, przy znaczącym ograniczeniu kompetencji PKW, będącej przecież głównym organem nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego. W niniejszych rozważaniach wykorzystano głównie metodę formalnoprawną.

EN

The purpose of this article is to analyze the tasks assigned to consuls in the course of organizing the election of the President of the Republic of Poland abroad. There is no doubt that the Polish legislator has entrusted the consuls with the role of the actual organizers of elections held abroad, which entails a significant responsibility these entities. The study also examines the supervision over the performance of tasks by consuls in the field of the organization of elections. In this range, it should be noted that there is a significant difference, consisting in the delegation of supervisory tasks over the performance of electoral activities by consuls to the minister competent for foreign affairs, with a significant limitation of the powers of the NEC, which is, after all, the main body supervising compliance with the electoral law. In these considerations, mainly the formal and legal method was used.

19

Organy — instrument, który „oddycha”

63%

Poźniak G.

|

nr 48

541-549

PL

Artykuł omawia organy jako instrument z rodziny aerofonów. Punktem wyjścia do przeprowadzenia analiz jest niewielka tabliczka informująca kalikanta o należytym wykonywaniu pracy, która znajduje się na chórze muzycznym kościoła parafialnego pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Roszkowie (pow. Racibórz). Tego rodzaju instrukcje były typowe dla organów pochodzących z warsztatu organmistrzowskiego Schlag & Söhne. W artykule omówiona jest funkcja kalikanta. Artykuł stawia tezę o konieczności przywrócenia organom ich „aerofoniczności”. Przedłożone zostały trzy postulaty końcowe: 1) Należy wyposażać nowo budowane organy w mechanizmy do kalikowania — uzupełnieniem zaś tego rodzaju urządzeń powinny być „dzwonki na kalikanta” oraz instrukcje „uwrażliwiające” na to, że organy „oddychają”. 2) Wykonawcy muzyki organowej powinni być w czasie swojej edukacji artystycznej uczeni obsługi mechanizmów do kalikowania oraz gry na instrumencie kalikowanym. 3) Nagrania dokonywane na instrumentach zabytkowych, mających czynny mechanizm do kalikowania, choćby tylko w niewielkiej części powinny zostać zarejestrowane z użyciem tegoż.

EN

The article discusses organs as an instrument of the family of aerophones. The starting point for the analyzes is a small plaque indicating an organ blower about satisfactory work performance, which is placed on the music choir of the parish church of Sacred Heart of Jesus in Roszków (near Racibórz). This kind of instructions was typical for organs from the workshop of the master organ-builder Schlag & Söhne. The article discoursed the function of a organ blower. It formulates the thesis about the need to restore the organs as an aerophone. Three final proposals were submitted: 1) The newly built organs for the artistic education should be equipped in mechanisms to organs blow. 2) Contractors of organ music should be taught manning mechanisms to organs blow and playing the blowing instrument in the course of their artistic education. 3) Recordings made on antique instruments which have active mechanism to organs blow should be recorded at least to some extent.

20

Historia organów w kościele pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie-Piaskach Wielkich

63%

Matoga P.

|

tom 123

225-236

PL

Archiwum parafialne w Krakowie-Piaskach Wielkich obfituje w dokumenty związane z historią miejscowych organów. Kościół parafialny został wybudowany w latach 20. XX w. W 1944 r. zamontowano w nim niewielkie, tymczasowe organy, wypożyczone z parafii w Prokocimiu. Instrument ten, zbudowany w 1924 r. przez Stanisława Żebrowskiego z Krakowa, oddano do Prokocimia w 1945 r. Jeszcze w 1944 r. ówczesny proboszcz, ks. Franciszek Dźwigoński, zamówił nowe, 15-głosowe, pneumatyczne organy w firmie Gebrüder Rieger z Jägerndorfu. Wskutek działań wojennych nigdy nie dotarły one do Piasków Wielkich. W latach 1948-1949 parafia starała się o nabycie używanego instrumentu, który miałbyś sprowadzony z Ziem Odzyskanych. Ks. Dźwigoński korespondował w tej sprawie z Marianem Śliwińskim, pracownikiem Politechniki Wrocławskiej i organmistrzem-amatorem, który pośredniczył w procederze wywożenia poniemieckich organów po drugiej wojnie światowej. Początkowo do Piasków Wielkich miał trafić 14-głosowy, pneumatyczny instrument ze Starych Rochowic, jednak został on przydzielony parafii w Rudnie. Później Śliwiński pisał o organach z Rościszewa, Gniechowic, Barkowa Wielkiego i Gostkowa. Pod koniec 1949 r. proboszcz otrzymał informację o tym, że przydział instrumentów został wstrzymany. W zaistniałej sytuacji zamówił nowe organy w firmie Wacława Biernackiego z Krakowa. Ten 15-głosowy, pneumatyczny instrument, zbudowany w latach 1951-1952, funkcjonuje w kościele do dziś.

EN

The parish archive at Piaski Wielkie, Cracow abounds in documents connected with the history of the church organ. The parish church was built in the 1920s. In 1944 it was fur-nished with a small temporary organ borrowed from the parish in Prokocim. The instru-ment, built in 1924 by Stanisław Żebrowski from Cracow, was returned to Prokocim in 1945. Already in 1944 Rev. Franciszek Dźwigoński, the parish priest of that time, ordered a new 15-rank pneumatic organ from Gebrüder Rieger company from Jägerndorf. Because of the war activities the organ never arrived at Piaski Wielkie. In the years 1948-1949 the parish made attempts to buy a second-hand instrument, which was to be brought over from the Recovered Territories. Rev. Dźwigoński exchanged letters on this subject with Marian Śliwiński, a staff member of Wrocław Polytechnic and an amateur organ-builder, who interceded in the procedure of restitution of post-German church organs after World War II. At first, the church at Piaski Wielkie was to get a 14-rank pneumatic instrument from Stare Rochowice, however it was assigned to the parish of Rudno. Later, Śliwiński wrote about the church organ from Rościszew, Gniechowice, Barków Wielki and Gostków. At the end of 1949 the parish priest received information about the allocation of the instru-ments having been suspended. In this situation he ordered a new church organ in Wacław Biernacki’s company in Cracow. The 15-rank pneumatic instrument, built in 1951-1952, has functioned in the church up to the present day.