Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The internet as a knowledge source in Knowledge Views

100%

Piotrowski P.

|

2009

|

tom Vol. 30, nr 2A

201-211

EN

his paper presents how the Knowledge Views concept can be applied to gather information from various sources, reason over such information and present the knowledge to the user application in a form required by that application. Using Knowledge Views an application can "see" the Internet as a single knowledge source.

PL

Artykuł ten przedstawia koncepcję widoków na bazę wiedzy, jak może ona zostać wykorzystana w celu zbierania informacji z różnych źródeł, wnioskowania nad tymi informacjami i udostępnienia ich w postaci wymaganej przez aplikację. Korzystając z widoków na bazę wiedzy, aplikacja może „widzieć" Internet jako pojedyncze źródło wiedzy.

2

SEMANTIC ONTOLOGY MODEL OF THE CONTENT MODULE OF THE COURSE "INTELLIGENT TECHNOLOGIES OF DECISION-MAKING MANAGEMENT"

100%

Tsidylo I.

Problemy Profesjologii

|

2014

|

nr 1

131-139

EN

This article analyzes the model of representation of knowledge in the form of ontology to describe a subject. Three types of the objects have been considered – domain-oriented, task-oriented and top-level. The necessity of building a common ontology which contains just the following three types of ontologies has been substantiated. A model of knowledge representation is defined as the set of syntactic and semantic consistency, which makes it possible to describe the object. For modeling a semantic model of ontology we turned to simulation. In the process of creating semantic networks in the package MATLAB we used the library SNToolbox with consistent implementation of the following steps: construction of a semantic network, visualization, and search the semantic network. In solving the problems of forecasting the curriculum, the following knowledge is highlighted – the terms of the subject domain, the relationships between the terms, property of the terms, synonyms, ways of representing and ways of expressing terms. Using the three-component model "Concept", "Action", "Property", we have constructed a semantic network of the semantic ontology of the module course “Fuzzy sets” of the subject "Intelligent Technologies of Decision-Making Management". The formal approach to the model of the ontology of the content module described above allows structuring and generalizing the knowledge of the branch of artificial intelligence technologies which is represented by the fuzzy sets theory.

PL

Ten artykuł analizuje model reprezentacji wiedzy w postaci ontologii do opisu przedmiotu. Trzy typy obiektów są rozpatrywane: zorientowanych dziedzinowo, zadaniowo i najwyższego poziomu. Konieczność budowania wspólnej ontologii, która zawiera właśnie wymienione trzy typy ontologii została potwierdzona. Model reprezentacji wiedzy jest zdefiniowany jako zbiór składniowej i semantycznej konsystencji, co umożliwia opisanie obiektu. Do modelowania semantycznego modelu ontologii wykorzystana została symulacja. W procesie tworzenia sieci semantycznych w pakiecie MATLAB wykorzystaliśmy bibliotekę SNToolbox z konsekwentną realizacją następujących etapów: budowy sieci semantycznej, wizualizacji i wyszukiwania w sieci semantycznej. W rozwiązywaniu problemów związanych z prognozowaniem programu, pokreślana jest następująca wiedza - warunki tematycznej domeny, relacje między warunkami, nieruchomości z warunkami, synonimy, sposoby reprezentowania i sposoby wyrażania warunków. Wykorzystując trój-komponentowy model "Concept", "Action", "Property", skonstruowaliśmy semantyczną sieć semantycznej ontologii modelu kursu “zbirów rozmytych” przedmiotu "Inteligentne technologie zarządzania podejmowaniem decyzji". Formalne podejście do modelu ontologii opisu zawartości modelu pozwala konstruować i uogólniać wiedzę o branży technologii sztucznej inteligencji, która jest reprezentowana przez teorię zbiorów rozmytych.

3

Ontologia i semantyka w inżynierii procesów decyzyjnych eksploatowanych środków transportu

100%

Szpytko J. , Hyla P.

|

2009

|

tom nr 3

C-C

PL

Dla potrzeb doskonalenia procesu decyzyjnego w procesie eksploatacji systemu transportowego zaproponowano użycie ontologii i semantyki dla potrzeb syntezy pozyskiwanych z przedmiotowego procesu informacji i budowanej wiedzy. Omówiono pojęcia ontologii i semantyki w zakresie ich przydatności w procesach transportowych.

EN

The decision making process of transport devices under operation, in scope of data better management and syntheses, as well as knowledge mining, is possible using the ontology and semantic approaches. The basic meanings of ontology and semantic in range of usable in transport processes have been discussed.

4

Construction and querying of relational schema for ontology instances data

100%

Falkowski M. , Jędrzejek C.

|

2008

|

tom T. 33

71-84

EN

Technologies developed in the Semantic Web project, such as RDF data model and OWL ontology language are gaining significant attention not only in the scientific world but also in the commercial doamin. One of the main challenges to implementations is to reduce quite long response times to queries. Consequently, systems that manipulate large amounts of data, such as RDF repositories and semantic query engines, could benefit a lot from employing mature and efficient relational database systems. In this paper we present a method of storing semantic data in relational databases and propose a novel algorithm of automatic building and querying relational schemas that can store ontology instances (ABox) data. Our method is based on "table-per-class" approach with extensions that take into account some RDFS and OWL class and properties constraints (multiple values of properties). We discuss how ontology construction (especially use of cardinality restrictions and functional properties) influences a resulting schema. We also present an algorithm of rewriting graph-pattern queries (such as SPARQL queries), addressed to RDF data, to SQL queries addressed to relational schema. Tests on our prototype system demonstrate that the rewritten queries can be answered by RDBMS in an efficient and a scalable way. In particular, for the LUBM benchmark the response times we obtain, compare favorable with these obtained using leading reasoners.

PL

Artykuł przedstawia metodę składowania i odpytywania instancji ontologii w relacyjnyj bazie danych. Opracowana metoda składowania danych opiera się na metodzie "table per class" i rozszerza ją, aby efektywniej traktować predykaty jednowartościowe. W pracy opisano również metodę przepisywania zapytań opartych na wzorcach grafowych na ekwiwalentne z punktu widzenia danej ontologii zapytania SQL. Testy prototypowej implementacji przeprowadzone na ontologii i zapytaniach LUBM wykazały dużą skalowalność i wydajność takiego podejścia.

5

Conceptual modeling of knowledge in the system supporting investigations against economic offenses

100%

Cybulka J. , Martinek J.

|

2008

|

tom T. 33

59-70

EN

We present the result of our research aimed at the creation of the core ontology of economic criminal processes and the investigation procedures. It is thought of as a semantic background (a knowledge conceptual model) for a system that is to support prosecutors and policemen in their investigations against the economic crimes. The usage of the ontology within the system is threefold, namely the generation of a user-friendly interface, the support of inferences and the facilitation of the data exchange, both within the system's modules and between the system and the other systems (possibly, acting within the semantic Web services paradigm). The ontology is modeled according to the constructive descriptions and situations (c.DnS) modeling paradigm, and it is engineered in the OWL ontology language.

PL

W pracy przedstawia się rezultaty badań ukierunkowanych na zbudowanie ontologii rdzennej, konceptualizującej łącznie dziedzinę przestępstw gospodarczych i procedur ich wykrywania. Ontologia ma stanowić bazę semantyczną systemu wspomagającego pracę zespołową prokuratora prowadzącego śledztwo i policjantów prowadzących dochodzenie. Ontologia zostanie zastosowana w systemie do: zbudowania przyjaznego użytkownikowi interfejsu, wspomagania wniskowania o zgromadzonych faktach i wspomagania automatyzacji wymiany danych, zarówno pomiędzy modułami systemu, jak i z jego otoczeniem (możliwa będzie także realizacja wymiany w paradygmacie semantycznych serwisów WWW). Ontologię zamodelowano zgodnie ze wskazaniami paradygmatu c.DnS konstruktywnych deskrypcji i sytuacji (ang. constructive descriptions and situations) i zrealizowano w języku OWL.

6

An attempt at formulation of ontology for technological knowledge comprised in technical standards

100%

Macioł A. , Wrona R. , Stawowy A. , Macioł P.

|

2007

|

tom Vol. 52, iss. 3

381-388

EN

The principal function of technical standards is to facilitate exchange of information between various entities taking part in economic activities. Technical standards mainly comprise the basic knowledge from a specific field of technology. A condition for effective use of this knowledge is putting it in some order and creating mechanisms, which will enable searching for and finding of information. Ordering of knowledge is the task of ontology in the sense of information science. The authors’ intention has been building of an ontology, which would enable access to a detailed knowledge comprised in the content of a standard and not only to a symbol used to designate this standard. This should enable designing of a knowledge exploration system solving the technological problems based on the data and rules recorded in numerous standards. The ontology will make basis for further development and extension of foundry knowledge using the results of scientific studies and practical experience. This article presents a concept and principles of ontology formulation for the needs of collecting the technological knowledge. In formulation of ontology the RDF (Resource Description Framework) language, used also as a tool for information representation in the resources of global network (WWW), is utilised. Some examples are given of how to record the knowledge comprised in ASTM standards according to the designed ontology along with examples of the rules used in search for information.

PL

Zasadniczą funkcją norm technicznych jest usprawnienie przepływu informacji pomiędzy uczestnikami wymiany gospodarczej. Normy techniczne zawierają jednak także podstawową wiedzę z określonej dziedziny techniki. Warunkiem efektywnego wykorzystania tej wiedzy jest jej uporządkowanie i stworzenia mechanizmów wyszukiwania informacji. Porządkowanie wiedzy jest zadaniem ontologii w jej informatycznym rozumieniu. Naszym zadaniem jest stworzenie takiej ontologii, która pozwalałyby na udostępnienie szczegółowej wiedzy zawartej w treści normy, a nie tylko jej symbolu. Pozwoli to na skonstruowanie systemu eksploracji wiedzy pozwalajacego na rozwiązywanie problemów technologicznych w oparciu o dane i reguły zapisane w wielu normach. Stworzona ontologia stanowić będzie podstawę do rozbudowy wiedzy odlewniczej w oparciu o wyniki badań naukowych i doświadczenia praktyczne. W artykule przedstawiono koncepcję i zasady formułowania ontologii dla potrzeb gromadzenia wiedzy technologicznej. Do sformułowania ontologii wykorzystano jezyk RDF (Resource Description Framework) stosowany do reprezentacji informacji w zasobach sieci globalnej (WWW). W artykule zaprezentowano przykłady zapisu wiedzy zawartej w normach ASTM w zaprojektowanej ontologii oraz zasady wyszukiwania informacji.

7

Ontologia BHP na podstawie normy PN-N-18001

100%

Andreasik J.

Barometr Regionalny. Analizy i prognozy

|

2017

|

nr 4(50)

145-152

PL

W pracy przedstawiono projekt ontologii BHP opracowanej na podstawie normy PN-N-18001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania. Ontologię zdefiniowano w języku OWL (Ontology Web Language). Przedstawiono odpowiednio diagramy klas, diagramy właściwości obiektowych oraz właściwości typu danych. Zaprezentowano odpowiednie wizualizacje ontologii oraz przykłady definiowania pojęć i relacji.

EN

In the paper, the design of the OHS ontology based on the Polish Standard PN-N-18001 (the OHS management system) is shown. The ontology is defined using the Web Ontology Language (OWL). Diagrams of classes, object properties, and data properties are presented, respectively. Proper visualizations of the ontology as well as examples of definitions of classes and relations are depicted.

8

Ontologia zasobów turystyki kajakowej Roztocza (na przykładzie Górnego Wieprza)

88%

Dobrowolski D. , Tucki A. , Kapłański P.

|

tom 72

|

nr 1

EN

Recreational canoeing and hiking is a popular way to use free time by people who like to spend time actively. Promoting tourist resources on the Internet with the use of semantic technologies enables precise, interactive and proactive dedicated travel services. Semantic information technologies are based on formal knowledge representation systems. Ontology is the basis to build semantic knowledge base that integrates information about tourist resources. The article gives a method of building ontology resources tourism canoeing on the example of the Lublin Voivodeship, using ontology editor FluentEditor.

PL

Turystyka kajakowa to jedna z form turystyki kwalifikowanej. Kajakarstwo rekreacyjne i turystyczne jest popularnym sposobem wykorzystania wolnego czasu przez osoby, które lubią spędzać aktywnie czas nad wodą. Propagowanie zasobów turystycznych w Internecie z wykorzystaniem technologii semantycznych umożliwia precyzyjne, interaktywne i proaktywne dedykowanie usług turystycznych. Semantyczne technologie informacyjne bazują na formalnych i wykonywalnych systemach reprezentacji wiedzy zwanych ontologiami. Ontologia taka jest podstawą do skonstruowania semantycznej bazy wiedzy integrującej informacje o zasobach turystycznych. W artykule przedstawiono metodę budowy ontologii zasobów turystyki kajakowej w województwie lubelskim na przykładzie Roztocza z wykorzystaniem edytora ontologii FluentEditor.

9

Application of knowledge views

88%

Goczyła K. , Piotrowski P.

|

2010

|

tom Vol. 31, nr 2A

77-88

EN

This paper introduces the Knowledge View concept and its application in software engineering. The work presented is aimed at bringing knowledge engineering and Semantic Web technologies closer to software engineers and programmers. It is done by disguising knowledge bases as relational or object databases and applying patterns known to software engineers.

PL

W artykule przedstawiono koncepcję widoków na bazę wiedzy i jej zastosowanie w inżynierii systemów. Praca ma na celu przybliżenie inżynierii wiedzy i technologii Semantic Web inżynierowi oprogramowania oraz programiście. Cel ten osiągany jest poprzez upodobnienie baz wiedzy do relacyjnych lub obiektowych baz danych oraz poprzez stosowanie wzorców znanych w inżynierii oprogramowania.

10

Techniki semantyczne w doborze systemów informatycznych logistyki

88%

Konys A. , Wątróbski J.

|

2010

|

tom nr 6

PL

W artykule podjęto problem analizy dostępnych technik semantycznych wspomagających dobór systemów informatycznych logistyki. W szczególności zidentyfikowano problemy związane z procesem pozyskiwania informacji na temat systemów informatycznych logistyki oraz zaprezentowano i scharakteryzowano wybrane techniki semantyczne. W następstwie umożliwiło to budowę przykładowego modelu rozwiązania opartego na ontologii dziedzinowej wspomagającej dobór systemu informatycznego logistyki dla klasy WMS. Całość kończą wnioski z przeprowadzonych badań.

EN

This article presents the problem of analysis available semantic techniques supporting logistics information systems selection. The problems of information retrieval process of logistics information systems and components were introduced. Next, the selected semantic techniques were proposed and characterized as well. Further the domain-ontology model for logistics information systems of WMS class was presented. The conclusions finish the article.

11

Rozpoznanie ról użytkowników usługi e-mail z wykorzystaniem metody opartej na ontologii

75%

Brendel R. , Krawczyk H.

|

2008

|

tom T. 15

67-72

PL

Sieci społeczne jako struktury ukazujące społeczne powiązania pomiędzy osobami łub całymi organizacjami poddawane są często analizie w celu rozpoznania ról, jakie pełnią poszczególni aktorzy w danej sieci. Taka klasyfikacja ról odgrywanych przez aktorów może dostarczać wielu cennych informacji o danej sieci, gdyż daje nam całościowy obraz danej sieci pozwalając na zrozumienie, w jaki sposób sieć jest zorganizowana, i w jaki sposób zareaguje ona w przypadku pojawienia się zewnętrznych lub wewnętrznych zdarzeń. W artykule opisujemy, w jaki sposób taka klasyfikacja ról może zostać przeprowadzona w oparciu o metodę wykorzystującą ontologię opisaną w języku OWL oraz odpowiednie narzędzia z nią związane. Jako przykładową sieć społeczną wykorzystamy sieć użytkowników systemu poczty elektronicznej.

EN

Social networks as structures reflecting social relations between individuals or organizations are often studied in order to identify Tales of actors of the network. Classification of roles played by the actors can be very informative because it gives us the complete overview of the network allowing for understanding how the network is organized and how it is going to behave in front of certain external or internal events. In the paper we present how this task can be accomplished with support of OWL. based ontology and related tools. As a sample social structure we use a network of e-mail users.

12

Relational database as a basis for formalization of technological knowledge ontology

75%

Macioł A. , Stawowy A. , Wrona R.

|

2009

|

tom Vol. 9, iss. 3

79-82

EN

In the paper, we present the main assumptions of ontology formulation and knowledge modeling in the form of relational database. This approach simplifies the development of knowledge mining tools which may use SQL together with attributive logic. The paper presents a concept and principles of ontology formulation for the needs of collecting the technological knowledge. The relational model of database is used as a tool for ontology developing. An example was given of how to model the ontology along with the example of the rules used in search for information. The results of our preliminary works confirm the correctness of our assumptions and enable drawing the conclusion, that well-known and reliable relational databases may be used as an efficient tool for ontology development.

13

Struktura ontologii jako narzędzie opisu wiedzy dziedzinowej

75%

Kusztina E. , Różewski P. , Ciszczyk M. , Sikora K.

|

2007

|

tom nr 2(Tom 12)

73-88

EN

The development of a new research area known as Knowledge Engineering and a growing popularity of the problem of knowledge management, representation and sharing lead to the development of a domain knowledge description tool called ontology. As there is still no single, homogenous definition of ontology, it is necessary to analyze the existing definitions, as well as ontology categorization methods. The growing popularity of this tool resulted in creation of ontology building languages and tools designed for working with ontologies. In this paper authors discuss the different ontology definitions, present an example, from the queuing systems domain which shows the importance, and complexity of the process of mapping an ontology of one domain into an ontology of another domain and also describe a number of existing solutions allowing the description and use of an ontology. They also point out the biggest, at the moment, shortcoming of the existing solutions.

14

Modelowanie danych z wykorzystaniem ontologii

75%

Tuzinkiewicz L. , Sekulska-Grulich I.

|

2012

|

tom Vol. 33, nr 2A

365-377

PL

W rozdziale przedstawiono podstawowe pojęcia związane z ontologią i jej wykorzystaniem w projektowaniu baz danych. Zaproponowano metodę oceny zgodności modeli konceptualnych danych w kontekście zbioru ontologii, która pozwala ocenić wierność odwzorowania wycinka rzeczywistości za pomocą modelu konceptualnego danych. Całość została zilustrowana przykładem zastosowania przedstawionej metody.

EN

In this chapter the basic concepts of ontology and its use in the design of databases is presented. A method of conformity assessment of conceptual data models in the context of a set of ontology has been introduced. The method allows to assess the quality of representation of a considered problem domain (a part of reality) by means of a conceptual data model. The whole is illustrated by an example of using the presented method.

15

Reprezentacja znaczenia komunikatu w języku polskim za pomocą ontologii

75%

Pechmann P.

|

2011

|

tom nr 1

81-91

PL

W publikacji przedstawiono model ontologii umożliwiającej reprezentację znaczenia komunikatów w języku naturalnym - model OntRS. Ontologia taka może stanowić podstawę realizacji sprzęgów do systemów wykorzystujących reprezentację wiedzy np. systeomów ekspertowych lub baz wiedzy. Model pozwala na formalny zapis informacji dotyczących wielu składowych stanu rzeczy opisywanego przez komunikat użytkownika, w tym typów obiektów i relacji reprezentowanych w zdaniu, atrybutów i własności tych obiektów i relacji oraz związków pomiędzy obiektami i ról pełnionych w tych związkach. Ważną, potwierdzoną doświadczalnie, cechą sprzęgów bazujących na modelu OntRS jest ich wysoka skuteczność i wydajność.

EN

Using a natural language in communication with a computer system can greatly facilitate access to computer setyices for an average user. One of the key issues in constructing interfaces enabling this type of human-computer interaction is to find such means of describing the meaning of users commands and queries which would be both: machine-readable and unders-tandable for computer systems engineers. This paper presents a proposition of such solution based on ontology.

16

Support for plant design with a modular concept

75%

Luhe C. , Wozny G.

|

2008

|

tom R. 105, z. 5-M

203-208

EN

Cost estimation of various project variants (process-synthesis) and the subsequent quotation demands accurate, rapid and inexpensive estimating. Modularization and the use of parametric models correspond to these requirements. Kept together by a knowledge management system a framework with following characteristics is provided: estimating relies on historical data (accessible through mapping technology) and it is consistent and repeatable.

PL

Szacowanie kosztów dla alternatywnych rozwiązań projektowych (synteza procesu) oraz przygotowanie oferty wymagają dokładnej, szybkiej oraz niedrogiej kalkulacji wstępnej. Tym wymogom odpowiadają modularyzacja i zastosowanie parametrycznych modeli. Wraz z systemem zarządzania wiedzą przygotowano strukturę o odpowiedniej charakterystyce, a szacowanie oparte na danych historycznych (dostępne poprzez technologię mapowania) jest spójne i powtarzalne.

17

Database reverse engineering method

75%

Tubielewicz K. , Tuzinkiewicz L.

|

2010

|

tom Vol. 31, nr 2A

419-430

EN

In this paper the method of reverse engineering for database is presented. The proposed method takes into account relational schemas which are at least in the 1stNF. In this method is used ontology as a model of the considered domain. It allows to interpret the physical data models according to the ontology and reconstruct conceptual data models.

PL

W artykule przedstawiono koncepcję odwrotnej transformacji relacyjnych baz danych do poziomu modelu konceptualnego. W proponowanej metodzie wykorzystuje się ontologie reprezentujące dziedziny, z których dane gromadzone są w analizowanych bazach danych.

18

Model wyboru zintegrowanych systemów informatycznych logistyki

75%

Konys A. , Wątróbski J.

|

2011

|

tom nr 3

PL

Celem niniejszego artykułu jest budowa modelu wspomagającego wybór zintegrowanych systemów informatycznych logistyki. Na wstępie opracowania przybliżono pojęcie skalowalnych składników systemów informatycznych COTS oraz wskazano obszary ich zastosowania w logistyce. W dalszym etapie przedstawiony został model ontologii wspomagającej dobór zintegrowanych systemów informatycznych logistyki. Całość kończą wnioski z przeprowadzonych badań.

EN

The main aim of this article is to present a selection model of integrated information systems for logistics. The term of COTS software components and its appliance in logistics was described. Further the model of ontology supporting selection of integrated information systems for logistics were presented and described in details. The conclusions finish this article.

19

Ukryte zależności w sieciach semantycznych

75%

Chmielewski M.

|

2008

|

tom nr 1

9-16

PL

W artykule zaprezentowane zostały główne koncepcje sieci semantycznych i ich wykorzystanie w procesie kojarzenia faktów pozwalających na identyfikacje potencjalnych sytuacji kryzysowych. Opisywana metoda ma umożliwić zbudowanie narzędzi identyfikacji działań terrorystycznych w oparciu o modele ontologiczne. Zaproponowane rozwiązania obejmują szerokie spektrum algorytmów operujących na strukturach grafowych oraz mechanizmy wnioskowania regułowego. W ramach pracy dokonany został przegląd dostępnych języków i narzędzi opisu semantycznego oraz analiza ich przydatności w metodzie. Reprezentacja wiedzy konstruowanej w postaci sieci powiązań dostarcza wielu problemów związanych z efektywnością algorytmów ich przetwarzania. Na potrzeby budowanego rozwiązania zaproponowano dwa odrębne narzędzia redukcji rozmiaru sieci semantycznej polegającej na analizie ilościowej parametrów sieci semantycznej i eliminacji wierzchołków, związków nieistotnych z punktu widzenia analizowanej domeny oraz ontologie filtrujące. Narzędzia te mają zredukować rozmiar sieci semantycznej, a tym samym umożliwiając algorytmom grafowym oraz mechanizmom wnioskującym efektywne wyszukiwanie powiązań ukrytych.

EN

This paper presents main concepts of semantic network applications in facts association allowing for potential crisis situation identification. Described method helps with development of ontology centric tools for terrorist threat identification. Introduced solution offers wide spectrum of available analysis methods for graph similarity measurement, first order logic and description logic reasoning. Paper presents spectrum of available semantic languages and tools used for processing and inference and pinpoints available areas of application in described domain. Knowledge base in form of rich semantic network is difficult structure to process due to the complexity of similarity and reasoning algorithms. To obtain an efficient tool there have been proposed specific procedure of choosing and filtering the nodes and arcs in knowledge base, unimportant from analysis point of view greatly reducing the problem using simple algebraic formulas.

20

Wykorzystanie modeli ontologicznych na potrzeby budowy wspólnego obrazu pola walki

75%

Chmielewski L.

|

2009

|

tom nr 3

19-28

PL

Fuzja danych i jej zastosowanie do konstrukcji wspólnego obrazu operacyjnego była traktowana jako poboczny element wykorzystywany w procedurach decyzyjnych. Praca ta prezentuje metodę integracji odrębnych obszarów danych pochodzących z pola walki z wykorzystaniem ontologii, mechanizmów wnioskujących. Opisywane podejście pozwala na organizację i filtrowanie danych bazujących na modelu semantycznym z wykorzystaniem predefiniowanych mechanizmów dedykowanych różnym poziomom dowodzenia oraz typom operacji. Połączenie reprezentacji semantycznej danych, mechanizmów języka zapytań SPARQL oraz środowiska GIS, pozwoliły na wytworzenie rozszerzalnych mechanizmów prezentacji informacji pola walki budujących jednolity obraz operacyjny pola walki (ang. Common Operational Picture). Publikowane w pracy wyniki uwzględniają analizę wojskowych standardów reprezentacji danych wykorzystywanych w badaniach. Bazując na przeglądzie dostępnych narzędzi i metod dedykowanych tej dziedzinie zaproponowana została bazowa ontologia wykorzystana do reprezentacji aktualnego scenariusza przestrzeni walki, wypełniona danymi geograficznymi oraz danymi dla algorytmów wspomagania dowodzenia. Artykuł zawiera opis wytworzonego podsystemu GIS wykorzystującego mechanizmy semantyczne wykorzystujące zewnętrzne heterogeniczne źródła Zautomatyzowanych Systemów Dowodzenia.

EN

This work concentrates mainly on methods of integrating several aspects of battlefield data using ontology models and presenting such data in rich GIS environment. Such approach allows to organize and filter data using predefined filters dedicated for various level of command and types of operations. Combining semantic data representation and semantic query languages like SPARQL allowed to produce extendable and rapid mechanism for information presentation which generates Common Operational Picture. Published results consist of analysis of known models representing different views on COP. Based on such study there have been proposed, a core ontology for representing current battlefield scenario filled with all geospatial information and data proposed by decision support algorithms and military domain analysis. This article describes designed layered architecture based on SOA and a proof-of-concept prototype demonstrating, a NEC integrated battlefield picture. The subsystem has been designed and prepared to be powered from external data sources such as heterogeneous C4I systems and other military-government data sources.