W referacie przedstawiono przykładowe powierzchnie cylindryczne z kieszeniami smarowymi wykonane w Katedrze Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji Politechniki Rzeszowskiej oraz zaprezentowano możliwości poprawy odporności na zatarcie węzłów ślizgowych typu stal–brąz z wykonanymi mikrozasobnikami smaru. Stwierdzono, że istnieje możliwość zwiększenia drogi tarcia do zatarcia pary ciernej zawierającej próbkę z kieszeniami smarowymi w porównaniu z węzłem posiadającym panewkę gładką (tradycyjną).
EN
The paper shows the examples of cylindrical surfaces with oil pockets created in Rzeszów University of Technology, Department of Manufacturing Processes and Production Organisation. Possibilities of improvement in seizure resistance of the frictional pair, steel-bronze, by creation of oil pockets are also presented. It was found that it is possible to increase the sliding distance to seizure of a frictional pair containing a sample with an oil pocket in comparison to assembly with a smooth (traditional) bearing-sleeve.
Przedstawiono wyniki badań odporności na zużycie ścierne skojarzeń materiałowych z powierzchniami modyfikowanymi metodami wygniatania. Stopień pokrycia powierzchni wgłębieniami mieścił się w zakresie od 10 do 20%. Kształtowane wgłębienia mogą stanowić zarówno zasobniki substancji smarującej oraz miejsca lokowania zanieczyszczeń. Zaprezentowano i porównano rezultaty badań prowadzonych dla dwóch różnych skojarzeń materiałowych: stal–żeliwo sferoidalne oraz stal–brąz. W efekcie prowadzonych badań uzyskano znaczną poprawę odporności na zużycie w przypadku par trących stal–żeliwo, w których na powierzchni stali ukształtowane zostały wgłębienia. W odniesieniu do par tarciowych stal–brąz w zakresie badanych parametrów otrzymano zmniejszenie odporności na zużycie ścierne w porównaniu z wariantami bez wgłębień.
EN
In this paper, the results of abrasive wear resistance tests of assemblies with textured (burnished) surfaces are shown. The area density of oil pockets was in the range of 10 to 20%. The created pits can be both the reservoirs of lubricating oil and the places of wear debris presence. The results of investigations were carried out for two different material assemblies: steel-cast iron and steel-bronze were presented and compared. As an effect of investigations, we obtained the considerable improvement of wear resistance for the textured steel-cast iron pair. The abrasive wear resistance of the sliding steel-textured-bronze pair decreased in comparison to variants without dimples.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W referacie zamieszczono przegląd literatury z zakresu wpływu kieszeni smarowych na poprawę właściwości eksploatacyjnych części maszyn. Przedstawiono też wyniki badań własnych przeprowadzonych w ostatnich latach przez pracowników Katedry Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji Politechniki Rzeszowskiej.
EN
The literature review about the effects of oil pockets on machine elements functional improvement is presented. The results of investigation realised in Department of Manufacturing Processes and Production Organisation of Rzeszów University of Technology are also mentioned.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W referacie przedstawiono cztery metody technologiczne stosowane do kształtowania określonych cech geometrycznych powierzchni (kieszeni smarnych), jakie opracowano w ostatnich latach w Katedrze Technologii Maszyn i Organizacji Produkcji Politechniki Rzeszowskiej. Zamieszczono również wybrane wyniki badań tribologicznych potwierdzające korzystny wpływ kieszeni smarnych na pracę węzłów tribologicznych.
EN
Selected technological methods used for forming specific geometrical features of surface (oil pockets) worked out in recent years in the Department of Manufacturing Processes and Production Organisation are described. Chosen results of tribological examinations confirm the profitable influence of oil pockets on tribological pair operation.
In this paper distortion of surface topography measurement results by improper selection of the reference plane is taken into consideration. The following types of surfaces from cylindrical elements were analyzed: cylinder liners after plateau honing, cylinder liners with additionally burnished oil pockets and turned piston skirts. Surface topographies of these elements after a low wear process were also studied. In order to obtain areal surface topography parameters, the form was eliminated using cylinders and polynomials of the following degrees: 2, 3, 4, 6, 8, 10 and 12. Parameters of surfaces after form removal were compared. After analysis of results the reference elements for each kind of surface were recommended. A special procedure was proposed in order to select the degree of a polynomial. This method is based on surface topography changes with increase of polynomial degree. The effect of improper form elimination on measuring uncertainty was studied.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Celem badań było określenie wpływu wybranych źródeł błędu na dokładność pomiaru parametrów profili struktury geometrycznej powierzchni zawierających kieszenie smarowe, ukształtowane metodą wygniatania. Analizowano wpływ wzrostu odcinka próbkowania, promienia końcówki pomiarowej, błędu kwantyzacji i filtracji cyfrowej na wyniki pomiaru parametrów profili nierówności.
EN
The analysis of increase of sampling interval, probe radius, quantization errors and digital filtration on parameters of profiles with oil pockets was done.
Badania doświadczalne zostały przeprowadzone w celu określenia wpływu teksturowania obu powierzchni kontaktujących się elementów węzła tarciowego na współczynnik tarcia. Próbki, na których wykonano kieszenie smarowe wykonane zostały ze stali 42CrMo4. Przedmiotem badań były powierzchnie niezawierające kieszeni smarowych oraz jednostronnie i obustronnie teksturowane.
EN
To obtain the effect of texturing both sides of sliding surfaces, investigations were made to determine the impact of basic parameters like sliding speed and normal force on friction force. During the investigation, samples of steel 42CrMo4 were used. The research was carried out for untextured and textured surfaces (one-sided and both-sided).
Various machining methods are currently used to obtain the best co-action of sliding surfaces. Application of two-process surfaces led to a decrease of frictional resistance. Textured surfaces after abrasive jest machining are practical examples of two-process topographies. The results of the application of textured discs with the same array of oil pockets of similar sizes, but with different roughness in areas free of dimples, are presented in this paper. It was determined that after this type of machining, the effect of the friction force decrease was caused by surface texturing.
PL
Obecnie stosowane są różne metody obróbki w celu zapewnienia jak najlepszych warunków współpracy powierzchni ślizgowych. Zmniejszenie oporów ruchu uzyskuje się w przypadku powierzchni dwuprocesowych, których przykładem jest powierzchna teksturowana z wykorzystaniem metody strumieniowo-ściernej. W pracy zaprezentowano wyniki badań przeprowadzone dla tarcz zawierających jednakowy układ kieszeni smarowych o podobnych wymiarach, natomiast powierzchnia między wgłębieniami miała różną chropowatość. Określono, przy jakiego typu obróbce powierzchni bazowej następuje zanik efektu zmniejszenia siły tarcia spowodowanego teksturowaniem powierzchni.
10
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
This paper presents method of oil pockets creation by the burnishing (embossing) technique. Steel and ceramic forming elements were used to modify sliding surfaces. This technique allows to obtain dimples in a wide dimensional range and regular arrangement. Dimples array on machined surface depends on the forming element shape and many machining factors. Examples of textured cylinder liners surface topographies are shown. The computer software for visualization of oil pockets array on machined surface is presented in this paper.
There are many disadvantages affecting the accuracy of surface topography measurement and analysis. One of them are the errors obtained during data processing. Usually surface topographies of car engine parts are studied after form removal. Many algorithms and procedures were developed and suggested. However, the selection of reference plane with accordance to surface topography measurements of cylindrical elements was not fully recognized. In this paper least square fitting methods (cylinder, polynomial) and commercial filters (Gaussian filter, Gaussian regression filter and robust Gaussian regression filter) for areal form removal were compared and proposed. Three types of surfaces: cylinder liners after plateau-honing, plateau-honed cylinder liners with oil pockets created by burnishing techniques and turned piston skirts were analyzed. Distortion of surface topography parameters (from ISO 25178 standard) according to improper selection of reference plane was also taken into consideration. It was assumed that least square fitted cylinder plane gave better results for both of type cylinder liners according to commonly used algorithm. However, for piston skirt surfaces the obtained results were very similar. For least square polynomial fittings it was found that applied method for cylinder liners gave usually better robustness for scratches, valleys and dimples occurrence. For piston skirt surfaces better edge-filtering results were obtained. It was also recommended to analyse the Sk parameters for proper selection of reference plane in surface topography measurements.
12
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule przedstawiono wpływ rozmieszczenia kieszeni smarowych na eliminację błędu kształtu w pomiarach struktury geometrycznej powierzchni. Analizowano powierzchnie cylindrów po gładzeniu płaskowierzchołkowym, z dodatkowo wygniatanymi kieszeniami olejowymi. Wynikiem pracy było określenie wpływu rozmieszczenia wgłębień smarowych na parametry struktury geometrycznej powierzchni (według normy ISO 25178) po usunięciu błędu kształtu z wykorzystaniem popularnych algorytmów (takich jak: dopasowanie cylindra za pomocą metody najmniejszych kwadratów, aproksymacja wielomianowa n-tego stopnia, filtr odporny na błędy regresji Gaussa) i/lub innych procedur (takich jak filtracja tylko części nośnej powierzchni lub cyfrowe wypełnienie wgłębień).
EN
In this paper the influence of distribution of oil pockets on areal form removal in surface topography measurement was taken into consideration. Surface topography of plateau-honed cylinder liners with burnished oil pockets was analyzed. The effect of dimples distribution on surface topography parameters (from ISO 25178 standard) after form removal by commonly used algorithms (cylinder fitted by the least square method, polynomials of nth degree, robust Gaussian filter) and/or other procedures (plateau-part filtering method, digital extraction of valleys) was taken into account.
In this paper, various type of noise detection procedures with surface topography profile analysis were proposed, compared (studied) and suggested. The honed cylinder liner surface textures with additionally burnished oil pockets were measured with a stylus or optical approaches. Measurement errors, defined as high-frequency measurement noise, were taken into sufficient consideration. It was proposed to select the noise detection methods more with profile (2D) than areal (3D) assessments; some-frequency noise was much easier to observe in profile than surface analysis. Moreover, applications of various type of regular filtration methods, mostly based on Gaussian functions, were compared with Fast Fourier Transform filtration for detection or reduction of some (high) frequency-defined measurement errors.
14
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W pracy przedstawiono metodę wyodrębniania szerokich wgłębień struktury geometrycznej. Wgłębienia zostały następnie wypełnione gładkim kształtem. Analizowano powierzchnie cylindrów silników spalinowych po gładzeniu płasko-wierzchołkowym zawierających dodatkowo wygniatane kieszenie smarowe. Badano parametry z normy ISO-25178.
EN
In this paper the method of extraction of wide valleys in surface topography measurement was presented. Deep valleys were then filled by a smooth shape. Surface topography of plateau-honed cylinder liners with burnished oil pockets was taken into consideration. Parameters from ISO-25178 standard were analysed.
The experiments were carried out using a block-on-ring tester. The block samples made from bronze CuSn10P of 138 HB hardness were burnished to obtain surfaces with circular oil pockets. Rings were made from 42CrMo4 steel of hardness 40 HRC. Friction tests were conducted at a constant normal load of 900 N. Tests were carried out at increasing sliding speeds of the range 0.08 – 0.82 m/s, starting from the lowest speed. The every speed was maintained for two minutes. The tested assembly was inserted in the reservoir of mineral oil L-AN 46. It was found that the dimple presence on block surface reduced the friction coefficient substantially compared to non- extured turned surfaces. The area density of dimples smaller than 15% (particularly 4.5% and 6%) was beneficial.
PL
Przeprowadzono badania tribologiczne w układzie rolka-klocek. Powierzchnie klocka (wycinka pierścienia) z brązu CuSn10P o twardości 138 HB zawierały sferyczne kieszenie smarowe uzyskane metodą wygniatania. Rolki wykonano ze stali 42CrMo4 o twardości 40 HRC. Badania tribologiczne przeprowadzono przy stałym obciążeniu normalnym wynoszącym 900 N i zwiększającej się prędkości ślizgania w zakresie 0,08–0,82 m/s, utrzymywanej w czasie dwóch minut. Skojarzenie trące smarowano olejem L-AN 46 znajdującym się w zbiorniku. Stwierdzono, że teksturowanie powierzchni klocka spowodowało istotne zmniejszenie oporów tarcia w porównaniu z parą cierną zawierającą gładkie powierzchnie, szczególnie przy niewielkich stopniach pokrycia wgłębieniami (4,5 i 6%).
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.