Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Najwcześniejsze polskie ogrody krajobrazowe w świetle materiałów źródłowych (opisów, traktatów i poematów)

100%

Jagiełło M. , Brzezowski W.

|

nr 3 (55)

41-52

EN

The article presents a history of development of informal gardens in Poland. The earliest gardens of this kind arose in the 3rd terce of the 18th century. This first phase of establishing freestyle gardens was noted by many journalists, travelers, diplomats, scientists who came to us at that time and who left behind priceless „travel descriptions”. Their judgment was sometimes painfully honest. Many owners of these gardens were accused of glistening and showing off, often ineptly and unpalatably imitating foreign patterns, and very rarely manifesting sincere involvement. The latter cannot be denied to Polish gardenersdilettantes: Izabela Czartoryska, Aleksandra Lubomirska, Aleksandra Ogińska, Helena Radziwiłłowa and Stanisław Kostka Potocki. It is thanks to them, inspired by many European journeys and even more numerous publications devoted to garden art, that in the last years of the Republic’s existence and the first few of its downfall, a mosaic of garden forms appeared, sometimes difficult to classify, later named “English”, though they were closer to many French landscape gardens at that time.

PL

Artykuł przedstawia historię rozwoju ogrodów nieformalnych w Polsce. Najwcześniejsze założenia tego typu powstały w 3. tercji XVIII w. Tę pierwszą fazę zakładania ogrodów swobodnych odnotowali licznie przybywający wówczas do nas publicyści, podróżnicy, dyplomaci, naukowcy, którzy pozostawili po sobie bezcenne źródłowo „opisy podróży”. Ich osąd bywał nieraz boleśnie szczery. Wielu właścicielom tych ogrodów zarzucano bowiem chęć błyszczenia i popisu, często nieudolne i niesmaczne naśladowanie wzorców obcych, a bardzo rzadko szczere zamiłowanie. Tego ostatniego nie sposób odmówić zasłużonym polskim ogrodnikomdyletantom: Izabeli Czartoryskiej, Aleksandrze Lubomirskiej, Aleksandrze Ogińskiej, Helenie Radziwiłłowej i Stanisławowi Kostce Potockiemu. To dzięki nim, inspirowanym wieloma europejskimi podróżami i jeszcze liczniejszymi publikacjami poświęconymi sztuce ogrodowej, powstała w ostatnich latach istnienia Rzeczpospolitej i pierwszych jej unicestwienia mozaika form ogrodowych, trudnych czasami do sklasyfikowania, które później przyjęto nazywać „angielskimi”, choć bliżej im wówczas było do wielu krajobrazowych ogrodów francuskich.

2

Najwcześniejsze polskie ogrody krajobrazowe w świetle materiałów źródłowych (opisów, traktatów i poematów)

100%

Jagiełło M. , Brzezowski W.

Architectus

|

2018

|

nr 3(55)

41-52

PL

Artykuł przedstawia historię rozwoju ogrodów nieformalnych w Polsce. Najwcześniejsze założenia tego typu powstały w 3. tercji XVIII w. Tę pierwszą fazę zakładania ogrodów swobodnych odnotowali licznie przybywający wówczas do nas publicyści, podróżnicy, dyplomaci, naukowcy, którzy pozostawili po sobie bezcenne źródłowo „opisy podróży”. Ich osąd bywał nieraz boleśnie szczery. Wielu właścicielom tych ogrodów zarzucano bowiem chęć błyszczenia i popisu, często nieudolne i niesmaczne naśladowanie wzorców obcych, a bardzo rzadko szczere zamiłowanie. Tego ostatniego nie sposób odmówić zasłużonym polskim ogrodnikom-dyletantom: Izabeli Czartoryskiej, Aleksandrze Lubomirskiej, Aleksandrze Ogińskiej, Helenie Radziwiłłowej i Stanisławowi Kostce Potockiemu. To dzięki nim, inspirowanym wieloma europejskimi podróżami i jeszcze liczniejszymi publikacjami poświęconymi sztuce ogrodowej, powstała w ostatnich latach istnienia Rzeczpospolitej i pierwszych jej unicestwienia mozaika form ogrodowych, trudnych czasami do sklasyfikowania, które później przyjęto nazywać „angielskimi”, choć bliżej im wówczas było do wielu krajobrazowych ogrodów francuskich.

EN

The article presents a history of development of informal gardens in Poland. The earliest gardens of this kind arose in the 3rd terce of the 18th century. This first phase of establishing freestyle gardens was noted by many journalists, travelers, diplomats, scientists who came to us at that time and who left behind priceless „travel descriptions”. Their judgment was sometimes painfully honest. Many owners of these gardens were accused of glistening and showing off, often ineptly and unpalatably imitating foreign patterns, and very rarely manifesting sincere involvement. The latter cannot be denied to Polish gardeners-dilettantes: Izabela Czartoryska, Aleksandra Lubomirska, Aleksander Ogińska, Helena Radziwiłowa and Stanisław Kostka Potocki. It is thanks to them, inspired by many European journeys and even more numerous publications devoted to garden art, that in the last years of the Republic’s existence and the first few of its downfall, a mosaic of garden forms appeared, sometimes difficult to classify, later named “English”, though they were closer to many French landscape gardens at that time.

3

Peter Joseph Lenné: styl angielski po niemiecku

84%

Okołowicz M.

|

2015

|

tom Nr 12

36--38

PL

W czasach, gdy barokowe ogrody francuskie (w tym dzieła, które tworzył André Le Nôtre) wyszły z mody, na Wyspach Brytyjskich rozwijał się nowy styl angielski. Jednym z głównych propagatorów i twórców ogrodów krajobrazowych w Europie był Peter Joseph Lenné, dziś zaliczany do grona najważniejszych niemieckich architektów krajobrazu XIX w.

4

Management of herbaceous vegetation in historic gardens – the north landscape garden of Wilanów palace

84%

Kuśmierski J.

|

tom no. 3

17--30

EN

Herbaceous vegetation is a critical component of the multi-layered arrangement in historic gardens, enhancing its harmony and natural balance. Despite its numerous advantages, such as limiting weed growth, inhibiting soil degradation, and increasing biodiversity, it remains one of the most neglected components of historic gardens. The objective of this article was to present practical guidelines for the management of herbaceous vegetation in the North Landscape Garden of Wilanów Palace made for the Museum of King Jan III’s Palace at Wilanów between 2017 and 2018. Analytical studies and design works were conducted for an area of 5.3 ha. Following the principles of conservation with respect to spatial forms and landscape features with simultaneous reference to the composition of natural plant communities and preservation of the existing natural qualities, a list of 106 dominant and coexisting plant species was proposed. Herbaceous vegetation covered in total 39% of the park’s area. The identified species indicated a habitat of subcontinental oak-hornbeam forest (Tilio-Carpinetum calamagrostietosum) and willow-poplar marsh (Salici-Populetum). In addition, compositional guidelines and recommendations for implementation, care and use were specified. The correct management of herbaceous vegetation in a historic garden requires a well-thought-out design and implementation process that accounts for cultural values and habitat conditions.

5

Ogrodowe mody i konwencje XVIII wieku i ich recepcja w Polsce. Uniwersalność idei ogrodu angielskiego i działań projektowych

84%

Kosiacka-Beck E.

|

nr 4(50)

113-126

PL

Zapoznając się z historią sztuki ogrodowej, zazwyczaj stykamy się z przekazem historyków sztuki, którzy analizują daty powstania, atrybucje, kompozycje czy przemiany obiektów na przestrzeni dziejów. Celem rozważań jest spojrzenie na sztukę kształtowania ogrodów – na ogród jak na element mody, pewien trend, jak na czynnik zaspokajający społeczne potrzeby, pewne zjawisko w ujęciu socjologicznym. Dużo ciekawsze wydaje się być spojrzenie na ogród jako na miejsce, z pomocą którego właściciel czy twórca zaspokajał własne pragnienia, odzwierciedlał własne dążenia i aspiracje, bogactwo, mógł zamanifestować światopogląd, dobry gust czy dotrzymać kroku panującej modzie. Badanie kompozycji i wyglądu współczesnego założeń historycznych, uzupełnione o analizę materiałów historycznych i ikonografi cznych osiemnastowiecznych założeń ogrodowych, w ujęciu historii sztuki, ale i innych dziedzin życia, ma na celu ukazanie mechanizmu przenoszenia idei i uniwersalności ogrodu angielskiego, widzianych w charakterze, formach i rozwiązaniach przestrzennych, utrwalonych również w dzisiejszych tendencjach projektowych. Wiemy dziś na pewno, że dzięki angielskim impulsom na terenie naszego kraju powstawały piękne malownicze scenerie, a krajobraz wypełniały bogate w nowe doznania kompozycje zagospodarowane egzotycznymi gatunkami roślin. Pewne jest też, że ogród przez kompozycje i wyposażenie, a także wszelkie nowinki ogrodnicze był i jest środkiem do poprawy jakości życia, a moda jest tym zjawiskiem, które najkrócej określa sposób rozpowszechniania się ogrodowych idei i rozwiązań przestrzennych. Implikacje praktyczne: wyodrębnione trwałe elementy kompozycji tworzące kanon ogrodu krajobrazowego. Implikacje społeczne: ogrodowe mody i konwencje jako elementy podnoszące jakość codziennego życia.

EN

When exploring the garden design’s history, we usually meet with the art historians who analyse the date of creation, attributions, compositions or transformations throughout history. The aim of this article is to look at the garden history as a social factor, element of fashion, real trend and to look at the garden as a place where man could accent social needs. It would be much more interesting though to look at gardens as the places, thanks to which the owner or the creator has fulfi lled his own dreams, expressed the strive and aspirations or wealth and who could manifest his or her world view, good taste while also keeping up with fashion. The investigation of composition and the appearance of present landscape gardens, replenished with an analysis of historical materials and iconographic eighteenth-century landscape gardens is to present the mechanism of conveyance of the idea and universality of the English garden seen in the nature, forms, and spatial solutions, reinforced also in today’s project tendencies. Today, we know for sure that thanks to the English impulses, in Poland, beautiful picturesque sceneries came into existence and landscapes were full of many exotic plants, enriched with new experience. We are sure that the garden aspired to improve the standard of life through the composition, its equipment and the gardening news. What is more, fashion has been the phenomenon which determines in the shortest way spreading of gardening ideas and spacious solutions in every stage and epoch. Practical implications: the singled out permanent elements of the composition setting up the canon of landscape garden. Social implications: garden fashions and conventions as the elements raising the quality of daily life.