Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

O INSTYTUCJI JĘZYKA POMOCNICZEGO W POSTĘPOWANIU ADMINISTRACYJNYM RAZ JESZCZE

100%

Firlus J. , Fox N.

|

2017

|

nr 3(15)

63-80 (18)

EN

Over a decade of auxiliary language operating under the Polish legal systems has raised many doubts. This is to say procedural aspects and administrative standards in terms of good governance is not efficient. Hence the issues listed in paper become a background for the desirable directions of legislative changes. Furthermore lex lata plane was accompanied by reflections on the designed and modified model of adminis-trative proceedings.

2

Współczesne teksty urzędowe a zasady prostej polszczyzny (na wybranych przykładach)

100%

Cieśla B.

|

nr 1

23-44

EN

The aim of the article is to analyse forty-one official documents issued by three units of public administration: a voivodeship office, district office and district employment agency. The employees of the first of these have been striving for some time for a simplification and unification of documents, using the suggestions from linguists and sometimes resorting to their own intuition. In order to reach this goal, they have set up a set of rules that they believe make the text more intelligible to their addresses. The employees of the district office and the district employment agency have never made any significant changes to the way official documents are written and have more reservations about simplifying them. The documents discussed in the article will be evaluated in the context of plain Polish language advocated for by the members of the Plain Polish Workshop at the University of Wrocław. The main thesis of the text is the indication that modernising official documents in order to simplify and standardise them is a positive and needed action that benefits not only the addressee, but also the sender of the message.

3

Јазичната политика во Република Македонија – меѓу законската регулатива и практиката

88%

Груевска-Маџоска [Gruevska-Madžoska] С. S.

|

tom 12

EN

Language policy in the Republic of Macedonia – between legislation and practice The question about the status of the Macedonian language manifests itself for the first time in the 19th century, but its resolution starts with the codification of the Macedonian language after World War II. The Macedonian language is then declared as an official language in the Macedonian republic and equal amongst the other languages in SFR Yugoslavia. However, the official language in SFR Yugoslavia (the language of international communication, military dealings, one of the core subjects in all elementary schools etc.) was the Serbo‑Croatian language. With the formation of an independent Republic of Macedonia, the Macedonian language became the only official language until the peace deal Ohrid Framework Agreement was signed, when the language of the largest ethnic minority – the Albanian language – gains the status of an official language. The issue of interest of this article is whether the Macedonian language has changed its status and to what extent, what are the terms of legislation for it and the real situation in which it is found in the Republic of Macedonia. Polityka językowa w Republice Macedonii – między ustawodawstwem a praktyką Artykuł poświęcony jest zagadnieniom związanym ze zmianą statusu języka macedońskiego, jego stanem prawnym i faktyczną sytuacją językową w Republice Macedonii.Kwestia statusu języka macedońskiego pojawiła się po raz pierwszy w XIX wieku, lecz jej właściwe rozwiązanie nastąpiło wraz z kodyfikacją języka literackiego po II wojnie światowej. Wówczas język macedoński został uznany za oficjalny w Socjalistycznej Republice Macedonii i równouprawniony z pozostałymi językami w SFR Jugosławii, przy czym językiem oficjalnym federacyjnego państwa był serbskochorwacki/chorwackoserbski (jako język komunikacji międzynarodowej, język armii i przedmiot obowiązkowego nauczania w szkole podstawowej itd.).Z chwilą ukonstytuowania się Republiki Macedonii jako niezależnego państwa język macedoński został jedynym językiem oficjalnym, sytuacja taka trwała aż do podpisania umowy w Ochrydzie (Ohridskiot ramoven dogovor), kiedy to także albański – jako język największej mniejszości etnicznej w kraju – zyskał status języka oficjalnego.

4

Standaryzacja po kurpiowsku

71%

Siatkowska E.

Polonica

|

2017

|

tom 37

5-12

EN

Kurpie are an exogenous people. Their settlement dates back to the 14th up to the 18th century. The ethnonym comes from the Old Prussian name for the leather shoes they wore, which indicates their possible Old Prussian origin. Polish ethnic groups began accumulating in those areas in the Middle Ages. Kurpie developed an original folk culture (cf. dance, music, crafts) and their territory is among the most attractive areas in Europe for tourists to explore. Cultural activists have published spelling companions and a Polish- Kurpie dictionary; they publish local newspapers and works of literature - both original and translated into the dialect, modern as well as classic. The “Kurpie Mazovian literary dialect” is introduced as a subject in schools. The standardization of regional language in Kurpie is motivated by local patriotism.

5

O humorze w rozmowach urzędowych

63%

Rutkowski M.

Prace Językoznawcze

|

2014

|

nr 16/4

99-108

EN

Generally, the official discource as a specified instances of the institutional discourse are rather formal, stylistic as well as expressively neutral. In the paper are presented the attempts of humor provided into the official discourse. They are examined in the light of incongruity theory of humor by Veatch (1998). All the examples are taken from the original recorded and transcribed sources

6

Constitutional Regulations of the Official Language in the European Union Countries

63%

Bidziński M.

|

2020

|

nr 6 (58)

489-496

EN

The regulations concerning the definition of the official language at the constitutional level have not been unified in the constitutions of European Union countries. The importance of a language, the level of its protection, and care for the language are immanently connected with the cultural awareness of a given nation, its historical conditions, national aspirations, and other factors allowing to distinguish it from other subjects. The number of languages used in individual regions of the EU depends on social migrations, the uniformity of nationalities, historical conditions, as well as the level and directions of patriotic aspirations in a given society. Therefore, the attempts to impose on the members of the EU the adoption of the unified solutions, which de facto imply - in the case of most of them - the need to amend the constitution, is a demand that now seems completely unfeasible.

PL

Regulacje dotyczące określenia języka urzędowego na poziomie konstytucyjnym nie zostały zunifikowane w ustawach zasadniczych państw Unii Europejskiej. Znaczenie języka, poziom jego ochrony oraz dbałość o język są immanentnie związane ze świadomością kulturową danego narodu, uwarunkowaniami historycznymi, dążeniami narodowościowymi i innymi czynnikami pozwalającymi na wyróżnienie się od innych podmiotów. Liczba używanych języków na poszczególnych obszarach UE jest zależna od migracji społecznych, jednolitości narodowościowej państwa, uwarunkowań historycznych, a także poziomu i kierunków dążeń patriotycznych w społeczeństwie. Wymuszenie zatem na członkach UE tożsamych rozwiązań, implikujących de facto w większości z nich konieczność zmiany ustawy zasadniczej jest obecnie zadaniem całkowicie niewykonalnym.

7

Stan języka ukraińskiego po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w sierpniu 1991 roku

51%

Zinkiewicz-Tomanek B.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

tom 1

|

nr 1&2

224-233

EN

The article discusses changes in Ukrainian after Ukraine had regained independence. Prior to 1991, the Soviet authorities – apart from various prohibitions known from the time of Russian tsars – had created a system of interfering in internal laws of language, prohibiting certain words, syntactic constructions or orthographic rules, and propagating others, closer to Russian, which had a virtually dominating position in nearly all fields. This led to an abnormal linguistic situation, the unconscious fusing of Ukrainian and Russian, both at the level of phonetics and morphology as well as syntactic norms and collocations. That is why, after 1991 – apart from changes in the lexical system, associated with developments in science, technology and political and economic transformations – we can observe the tendency to depart from Russified forms, which violate the norms of Ukrainian literary language, and to return to old native linguistic traditions.

PL

W artykule przedstawiono zmiany w języku ukraińskim po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości. Przed 1991 rokiem władza radziecka – prócz znanych z czasów Rosji carskiej różnego rodzaju zakazów ‒ stworzyła system ingerencji w wewnętrzne prawa językowe, zabraniając jednych wyrazów, konstrukcji syntaktycznych czy zasad ortograficznych, a propagując inne, bliższe językowi rosyjskiemu, który de facto posiadał pozycję dominującą w każdej prawie dziedzinie. Doprowadziło to do nienormalnej sytuacji językowej, nieświadomego mieszania języka ukraińskiego i rosyjskiego, do „rozchwiania” norm języka ukraińskiego zarówno fonetycznych, jak i morfologicznych, a także norm syntaktycznych oraz łączliwości leksykalnej. Dlatego też po 1991 roku ‒ prócz zmian w systemie leksykalnym, związanych z rozwojem nauki, techniki oraz przekształceniami politycznymi i ekonomicznymi ‒ obserwujemy dążenie do odejścia od form zrusyfikowanych, naruszających normy ukraińskiego języka literackiego i powrót do starych rodzimych tradycji językowych.

8

Stan języka ukraińskiego po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości w sierpniu 1991 roku

51%

Zinkiewicz-Tomanek B.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2016

|

tom 1

|

nr 1&2

EN

The article discusses changes in Ukrainian after Ukraine had regained independence. Prior to 1991, the Soviet authorities – apart from various prohibitions known from the time of Russian tsars – had created a system of interfering in internal laws of language, prohibiting certain words, syntactic constructions or orthographic rules, and propagating others, closer to Russian, which had a virtually dominating position in nearly all fields. This led to an abnormal linguistic situation, the unconscious fusing of Ukrainian and Russian, both at the level of phonetics and morphology as well as syntactic norms and collocations. That is why, after 1991 – apart from changes in the lexical system, associated with developments in science, technology and political and economic transformations – we can observe the tendency to depart from Russified forms, which violate the norms of Ukrainian literary language, and to return to old native linguistic traditions.

PL

W artykule przedstawiono zmiany w języku ukraińskim po odzyskaniu przez Ukrainę niepodległości. Przed 1991 rokiem władza radziecka – prócz znanych z czasów Rosji carskiej różnego rodzaju zakazów ‒ stworzyła system ingerencji w wewnętrzne prawa językowe, zabraniając jednych wyrazów, konstrukcji syntaktycznych czy zasad ortograficznych, a propagując inne, bliższe językowi rosyjskiemu, który de facto posiadał pozycję dominującą w każdej prawie dziedzinie. Doprowadziło to do nienormalnej sytuacji językowej, nieświadomego mieszania języka ukraińskiego i rosyjskiego, do „rozchwiania” norm języka ukraińskiego zarówno fonetycznych, jak i morfologicznych, a także norm syntaktycznych oraz łączliwości leksykalnej. Dlatego też po 1991 roku ‒ prócz zmian w systemie leksykalnym, związanych z rozwojem nauki, techniki oraz przekształceniami politycznymi i ekonomicznymi ‒ obserwujemy dążenie do odejścia od form zrusyfikowanych, naruszających normy ukraińskiego języka literackiego i powrót do starych rodzimych tradycji językowych.

9

PRZEKŁAD NIEMIECKOJĘZYCZNYCH DOKUMENTÓW SAMOCHODOWYCH W ŚWIETLE KONCEPCJI PLURICENTRYZMU JĘZYKOWEGO

44%

KUBACKI A. D.

Comparative Legilinguistics

|

2017

|

tom 31

115-145

EN

The author analyses the translation of vehicle registration documents issued in Germany, Austria and Switzerland in the light of linguistic pluricentrism. German-language vehicle registration documents, belonging to the genre of official documents, are examined from the point of view of their function, linguistic structure and translation problems which may appear while translating them into Polish. The translation of LSP texts in the context of pluricentrism of the German language has rarely been the subject of scientific analyses. In the theoretical part of the article, the author generally characterizes linguistic pluricentrism and Polish contrastive studies in that respect. In the practical part of the article, he discusses vehicle registration documents as a specific type of official documents, shortly describes them functionally and linguistically and considers translation problems connected with these documents from the perspective of linguistic pluricentrism. Finally, he indicates mistakes in the translation of Austrian vehicle registration documents made by a sworn translator of German.

DE

Zum Thema des Aufsatzes hat der Autor die Übersetzung der Kfz-Dokumente aus Deutschland, Österreich und der Schweiz im Lichte des plurizentrischen Konzepts gemacht. Die deutschsprachigen Kfz-Dokumente wurden aus genologischer Sicht auf ihre Funktion, Sprachstruktur und bei deren Übersetzung ins Polnische zu erscheinenden Translationsprobleme hin analysiert. Die Fachübersetzung aus plurizentrischer Perspektive war bisher nur selten Gegenstand wissenschaftlicher Überlegungen. Im theoretischen Teil des Artikels wurden die Erscheinung der Plurizentrik im Allgemeinen wie auch die dazu in Polen geführten kontrastiven Untersuchungen charakterisiert. Im praktischen Teil des Artikels wurden die Kfz-Dokumente zuerst als Eigenart der Amtssprache besprochen und dann einer kurzen sprachlichen und funktionalen Charakteristik unterzogen. Anschließend wurde auf die Übersetzungsprobleme derartiger Dokumente aus plurizentrischer Sicht hingewiesen. Darüber hinaus wurden einige Fehler in der Übersetzung österreichischer Kfz-Dokumente genannt, die von einem staatlich vereidigten Übersetzer für Deutsch begangen worden sind.

PL

Tematem niniejszego artykułu jest przekład dokumentów samochodowych z Niemiec, Austrii i Szwajcarii w świetle koncepcji pluricentryzmu językowego. Niemieckojęzyczne dokumenty samochodowe, będące z genologicznego punktu widzenia dokumentami urzędowymi, poddano analizie pod kątem ich funkcji, struktury językowej oraz problemów translacyjnych, jakie mogą pojawić się przy ich tłumaczeniu na język polski. Przekład specjalistyczny w kontekście pluricentryzmu niemczyzny rzadko był dotychczas przedmiotem rozważań naukowych. W teoretycznej części artykułu scharakteryzowano ogólnie zjawisko pluricentryzmu językowego oraz prowadzone w tym zakresie badania kontrastywne w Polsce. W praktycznej części artykułu omówiono dokumenty samochodowe jako specyficzny rodzaj dokumentów urzędowych, dokonano ich krótkiej charakterystyki funkcjonalnej i językowej, a następnie wskazano na problemy przekładu tego typu dokumentów z perspektywy pluricentryzmu językowego. Ponadto wskazano na błędy w tłumaczeniu austriackich dokumentów samochodowych popełnione przez tłumacza przysięgłego języka niemieckiego.