W opracowaniu przedstawiono średni odpływ podziemny na obszarze Polski w dwudziestoleciu 1971-1990. Do jego szacowania wykorzystano metody oparte na przepływach charakterystycznych - Wundta i Killego. Mapy prezentują zmienność przestrzenną odpływu podziemnego oraz różnice wynikające z rodzaju zastosowanej metody. Autorzy zalecają ostrożność przy interpretowaniu i porównywaniu ocen odpływu podziemnego wykonywanych różnymi metodami.
EN
In the paper there is presented the mean underground run-off in the area of Poland in the period 1971-1990. Evaluation of the value of run-off was made using the methods based on characteristic flows - the methods of Wundt and Kille. The maps show the spatial variability of underground run-off and differences resulting from the kind of the used mathod. The Authors advise to be cautious in interpretation and comparison of results of underground run-off evaluations carried out on the basis of various methods.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W artykule omówiono sposoby prowadzenia pomiarów i rejestracji ilości wypompowywanej wody w górnictwie odkrywkowym. Przedstawiono niezbędne zalecenia, jak powinny być prowadzone pomiary, aby pozwoliły na wyodrębnienie z ogólnego dopływu spływów powierzchniowych i dopływów podziemnych. Przedstawiono metody wyznaczenia tych rodzajów dopływu w kopalniach odkrywkowych, gdzie prowadzone są pomiary z częstotliwością 8-godzinną i dobową oraz uproszczone metody wyznaczenia spływów powierzchniowych i dopływów podziemnych w sytuacji, gdy rejestracja ilości wypompowanej wody dotyczy przedziałów miesięcznych. Opisano również sposoby postępowania w przypadkach gdy kopalnia odwadniana jest grawitacyjnie, a pomiary w kanałach odpływowych wykonywane były w nieregularnych odstępach czasu.
EN
Methods for testing and recording of water amount pumped out in surface mining are presented in this article. Nessesary recommendations how to carry out measurements so that one could separate the surface runoff and ground inflow from the total inflow are described. Methods for evaluation of these kinds of inflow in open-pits when water amound testing is carried out every eight and every twenty-four hours as well as simple methods when only monthly recordings of water are available are also demonstrated. The autors also describe procedures for evaluating the water inflow when an open-pit is dewa-tered grawitationally and measurements in discharge channels are irregularly carried out.
Przedstawiono przegląd metod hydrologicznych, podziały hydrogramu przepływu na odpływ powierzchniowy i podziemny. Na podstawie danych z literatury zwrócono uwagę na różnice w ocenie odpływu podziemnego uzyskanego poszczególnymi metodami. Następnie przedstawiono najczęściej stosowane schematy numeryczne oceny odpływu podziemnego oraz szerzej omówiono metodę stałego przedziału.
EN
The paper presents a survey of hydrological methods, division of the flow hydrogram into the surface and underground run-off. On the basis of data from publications attention has been paid to differences in evaluation of the underground run-off calculated by various methods. There have been also presented the most frequently used numerical schemes of the underground runoff evaluation and at large has been discussed the method of the constant interval.
Autorzy przeanalizowali zagadnienie wpływu niepewności danych na wynik obliczeń przestrzennego zróżnicowania odnawialności zasobów wód podziemnych zlewni Biebrzy. Do przeprowadzenia obliczeń zastosowano formułę przekształcenia stałoobjętościowego. Danymi wejściowymi były wartości odpływu podziemnego i czynników wagowych w postaci litologii utworów powierzchniowych i średniego rocznego opadu. Obliczenia wykonano w wersji deterministycznej bez elementu niepewności danych i w wersji losowej z uwzględnieniem niepewności. Wynik obliczeń wskazuje na wyraźny wpływ niepewności danych na obliczone przestrzenne zróżnicowanie odnawialności zasobów wód podziemnych w granicach poszczególnych wydzieleń geologicznych w zlewni Biebrzy.
EN
Authors are considering the issue of data uncertainty effect on the outcome of calculations of the spatial diversity of groundwater renewability in the Biebrza river catchment. The constant volume transformation algorithm was used for the calculations. The input data were the values of underground runoff and the weight factors: surface lithology and mean annual precipitation. The calculations were deterministic without data uncertainty and probabilistic with data uncertainty. The results show significant influence of data uncertainty on the image of groundwater renewability in surface geological units of the Biebrza River catchment.
W artykule przedstawiono ocenę odpływu podziemnego w zlewni Bystrzycy w Górach Bystrzyckich w Sudetach Środkowych. Bazując na danych dotyczących natężenia przepływu rzeki z trzech okresów: 1973–1982, 2000–2001 i 2006–2008, określono odpływ podziemny, stosując różne metody hydrologiczne. Uzyskane wartości odpływu podziemnego zawierają się w przedziale od 0,55 m3/s (8,67 l/s•km2) (obliczone metodą Natermanna) dla dziesięciolecia 1973–1982 do 0,65 m3/s (10,25 l/s•km2) (obliczone metodą Wundta) dla lat 2000–2001. Wyniki kartowania hydrogeologicznego źródeł oraz analiza budowy geologicznej zlewni były podstawą do wykonania mapy zmienności modułu odpływu podziemnego w zlewni i określenia ilości wody pochodzącej z drenażu skał kredowych i podłoża krystalicznego.
EN
The paper presents the results of groundwater runoff evaluation in the Bystrzyca River catchment located in the Bystrzyckie Mts. (Middle Sudetes). Based on river discharge data collected during three periods of time (1973–1982, 2000–2001 and 2006–2008), groundwater runoff was estimated using different hydrological methods. The estimated values of groundwater runoff range from 0.55 m3/s (8.67 l/s•km2) for the period of 1973–1982 using Natermann’s method to 0.65 m3/s (10.25 l/s•km2) for the period of 2000–2001 using Wundt’s method. The results of hydrogeological mapping of springs and analysis of the geological structure of the catchment were taken into account to produce the map of spatial distribution of specific groundwater runoff and to estimate the amount of water discharged from the Cretaceous cover and crystalline basement.
The author concentrated on characteristic elements of the Grzmiąca basin geology determining its groundwater outflow. The study area is a small part of the Bzura drainage basin located NE of Łódź, in the northern margin of the Łódź Heights, which were formed during theWartanian glaciation. Large thickness [50–110 m] of the fluvioglacially originated Pleistocene sands and gravels is the most important feature of this basin.. They are surrounded from N,W, and S with clays of the Odranian andWartanian glaciations origin. The clays form a ring coinciding with the watershed zone of the basin. This structure is responsible for the high underground water capacity indicated by the analysis of the groundwater outflow changeability. Below the Pleistocene sediments the basin is sealed by Pliocene silts and clays, in practice precluding percolation of groundwaters below the drainage level. It was confirmed by the equalized water balance for 1996–1997 derived from field studies. High permeability of the surface sedimentsn facilitates rainwater infiltration. It also concerns thawing waters, as shown by a comparing the river groundwater supply after and before thawing [March 1996]. Fluctuations of the groundwater outflow are considerable but at the same time they show a very high runoff trend stability. The Grzmiąca catchment fills up with water for a long time and then is slowly drained. The other feature of the studied basin is its high spring yield which together with intensive linear drainage along the rivers results in a very high percentage of groundwater outflow in the total runoff [88.5%]. This is due to the fact that the springs area and along the main river course there is a thick water-bearing horizon consisting of sands of the Odranian and Wartanian age which are continuous, not separated with clays.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.