W artykule przedstawiono perspektywy zwiększenia zużycia gazu ziemnego w Polsce. Przedstawiono obecną strukturę zużycia w Polsce wg grup odbiorców oraz na tle sytuacji w Europie. Omówiono strukturę cen gazu oraz wskazano warunki wzrostu jego zużycia w najbliższych latach. Omówiono aktualne i perspektywiczne technologie zużycia gazu: gazowe układy energetyczne (gazowo-parowe, z silnikami, z turbiną gazową), pompy ciepła i chłodziarki sprężarkowe i absorpcyjne, układy trójgeneracyjne, ogniwa paliwowe oraz perspektywy wykorzystania gazu sprężonego CNG do napędu pojazdów.
EN
The paper presents possibilities of increasing the natural gas consumption in Poland. The current structure of gas consumption in Poland, divided between consumers' groups, is presented compared with the situation in Europe. The structure of gas prices and conditions which must be fulfilled to increase the gas consumption in the incoming years are analysed. The current and the future gas-fired technologies such as gas energy systems (CC, gas engines and turbines), compressor and absorption heat pumps and chillers, tri-generation systems, fuel cells and CNG for natural gas vehicles (NGV) are briefly described.
Data uruchomienia terminalu LNG wyznaczona jest na 30 czerwca 2014 roku. Trwa rozbudowa punktu Lasów oraz budowa połączenia Polska-Czechy. Temat Baltic Pipe nie przycichł, a rozmowy w sprawie połączenia Polska-Litwa nie tracą tempa. W świetle tak dynamicznie prowadzonej dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego pojawia się konieczność zadania pytania, czy wprowadzenie do obrotu gazu ziemnego, o jakości odbiegającej od dotychczas rozprowadzanej w kraju, może mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa publicznego, dotrzymania standardów emisyjnych z urządzeń oraz efektywności stosowanych technologii użytkowania gazu ziemnego. W referacie poruszono także zagadnienia związane z obowiązującymi regulacjami prawnymi dotyczącymi jakości gazu ziemnego oraz omówiono planowane zmiany w normach od PN-C-04750 do PN-C-04753.
EN
Launching of the LNG terminal is set at the 30th of June 2014. The Lasow development and Poland-Czech Republic interconnection construction is in progress. As well as the matter of Baltic Pipe is still current, the talks about Poland-Lithuania interconnection are running. Concerning such dynamically carried on gas fuel supply diversification, certain questions arise. Does the introduction of different gas quality parameters to the Polish gas market, would influence the public security issues, sustaining devices emission standards or effectiveness of the earth gas technology use? Current gas quality regulations in Poland and the changes made in standards from PN-C-04750 to PN-C-04753 are discussed here.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Nowadays, activities aimed at introducing market mechanisms into the infrastructural branches of the economy or regulating their operations are considered to be necessary. The aim of such activities is to prevent an abuse of market position as well as lead to an effective allocation of resources, which is one of the ways to boost market competitiveness. The paper discusses the main conditions for the liberalization of gas industry with a particular emphasis on the changes in its functioning in the following years. The main results of liberalization of natural gas market are presented as well as the results of this reform for gas industry recipients.
PL
W ostatnich dekadach XX wieku i w początku XXI wieku największy wpływ na funkcjonowanie rynku gazu ziemnego miało wprowadzenie liberalizacji (deregulacji) tej branży. Jej celem było stworzenie globalnego rynku gazu, na którym każdy uczestnik będzie mógł kupować lub sprzedawać każdą jego ilość, wszędzie, w każdym kraju i w dowolnym momencie. Efektem tych zmian była m.in. likwidacja niedoboru gazu na rozwiniętych rynkach gazu, zmniejszenie marży przedsiębiorstw gazowniczych, obniżenie cen gazu i poprawa obsługi klientów korzystających z usług przedsiębiorstw gazowniczych, eliminowanie z rynku dostawców, którzy w porównaniu z wynikami konkurentów, nie zdołali obniżyć kosztów dostawy ani ograniczyć tempa wzrostu cen. Liberalizacja gazownictwa wiąże się z dwoma rodzajami zmian: o obszary branży, gdzie istnieje monopol naturalny (sieci przesyłowe i dystrybucyjne oraz magazyny gazu), są poddawane regulacji chroniącej uczestników rynku przed nadmiernymi cenami oraz uniemożliwiającej osiąganie przez monopol nadmiernych zysków, o w tych obszarach branży, w których możliwe jest wykorzystywanie mechanizmów rynkowych (wydobycie, handel), ogranicza się stosowanie instrumentów regulujących i tworzy warunki do zaistnienia konkurencji. Deregulacja sektora umożliwia nowym dostawcom wejście na rynek gazu poprzez dodatkowy import lub jego wydobycie przez nowe podmioty. Wejście nowych dostawców pozwala na wprowadzenie konkurencji między podmiotami działającymi na danym rynku. Warunkiem deregulacji jest stopniowe upowszechnienie zasady dostępu stron trzecich (TPA - Third Part Acces) do sieci gazowych stanowiących własność działającego na danym terenie przedsiębiorstwa dystrybucyjnego. Stosowanie tej zasady oznacza, że uprawnieni odbiorcy mogą kupować gaz u dowolnie wybranego dostawcy, operator gazociągu musi zaś na zlecenie dostawcy przesłać gaz do odbiorcy. Wprowadzenie zasady TPA wymusza konkurencję wśród dostawców walczących o możliwość sprzedaży gazu ze swych źródeł, a w konsekwencji prowadzi do obniżenia cen gazu dla klientów finalnych. Warunkiem powstania i rozwoju konkurencyjnego rynku jest także możliwość pozyskania gazu przez nowych uczestników rynku. Jest to możliwe dzięki wymuszeniu oddania dostępu do zasobów gazu przez dotychczasowego monopolistę lub przez stworzenie warunków jego pozyskania z innych rynków poprzez gazociągi przesyłowe lub dostawy LNG1. Pojawienie się nowych dostawców oznaczało konieczność ograniczenia roli dotychczasowych, tradycyjnych dostawców gazu. Do uelastycznienia rynku gazu przyczyniło się także ograniczenie przez państwo znaczenia kontraktów długoterminowych na dostawę gazu zawartych na podstawie formuły "bierz lub płać" (take or pay)2. Pierwotnie zawierano je na wiele lat jako uzasadnienie celowości budowy oraz gwarancję finansowania infrastruktury gazowniczej. Zmiany te pozwoliły na częściowe odejście od kontraktów długoterminowych i stopniowe zastępowanie ich kontraktami średnio- i krótkoterminowymi. Likwidacja lub ograniczenie udziału dostaw gazu opartych na kontraktach bierz lub płać w całkowitym zapotrzebowaniu na to paliwo pozwala na realizację dostaw gazu przez niezależnych dostawców. Mimo olbrzymiej roli regulacji i deregulacji gazownictwa dla konkurencyjności gospodarek poszczególne kraje UE są w bardzo różnym zakresie zaangażowane we wprowadzanie liberalnych zmian. Według ostatniego raportu Komisji Europejskiej większość krajów unijnych jest zaawansowana w działaniach służących wydzieleniu operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, choć w dalszym ciągu nie obserwuje się znaczących korzyści tych działań dla klientów końcowych. Przejawem powolnego postępu zmian liberalizacyjnych w krajach UE jest niewielka skala zmian dostawców przez odbiorców krajów członkowskich. W wielu krajach UE, mimo formalnego uwolnienia rynku, obserwuje się opóźnienia w liberalizacji rynku gazu. Przejawem tego jest brak zmian dostawców. Brak ten wiąże się z tym, że zmiana dostawcy jest postrzegana przez odbiorców energii jako skomplikowany proces. Z tego względu wielu klientów nie korzysta z tej zmiany, mimo że w rzeczywistości jest to łatwiejsze niż obawy klientów. Należy oczekiwać, że Komisja Europejska wymusi dokończenie liberalizacji branży gazowniczej. Kraje, które nie dokończą zmian, będą narażone na postępowanie wyjaśniające przed Komisją Europejską oraz na płacenie kar za zaniedbania. Również propozycje wprowadzania nowych wymogów unijnych związanych z tzw. trzecim pakietem energetycznym zakładają dalsze prowadzenie działań liberalizujących rynek gazu ziemnego w krajach UE.
Z dniem 1 stycznia 2016 r. weszła w życie nowelizacja przepisów akcyzowych, która wprowadziła m.in. dwa nowe mechanizmy zwolnienia od akcyzy dla energii elektrycznej: (i) tzw. zwolnienie procesowe, które umożliwia uzyskanie całkowitego zwolnienia od akcyzy dla energii elektrycznej wykorzystywanej do celów redukcji chemicznej, w procesach elektrolitycznych, w procesach metalurgicznych lub w procesach mineralogicznych oraz (ii) zwolnienie dla zakładów energochłonnych, które jest realizowane przez częściowy zwrot akcyzy zawartej w cenie nabywanej energii elektrycznej, dokonywany na wniosek zainteresowanego podmiotu.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.