Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Przebieg stanów zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego w średnim roku hydrologicznym

100%

Korytkowski M. , Szafrański C.

|

2009

|

tom Tom 11

1039-1051

PL

Badania dotyczące małych zbiorników wodnych w lasach, odgrywających w kształtowaniu gospodarki wodnej terenów leśnych niezwykle istotną rolę, prowadzone są w ostatnich latach na coraz szerszą skalę. Wielu autorów podkreśla duże znaczenie śródleśnych oczek wodnych, będących elementem małej retencji, w kształtowaniu zasobów wodnych przyległych siedlisk, zwłaszcza w okresach posusznych, w których zretencjonowane w tych zbiornikach wody zasilają wody gruntowe terenów przyległych [4, 5]. Zasilanie to jest ważnym elementem gospodarki wodnej zlewni leśnych, która w dużej mierze może decydować o trwałości lasu. Według Rozwałki i Wiśniewskiego [10] aby zwiększyć korzystny wpływ lasu na bilans wodny kraju, poza zwiększeniem lesistości, należy w lasach odbudować małą retencję. Według tych autorów zwiększenie zdolności retencyjnych terenów leśnych możliwe jest przez właściwe gospodarowanie zasobami wodnymi w małych zlewniach, z śródleśnymi oczkami wodnymi. Jednym z wielu dokumentów mówiących o konieczności ochrony i odbudowy małych zbiorników wodnych na terenach leśnych jest Polityka Leśna Państwa [9]. W aneksie 2 tego dokumentu stwierdzono, że w ramach programu ochrony ekosystemów leśnych należy pozostawić w stanie zbliżonym do naturalnego, lub odtworzyć śródleśne zbiorniki wodne. Dlatego też konieczne są dalsze badania i analizy gospodarki wodnej w mikrozlewniach leśnych z śródleśnymi oczkami wodnymi, które przyczynią się zarówno do ochrony samych oczek, jak i zasobów wodnych w ekosystemach leśnych ich zlewni. Celem pracy było określenie zmian stanów i zapasów wody w zlewni śródleśnego oczka wodnego w średnim, pod względem sumy opadów, roku hydrologicznym.

EN

The paper presents the results of the researches in catchment of pond No1, located at Siemianice Experimental Forest Farm in Wielisławice Forestry. The catchement area of investigated ponds is 7,6ha, forestation 100%, and with dominating haplic regosol soils, is situated is a part of Niesób catchment - left-side tributary of Prosna River. The results indicates that meteorological conditions course, especially mount and distribution of precipitation as well as air temperature have significant impact on groundwater levels and water storage changes in analyzed pond catchment in 2006/2007 hydrological year which was average according to precipitation sum. Obtained results confirmed that water storage changes in the forestall pond No 1 were higher than retention changes in neighbouring forest habitats. Increase of water storage in the pond were of 420 mm, 277 mm in neighbouring moist mixed broadleaved forest and 303 mm in fresh mixed coniferous forest in winter half-year. Decrease of water storage in the pond and neighbouring forest habitats were observed in summer half-year with precipitation sum which was 32 mm lover than average one. The decrease of water storage in pond was 420 mm and in neighbouring area picked from 285 mm in moist habitat (LMw) to 312 mm in fresh habitat (BMśw). According to computing and analyses it was indicated that water stored in the catchment in mid-wet half-year allowed to compensate water retention decrease which appeared in summer half-year. Therefore only small water storage of 6 mm was observed in 2006/2007 hydrological year. Sums and distribution of atmospheric precipitation and changes of air temperature in individual months of winter and summer half-years of described hydrological year 2006/2007, had decisive impact on dynamics of water levels and water storage in forest pond and its catchment.

2

Porównanie stężenia składników chemicznych w wodzie ze śródpolnego oczka wodnego oraz w wodzie gruntowej z przylegających terenów rolniczych

84%

Brysiewicz A. , Wesołowski P. , Rawicki K.

|

tom T. 13, z. 2

17--31

PL

Badania przeprowadzono w latach 2010–2012 w okresach od kwietnia do października na śródpolnym oczku wodnym Stare Czarnowo w województwie zachodniopomorskim. Celem pracy było określenie zawartości wybranych związków chemicznych w wodzie omawianego oczka oraz w wodach gruntowych na przyległych terenach użytkowanych rolniczo. Corocznie w okresach od IV do X włącznie w omawianym zbiorniku mierzono pH i przewodność elektrolityczną (EC) oraz pobierano z głębokości 50 cm próby wody z trzech, wcześniej losowo wyznaczonych miejsc, a od 2011 r. pobierano także wodę gruntową z piezometrów. Zebrane próby wody z oczka wodnego oraz z piezometrów przewożono do laboratorium Zachodniopomorskiego Ośrodka Badawczego w Szczecinie. Po przetransponowaniu próbek tego samego dnia wykonywano analizy chemiczne, oznaczając stężenia azotu mineralnego (N-min), fosforanów (P-PO4) oraz azotu amonowego (N-NH4). Stwierdzono między innymi, że stężenia biogenów kwalifikują wodę oczka wodnego ze względu na zawartość N-min do trzeciej klasy czystości wód, natomiast pod względem zawartości P-PO4 do czwartej klasy. Stężenie N-NH4 pozwala zakwalifikować wodę do pierwszej klasy czystości wód. W wodach gruntowych pochodzących z piezometrów stężenia biogenów były wysokie, szczególnie fosforanów. Stwierdzono, że jakość wody w oczku wodnym Stare Czarnowo pośrednio zależy od jakości wód gruntowych zasilających wody powierzchniowe.

EN

Studies were carried out in 2010-2012 in a midfield pond Stare Czarnowo in Zachodniopomorskie Province. The aim was to determine the content of selected chemical compounds in pond water and in ground waters in adjacent agricultural areas. Every year since April till October, pH and electrolytic conductivity was measured in the pond and water was collected from a depth of 50 cm in three randomly chosen sites. Since the year 2011 ground water was also collected from piesometers. Collected samples were transported to the laboratory of the Zachodniopomorski Research Centre in Szczecin. On the same day, concentrations of dissolved inorganic nitrogen (N-min), phosphates (P-PO4) and ammonium-nitrogen (N-NH4) were determined. Nutrient concentrations qualified pond water to the third class of water quality in regard to N-min concentrations and to the fourth class in regard to P-PO4 concentrations. Concentrations of N-NH4 allowed us to qualify water to the first class. Nutrient concentrations, especially those of phosphates, in ground water from piesometers were high. Water quality in Stare Czarnowo pond was found to depend indirectly on the quality of ground waters that feed surface waters.

3

Rola retencji w gospodarce wodnej zlewni śródleśnego oczka wodnego

84%

Korytowski M.

|

2009

|

tom Tom 11

1341-1352

PL

Narastający w Polsce problem zmniejszania się zasobów wodnych wskazał na konieczność bardziej racjonalnego gospodarowania tymi zasobami. Znajomość tych zasobów jak podaje Szafrański [12], ma duże znaczenie dla gospodarczej działalności człowieka, gdyż woda jest czynnikiem limitującym rozwój gospodarczy. Przyczyną zmniejszania się zasobów wodnych, oprócz niewłaściwego gospodarowania nimi, jest występowanie na terenie Polski susz, które pojawiają się w różnych porach roku, często powodując poważne straty gospodarcze, a w szczególności zakłócenie naturalnego bilansu wodnego [3]. Ważnym elementem kształtującym gospodarkę wodną na obszarze naszego kraju są lasy zajmujące 29,3% powierzchni [9]. Według Danielewicza [4] gospodarka wodą w lasach ma znaczenie ogólnospołeczne, gdyż lasy w Polsce magazynują, oczyszczają i wprowadzają do obiegu przyrodniczego znacznie więcej wody niż wszystkie pozostałe śródlądowe zbiorniki retencyjne.

EN

The paper presents the results of the research in catchment of pond No 6, located at Siemianice Experimental Forest Farm in Laski Forestry. The catchment area of investigated ponds is 35 ha, forestation 40%. It is situated in a part of Pomianka catchment - left-side tributary of Prosna River. Conducted investigations show, that in wet because of precipitations hydrological year 2000/2001 retention increases in analysed forest habitat in catchement pond No 6 about 12 mm in fresh mixed broadleaved forest (LMśw) and 56 mm in fresh broadleaved forest (Lśw). Whereas in dry because of precipitation hydrological year 2002/2003 retention looses about 116 mm (Lśw) and 126 mm (LMśw). In wet hydrological year 2000/2001 deciding influences on water balance of pond No 6 catchment had precipitation sums. Deciding factor in balance concerning losses was evapotranspiration. Hydrological year 2000/2001 was a wet one. Precipitation sum that year was 689 mm and was 127 mm higher than multiyear average. Probability of occurrence of such precipitation sum is 9%, that is once per 11 years. Average temperature of air that year was 10.2°C and it was 1.2°C higher than multiyear average. Hydrological year 2002/2003 was dry. Precipitation sum was 504 mm and was 56 mm lower than multiyear average. Probability of occurrence of such precipitation sum is 65%, that is once per 3 years. Average temperature of air that year was 8.0°C it was 1.0°C lower than multiyear average. Particularly winter half-year of hydrological year 2002/2003 was very dry and cold. Precipitation sum was 60 mm lower than multiyear average and air temperature was 2.3°C lower than average. The main role in shaping of year balance of water in pond No 6 catchment is precipitation sum, on the side of income. On the siede of outcome main role paid evapotranspiration and deep outflow. In dry year 2002/2003 retention loss, which was 24% of precipitation sum that year, influenced water balance in pond No 6 catchment.

4

Zdolność przybrzeżnej roślinności szuwarowej śródpolnych oczek wodnych do kumulacji makro- i mikroskładników

67%

Wesołowski P. , Brysiewicz A.

|

tom T. 14, z. 1

111--119

PL

Badania przeprowadzone w latach 2010–2012 dotyczyły składu chemicznego roślinności szuwarowej śródpolnych oczek wodnych występujących na terenie gminy Stare Czarnowo (woj. zachodniopomorskie). Zawartość makro- i mikroskładników w zbiorowiskach roślinności szuwarowej zależała od ich składu florystycznego. Największą zawartość azotu stwierdzono w fitocenozach trzciny pospolitej (Phragmites australis) i pałki szerokolistnej (Typha latifolia), a najmniejszą – manny mielec (Glyceria maxima). Największą zawartością fosforu i potasu charakteryzowały się zbiorowiska roślinne manny mielec (Glyceria maxima), a najmniejszą – trzciny pospolitej (Phragmites australis). Zawartość wapnia i magnezu była natomiast największa w zbiorowiskach pałki szerokolistnej (Typha latifolia). Spośród porównanych zbiorowisk roślinności szuwarowej największą zawartością mikroskładników (żelaza, manganu i cynku) charakteryzowały się w większości przypadków fitocenozy trzciny pospolitej (Phragmites australis).

EN

Studies carried out in 2010–2012 focused on chemical composition of rushes in mid-field ponds in Stare Czarnowo commune (West Pomeranian voivodeship). The content of macro-and micronutrients in rush vegetation communities depends on their floristic composition. The highest nitrogen content was found in phytocoenoses of Phragmites australis and Typha latifolia, and the smallest – in Glyceria maxima. The highest content of phosphorus and potassium was found in communities of Glyceria maxima and the lowest – in Phragmites australis communities. Calcium and magnesium content was highest in communities of Typha latifolia. The highest content of micronutrients (iron, manganese and zinc) was determined in Phragmites australis phytocoenoses.