Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Strategia ochrony jezior

100%

Kasprzak K.

Przegląd Komunalny

|

1999

|

tom nr 7-8

68-69

PL

Jezioro to nie tylko element środowiska przyrodniczego i nie tylko określony potencjał ekonomiczny. Duże jeziora są także czynnikiem kształtującym ludzkie postawy problemy zagospodarowania i wykorzystania, zarówno obecnie, jak i w przyszłości.

2

Zagospodarowanie obrzeży jezior jako forma ich ochrony przed nadmierną antropopresją

80%

Błażejewski R.

Przegląd Komunalny

|

1999

|

tom nr 7-8

70-71

PL

Najnowsze dane statystyczne wskazują, że na około 100 badanych w kraju jezior blisko 20 posiada wody o złej jakości (poza klasowe). Wśród badanych jezior o powierzchni powyżej 50 ha nie stwierdzono od kilku lat wody I klasy czystości. Aby woda nadawała się do kąpieli, powinna mieć przynajmniej II klasę czystości. Takie warunki panują ostatnio tylko w co trzecim z badanych jezior. Głównymi przyczynami degradacji jezior w kraju są zanieczyszczenia rolnicze oraz dopływy ścieków komunalnych z ośrodków miejskich i turystycznych.

3

Udział społeczności lokalnej w zrównoważonym zarządzaniu środowiskiem na przykładzie jezior Łajskiego i Kośno

70%

Turkowski K.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2017

|

nr 491

352-363

PL

Udział społeczności lokalnych w zarządzaniu jeziorami przedstawiono na przykładzie społeczności Łajs, miejscowości zlokalizowanej nad jeziorami Łajskim i Kośno (woj. warmińsko-mazurskie). Nieuporządkowana gospodarka wodno-ściekowa spowodowała, że wody w Jeziorze Łajskim uległy całkowitej degradacji, grożąc wystąpieniem podobnych zmian w Jeziorze Kośno. Zmiany te wystąpiły mimo objęcia jezior i ich zlewni wieloma formami ochrony obszarowej. Mieszkańcy i sympatycy wsi założyli stowarzyszenie, którego celem jest przeciwdziałanie degradacji jezior. Stowarzyszeniu udało się skonsolidować wokół programu ochrony jezior najważniejsze regionalne i lokalne instytucje publiczne. Realizowany program ochrony jezior spójny jest ze światową koncepcją zintegrowanego zarządzania jeziorami i pokazuje, że nawet w systemie prawno-administracyjnym, w którym społeczeństwu przypisana jest przede wszystkim funkcja konsultacyjna, możliwy jest współudział w podejmowaniu decyzji i koordynowaniu działań.

4

Wybrane działania ukierunkowane na ochronę jezior w aktualizacji Planów gospodarowania wodami w Polsce

51%

Soszka H. , Kolada A. , Pasztaleniec A. , Kutyła S.

Technologia Wody

|

2015

|

tom Nr 3 (41)

14--17

PL

Ramowa Dyrektywa Wodna [RDW, 2000/60/WE] nakłada na państwa członkowskie obowiązek osiągnięcia lub utrzymania dobrego stanu/potencjału ekologicznego i dobrego stanu chemicznego wszystkich typów wód, Obecnie w Polsce trwają prace nad aktualizacją Programu wodno-środowiskowego (PWSK) i Planów gospo-darowania wodami (aPGW) na lata 2016-2021 - podstawowych dokumentów planistycznych, określających zakres działań niezbędnych do wprowadzenia dla osiągnięcia celów środowiskowych. W projekcje aPWSK zaproponowano działania dedykowane specyficznie dla jezior, których wdrożenie może mieć istotne znaczenie dla poprawy stanu wód stojących w Polsce. W sytuacji presji generowanych w bezpośrednim otoczeniu jeziora, przede wszystkim ze strony rolnictwa oraz turystyki i rekreacji, duże znaczenie może mieć ustanowienie obszaru ochronnego zbiornika wód śródlądowych. Ustanowienie takiego obszaru musi być poprzedzone opracowaniem odpowiedniej dokumentacji, która będzie określała niezbędne do wprowadzenia zakazy, nakazy i ograniczenia. Na podstawie dokumentacji Dyrektor RZGW ustanawia obszar na drodze wydania odpowiedniego rozporządzenia. W ramach tego działania, podstawowym zabiegiem chroniącym wody przed zanieczyszczeniami obszarowymi z rolniczo zagospodarowanej zlewni powinna być ochrona/odtworzenie tzw. stref buforowych wokół jezior, rozumianych jako obszary wyłączone z użytkowania rolniczego lub o ograniczonym użytkowaniu rekreacyjnym, w których zachowana jest lub odtworzona naturalna okrywa roślinna. W zakresie tego działania mieści się również szereg wskazań, zawartych w kodeksie dobrej praktyki rolniczej oraz ograniczenia zabudowy rekreacyjnej w bezpośrednim sąsiedztwie jeziora. W jeziorach, w których zasoby pierwiastków biogennych zdeponowane w osadach dennych w przeszłości wzmagają proces eutrofizacji, a presja ze strony zlewni jest ograniczona, uzasadnione jest podjęcie działań rekultywacyjnych. Działania takie muszą być poprzedzone wykonaniem badań wód i osadów, a ich efekty powinny być poddane monitoringowi skuteczności. W przypadku tzw. jezior miejskich, do wód których dostają się zanieczyszczenia spłukiwane przez opad z terenów o utwardzonej powierzchni, uzasadnione jest wprowadzenie wymogu oczyszczania wód opadowych lub roztopowych, przed ich wprowadzeniem do jezior, nie tylko z substancji niebezpiecznych, ale również z biogenów. W projekcie PWSK zaproponowano także działania związane z gospodarka rybacką, polegające na opracowaniu kodeksu dobrej praktyki wędkarskiej, regulującej m.in. kwestie stosowania zanęt w jeziorach. W odniesieniu do spustu wody ze stawów hodowlanych do jeziora, niosącej często ogromne ilości materii organicznej, również niezbędne jest wprowadzenie wymogu realizacji przedsięwzięć, ograniczających negatywne oddziaływanie na środowisko wodne. Program wodno-środowiskowy kraju oraz Plany gospodarowania wodami w dorzeczu są obecnie aktualizowane i znajdują się w fazie konsultacji społecznych. Celem zawartych w artykule rozważań jest zwiększenie zainteresowania problematyką programów działań dla jezior i sprowokowanie do dyskusji, z której wnioski mogą przyczynić się do udoskonalenia programów działań i ich efektywniejszego wdrażania.

EN

The Water Framework Directive (WFD, 2000/60/EC), obliges each Member State to achieve or maintain good ecological status/potential and good chemical status of all surface waters. Currently, the updating basic planning documents: the River Basin Management Plans and the National Water and Environment Programme for the period 2016-2021 are under development. In the draft of the National Water and Environment Programme several activities addressing specifically lake protection are included. They comprise, among others, establishing of the protective areas for lakes, introduction of restoration (recultivation) measures, tightening the requirements for rain- and wastewater treatment in the field of removal of nutrients from storm waters, elaboration of the code of good angling practice regulating, e.g. the problem of excessive use of bait, setting legal limitations for the water discharge from fish ponds located next to lakes. The proposed measures are considered to contribute significantly to the achievement of environmental objectives set for lakes.

5

Znaczenie zbiornika retencyjnego dla ochrony jeziora przed splywami fosforu ze zlewni rolniczej

41%

Koc J. , Duda M. , Tucholski S.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2008

|

tom 07

|

nr 1

13-24

6

Chemizm wód i koncepcja ochrony jeziora poddanego presji rolniczej

41%

Grochowska J. , Karpienia M. , Tandyrak R.

Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus

|

2011

|

tom 10

|

nr 3

PL

Badania prowadzono na niewielkim (10,5 ha) i płytkim (2,5 m) Jeziorze Gągławeckim (jezioro Gągławki). Jezioro posiada zlewnię o powierzchni 348,3 ha, w której największy udział mają lasy – 66,7%; grunty orne zajmują 18,9%, łąki i pastwiska 7,5% a teren zabudowany 2,9%. W wodach jeziora stwierdzono duże ilości biogenów, sięgające 0,285 mg P·dmˉ³ i 4,39 mg N · dmˉ³ oraz wapnia – 97,1 mg Ca·dmˉ³. Przyczyną wysokiej trofii tego zbiornika jest nadmierne jego obciążenie ze zlewni. Rzeczywiste ładunki biogenów spływające do jeziora przekraczają ładunki krytyczne wyliczone wg Vollenweidera. Niska jakość wód tego jeziora, przy wysokim obciążeniu ładunkiem zanieczyszczeń ze zlewni wskazuje na konieczność podjęcia działań ochronnych, polegających na zmniejszeniu obciążenia zewnętrznego.

EN

The research was carried out on a small (10.5 ha) and shallow (2.5 m) Lake Gągławeckie (Gągławki). The drainage basin of Lake Gągławeckie is 348.3 ha. Forests land comprises the largest portion of this area, i.e. 66.7%, arable land 18.9%, grass land 7.5% and build area 2.9%. The waters were characteristic of a high content of phosphorus, up to 0.285 mg dmˉ³, nitrogen up to 4.39 mg·dmˉ³ and calcium – 97.1 mg·dmˉ³. The reason for the lake’s high trophic level was no doubt the excessive loading from the drainage basin. The actual nutrient runoff from the drainage basin to the lake exceeded the critical loads, as defined by Vollenweider. Low quality of the lake’s waters and the parallel high external loading indicate that preventive measures should be taken, aimed at reducing the external loading.