The cost of establishing of new land-use forms depends on the selected development type and natural conditions found in the mining area, which is usually comparable with the profits from mining products. In the active mine, it is possible to shape final pits, overburden and waste heaps, and to plan infrastructure in such a way that redevelopment of the area can be cheap and possibly multifunctional. Still better results can be achieved, if at the stage of strategic planning influence of the geological environment, relief and landscape, water conditions, vegetation and nature protection on the future development is assessed and potential users of the post-mining area are identified. In Europe usually bio-reclamation has been preferred creating arable lands, forest grounds or water ponds. The natural conditions indispensable in obtaining success there are generally known. These conditions are presented in the main part of this paper. The pledge that the nature will be reintroduced helps in social acceptance of the environmental impact statements and further mining projects. In alternative revitalisation types, such as creation of industrial and/or housing programmes, service sector, waste disposal sites, and recreational-sport grounds, combined with land shaping, the reconstruction of productive soil is of minor importance. Moreover, new land-use forms should make possible future exploitation of mineral resources. However, these new functions are still environmentally constrained. General economic, social, cultural, juridical, and technological factors play also their roles there. Resulting from multitude of factors and criteria, two types of approaches are observed. There are attempts to rank the factors and determine the criteria for optimal type of redevelopment and establishment of standard procedures. On the other hand, an individual set of conditions for a mine site stimulates the designers creativity and leads to such projects which are functional and well composed within the local environment.
PL
Koszt wykorzystania terenów pogórniczych zależy od miejscowych warunków przyrodniczych oraz od wybranego kierunku przyszłego rozwoju tych terenów. Koszty te są zwykle porównywalne z zyskami ze sprzedaży produktów górniczych. Jednakże już w czynnych kopalniach można kształtować końcową odkrywkę oraz hałdy nadkładu i odpadów górniczych, a także zaprojektować infrastrukturę kopalnianą w taki sposób, aby dalszy rozwój obszaru pogórniczego był tani i możliwie wielofunkcyjny. Jeszcze lepsze wyniki można osiągnąć, jeśli na etapie strategicznego planowania zostanie przewidziany wpływ środowiska geologicznego, rzeźby terenu, krajobrazu, warunków wodnych, roślinności i ochrony przyrody na przyszły rozwój obszaru pogórniczego i jeśli zostaną określeni potencjalni jego użytkownicy. W Europie preferowana jest zwykle rekultywacja biologiczna obszarów pogórniczych, ukierunkowana na tworzenie gruntów ornych, terenów leśnych oraz zbiorników wodnych. Warunki przyrodnicze niezbędne do osiągnięcia tych celów są w ogólności rozpoznane. Przedstawione zostały one obszernie w niniejszym artykule. Z kolei wczesna informacja o tym, że kierunki przyrodnicze zostaną odbudowane po zakończeniu eksploatacji, bardzo pomaga w uzyskaniu społecznej akceptacji dla raportów wpływu górnictwa na środowisko oraz dla planów dalszego rozwoju górnictwa. Odtwarzanie ziem uprawnych jest nieistotne w przypadku alternatywnych, niebiologicznych typów rewitalizacji terenów pogórniczych, takich jak: budownictwo mieszkaniowe, rozwój przemysłu, usług, budowa terenów rekreacyjno-sportowych połączona z kształtowaniem nowej rzeźby terenu terenu, a nawet tworzenie składowisk odpadów. Ponadto nowe formy wykorzystania terenu powinny umożliwić przyszłą eksploatację kopalin. Każdy z tych kierunków posiada jednak swoje ograniczenia środowiskowe. Czynniki ekonomiczne, społeczne, kulturowe, prawne i technologiczne odgrywają tu także ważną rolę. Znane są dwa sposoby rozwiązania problemów wyboru, zależne od wielu czynników i stosowanych kryteriów. Dlatego też podejmowane są próby stworzenia standardowych procedur decyzyjnych, a także rankingowego uszeregowania tych czynników i określenia kryteriów optymalnego wyboru typu zagospodarowania obszarów pogórniczych. Z drugiej strony specyficzny zespół warunków każdego obszaru górniczego z osobna inspiruje projektantów do tworzenia projektów funkcjonalnych i dobrze wkomponowanych w lokalne środowisko.
W efekcie przeprowadzonej na początku lat 90. XX w. likwidacji przemysłu górniczego w Wałbrzychu w mieście zaszły głębokie przemiany w sferach gospodarczej, społecznej i przestrzennej. Jednym ze skutków była utrata przez znaczne obszary miasta wykorzystywane przez przemysł górniczy swej dotychczasowej funkcji. Celem artykułu była ocena obecnego stanu wykorzystania terenów pogórniczych na obszarze Wałbrzycha. Na podstawie inwentaryzacji urbanistycznej określono użytkowanie terenu oraz wybrane cechy budynków. Zbadano także rozmieszczenie podmiotów gospodarczych oraz ich strukturę rodzajową (według PKD 2007). Na podstawie przeprowadzonego badania można stwierdzić, iż tereny pogórnicze w Wałbrzychu w niewielkim stopniu zdołano przystosować do pełnienia nowych funkcji. Obecne ich zagospodarowanie świadczy, iż w procesie likwidacji przemysłu górniczego problem przyszłego wykorzystania terenów pogórniczych nie był w należyty sposób uwzględniany.
EN
In the consequence of the liquidation of hard coal mining industry in Wałbrzych at the beginning of the 90s of the 20th, profound changes in the socio-economic and spatial sphere have taken place in the city. As a result areas used by mines, which accounted for a substantial part of the city, have lost their previous function. The aim of the paper was to examine and asses the use of post-mining areas in the city of Wałbrzych. To this end on the basis of the field work the current land use of post-mining areas was determined. Moreover, localization and generic structure of business entities (PKD 2007 classification) was analysed. Basing on the results of the study it can be stated that post-mining areas in Wałbrzych only to the small degree have been adapted to serve new functions. Current use of post-mining areas allows us to observe that the problem of future development of these areas has not been sufficiently taken into account in the reconversion process.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.