Entrepreneurship is one of the most important factors required for the economic development of a country. Under macro scale conditions the creation of new subjects is similar for the whole country, while under local conditions significant differences occur. This influences the density of entrepreneurship and its pace of change. The specificity of suburban areas is an important element in studies about modern urbanization processes. The transformations of space in the vicinity of large cities contribute to undertaking general urbanization studies. The purpose of the study was to identify the local determinants which have the greatest impact on changes in the intensity of entrepreneurship. The considerations were focused mainly on variables describing the location of individual poviats in relation to urban centers, the latter constituting regional centers of economic development. The presented work focuses on the issues concerning the location of individual districts in relation to urban centers, road networks with the status of international routes and airports. The method of interactive C&RT classification trees was used in the modelling process. The analysis showed that the largest number of business units were registered in voivodeship cities constituting regional development centers, both in absolute and relative terms. Faster growths in entrepreneurship was mainly due to population density, the number of places to sleep per 1,000 inhabitants and the distance from a large city, all features that identify the market’s absorbency.
PL
Przedsiębiorczość stanowi jeden z najważniejszych czynników kreowania rozwoju gospodarczego kraju. O ile w skali makro uwarunkowania do tworzenia nowych podmiotów są w całym kraju porównywalne, to w układzie lokalnym występują znaczne różnice, co wpływa na natężenie przedsiębiorczości oraz tempo jej zmian. Specyfika obszarów podmiejskich, jest ważnym elementem badań współczesnych procesów urbanizacji. Przemiany przestrzeni w sąsiedztwie dużych miast sprzyjają podejmowaniu szeroko pojętych studiów urbanizacyjnych. Celem opracowania była identyfikacja lokalnych uwarunkowań, które wpływają na zmiany natężenia przedsiębiorczości. Podjęte rozważania skoncentrowano głównie na zmiennych opisujących lokalizację poszczególnych powiatów względem ośrodków miejskich, stanowiących regionalne centra rozwoju gospodarczego. Na skalę przedsiębiorczości wpływa wiele czynników o charakterze społeczno-ekonomicznym, większość z nich jest bardzo trudna do uchwycenia w badaniach masowych. W prezentowanej pracy skoncentrowano się na kwestiach lokalizacji poszczególnych powiatów ziemskich względem ośrodków miejskich, sieci drogowej o statusie tras międzynarodowych oraz portów lotniczych. Badaniami objęty został obszar sześciu województw: dolnośląskiego, lubelskiego, małopolskiego, mazowieckiego, pomorskiego oraz wielkopolskiego. Materiał źródłowy pozyskano z Banku Danych Lokalnych GUS oraz zasobów maps.google.pl. W procesie modelowania wykorzystano jedno z narzędzi Data Miting programu Statistica 13.3, metodę interaktywnych drzew klasyfikacyjnych C&RT. Przeprowadzone analizy wykazały, że najwięcej jednostek gospodarczych zarejestrowanych było w miastach wojewódzkich, stanowiących regionalne centra rozwoju. Szybszemu wzrostowi natężenia przedsiębiorczości sprzyjały przede wszystkim gęstość zaludnienia, liczba miejsc noclegowych w przeliczeniu na 1000 mieszkańców oraz odległość od dużego miasta, czyli cechy świadczące o chłonności rynku.
Artykuł podejmuje problematykę rozwoju miast w kontekście powiązań tych jednostek osadniczych z obszarami bezpośrednio je otaczającymi, ze szczególnym uwzględnieniem roli terenów podmiejskich, wykształcającej się podczas procesów suburbanizacji. Na podstawie literatury przedmiotu analizie poddane zostały funkcje obszarów podmiejskich, jakie pojawiają sie w trakcie zachodzących procesów urbanizacji, co pozwoliło na wskazanie specyfiki współczesnej strefy podmiejskiej.
EN
The article deals with the problems of urban development in the context of links between cities and their surrounding areas, with a particular emphasis on the role of suburban areas in suburbanization. Based on the literature of the subject, the functions of suburban areas, which appear during the processes of urbanization, have been analyzed thoroughly, which allowed the author to indicate the specificity of the present suburban zone.
The residential anthropopressure in the areas around large urban centres has become an irrefutable fact. According to many analysts, the suburban development is not related to rational land-use, focused on shaping multifunctional settlement units. The paper is a study of a selected case of spatial development of a service function in the suburban area of Wrocław. The article presents the literature on the subject of building systems of service centres, as well as the analysis of planning documents of the Czernica municipality, including their correlation with higher-order planning studies. As a consequence of the above, the spatial structure of the municipality and potential development possibilities of the service centres system were analysed. For this purpose, GIS analyses (in particular, the analysis of building density or spatial accessibility analysis) were carried out. The research constituted an important starting point for shaping guidelines in the area referring to establishing a hierarchical system of service centres. This led to the further debate on shaping the spaces for integration of rural residents connected to local service centres.
PL
Jak twierdzi wielu analityków, rozwój zabudowań w strefach podmiejskich nie jest związany z racjonalnym gospodarowaniem przestrzenią, opartym o kształtowanie wielofunkcyjnych jednostek osadniczych. Niniejsze opracowanie stanowi studium wybranego przypadku rozwoju przestrzennego funkcji usługowej na terenie podmiejskim Wrocławia. W artykule przedstawiono kwerendę literatury przedmiotu z zakresu budowania systemów ośrodków usługowych, jak i analizę dokumentów planistycznych gminy Czernica, również w zakresie ich korelacji z opracowaniami planistycznymi wyższego rzędu. W konsekwencji powyższych, zweryfikowano strukturę przestrzenną gminy i potencjalne możliwości rozwoju systemu ośrodków usługowych. W tym celu przeprowadzono analizy przestrzenne oparte na GIS (w szczególności analizy gęstości zabudowy czy analizy dostępności przestrzennej) oraz sporządzono opracowania mapowe uwzględniające najnowsze dane statystyczne. Zrealizowane badania stanowiły istotny punkt wyjścia do kształtowania wytycznych w zakresie tworzenia hierarchicznego systemu ośrodków usługowych, a w konsekwencji dalszej debaty na temat kształtowania przestrzeni sprzyjających integracji mieszkańców wsi.
4
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł dotyczy problematyki suburbanizacji, jej konsekwencji oraz postrzegania jej przez osobyz różnych grup społecznych. Na podstawie literatury przedmiotu, badań in situ oraz sondaży internetowychpoddano analizie wpływ pochodzenia, wieku i innych czynników na postrzeganie urbanizacjiprzedmieść. Pozwoliło to na ustalenie możliwych płaszczyzn, na które należy zwrócić uwagę przy rozwojuobszarów podmiejskich.
EN
The article deals with the issue of suburbanization, its consequences and the perceptions of people from different social groups. On the basis of the literature on the subject, in situ research and Internet surveys, the influence of origin, age and other factors on the perception of suburbanization was analyzed. This made it possible to identify possible areas to pay attention to in suburban development.
Suburbanization is a relatively well-recognized process that affects many cities around the world and is pointed out as one of the key challenges to their development, as well as to increasingly sprawling suburban zones. The literature extensively discusses the causes and consequences of this process, emphasizing, depending on the profile of the study, social, economic, environmental, spatial, communication, and many other themes. Socio-spatial changes occurring as a result of the suburbanization process are also causing the very definition of suburbs to evolve, as they have begun to elude previous definitions. Such a situation is a good opportunity for critical reflection on approaches to considering this phenomenon, which seem to marginalize the perspective of young people. Given the above, this article has two objectives. First, to show suburbanization in the context of young people using demographic data, and second, to draw attention to young people, who have often overlooked actors in this process. Based on data obtained from the CSO’s LDB, municipalities with the largest and smallest shares of the total population in 2023 were identified. Also recognized were the municipalities and, more broadly, the areas in Poland with the largest and smallest changes in this regard between 2013 and 2023. Particular attention was paid to provincial cities around which the process of suburbanization can be observed on the largest scale, and a number of calculations were made to verify the relationship between the size of municipalities and cities expressed in the number of their residents and the share of young people in the total population.
PL
Celem badań było rozpoznanie potencjału ludnościowego wśród osób poniżej 30 roku życia w polskich gminach w latach 2013 i 2023. Opierając się na danych demograficznych pozyskanych z BDL GUS, zidentyfikowano gminy o największych i najmniejszych udziałach osób młodych w ogólnej liczbie ludności w 2023 r. Rozpoznano także gminy i, szerzej, obszary na terenie Polski, które charakteryzują się największymi i najmniejszymi zmianami w tym zakresie między 2013 a 2023 r. Ze szczególną uwagą przyjrzano się miastom wojewódzkim i otaczających je gminom, w których na największą skalę obserwować można proces suburbanizacji.
The aim of the study is to assess spatial changes in Wroclaw and its suburban municipalities in terms of the potential of ecosystems to provide selected ecosystem services.
PL
Usługi ekosystemów przyczyniają się do podnoszenia jakości życia mieszkańców miast i obszarów suburbialnych, co sprawia, że ich kwantyfikacja i przestrzenne rozmieszczenie jest istotne z punktu widzenia planowania przestrzennego. W pracy przedstawiono wyniki kartowania potencjału dostarczania dwóch wybranych usług ekosystemów dla skali sub-regionalnej na przykładzie miasta Wrocławia i gmin ościennych. Badanie dotyczy usług ekosystemów zaopatrujących (dostarczanie pożywienia) oraz regulacyjnych (regulacja klimatu globalnego poprzez zmniejszenie koncentracji gazów cieplarnianych).
The aim of the study is to indicate the importance of rural areas in the system of inter-communal migrations in Poland. Internal migration in rural areas was analysed for the years 1995–2019, with particular focus on the state of migration registered in 2019. The study used basic indicators determining the intensity of migration, which made it possible to conclude that rural areas play an important role in the system of internal migration in Poland, contributing to the spatial redistribution of population. However, this influence varies due to the fact that, on the one hand, there is a strong influence of suburbanisation on migration processes in rural areas in suburban zones of large and medium-sized cities in Poland. On the other hand, migration outflows caused by an unfavourable socio-economic situation are visible in the case of external and inner peripheries.
PL
Celem opracowania jest wskazanie znaczenia obszarów wiejskich w systemie migracji międzygminnych w Polsce. Migracje wewnętrzne na obszarach wiejskich zostały przeanalizowane dla lat 1995–2019, ze szczególnym uwzględnieniem stanu migracji rejestrowanych w 2019 r. W opracowaniu wykorzystano podstawowe wskaźniki określające natężenie migracji, które pozwoliły stwierdzić, że obszary wiejskie odgrywają istotną rolę w systemie migracji wewnętrznych w Polsce, przyczyniając się do redystrybucji przestrzennej ludności. Wpływ ten jest jednak zróżnicowany, ponieważ z jednej strony obserwuje się silny wpływ suburbanizacji na procesy migracyjne na obszarach wiejskich w strefach podmiejskich dużych i średnich miast w Polsce, z drugiej zaś strony widoczny jest odpływ migracyjny wywołany niekorzystną sytuacją społeczno-ekonomiczną w przypadku peryferii zewnętrznych i wewnętrznych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.