Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Halina Krukowska (26 września 1937 – 28 lipca 2019). Wspomnienie

100%

Ławski J.

Pamiętnik Literacki

|

2020

|

tom 111

|

nr 1

271-280

PL

Wspomnienie poświęcone jest profesor Halinie Krukowskiej, badaczce literatury romantyzmu, która przez całe życie naukowe związana była z białostockim ośrodkiem filologicznym. Należała do uczniów prof. Marii Janion, naukowo zajmowała się motywami nocy w literaturze XIX wieku oraz nurtem czarnego romantyzmu w literaturze polskiej i europejskiej.

EN

The remembrance is devoted to professor Halina Krukowska, Romantic literature researcher, her entire academic life affiliated to the Białystok philological centre. A Maria Janion disciple, Krukowska’s interest were the motif of the night in 19th century literature and the Black Romanticism trend in the Polish and European literature.

2

Semantyka nocy w pieśniach religijnych

72%

Maziarz M.

Prace Językoznawcze

|

2018

|

nr XX/3

171-196

PL

Przedmiotem artykułu jest semantyczny obraz nocy w pieśniach religijnych, zawartych w Śpiewniku kościelnym ks. Jana Siedleckiego. Artykuł ten mieści się w nurcie badań nad tekstem artystycznym, ale tekstem o specjalnym charakterze, gdyż pieśni religijne w znacznym stopniu odwołują się do konwencji obrazowania znanej z polszczyzny ogólnej. Konwencja ta w znaczeniu metaforycznym ujmuje noc jako coś złego i zagrażającego człowiekowi, co ma też potwierdzenie w analizowanym materiale. Tekstowe konotacje ujawnione w pieśniach zostały jednak skonfrontowane nie tylko z faktami językowymi, ale także z konceptualizacją nocy w Piśmie Świętym, co pozwoliło w zrekonstruowanym tu obrazie dostrzec silną motywację semantyczną ze strony polszczyzny ogólnej, a także wpływów kulturowych. W obrazie tym negatywne konotacje nocy zostały ukonkretnione jako ‘grzech’ i ‘cierpienie’, ale pojawiły się też pozytywne komponenty znaczeniowe tego leksemu, takie jak: ‘czas działania Boga’, ‘czas modlitwy’. Konotacje tekstowe pozwoliły więc dopełnić strukturę semantyczną słowa noc i odsłoniły jego pojęciową ambiwalencję, która w skonwencjonalizowanych formach językowych jest słabo dostrzegalna. Przeprowadzona w artykule analiza wykazała również, że składniki konotacyjne, zarówno te utrwalone, jak i potencjalnie istniejące w języku, odgrywają istotną rolę w całościowej strukturze semantycznej słowa.

EN

This article concentrates on the semantics of the lexeme night attested in the religious songs collected in Śpiewnik kościelny by Father Jan Siedlecki. The paper falls within the scope of research on artistic texts; however, it is special in the sense that religious songs include elements of imagery typical of general Polish. Conventionally, in the metaphorical sense, the night denotes something evil and threatening to a man. This meaning is also confirmed in the material studied in our analysis. However, the textual connotations revealed in the songs were confronted not only with the language facts but also with the conceptualization of the night in the Holy Bible. The meaning of the lexeme night, which is reconstructed in this way, shows both a robust semantic motivation by general Polish and also influences on the cultural level. Thus the negative connotations of the night are made specific as “sin” and “suffering”, and there are also positive meaning components of this lexeme, for instance, “time of God’s action” or “time of prayer”. The textual connotations allow to enrich the semantic structure of the word, then, unveiling its conceptual ambivalence which is hardly discernible in the conventional language use. The analysis also demonstrated that connotational components, both ones in actual use and ones potentially present in language, play a significant role in the overall semantic structure of a word.

3

Pozytywne implikacje myśli Fryderyka Nietzschego dla chrześcijaństwa post mortem Dei. Próba analizy

72%

Laskowska E.

Logos i Ethos

|

2019

|

tom 50

|

nr 2

PL

Artykuł bada, czy Nietzsche, niewątpliwie przeciwny chrześcijaństwu, które widział, jest także daleki od sedna chrześcijaństwa i wiary ewangelicznej. Czy jego koncepcje mogą być wskazówką dla człowieka próbującego znaleźć ślady Boga w czasie post mortem Dei? Przy próbie odpowiedzi na powyższe pytania pomocna będzie analiza dzieł Nietzschego.Na zakończenie artykuł wykaże, że burzliwe, niespokojne, otwarte, odważne i wciąż łamiące zwykłe myślenie Nietzschego, które nie boi się nocy, może stać się rodzajem szlaku w poszukiwaniu Boga, którego nie można uchwycić w siatkę pojęć. Może ono także stanowić strumień oczyszczający chrześcijaństwo i kierujący je z powrotem ku źródłom ewangelicznym. Może również pomóc chrześcijanom zastanowić się nad własną wiarą.

EN

The article examines whether Nietzsche – who was against the Christianity he saw – is just as far from the heart of Christianity and the Gospel faith? And whether his concepts can be helpful for a man seeking God’s footsteps in post mortem Dei time? Analysis the works of Nietzsche will be helpful when trying to answer the these questions.In conclusion the article will show that restless, open, courageous and still breaking the usual patterns Nietzsche’s thinking which is not afraid of the night, it may become a trail in search of the God, which can not be grasped in the concepts. And it can be a stream purifying Christianity, directing it back to the Gospel sources. And Nietzsche’s thoughts can be helpful for Christians too, to they reflect on their faith.

4

Genesis of the mystical ecstasy in the prologue of the Parmenides’ poem

72%

Mrówka K.

Filozofia Chrześcijańska

|

2016

|

tom 13

54-63

PL

The preserved fragments of the Parmenides’ work is one of the oldest testimonies of the mystical experience in philosophy. Mystique meets here with metaphysics. The poem’s prologue is a transcript of the mystic passage of a young man to the goddess who symbolizes the truth of being. By knowing the goddess and her message, young man learns the nature of being. The ecstatic experience opens him on the metaphysical dimension of reality. The sources of the Parmenides’ mysticism are following: the pythagorean philosophy, orphism, shamanism and the cult of Apollo at Delphi.

5

Badanie zakresu widoczności pieszego wyposażonego w element odblaskowy w porze nocnej

72%

Kępa P. , Żagan W. , Tereszkiewicz K.

Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe

|

2017

|

tom R. 18, nr 6

236--241, CD

PL

W artykule omówiony został problem dostrzegania pieszego oświetlonego światłami mijania w porze nocnej. Przedstawione zostały wyniki badań dotyczące odległości postrzegania w światłach mijania pieszego nie posiadającego elementu odblaskowego a następnie wyposażonego w pryzmatyczną opaskę odblaskową umieszczoną na przedramieniu. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań odniesiono się również do długości drogi zatrzymania pojazdu przy prędkości maksymalnie dozwolonej administracyjnie w danych warunkach drogowych oraz możliwości uniknięcia wypadku poprzez wykonanie manewru omijania lub zatrzymania pojazdu przed pieszym w oparciu o zmierzone odległości. Uzyskane wyniki badań poddano analizie statystycznej, która pozwoliła ocenić poprawność wnioskowania na ich podstawie.

EN

The article discusses the issue of the detection of a pedestrian illuminated with the DRL lights during the night time. There were presented the results of the study concerning the distance of perception of the pedestrian without a reflective element, and then, equipped with a prismatic reflective band on the forearm. The study was conducted with the presence of DRL lights. The results of the study were also the basis of the analysis of the stopping distance in the condition of maximum speed allowed administratively and the possibility of avoiding an accident by evading or stopping the vehicle before the pedestrian, based on the measured distances. The obtained results of the study were subjected to statistical analysis, which allowed to assess their correctness of reasoning based on them.

6

The Cycle of Night and Day in The Ball and the Cross by G. K. Chesterton

58%

Szymczak-Kordulasińska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2022

|

tom 70

|

nr 11

91-104

PL

Pojawiający się często w metaforyce Chestertona motyw światła i ciemności, w powieści Kula i krzyż przybiera formę cyklu dnia i nocy. Cykl ten narzuca fabule określony rytm, który rządzi zarówno toczącym się pojedynkiem głównych bohaterów, jak i innymi wydarzeniami. Czas wieczorny i nocny jest raczej przeznaczony dla istotnych i głębokich refleksji, które pojawiają się na przykład w pierwszej i ostatniej scenie powieści oraz w trakcie innych wydarzeń decydujących o rozwoju duchowym bohaterów. Wydaje się, że czas dzienny bardziej sprzyja rozwojowi relacji łączącej ich ze sobą i światem zewnętrznym.

EN

Part of Chesterton’s imagery that he often employs in his writing is the motif of light and darkness, which in The Ball and the Cross takes the form of the cycle of night and day. This cycle dictates a specific rhythm, which rules over both the ongoing duel and other events. Thus, the evening and night time is rather reserved for considerable and profound insights, found in, for instance, the opening and closing scenes and in all the events that reflect or decide about the characters’ spiritual growth. The day time seems to contribute more to the development of the protagonists’ relationship with each other and the world around.

7

Supermarkets - a wintering habitat for House Sparrow Passer domesticus L.

58%

Skorka P. , Lenda M. , Skorka J.

Polish Journal of Ecology

|

2009

|

tom 57

|

nr 3

597-603

EN

Animals often co-exist with humans inside buildings, however in birds such cases are only sporadically noted. In this paper we describe the occurrence of House Sparrows in supermarket interiors. The probability of House Sparrows presence was higher in larger markets and during winter period. The abundance and density of birds were positively and negatively related to the size of the supermarket, respectively. The birds were active at night. They foraged mainly along market shelves on bakery products, vegetables and cereals. We did not observe nesting inside market halls. The supermarkets seem to be hospitable wintering place for this species, however they may also be ecological traps imprisoning the birds once they find their way in. Moreover, House Sparrows may contaminate food, thus, the presence of such species inside supermarkets should be controlled.

8

Mistyczna osobowość ukryta w sieci metafor w utworach Karola Wojtyły

44%

Włoczewska A.

Studia Gdańskie

|

2012

|

nr 30

15-35

PL

Spośród tekstów beletrystycznych Karola Wojtyły zachowały się dwadzieścia dwa utwory. Można je podzielić tematycznie na trzy okresy: chrześcijańsko-słowiański (1938–1940), mistyczny (1944–1952 oraz 2002), personalistyczny i zaangażowany (1952–1978). W drugim z nich, mistycznym, ujawnia się specy-czna sieć metafor obsesyjnych, powracają antynomiczne obrazy mroku i światła; nocy i blasku; ciszy i zgiełku; przestrzeni zamkniętej i otwartej; granicy i bezmiaru. Symbolizują one drogę człowieka ku Bogu, złożoną z trzech stopni: wyboru – oświecenia – wiary, które streszczają się w zmienionym nieco szyku cnót Boskich: wiary – miłości – nadziei. Widać je zwłaszcza w utworze Pieśń o Bogu ukrytym i w misteryjnym dramacie Brat naszego Boga. Taka metaforyka Wojtyły ukształtowała się pod wpływem metody medytacyjnej i poezji św. Jana od Krzyża, XVII-wiecznego mistyka hiszpańskiego. Analizy psychokrytyczna i intertekstualna pozwalają uchwycić siłę świętojanowego oddziaływania na pisma, estetykę, retorykę i techniki pisarskie przyszłego papieża.

EN

The collection of Wojtyla’s writings covers twenty-two titles. Taking into consideration their philosophical arguments and their themes, they are threefold. The first period is Slav and Christian (1938–1940); the second is mystical (1944–1952 and 2002) and the third one is personalistic and involved in social matters (1952–1978). In the writings of mystical period there is a speci-c metaphorical net that reveals Wojtyla’s hidden personality. Qe metaphors appearing frequently form antinomies: night and daylight, silence and noise, closed and open space. Qey express choice, love and faith and symbolise the man’s way to God. We can best appreciate them in two texts: Pieśń o Bogu ukrytym and Brat naszego Boga, both inspired by saint John of the Cross, the 17 century Spanish mystic. Qanks to intertextuality and Mauron’s analysis method, which is psychocritic, thwe can see that Saint John in>uenced strongly the thought, aesthetic and writing techniques of the Pope.