Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 4

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: nazwy roślin

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Tēlephilon – tajemnicza roślina wróżebna potwierdzająca wzajemność w miłości

100%

Kaczyńska E.

nr 3: Filologia klasyczna

95-110

The Greek phytonym τηλέφιλον (literally ‘far-love, love-in-absence’) is attested in the Ancient and Medieval Greek literature (Theocritus, Id. 3.28–30; Agathias, AP V 296) and lexicography (Hesychius, HAL τ-24), as well as in the Cretan river name Τηλεφίλας (IC 174. 26). This appellative (of Doric origin) refers to a mysterious plant, used by the Greek lovers to charm whether their love is mutual or not. The same plant is called τηλέφιον in the ancient and medieval sources (Pedanios Dioscorides, Ps.-Dioscorides; cod. Parisinus Gr. 2419), as it is confirmed by the Greek synonym ἀείζῳον ἄγριον, attested in ancient lexicographic works. Irregular change τηλέφιλον > τηλέφιον appears to be caused by the progressive dissimilation (λ–λ > λ–ø). Ancient sources demonstrate clearly that the Greek phytonym τηλέφι(λ)ον means a plant similar to ‘common purslane, Portulaca oleracea L.’, probably ‘Andrachne telephioïdes L.’. Other possible alternatives refer to two Mediterranean plants: ‘white stonecrop, Sedum album L.’ or ‘starry stonecrop, Sedum stellatum L.’.

Fitonim grecki τηλέφιλον (dosłownie ‘miłość z daleka’) pojawia się w antycznej i bizantyńskiej literaturze (Teokryt, Id. 3.28-30; Agatiasz, AP V 296) i leksykografii (Hesychios, HAL τ-24), a także w kreteńskiej nazwie wodnej Τηλεφίλας (IC 174.26). Oznacza on jakąś roślinę, za pomocą której greccy kochankowie próbowali wywróżyć sobie, czy ich miłość będzie odwzajemniona. W źródłach antycznych i bizantyńskich (Pedanios Dioskurides, Ps.-Dioskurides; cod. Parisinus gr. 2419) owa tajemnicza roślina nosi wariantową nazwę τηλέφιον, jak tego dowodzi grecki synonim ἀείζῳον ἄγριον, poświadczony w pracach leksykograficznych. Nieregularna zmiana τηλέφιλον > τηλέφιον pojawiła się na skutek dysymilacji progresywnej (typu λ–λ > λ–ø). Źródła antyczne dowodzą, że grecki fitonim τηλέφι(λ)ον oznaczał jakąś roślinę podobną do portulaki pospolitej (Portulaca oleracea L.), przypuszczalnie ‘Andrachne telephioïdes L.’. Jako alternatywę można brać rozchodnik biały (Sedum album L.) albo rozchodnik gwiazdowy (Sedum stellatum L.).

Nazwy florystyczne w nowożytnej hydronimii kreteńskiej

94%

Kaczyńska E.

tom 59

281-299

In the paper is discussed as many as 468 Cretan river names, which may derive from the Modern Greek appellatives denoting plants. Floristic names represent 10% of all the modern hydronyms of the island (4666 names). As to the structure of the analyzed floristic names we can distinguish 294 simple names (62,9%), 160 composed names (34,1%) and 14 elliptical names (3%). It is worth emphasizing that 25 floristic river names appeared as early as in the Venetian times (1204–1669). Finally, an exhaustive list of the Modern Greek plant names, which became a basis of deriving numerous Cretan hydronyms, is presented.

Odolan – zagadkowa polska gwarowa nazwa kozłka lekarskiego (Valeriana officinalis L.)

84%

Waniakowa J.

nr 18

313-325

The aim of the article is to investigate the origin of the Polish dialectal name odolan, which refers to valerian (Valeriana officinalis L.). On the basis of historical‑comparative analysis of the Slavic language material, it can be concluded that the name odolan is probably a late borrowing from Ukrainian dialects. It is related to the Proto‑Slavic form *odolěn, which is a derivative of the verb *odolěti ‘to defeat, to win’, derived from the Proto‑Slavic *dolja ‘success or failure, good or bad fate, destiny’. The Proto‑Slavic form *odolěn is motivated by the widely known healing and magical properties of valerian, but it is not a calque of Med. Lat. valeriana, because this Latin name is unlikely to be related to the verb valēre ‘to be strong, powerful; have an advantage, dominate’, and is most likely an adjectival derivative from the name of the Roman province of Valeria.

„Bakłażan” i „oberżyna” – pierwotne wspólne pochodzenie nazw psianki podłużnej

84%

Dębowiak P. , Waniakowa J.

nr 3

80-89

Artykuł traktuje o pochodzeniu dwóch powszechnie używanych we współczesnej polszczyźnie nazw psianki podłużnej (Solanum melongena): „bakłażan” i „oberżyna”. Szczegółowe zbadanie historii obydwu określeń w szeroko zarysowanym kontekście innych języków europejskich pozwala wyjaśnić, dlaczego są one synonimiczne.

The article deals with the origin of two names of the eggplant (Solanum melongena), commonly used in contemporary Polish: "bakłażan" and "oberżyna". A detailed study of the history of both terms in the wider context of other European languages allows for the explanation as to why they are synonymous.