Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl

Ograniczanie wyników

Znaleziono wyników: 2

Liczba wyników na stronie

Wyniki wyszukiwania

Wyszukiwano:
w słowach kluczowych: nazwa miejscowa

Sortuj według:

Ogranicz wyniki do:

Nazwy miejscowe Kresów Wschodnich w zapomnianej polskiej frazeologii

100%

Piela A.

Język Polski

2023

tom 103

nr 3

101-113

Artykuł wpisuje się w nurt badań nad frazeologią i onomastyką. Przedmiotem opisu są występujące w dawnej polszczyźnie związki, które mieszczą w swoim składzie komponent ojkonimiczny dotyczący obecnie Ukrainy. Analizie poddane zostały połączenia z rzeczownikami proprialnymi będącymi nazwami dużych lub znanych miast oraz mniejszych miejscowości i wiosek oraz z derywowanymi od nich przymiotnikami, np.: Berdyczów (Pisuj na Berdyczów), Brusiłów (brusiłowska biblioteka), Humań (humański dureń), Kamieniec Podolski (Kamieniec do Polski klucz). Celem rozważań jest bliższe spojrzenie na występujące w przeszłości frazeologizmy i przysłowia stanowiące świadectwo wiekowych powiązań historyczno-kulturowych między Polską i Ukrainą oraz wskazanie przyczyn zaniku opisywanych konstrukcji słownych. Omawiane połączenia stanowią ciekawy dokument językowy życia w odległych epokach. Zapisane w nich minione realia odzwierciedlają niegdysiejsze polsko-ukraińskie kontakty językowe.

The article represents a trend of research in phraseology and onomastics. It describes obsolete phraseological combinations which contain an oikonymical component which currently refers to Ukraine and it analyses combinations which feature proper names which refer to major or well-known cities as well as other places and villages along with adjectives which are derived from them, e.g.: Berdyczów (Pisuj na Berdyczów [lit. trans. Write to Berdyczów]), Brusiłów (brusiłowska biblioteka [lit. trans. Library of Brusiłów]), Humań (humański dureń [lit. trans. a fool from Humań]), Kamieniec Podolski (Kamieniec do Polski klucz [lit. trans. Kamieniec – a key to Poland]). The purpose of these considerations is to closely examine phraseologisms and proverbs which were used earlier and which constitute testimony to many centuries of historical and cultural links between Poland and Ukraine as well as to indicate the reason why the lexical constructions became obsolete. The lexical combinations which were described constitute a worthwhile linguistic account of the life in remote periods of history. The realia of the past documented in this account reflect former Polish‑Ukrainian linguistic contact.

Ustalanie i wdrażanie nazw obiektów fizjograficznych na Ziemiach Zachodnich i Północnych Rzeczypospolitej Polskiej

100%

Gołaski J.

Polski Przegląd Kartograficzny

2008

tom T. 40, nr 1

46-53

W artykule przedstawiono przebieg i wyniki ustalania nazw obiektów fizjograficznych w języku polskim na Ziemiach Zachodnich i Północnych, które po 1945 r. znalazły się w granicach Rzeczypospolitej Polskiej.

Physiographical objects in the Western and Northern territories, which became a part of the Republic of Poland in 1945, were given Polish names by the Commission for the Establishment of Names of Settlements and Physiographical Objects working at the Ministry of Public Administration. The dissolving of the Ministry in 1949, uncertain political situation and moving of the Commission to the Ministry Council Office slowed down its activities, which were finalized only in 1958. Implementation of new names was obstructed because of delays in publication, limited access to maps with new names, spontaneous names created by local residents and misunderstandings linked to the hasty publication of the preliminary results of Commission's work as a dictionary of geographical names of Western and Northern Poland. Because of these difficulties the main objective of the Commission, which was to recreate the original Polish and Slavonic toponyms, had not been fully achieved. In many cases spontaneous names introduced by local population overwhelmed the official names, and attempts to force them were met with strong resistance of not only residents but also local authority. Therefore the second Commission, which was founded in 1978 changed its mode of operation and started to accept the customary names. Also it supported only such attempts to change the name which were endorsed by the local population. This approach ensured good functionality of names in everyday communication, but did not account for their function as a medium of cultural values contained in them and in their linguistic substance.