Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Kontrowersje wokół skutków oddziaływania pola elektromagnetycznego na obiekty biologiczne w świetle postnormalnej nauki

100%

Krawczyk A. , Korzeniewska E.

|

2020

|

tom R. 96, nr 12

243--245

PL

Celem artykułu jest prezentacja kontrowersji i sposobów jej eliminacji w badaniu oddziaływania pola elektromagnetycznego na człowieka. Omówiona została koncepcja nauki post-normalnej, która gromadzi w sobie kontrowersyjne badania i niejednoznaczne wyniki. Wykazano, że koncepcja nauki post-normalnej nie prowadzi do eliminacji kontrowersyjnych koncepcji i nie stymuluje badaczy do znajdowania konkluzywnych rozwiązań. Wskazano na potrzebę eliminacji luk w wiedzy, poprzez ich katalogizację. Podano przykłady takich luk.

EN

The paper aims at the presentation of controversies and methods of their elimination in bioelectromagnetic research. The concept of postnormal science that gathers the controversial research and non-univocal results, has been described. It was proved that the concept of post-normal science does not lead neither to the eliminating controversies nor to stimulation of researchers to finding the conclusive results. As the panacea for the controversies the filling gaps in our knowledge is proposed. The exemplary gaps have been quoted.

2

Obywatel współbadacz, czyli o pożytkach z dzielenia laboratorium – renegocjowanie umowy pomiędzy naukowcami a amatorami

84%

Stasik A.

Studia Socjologiczne

|

2015

|

nr 4(219)

101-126

PL

W artykule analizowane jest zjawisko udziału amatorów w wytwarzaniu wiedzy naukowej oraz wpływ tego zaangażowania na konstruowanie granic pomiędzy nauką a nienauką (ang. boundary-making). Na podstawie przykładów udziału niespecjalistów w wytwarzaniu wiedzy z obszaru technonauki na trzech wybranych obszarach: ochrony środowiska, medycyny oraz biologii syntetycznej stwierdza się, że w pewnych przypadkach, zgodnie z modelem nauki postnormalnej, głos zainteresowanej opinii publicznej istotnie modyfikuje zasady rządzące prowadzeniem postępowania naukowego. Analizowane przykłady pokazują jednocześnie, że osoby spoza systemu nauki są zdolne do krytycznego i owocnego udziału w konstruowaniu wiedzy. Udział w wytwarzaniu wiedzy rozważany jest jako radykalna forma realizacji postulatu szerszej partycypacji obywateli we współkształtowaniu kierunku społeczno-technologicznego rozwoju. Do zrozumienia politycznych konsekwencji tej zmiany używane są pojęcia pracy translacji i pracy puryfikacji zaproponowane przez Bruno Latoura.

EN

The article analyses the phenomenon of lay people engagement in the processes of knowledge creation and their impact on the boundary-work between science and non-science. Basing on the examples of lay people involvement on the three areas: environmental science, medicine and syntethetic biology it is argued that in some cases, in accordance with the model of post-normal science, engaged public is able to modify the protocols of scientific investigation. Thus, analysed cases show that participants from beyond the academic system are capable to bring the meaningful contribution into the processes of knowledge creation. Wider citizens’ involvement in this process is considered as a radical form of democratic participation in the technoscience. To put the light on political consequences of this ongoing transformation, Bruno Latour’s notions “work of translation” and “work of purification” are employed.

3

Krytyczne momenty w ekspertyzach z obszaru oceny technologii z perspektywy metodologicznej

67%

Michalski K.

|

2018

|

tom z. 115

235--259

PL

W składającym się z trzech części artykule poruszono podstawowe zagadnienia metodologiczne oceny technologii. Szczególną uwagę skupiono na metodologicznych słabościach i krytycznych momentach procesów poznawczych konstytuujących ocenę technologii. W obszernym wprowadzeniu zwrócono uwagę na coraz bardziej inflacyjne użycie określenia „technology assessment” oraz głęboki metodologiczny niedorozwój i rozmytą tożsamość oceny technologii jako dziedziny „postnormal science”. Wykazano pilną potrzebę zbudowania ogólnej teorii oceny technologii i standaryzacji jej procedur. W części drugiej scharakteryzowano ogólny profil metodologiczny oceny technologii i omówiono główne przyczyny problemów z jej teoretycznym i metodologicznym samookreśleniem. W części trzeciej przedstawiono podstawową strukturę procesu poznawczego typowego dla oceny technologii, wskazano na czynniki determinujące tą strukturę oraz zidentyfikowano w niej szereg krytycznych momentów. Są one związane ze złożonością przedmiotu i trudnościami w jej opanowywaniu, z prospektywną orientacją i niepewnością prognoz, z brakiem odpowiedniego arsenału metod roboczych i kryteriów jakościowych regulujących ich stosowanie, ograniczeniami zasobowymi i presją czasu wynikającą z powiązania oceny technologii z politycznymi procesami decyzyjnymi oraz problemami z praktyczną realizacją interdyscyplinarności. W zakończeniu zwrócono uwagę na konieczność powiązania krytycznych momentów na płaszczyźnie kognitywnej z krytycznymi momentami na płaszczyźnie aksjonormatywnej, które wymagają podobnego zbadania.

EN

This three-part article discusses the basic methodological issues of technology assessment. Special attention was paid to the methodological weaknesses and critical moments of cognitive processes which constitute the technology assessment. In the extensive introduction the increasingly inflationary use of the term "technology assessment", the deep methodological underdevelopment and blurred identity of technology assessment as "post-normal science" were highlighted. An urgent need to build a general theory of technology assessment and standardization of its procedures were pointed out. In the second part the general methodological profile of technology assessment was characterized and the main causes of problems with its theoretical and methodological self-definition were described. In part three the basic structure of the cognitive process typical for technology assessment was showed, factors which determine this structure were identified, and a number of its critical moments were indicated. They are related to the complexity of the subject and the difficulties in mastering it, with the prospective orientation and uncertainty of forecasts, the lack of appropriate arsenal of methods and quality parameters controlling their use, resource limits and time pressure resulting from linking technology assessment with political decision-making processes and problems with practical realization of interdisciplinarity. In the end, the attention was paid to necessity of connecting critical moments on a cognitive ground and critical moments at the axionormative ground, which require similar research.