Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 31

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  nauczanie religii
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
|
2015
|
tom 7
s. 65-87
PL
Artykuł niniejszy przedstawia działania organów władz państwa komunistycznego w Polsce dotyczące problemu katechizacji na terenie diecezji płockiej w okresie apogeum, a następnie stopniowego upadku systemu stalinowskiego w latach 1950-1956. Okres ten charakteryzował się utrudnianiem, ograniczaniem, a potem usunięciem nauki religii ze szkół. Po tym fakcie katechizacja dzieci i młodzieży szkolnej odbywała się w kościołach, kaplicach i domach prywatnych. Artykuł prezentuje konkretne kierunki, przykłady oraz metody działań władz komunistycznych związanych ze zwalczaniem nauki religii w szkołach diecezji płockiej. Przedstawia walkę duchowieństwa oraz wiernych Kościoła katolickiego o utrzymanie nauczania religii w szkole. W artykule wykorzystano źródła archiwalne z zasobów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie i Bydgoszczy, Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Archiwów Państwowych w Mławie, Płocku, Pułtusku i Milanówku, a także wydawnictwa źródłowe. Oprócz źródeł archiwalnych do pisania artykułu pomocna była literatura naukowa (książki i artykuły z czasopism naukowych) dotycząca analizowanego problemu. Temat niniejszego artykułu wymaga dalszych pogłębionych i szczegółowych badań naukowych, np. ustalenia dokładnej liczby księży oraz katechetów świeckich zwalnianych ze szkół w czasach stalinizmu w diecezji płockiej.
EN
The article presents the policy of the communist authorities to the teaching of religion.
4
Content available remote Obowiązujące akty prawne dotyczące nauczania religii w szkole
80%
5
Content available remote Zasady awansu zawodowego nauczycieli religii
70%
6
Content available remote Ocena pracy nauczyciela religii w świetle obowiązującego prawa
70%
PL
W odniesieniu do zagadnienia oceny pracy nauczyciela religii – katechety aktami o podstawowym znaczeniu są: ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (ze zmianami), rozporządzenie MEN z dnia 2 listopada 2000 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego, rozporządzenie MEN z dnia 3 sierpnia 2000 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego
7
Content available remote Gwarancje prawa do wychowania religijno-moralnego w umowach międzynarodowych
60%
PL
Okres po II wojnie światowej charakteryzuje się powstaniem społeczności międzynarodowej opartej na poszanowaniu podstawowych praw człowieka, mających swoje źródło w przyrodzonej godności osoby ludzkiej. Prawa te zostały zagwarantowane w wielostronnych umowach międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka i stały się instrumentem tworzenia pokojowych warunków życia społecznego w państwach, które wchodzą w skład społeczności międzynarodowej. Wyznaczają one pewne standardy międzynarodowe, dotyczące także prawa człowieka do kształcenia i wychowania zgodnego z własnym światopoglądem, w tym również światopoglądem religijnym.
EN
In many countries religious education takes place within the public education system. At the same time there is a debate on legitimacy of such a solution. Increasingly, there are voices calling for the removal of religious education from public schools. Particular pressure is exerted on the confessional model of religious education, which taught religious truths of faith, liturgy, moral principles, of one religious community. This article is a polemic with these opinions. It shows the arguments for the presence of Catholic religious education in public school. These arguments relate primarily to non-religious function of teaching religion, such as the transmission of objective knowledge, forming social attitudes and help in finding the meaning of life. Even with these reasons, Catholic religious education should take place in the state education system.
PL
W wielu krajach świata edukacja religijna odbywa się w ramach państwowego systemu oświaty. Jednocześnie toczy się dyskusja nad zasadnością takiego rozwiązania. Coraz częściej pojawiają się głosy wzywające do usunięcia nauczania religii z państwowej szkoły. Szczególna presja wywierana jest na konfesyjny model edukacji religijnej, w którym przedmiotem nauczania religii są prawdy wiary, liturgia, zasady moralne jednej wspólnoty wyznaniowej. W tym artykule podjęto polemikę z tymi opiniami i ukazano argumenty przemawiające za obecnością katolickiej edukacji religijnej w szkole publicznej. Zastosowana argumentacja dotyczyła przede wszystkim pozareligijnych funkcji, jakie pełni nauczanie religii. Analizie poddano przekaz obiektywnej wiedzy, formowanie postaw społecznych oraz pomoc w odnalezieniu sensu życia. Wykazano, że choćby z tych względów, katolicka edukacja religijna powinna mieć miejsce w państwowym systemie oświaty.
9
Content available remote Nowelizacja Karty Nauczyciela w zakresie awansu zawodowego
60%
PL
W artykule zostały przedstawione najważniejsze zmiany dotyczące awansu zawodowego nauczycieli, które zostały wprowadzone w Karcie Nauczyciela, i które dotyczą również nauczycieli religii rzymskokatolickiej.
PL
W czterostopniowym systemie awansu zawodowego nauczycieli powoływane są komisje, których zadaniem jest obiektywna ocena nauczycieli. W komisjach wiodącą rolę powinni spełniać eksperci, bowiem to oni muszą zadbać o jednolitość kryteriów i sposobu oceniania dorobku zawodowego nauczycieli. To zaś wymaga fachowego przygotowania, wiedzy merytorycznej w zakresie specjalności, jaką reprezentuje nauczyciel, umiejętności pracy w zespole i stosowania się do przepisów prawnych dotyczących procedury awansu nauczycieli. Ten wymóg dotyczy również ekspertów w zakresie nauczania religii jako specyficznej formy katechezy , która na dobre zadomowiła się w tym uprzywilejowanym środowisku rozwoju młodego człowieka . Tym bardziej, że katecheci są nieustannie motywowani do stałej formacji i z natury swojego posłannictwa korzystają z możliwości awansu na najwyższy stopień w hierarchii nauczycielskiej. Ponieważ nie ma odrębnych zapisów prawnych, które regulowałyby powoływanie i funkcjonowanie ekspertów katechetycznych, warto więc zapytać, jak przedstawiają się obowiązujące przepisy w tej materii?
|
|
tom 64
|
nr 11: Katechetyka
57-68
EN
Safety education holds a very important position in the holistic concept of teaching and education. Its subject matter content is related to one of the basic human needs: the feeling of safety. It is therefore a good thing that safety education has found its proper place in the reformed school system, which is proved by curriculum frameworks and programme documents for general education in the eight-year primary school, in the first-degree vocational school, in the four-year general education secondary school and in the five-year technical secondary school. This situation entails new challenges towards teaching religion. Exploring the above-signalled issues, this study focuses on the need to integrate knowledge and skills in the scope of safety education into religious instruction. It has been considered important to supplement the issues discussed and to provide the students with support as regards development of social skills and appropriate attitudes, necessary to counteract various threats to safety. The study indicates the need to overcome the traditional approach to this correlation in religious instruction, which is reflected, among others, in copying the entire content from the curriculum framework of general education. It postulates the need for greater attention being paid to the axiological dimension of safety education. Additionally, innovative methods for establishing the correlation of religious instruction with safety education have been presented.
PL
Edukacja dla bezpieczeństwa zajmuje ważne miejsce w holistycznej koncepcji nauczania i wychowania. Jej zakres merytoryczny wiąże się z jedną z podstawowych potrzeb człowieka: potrzebą bezpieczeństwa. Dobrze zatem, że edukacja dla bezpieczeństwa znalazła właściwe miejsce w systemie reformowanej szkoły, o czym świadczą ramowe plany nauczania oraz dokumenty programowe kształcenia ogólnego w ośmioletniej szkole podstawowej, w branżowej szkole I stopnia, w czteroletnim liceum i w pięcioletnim technikum. Sytuacja ta stawia nowe wyzwania przed nauczaniem religii. Podejmując wyżej zasygnalizowaną problematykę, w niniejszym opracowaniu zwrócono uwagę na potrzebę integrowania w nauczaniu religii wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji dla bezpieczeństwa. Za istotne uznano uzupełnianie tej wiedzy o wymiar etyczny oraz udzielanie uczniom wsparcia w rozwijaniu umiejętności społecznych i kształtowaniu właściwych postaw, niezbędnych w przeciwdziałaniu różnym zagrożeniom w zakresie bezpieczeństwa. Wskazano na potrzebę zrewidowania tradycyjnego podejścia do korelacji w nauczaniu religii, wyrażającego się m.in. w kopiowaniu wszystkich treści z podstawy programowej kształcenia ogólnego. Postulowano zwrócenie większej uwagi na aksjologiczny wymiar edukacji dla bezpieczeństwa. Przedstawiono też innowacyjne sposoby realizacji korelacji nauczania religii z edukacją dla bezpieczeństwa.
PL
Piąta rocznica zakończenia prac Synodu i ukazania się drukiem dokumentów synodalnych jest sprzyjającą okolicznością do pogłębionej refleksji na temat znajomości wskazań i przypomnienia najważniejszych jego założeń. Podczas obrad synodalnych trwała ożywiona dyskusja m.in. nad katechezą i dostosowaniem jej do zmieniającej się sytuacji Kościoła warmińskiego i powszechnego, co znalazło odzwierciedlenie w dokumentach synodalnych. Okres pięciu lat wydaje się wystarczająco długi, aby ocenić stan znajomości dokumentu i realizacji wskazań w nim zawartych. Stąd podjęto badania, na podstawie których możliwe było sprawdzenie recepcji tego dokumentu wśród nauczycieli religii, zatrudnionych na terenie archidiecezji warmińskiej.
EN
The fifth anniversary of the completion of the work of the Synod and the appearance of Synod's documents is a good occasion for a profound reflection on the knowledge of indications and for reminding of its most important objectives. During the Synod a lively discussion took place, among other things, on the catechesis and adapting it to the changing situation of the Warmia and universal church, as it was reflected in the documents of the Synod. A period of five years seems long enough to assess the state of knowledge of the document and the implementation of its directions. Therefore, it becomes also a useful opportunity to check the reception of this document among religious teachers employed in the Archdiocese of Warmia.
13
51%
PL
Autor przedstawia obowiązujący od 6 kwietnia 2000 r. nowy system awansu zawodowego. Rozpoczynając pracę w szkole katecheta staje się nauczycielem stażystą, potem kontraktowym, mianowanym, a wreszcie może uzyskać stopień nauczyciela dyplomowanego.
PL
Prawo rodziców do nauczania i wychowywania religijnego swoich dzieci w duchu swoich przekonań należy do istotnych uprawnień wynikających z wolności religijnej. Przez rodziców będziemy rozumieli nie tylko tych, od których dzieci biologicznie pochodzą, ale także tych, którzy je adoptowali lub przyjęli do rodziny zastępczej. Analogiczne do rodziców uprawnienia w zakresie religijnego wychowania posiadają prawni opiekunowie, zwłaszcza gdy rodzice są pozbawieni lub ograniczeni w swej władzy rodzicielskiej. Przez dzieci rozumieć będziemy nie tylko te biologicznie zrodzone przez rodziców, ale także adoptowane, czy to na mocy adopcji pełnej czy też niepełnej, pozostające pod kuratelą i opieką czy też przebywają- ce w rodzinach zastępczych. Przez religijne wychowanie rozumiemy nie tylko nauczanie w zakresie prawd wiary, ale także cały system wartości.
PL
W prezentowanym artykule nakreślono szeroką wizję znaczenia religii w życiu współczesnej Europy. Na początku autor naszkicował sytuację prawną i społeczno-polityczną, w której należy rozpatrywać pozycję różnych religii i wyznań chrześcijańskich występujących w Finlandii. Następnie omówił zasady organizacji nauczania religii w fińskim systemie oświatowym. Po tym zaprezentował katalog wartości demokratycznych, do których przestrzegania zobligowane są zarówno wspólnoty religijne, jak i szkolne nauczanie religii. W tej części artykułu szczególnym punktem odniesienia jest Kościół ewangelicko-luterański. Następnie przedmiotem rozważań autora jest wpływ religii na nastawienie do przedsiębiorczości. Ostatnia część poświęcona jest rozważaniom na temat zależności między sytuacją religijną w Unii Europejskiej a kryzysem (nie tylko gospodarczym), w jakim się znajduje. Według autora zachowanie pokoju religijnego jest koniecznym warunkiem rozwoju zjednoczonej Europy i wyrównywania dysproporcji, jakie w niej istnieją.
EN
Presented article outlines a broad vision of the importance of religion in the life of modern Europe. At the beginning, the author outlined the legal and socio-political context in which the position of different religion denominations and Christiany in Finland has to be considered. Then, the principles of organization of religion teaching in the Finnish education system were discussed. After that, a catalog of democratic values, which both religious communities and school religion teaching are obliged to apply, was presented, the Evangelical Lutheran Church being a particular reference point. The next subject of the author's reflection was the impact of religion on the attitude towards entrepreneurialism. The last part is devoted to reflection on the relationship between the religious situation in the European Union and the crisis – not just economic – in which the EU finds itself at present. According to the author, the religious peace is a necessary condition for the development of the united Europe and reducing the disparities that exist in it.
16
Content available remote Wychowanie dziecka w prawie kanonicznym, polskim i wspólnotowym
51%
PL
Fakt, iż wychowanie wpływa w istotny sposób na postęp społeczny, a losy wspólnot religijnych, państwowych i międzypaństwowych wiążą się ściśle z formacją fizyczną, intelektualną, duchową, moralną, społeczną i kulturalną przyszłych wiernych i obywateli sprawia, że każda z tych wspólnot przykłada dużą wagę do regulacji dotyczących wychowania dzieci. Z drugiej strony sami wierni i obywatele żywo zainteresowani procesem wychowania swego potomstwa oczekują stosownych ustaw zabezpieczających ich prawa w tym względzie i gwarantujących należne wsparcie ze strony instytucji powołanych w celu pomnażania wspólnego dobra ludzi. Prezentowany tekst stanowi próbę zebrania obowiązujących przepisów prawa Kościoła rzymskokatolickiego, prawa polskiego i prawa międzynarodowego, ratyfikowanego przez Rzeczpospolitą Polską, wreszcie prawa Unii Europejskiej, dotyczących wychowania dziecka. Zamysłem autora jest dokonanie analizy oraz wykładni językowej i systemowej tych norm.
17
Content available remote Nauczanie religii w Polsce Ludowej
51%
PL
Po zakończeniu II wojny światowej aż do roku 1961 nauczanie religii – podobnie jak przed wojną - prowadzone było na terenie szkół publicznych. Jednakże już od roku 1945 rozpoczął się proces systematycznego i konsekwentnego ograniczania tegoż nauczania przez ówczesne władze. Ostateczna i całkowita likwidacja nauczania religii w szkołach publicznych nastąpiła po uchwaleniu ustawy z dn. 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania. Nauczanie katechetyczne odtąd miało odbywać się w punktach katechetycznych, których działalność miała być nadzorowana przez inspektorów oświaty.
18
Content available remote Skierowanie do nauczania religii
51%
PL
Nauczanie religii w szkołach publicznych zaliczamy do tzw. res mixtae, które to z natury rzeczy leżą w gestii zainteresowania zarówno władzy państwowej jak i kościelnej. Rozstrzyganie tego rodzaju spraw winno być w każdych warunkach przedmiotem uzgodnień pomiędzy państwem i związkami wyznaniowymi. Przede wszystkim zaś tym uzgodnieniom winny podlegać normy, dotyczące zatrudniania, przenoszenia i zwalniania nauczycieli religii. Dokumentem o podstawowym znaczeniu, warunkującym zatrudnienie nauczyciela religii przez konkretną szkołę jest uzyskanie przez niego tzw. misji kanonicznej, czyli skierowania do nauczania religii. Obecnie obowiązujące przepisy w tym przedmiocie wykazują dość dużą niespójność i jak się wydaje, nie są dostatecznie zsynchronizowane z polskim systemem prawa pracy. W niniejszym opracowaniu postaramy się ukazać podstawowe braki obowiązujących rozwiązań prawnych, ukazując jednocześnie proponowane kierunki zmian. Dokonamy tego na przykładzie nauczycieli religii desygnowanych przez władze Kościoła katolickiego.
EN
In the age of digitization of school education in Poland, we have tried to show the essential principles of the project “digital school” as well as the merits and the possibility of including religious instruction in this process. For this purpose, currently existing electronic tools for teaching religion have been analyzed. Among them are technologically advanced multibooks and also portals and even electronic methodology guides for teachers. The analysis has shown that Catholic publishers in Poland have great potential in creating this kind of educational tools. They are already able to produce modern teaching aids. In the article there were also presented a lot of technical and financial difficulties that may hinder and slow down the process of digitization of religious education. They were also shown advantages and risks posed by the digital education.
PL
W obliczu cyfryzacji edukacji szkolnej w Polsce podjęto próbę ukazania podstawowych założeń programu „cyfrowa szkoła”, a także zasadności i możliwości włączenia się w ten proces na lekcjach religii. W tym celu poddano analizie istniejące aktualnie elektroniczne narzędzia do nauczania religii wpisujące się w ten program. Należą do nich zaawansowane technologicznie multibooki, jak również portale internetowe i elektroniczne poradniki metodyczne. Przeprowadzona analiza dowiodła, że odpowiedzialni za nauczanie religii w Polsce oraz wydawcy katoliccy posiadają duży potencjał merytoryczno-metodyczny i są w stanie wytworzyć pomoce dydaktyczne na miarę dzisiejszych czasów. Jednocześnie przedstawiono szereg trudności techniczno-finansowych, które mogą utrudnić i spowolnić proces cyfryzacji edukacji religijnej. Podjęto także próbę ukazania walorów i zagrożeń, jakie niesie ze sobą edukacja cyfrowa.
PL
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka uchwalona przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 1948 r. proklamuje prawa człowieka do wolności myśli, sumienia i wyznania. Deklaracja podkreśla, że prawo to obejmuje również wolność głoszenia swego wyznania lub wiary, bądź indywidualnie, bądź wespół z innymi ludźmi, publicznie i prywatnie, poprzez nauczanie, praktykowanie, uprawianie kultu i przestrzeganie obyczajów. Na wyraźne podkreślenie prawa człowieka do poznawania zasad wiary (zarówno w nauczaniu Kościoła, jak i oświadczeniach Organizacji Narodów Zjednoczonych) wpływ miały doświadczenia Kościoła w systemie totalitarnym w ostatnich dekadach, a zwłaszcza w systemie opartym na ideologii marksistowskiej. Taka właśnie była sytuacja, w jakiej od II wojny światowej do 1989 r. znajdował się w Polsce Kościół, stanowiący część organizmu społecznego, który był zmuszony koegzystować z ustrojem komunistycznym. Dlatego trudno było oczekiwać kompromisu czy – tym bardziej – przychylnej postawy ze strony władz państwowych wobec katechizacji w owym okresie. W czasach PRL prawo, akty i przepisy administracyjne służyły jako środek wzmocnienia rządów komunistycznych i podporządkowania im wszystkich sfer życia społecznego i państwowego. System prawny nie dawał żadnych gwarancji przestrzegania praw osoby ludzkiej i, co więcej, ograniczał on pradawne prawa Kościoła, w tym prawo do nauczania religii. Sytuacja uległa radykalnej zmianie po 1989 r., jako wynik transformacji politycznej, kiedy to totalitarny ustrój komunistyczny został zastąpiony ustrojem demokratycznym. Niniejszy artykuł obejmuje lata 1961-2001, to jest od momentu, gdy nauczanie religii zostało usunięte ze szkół, do promulgowania Dyrektorium katechetycznego Kościoła Katolickiego w Polsce.
EN
The Universal Declaration of Human Rights passed by the United Nations Organization in 1948 proclaims man’s rights to liberties of thought, conscience and religion. The Declaration emphasizes that this right also includes the freedom to profess one’s religion or faith, individually or in a community, publicly or privately, through teaching, practising, worship or observance of customs. A clear emphasis of man’s right to get to know the principles of faith (both in the teaching of Church and the statements of the United Nations Organization) was influenced by the experiences of the Church in totalitarian system in recent decades, and especially in the system based on Marxist ideology. It was the situation in which the Church remained in Poland since World War II till 1989, constituting a part of the social organism that was forced to live in co-existence with the communist system. Hence, it was difficult to expect a compromise or – even more – a favourable attitude on the part of the state authorities as far as catechetical teaching of that period was concerned. In the times of PRL, the law, administration acts and regulations served as means to strengthen the communist rule and subordinate all spheres of social and state life to it. The legal system did not give any guarantees of respecting the rights of a human person and, what is more, it limited the age-old rights of the Church, including the right to teach religion. The situation underwent a decisive change only after 1989 as a result of the political transformation, when the totalitarian communist system was replaced by a democratic one. The present article covers the years 1961-2001, which is from the moment when religious instruction was removed from school till the promulgation of the Polish catechetical directory.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.