Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Methods of assessment of the natural environment in examining the relationship between its diversity, values and tourism in Western Australia’s National Parks

100%

Bednarek M. , Miłaszewska M.

|

tom 12

261-268

EN

In 2004, the author studied the impact of the diversity of the environment and natural values in national parks of Western Australia on the number of tourists visiting them. The research indicates that the highest correlation is between natural values and number of tourists, a smaller one is between the diversity of the environment and natural values and the lowest correlation is between the diversity of the environment and the number of tourists. Such studies reąuire proper methods for evaluation of the natural environment. This paper discusses differences between the two main methods. The first, which describes diversity of the environment in national parks, is based on the evaluation made for the whole continent, where six main features of the environment were measured in the grid of sąuares. The natural values were studied with a greater accuracy on the basis of the descriptions and maps concerning the parks' territory. Attractiveness in respect to natural values is presented by the sum of points. Each park received from 0 to 2 points for each of the 18 natural values.

2

Tourism attractiveness of the landscape of Mazovia in Poland ‒ an untapped potential for bicycle tourism development

100%

Adamczyk J. , Wałdykowski P. , Cieszewska A.

Geography and Tourism

|

2020

|

tom Vol. 8, No. 2

51--61

EN

The region of Mazovia in Poland helps meet the growing demand for recreational areas, which is related to the existence of large urban centres in the region and the ever-increasing trend towards an active lifestyle. This paper demonstrates the potential of Mazovia in terms of bicycle tourism, discusses the state of the existing bicycle infrastructure and outlines prospects for its development. For that purpose the authors: 1) summarised the spatial distribution of natural values important for cycling and the condition of cycling infrastructure; 2) examined the relation between the values of the Mazovia region and their use for cycling; 3) checked the state of the bicycle routes network in the Mazowieckie voivodeship in relation to other voivodeships. This study shows that Mazovia has a considerable potential for cycling tourism and recreation on both a regional and local scale for short-term and short-distance trips. On a supra-regional scale, the Mazovia area offers excellent conditions for establishing transit routes between regions of the highest tourist attractiveness in Poland. However, the above-mentioned potential is at present partially untapped, the likely reasons for which have been indicated in this paper.

3

The environmental and landscape values of the small lowland river valley and their threats on the example of the Kraska river (Masovian Voivodeship)

100%

Celejewska-Mrozek K. , Oglęcki P.

Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska

|

2019

|

tom Vol. 28, No. 1

72--81

EN

The environmental and landscape values of the Kraska River Valley as the typical example of small lowland water flow path were analysed. The WULS-SGGW method, allowing to the estimation of whole valley reach as well as its peculiar eco-morphological zones, was used. The unregulated, regulated in the years 1990–2012 and continuously maintained from the year 2015 reaches are present in the valley. It was stated that the unregulated reaches characterise themselves by higher environmental values and biological diversity, especially in the case of invertebrate fauna. The invertebrates, as the key element of the river community, quickly rebuild their structure after the termination of maintenance works. The vertebrate fauna, even unconnected strictly with the riverbed, shows higher values on the unmaintained valley reaches.

4

Natural and Environmental Values and Dangers of Ecological Areas "Ścinawskie Swamps"

86%

Koszelnik-Leszek A. , Tomaszewska K. , Czak M.

Archives of Environmental Protection

|

2011

|

tom Vol. 37, no. 1

33-42

EN

A prospective brown coal mine "Legnica" is to be responsible for forming a depression funnel which can cover "Ścinawskie Swamps" where 26 herbaceous plant species forming 7 communities were recognized, among others: Phragmitetum australis, Caricetum gracilis and Acoretum calami. Investigated wetland characterizes changeable level of water which brings about the presence of as many as 30.77% species connected with Molinio-Arrhenatheretea class. The half of taxa belongs to synantropic species, while 50% are non - synantropic ones. The area of "Ścinawskie Swamps" can be assessed as featuring moderately high nature values and, therefore worth further protection as ecological areas.

PL

Planowana kopalnia węgla brunatnego "Legnica" ma być odpowiedzialna za powstanie leja depresyjnego, w obrębie którego mogą znaleźć się "Bagna Ścinawskie". Rozpoznano na nich 26 gatunków roślin zielnych tworzących 7 zespołów m. in.: Phragmitetum australis, Caricetum gracilis, Acoretum calami. Omawiane mokradło charakteryzuje się zmiennym poziomem wody, co powoduje występowanie aż 30,77% gatunków związanych z klasą Molinio-Arrhenatheretea. Spośród taksonów występujących na badanym obszarze połowę stanowią gatunki synantropijne, pozostałe to gatunki nie synantropijne. Obszar "Bagien Ścinawskich" można uznać jako obszar o umiarkowanie dużych walorach przyrodniczych, czyli w pełni zasługujący na dalszą ochronę jako użytek ekologiczny.

5

Evaluation of the urban space of Janów Lubelski for the needs of tourism function

86%

Ziernicka-Wojtaszek A. , Jargieła K.

|

2019

|

tom no. 3

95--109

EN

The aim of the present work is the evaluation of Janów Lubelski’s urban space for the needs of tourism function, carried out using the method of point bonitation based on inventory conducted in the field, the analysis of thematic maps available on the geoportal.gov.pl website, as well as of subject literature and strategic documents. The qualities of the natural and anthropogenic environment as well as tourist infrastructure and development were analysed in detail. A survey was conducted among the residents, on the attractiveness of the city space. Based on the city’s valorisation thus conducted, on the indication of the most valuable natural assets, as well as the analysis of strategic documents and survey results, it was found that Janów Lubelski is an attractive destination in terms of tourism development. The Zalew Janowski (Janów Reservoir) is the most attractive and the most developed tourist site in the area.

PL

Celem pracy jest waloryzacja przestrzeni miejskiej Janowa Lubelskiego dla potrzeb turystyki, przeprowadzona za pomocą metody bonitacji punktowej opartej na inwentaryzacji terenowej, analizie map tematycznych dostępnych na portalu geoportal.gov.pl oraz literaturze i dokumentach strategicznych. Szczegółowej analizie poddano walory środowiska przyrodniczego, antropogenicznego oraz infrastrukturę i zagospodarowanie turystyczne. Przeprowadzono badania ankietowe na temat atrakcyjności przestrzeni miasta wśród mieszkańców. Na podstawie przeprowadzonej waloryzacji miasta, wskazaniu najcenniejszych walorów przyrodniczych, analizie dokumentów strategicznych i wyników badań ankietowych, stwierdzono, iż Janów Lubelski jest atrakcyjny pod względem rozwoju turystyki. Obszarem najbardziej atrakcyjnym i najlepiej zagospodarowanym turystycznie jest Zalew Janowski.

6

Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk na tle zasobności gleb torfowo-murszowych w fosfor

86%

Kamiński J. , Chrzanowski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

tom T. 9, z. 3

77-88

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań siedliskowych i florystycznych, przeprowadzonych na produkcyjnie użytkowanych kwaterach łąkowych Zakładu Doświadczalnego IMUZ w Biebrzy, położonych na obiekcie Kuwasy, zmeliorowanym w latach 50. XX w. Oceniono skład florystyczny, stosunki socjologiczne i walory przyrodnicze łąk w zależności od zawartości składników pokarmowych w glebie, ze szczególnym uwzględnieniem związków fosforu. Gleby torfowo-murszowe badanych łąk były bardzo ubogie w potas, miały natomiast zróżnicowaną zasobność w fosfor - od bardzo ubogich po bardzo zasobne w ten składnik. Na stanowiskach bardzo zasobnych w fosfor wykształciły się wartościowe gospodarczo łąki z przewagą wiechliny łąkowej (Poa pratensis L. s. str.) i wyczyńca łąkowego (Alopecurus pratensis L.) z umiarkowanym udziałem gatunków zielnych, głównie synantropijnych, typowych zarówno dla muraw wydepczyskowych rzędu Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae, jak i charakterystycznych dla nitrofilnych ziołorośli ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris. Na stanowiskach średnio zasobnych w fosfor duży udziałw runi miały mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.) i kłosówka wełnista (Holcus lanatus L.). Bogatsze florystycznie okazały się łąki, które wykształciły się na glebach bardzo ubogich w fosfor. W ich runi przeważały trawy niskie, takie jak kostrzewa czerwona (Festuca rubra L. s. str.) i wiechlina łąkowa (Poa pratensis L. s. str.). Większy, niż na pozostałych użytkach, był udział gatunków zielnych niskorozetowych. Domieszka gatunków charakterystycznych dla zbiorowisk niskoturzycowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae zwiększała walory przyrodnicze tych użytków.

EN

The paper presents results of environmental and floristic studies carried out in productive meadow quarters of the Experimental Farm IMUZ in Biebrza (object Kuwasy) reclaimed in the 1950th. Floristic composition, phytosociological relations and natural values of meadows were estimated and compared to nutrient, particularly phosphorus content in soil. Peat-muck soils of studied meadows were poor in potassium, their phosphorus content varied from very poor to very rich. Economically valuable meadows dominated by the meadow grass (Poa pratensis L. s. str.) and the meadow foxtail (Alopecurus pratensis L.) with moderate contribution of herbs (mainly synanthropic) typical for meadows of the order Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae and nitrophilous herbs of the class Artemisietea vulgaris developed in phosphorus rich sites. In moderately rich sites a large contribution of the reed canary grass (Phalaris arundinacea L.) and the Yorkshire fog (Holcus lanatus L.) was noted. Meadows that developed on soils very poor in phosphorus were floristically richer. Their sward was dominated by low grasses like the red fescue (Festuca rubra L. s. str.) and the meadow grass (Poa pratensis L. s. str.). Larger than in other sites was the contribution of low--osette herbs. The admixture of species characteristic for the class Scheuchzerio-Caricetea nigrae increased natural values of these grasslands.

7

Walory przyrodniczo-krajobrazowe gminy Bolesławiec

86%

Gawron M.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2004

|

tom nr 131(12)

89-95

PL

Praca przedstawia walory przyrodniczo-krajobrazowe gminy Bolesławiec. Uwagę skupiono na osobliwościach przyrodniczych i krajobrazowych tego rejonu, między innymi na obszary proponowane do objęcia ochroną. Zaproponowano wykorzystanie walorów gminy do rozbudowy infrastruktury turystycznej.

EN

The article presents natural and landscape values in the Bolesławiec region.

8

Natural values as a factor in the location of residential investments

86%

Bernaciak A. , Strzelecka N.

Economic and Environmental Studies

|

2014

|

tom 14

|

nr 2(30)

149-162

EN

The natural environment is one of the factors of development activities location. The quality and availability of natural values influences bid prices of flats. The availability of ecosystems of special qualities such as rarity and uniqueness is not a desirable feature for potential buyers. This is due to conservation restrictions, and thus the limited possibilities to use the land for recreational purposes. The most desirable category are the green areas located within the urban structure, which provide the opportunity to combine a sense of communion with nature and relatively unrestricted use of the benefits offered by ecosystems.

PL

Środowisko naturalne stanowi jeden z czynników rozwoju aktywności lokalnej. Jakość oraz dostępność walorów naturalnych warunkuje wysokość oferowanych cen mieszkań. Dostępność ekosystemów o specjalnych walorach, takich jak rzadkość i wyjątkowość nie jest pożądaną cechą dla potencjalnych nabywców. Wynika to z wymogów konserwacyjnych, a zatem ograniczonych możliwości wykorzystywania terenu w celach rekreacyjnych. Najbardziej pożądaną kategorię stanowią tereny zielone położone na obszarach miejskich, co zapewnia sposobność połączenia poczucia wspólnoty z naturą, a także relatywnie nieograniczonym czerpaniem korzyści z ekosystemów.

9

The cultural and natural value of the calvary in Piekary Śląskie

86%

Łebzuch B.

|

tom R. 111, z. 6-A

271--281

EN

The fine art of gardening in Poland abounds in garden layouts which place special emphasis on the theme of the sacred in landscape design. One of the instances in that respect is calvaries, i.e. a distinct group in the realm of sacred garden layouts that is primarily related to the Stations of the Cross and thus intended to commemorate the Passion of Jesus Christ. In addition, calvaries are designed with a view to reflecting the specific features of a given location and, in turn, emphasise the most significant natural and cultural values of the existing landscape.

PL

W polskiej sztuce ogrodowej występuje wiele przykładów założeń, w których w sposób szczególny podkreśla się sacrum krajobrazowe. Jednym z przykładów takich obiektów są kalwarie. Fundacje te, będące specyficznym rodzajem sakralnych założeń ogrodowych, związane są głównie ze stacjami Drogi Krzyżowej, nawiązującymi do obchodów Męki Chrystusa. Dodatkowo, w sposób szczególny odnoszą się one do istniejącej sytuacji terenowej, przyczyniając się tym samym do podkreślenia w zastanym krajobrazie jego najważniejszych wartości – zarówno przyrodniczych, jak i kulturowych.

10

Wieś cesarska Kadyny - analiza układu przestrzennego

86%

Knercer-Grygo U.

Architektura Krajobrazu

|

2011

|

tom nr 3

54--59

EN

Kadyny village, situated near the Vistula Lagoon, contains wonderful architectural, natural and landscape values. Its rich history comes from Medieval times. This place is settled into a dazzling landscape, almost like mountains, created by Elbląg High-lands and preserved lagoon's cliff shore where denivelations reaching 50 meters high. It is distinguished by outstanding villa's architecture from 19th/20th century, designed in every single detail in English gothic style from Victorian Epoch. Created by architects from Berlin with leading of Steinbrecht. Kadyny possess well preserved historical spatial layout. In majority, there are remarkable compositional and view connections between: palace-garden ensemble, farm, village and surrounding landscape mainly connected with the Vistula Lagoon. However, park ensemble, in particular French style garden, has been significantly blurred due to longtime neglects. The 17th century palace and garden were summer residence of German Kaiser Frederick Wilhelm II between 1898-1945. Unfortunately, only single garden composition's elements of its former glory have been conserved until now. The palace-garden ensemble has not been revaluated despite high cultural values and many archival materials presenting its history. Nowadays, spatial layout and village's architecture is astonishing. Thanks to its originality and picturesque settlement is a regional attraction.

11

Walory przyrodnicze nieużytkowanych łąk pobagiennych Dolnego Śląska

72%

Podlaska M.

Inżynieria Ekologiczna

|

2012

|

tom Nr 29

130-140

PL

Wartość przyrodnicza łąk pobagiennych nie jest przeważnie wysoka, ale ich walory wzrastają istotnie w przekształconym krajobrazie rolniczym. W latach 2005-2010 przeanalizowano 8 kompleksów łąk pobagiennych Dolnego Śląska. Stwierdzono znaczne zróżnicowanie walorów przyrodniczych zarówno całych kompleksów łąk, jak i budujących je poszczególnych fitocenoz. Różnorodność ta wynika ze zróżnicowanych kierunków przekształceń, jakim podlegały i współcześnie podlegają łąki pobagienne. Większość porzuconych łąk pobagiennych na Dolnym Śląsku nie przedstawia wybitnej wartości przyrodniczej, co wiąże się z ich wieloletnim, nie zawsze właściwym użytkowaniem lub z całkowitym ich porzuceniem (od ok. 20 lat). Zanikanie gleb organicznych powoduje, że na zdegradowanych siedliskach wykształcają się zbiorowiska ruderalne, zbiorowiska kadłubowe fitocenoz torfotwórczych oraz pospolite zbiorowiska higrofilne. Jedynie na zabagniających się wtórnie fragmentach łąk, wykształcają się typowe zbiorowiska torfotwórcze (głównie szuwary trzcinowe i wielkoturzycowe). Obecność takich zbiorowisk znacząco podnosi wartość przyrodniczą całego obiektu. Nie tylko jednak zbiorowiska typowo wykształcone stanowią o tej wartości: również w zbiorowiskach zubożałych spotyka się gatunki chronione i rzadkie. W wartościowe fitocenozy zaczynają jednocześnie masowo wkraczać gatunki inwazyjne, skutecznie obniżając ich wartość oraz zupełnie degradując siedliska.

EN

Usually natural values of post-peatland meadows are not significant but it changes if we estimate the objects situated in highly transformed rural landscape. The paper presents analysis of the natural values of 8 complexes of post-peatland meadows situated in Lower Silesia investigated in the years 2005-2010. A comparison showed a fair differentiation of the objects natural values, both inside the particular complexes and between them. The differentiation resulted from various directions of transformation affecting post-peatland meadows.The majority of studied post-peatland meadows are not valuable in the aspect of the natural values as they were used in the past during long time and/or abandoned. During that time organic soils vanished and degraded what enabled their colonization by ruderal species or by common hygrophytes. However in some meadows a secondary paludification was observed and within them patches of typical fen communities developed which raise the natural values of the objects. The occurrence of protected and rare species was not strictly associated with the grade of the meadows transformation, they were also noted in some depauperated objects. The studies showed also an advanced stage of aliens expansions in some objects - occurrence of invasive anthropophytes depreciates the natural values of the meadows and they cause the habitats degradation.

12

Wykorzystanie programu rolnośrodowiskowego w ochronie różnorodności botanicznej łąk w pierwszych latach jego realizacji na przykładzie powiatu Grajewo

72%

Kamiński J. , Konert A.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2009

|

tom T. 9, z. 2

83-95

PL

Oceniono funkcjonowanie pakietów przyrodniczych "Krajowego programu rolnośrodowiskowego" I edycji w ochronie bioróżnorodności łąk w części doliny Biebrzy na terenie powiatu Grajewo. W latach 2004-2006 działaniami rolnośrodowiskowymi objęto 280 ha półnaturalnych użytków zielonych. Na powierzchni 7,3 ha realizowano pakiet "Utrzymanie pastwisk ekstensywnych" (P02), a na pozostałej części użytków, na 272,7 ha - pakiet "Utrzymanie łąk ekstensywnych” (P01), realizowany w 3 wariantach. W skład pakietu wchodziły łąki jednokośne - bagienne i trzęślicowe oraz łąki dwukośne - wilgotne kaczeńcowe. Zdecydowana większość łąk spełniała podstawowy wymóg programu, gdyż należała do typu zbiorowisk rekomendowanych do "Krajowego programu rolnośrodowiskowego" [KOTOWSKI, 2004]. Większość łąk wcześniej użytkowano ekstensywnie ze zbiorem jednego lub dwóch pokosów, bez nawożenia. Łąki jednokośne, zarówno bagienne związku Magnocaricion i Caricion nigrae, jak i trzęślicowe związku Molinion, miały duże walory przyrodnicze, odpowiadające wyższym rangą klasom waloryzacyjnym (VII, VIII). W ich runi nie występowały gatunki inwazyjne o charakterze nitrofilnych ziołorośli, natomiast siewki drzew i krzewów pojawiały się bardzo sporadycznie. Łąki dwukośne w zależności od warunków siedliskowych i stosowanych wcześniej zasad pratotechniki różniły się znacznie pod względem florystycznym i walorów przyrodniczych. W zbiorowiskach wcześniej długotrwale nieużytkowanych stwierdzono większy udział gatunków inwazyjnych o charakterze nitrofilnych ziołorośli oraz roślin drzewiasto-krzewiastych. Mniejsze walory przyrodnicze od pozostałych miały jednak łąki kaczeńcowe wykaszane corocznie, występujące w sąsiedztwie szuwarów wielkoturzycowych na terenach okresowo zalewanych.

EN

Functioning of biological packages of the National Agro-environmental Programme in the I edition was evaluated in view of protection of meadow biodiversity in part of the Biebrza River valley within Grajewo County. In the years 2004-2006 agro-environmental activities involved 280 ha of semi-natural grasslands. A package "Maintaining extensive pastures" (P02) was realised on 7.3 ha; the remaining 272.7 ha were involved in a package "Maintaining extensive meadows" (P01) realised in 3 variants. The package involved once-cut bog and Molinia meadows and two-cut wet Caltha meadows. Most meadows met basic requirement of the programme since they belonged to the type of communities recommended to the National Agro-environmental Programme [KOTOWSKI, 2004]. They were used extensively with one or two cuts without fertilisation. One-cut meadows both the bog ones of the alliance Magnocaricion and Caricion nigrae and those of the alliance Molinion showed high natural values respective to high quality classes (VII and VIII). There were no invasive species like nitrophilous herbs and the seedling of trees and shrubs appeared only sporadically in meadow sward. Two-cut meadows, depending on habitat conditions and earlier management, largely differed in floristic composition and natural values. In long abandoned meadow communities there were more invasive species like nitrophilous herbs and tree and shrub species. Caltha meadows cut every year and present in the vicinity of periodically flooded tall sedge rushes had lower natural values.

13

Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk 2-kośnych na zagospodarowanym torfowisku w zależności od warunków wilogotnościowych

72%

Kamiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2008

|

tom T. 8, z. 2a

87-104

PL

Celem badań było określenie wpływu warunków wilgotnościowych gleb torfowo-murszowych, zaliczanych do prognostycznego kompleksu wilgotnościowo-glebowego posusznego, na skład florystyczny, strukturę socjologiczną i walory przyrodnicze łąk 2-kośnych. Badania przeprowadzono w latach 1995-1998 na torfowisku Kuwasy, zmeliorowanym w drugiej połowie XX w. Na 13 stanowiskach określano głębokość położenia zwierciadła wody gruntowej, wilgotność i zawartość powietrza w warstwie korzeniowej oraz wykonano zdjęcia fitosocjologiczne, na podstawie których określono strukturę socjologiczną i walory przyrodnicze zbiorowisk łąkowych metodą OŚWITA [2000]. Na łąkach z płytkim, okresowo przypowierzchniowym położeniem zwierciadła wody gruntowej, dominowały higrofitowe trawy. Ruń wzbogacały gatunki cenniejsze przyrodniczo, w tym turzyce i sity, charakterystyczne dla fitocenoz zmiennowilgotnych rzędu Molinietalia oraz zbiorowisk wielkoturzycowych klasy Phragmitetea i niskoturzycowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Łąki te miały największe na obiekcie walory przyrodnicze - umiarkowane (V i IV klasa waloryzacyjna). Na łąkach głębiej odwodnionych przewagę w zbiorowiskach miały gatunki mezofitowe, typowe dla fitocenoz świeżych i zmiennowilgotnych klasy Molinio-Arrhenatheretea. Większy był też udział gatunków pospolitych, w tym nitrofilnych zielnych, charakterystycznych dla zbiorowisk ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris i jednorocznych, charakterystycznych dla zbiorowisk chwastów upraw polowych klasy Stellarietea mediae. Walory przyrodnicze takich łąk były małe - II i III klasa waloryzacyjna.

EN

The study was aimed at estimating the effect of moisture conditions of peat-moorsh soils from periodically drying soil-moisture prognostic complex on floristic composition, social structure and natural values of 2-cut meadows. Studies were carried out in the years 1995-1998 in Kuwasy peatland, reclaimed in the second half of the XX century. Water table depth, moisture and air content in the root zone were determined in 13 sites. Social structure and natural values of meadow communities were estimated with the Oświt's method [2000] based on phytososiological releves. Hygrophyte grasses dominated on meadows with shallow, periodically near-surface groundwater table. Sward was enriched with more valuable species like sedges and rushes characteristic for communities of the order Molinietalia and for tall sedge communities of the class Phragmitetea and low sedge class Scheuchzerio-Caricetea nigrae. These meadows had moderate (V and IV valorization class) natural values - the greatest in the studied object. Deeper drained meadows were dominated by mesophyte species typical for fresh and variably wet communities of the class Molinio-Arrhenatheretea. More abundant were also the common species, including nitrophilous herbs, characteristic for ruderal communities of the class Artemisietea vulgaris and annuals characteristic for weeds of the class Stellarietea mediae. Natural values of these meadows were low - II and III valorization class.

14

Ochrona środowiska w gminach o szczególnych walorach przyrodniczych. Przykład gmin powiatu wieluńskiego posiadających park krajobrazowy

72%

Rzeńca A. , Uniwersytet Łódzki W. E.-S.

Gospodarka w Praktyce i Teorii

|

2015

|

tom 4(41)

EN

In the dynamic social-economic processes the environmental protection of the areas of great natural interest is a challenge for territorial units (communes). The multiplicity and diversity of natural environment and cultural territory is a specific endogenous resource, which is a value but it requires the intensification of the activities for the sake of their protection. The subject of the article is the issue of environmental protection, the subject of the research are Wieluński County communes which have outstanding natural values that are a tourist attraction for the inhabitants of łodzkie, śląskie and opolskie voivodeship. In the article, the main fields of local government activity in the scope of environmental protection are presented and the identification of the main problems has been carried out. A particular attention was paid to the communities which have a landscape park within their area.

PL

W warunkach dynamicznych procesów społeczno-gospodarczych wyzwaniem dla jednostek terytorialnych (gmin) jest ochrona przestrzeni cennej przyrodniczo. Bogactwo i różnorodność środowiska przyrodniczego oraz kulturowego terytorium stanowi specyficzny zasób endogeniczny, który jest wartością, ale wymaga intensyfikacji działań na rzecz ich ochrony. Przedmiotem artykułu jest problematyka ochrony środowiska, podmiotem badań – gminy powiatu wieluńskiego o wybitnych walorach przyrodniczych będące atrakcją turystyczną dla mieszkańców województwa łódzkiego, śląskiego i opolskiego. W artykule przedstawiono główne obszary aktywności władz lokalnych w zakresie ochrony środowiska oraz dokonano identyfikacji głównych problemów. Szczególną uwagę zwrócono na gminy, na których terenie znajduje się park krajobrazowy.

15

Waloryzacja przyrodniczo-krajobrazowa, kulturowa oraz ocena atrakcyjności turystycznej gmin na terenie Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego

72%

Tokarska-Osyczka A. , Iszkuło G.

Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski

|

2014

|

tom nr 153 (33)

67--81

PL

W większości analizowanych wskaźników funkcji turystycznych, siedem gmin tworzących Pojezierze Międzychodzko-Sierakowskie wypadło lepiej w porównaniu do średniej z całej Polski. Najatrakcyjniejszą turystycznie okazała się gmina Międzychód. W połączeniu z walorami kulturowymi i przyrodniczymi świadczy to o dużym potencjale i może to w przyszłości spowodować wzrost zainteresowania turystycznego tym rejonem.

EN

In most of the analyzed indicators of tourism, seven communities of the Międzychodzko-Sierakowskie Lakeland had better results compared to the average from the entire of Poland. Międzychód was the most attractive tourist municipality. In conjunction with the cultural and natural values it indicates a high potential of this region and may result in increasing of tourist interest of Lakeland in the future.

16

Czynniki różnicujące ruch turystyczny na przykładzie Polski i województwa podlaskiego

72%

Niewiadomski K.

Studia Regionalne i Lokalne

|

2009

|

nr 4(38)

113-126

PL

Opracowanie jest poświęcone ocenie ruchu turystycznego i czynnikom, które powodują, że w poszczególnych województwach i powiatach województwa podlaskiego jest on zróżnicowany. W skali kraju w różnicowaniu ruchu turystycznego coraz większą rolę odgrywają czynniki związane z ogólnym rozwojem gospodarczym danego regionu. W województwie podlaskim natomiast w dalszym ciągu głównym motywem przyjazdów turystów są walory przyrodnicze.

EN

This study is devoted to the evaluation of tourist traffic and factors differentiating it between the voivodeships of Poland and the counties of the Podlaskie Voivodeship. Within the country, factors related to the general economic development of a specific region play a more and more significant role in differentiating the tourist traffic. In the Podlaskie Voivodeship, however, there are continuously the natural values which are the main attraction for visiting tourists.

17

Natural values of maritime salt grasslands and the possibilities of their preservation

72%

Kryszak A. , Strychalska A. , Klarzyńska A. , Łubniewska A. , Kryszak J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2015

|

tom Vol. 60, nr 4

13--16

EN

The conducted research included the assessment of natural values of maritime salt grasslands located in Kepa Karsiborska, the determination of threats they are exposed to and, on the basis of the above, defining the possibilities of their preservation. Natural values of communities chosen as a result of the analysis of phytosociological relevés were assessed on the basis of the following: the coefficient of natural valorisation of Oswit (2000), the existence of protected and halophile species (Zarzycki et al. 2000). Whereas threats for the existence of halophile phytocenoses were defined through the analysis of environmental conditions assessed with the phytoindication method with Ellenberg’s and Leuschner’s (2010) coefficients and utilization. The results show that the highest, unique and remarkable natural values can be assigned to the following syntaxons: Hippuridetum submersae, community from Agrostis stolonifera, Eleocharietum palustris, Puccinellio- Spergularietum salinae, Cladietum marisci. They are conditioned especially by the presence of halophile species (mainly facultative ones) whose existence is strictly connected with strong soil salination, lightly acid soils’ reaction and their moderate richness in nitrogen compounds. Some communities present transitional forms with none or only a few halophile species. For the maintenance of salt grasslands flora in Kepa Karsiborska, it is crucial to prevent the displacement of halophile species by extensive utilization (mowing or grazing) and by providing the canals network with salty water.

PL

Prowadzone badania dotyczyły oceny walorów przyrodniczych słonaw nadmorskich zlokalizowanych na Kępie Karsiborskiej, określenia zagrożeń na jakie są narażone i na tej podstawie wskazanie możliwości ich zachowania. Walory przyrodnicze wyróżnionych w wyniku analizy zdjęć fitosocjologicznych zbiorowisk oceniono na podstawie: wskaźnika waloryzacji przyrodniczej Oświta (2000), występowanie gatunków chronionych oraz halofilnych (Zarzycki i in. 2000). Natomiast zagrożenia dla występowania fitocenoz halofilnych określono analizując warunki siedliskowe ocenione metodą fitoindykacji wskaźnikami Ellenberga i Leuschner (2010) oraz prowadzone użytkowanie. Uzyskane wyniki wskazują, że najwyższe walory przyrodnicze, unikalne i wybitne, uzyskują syntaksy: Hippuridetum submersae, zb. z Agrostis stolonifera, Eleocharietum palustris, Puccinellio-Spergularietum salinae, Cladietum marisci. Są one warunkowane szczególnie obecnoscią gatunków halofilnych (głównie fakultatywnych), których występowanie jest związane z silnym zasoleniem podłoża, słabo kwaśnym odczynem gleb i ich umiarkowaną zasobnością w związki azotowe. Niektóre zbiorowiska przedstawiają formy przejściowe w których jest brak lub niski udział gatunków halofilnych. Dla utrzymania roślinności słonaw nadmorskich na Kępie Karsiborskiej należy zapobiec wypieraniu gatunków halofilnych poprzez ekstensywne użytkowanie (koszenie lub wypas) oraz zapewnienie zasilania sieci kanałów wodami słonymi.

18

Wpływ nawożenia mineralnego na plonowanie, skład florystyczny i walory przyrodnicze łąk na glebie torfowo-murszowej w świetle wyników wieloletniego doświadczenia

72%

Kamiński J. , Szymanowski M.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

tom T. 7, z. 2a

191-208

PL

W latach 1991-2000 na podstawie doświadczenia poletkowego, realizowanego metodą losowanych bloków w sześciu powtórzeniach, przeprowadzono ocenę wpływu wieloletniego nawożenia mineralnego na plonowanie, skład florystyczny oraz walory przyrodnicze trwałej łąki 2-kośnej na posusznej glebie torfowo-murszowej. W doświadczeniu tym, realizowanym od 1957 r., stosowano następujące kombinacje nawozowe: 0, K, PK, NPK. Brak nawożenia w ciągu wielu lat powodował bardzo silną degradację łąki, prowadzącą aż do zanikania darni. Plony siana nie przekraczały 1,5 t·ha-¹. Nawożenie samym potasem (K) w niewielkim stopniu zwiększało wydajność użytku, sprzyjało natomiast kształtowaniu bogatszych florystycznie zbiorowisk, z udziałem cenniejszych przyrodniczo gatunków, charakterystycznych dla półnaturalnych łąk zmiennowilgotnych i świeżych oraz niektórych bagiennych. Największy wpływ na plony (7-10 t·ha-¹) miało nawożenie fosforem i potasem (PK), sprzyjające rozwojowi traw wysokich, z przewagą stokłosy bezostnej (Bromus inermis Leyss.). Działanie azotu nawozowego, ze względu na intensywną mineralizację substancji organicznej gleb, było nieznaczne. Łąki nawożone tym składnikiem były podatne na zachwaszczanie nitrofilnymi gatunkami zielnymi, zwłaszcza w latach z głębszym położeniem zwierciadła wody gruntowej, sprzyjającym procesom mineralizacji substancji organicznej gleb. Walory przyrodnicze badanych łąk, ocenione na podstawie występującej w ich obszarze flory i wyliczonych średnich wskaźników waloryzacyjnych [OŚWIT, 2000], określono jako małe i umiarkowane. Wartości wspomnianych wskaźników waloryzacyjnych wynosiły od 1,8 (małe walory) do 2,3 (umiarkowane walory). Mniejsze walory przyrodnicze i jednocześnie duże walory gospodarcze miała łąka nawożona NPK, a większe - łąka nawożona samym potasem.

EN

The effect of long term mineral fertilisation on yielding, species composition and natural values of a permanent 2-cut meadow on drying peat-moorsh soil was analysed in the years 1991-2000 in a field study set up with a random block method in six repetitions. The following fertiliser combinations: 0, K, PK, NPK were applied in an experiment that started in the year 1957. Long lack of fertilisation resulted in meadow degradation which led to the disappearance of sward. Yields did not exceed 1.5 t ha-¹. Fertilisation with potassium alone only slightly increased grassland efficiency but favoured the formation of rich communities with more valuable species typical for semi-natural fresh, variably wet or bog meadows. Yields were most affected (7-10 t ha-¹) by fertilisation with phosphorus and potassium which favoured the growth of tall grasses dominated by the smooth brome (Bromus inermis Leyss.). The effect of nitrogen fertiliser, due to intensive mineralization of the soil organic matter, was small. Nitrogen fertilised meadows were prone to weeding by nitrophilous herbs mainly in the years with low ground water table and consequently intensive mineralization of organic matter. Natural values of studied meadows, estimated upon the existing species and calculated mean evaluation indices [OŚWIT, 2000], were small to moderate. The indices ranged from 1.8 (small values) to 2.3 (moderate values). The meadow fertilised with NPK had lower natural values but high economic value; that fertilised with potassium had higher values.

19

Wpływ użytkowania kośnego i pastwiskowego na właściwości fizyczne gleb oraz skład florystyczny zbiorowisk roślinnych na zmeliorowanym torfowisku

72%

Kamiński J. , Chrzanowski S.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

tom T. 7, z. 2b

75-86

PL

Badania realizowano w latach 2001-2004 na wybranych, produkcyjnie użytkowanych kwaterach dawno zmeliorowanego torfowiska Kuwasy. Oceniano wpływ użytkowania kośnego, pastwiskowego i zmiennego kośno-pastwiskowego na podstawowe właściwości fizyczno-wodne gleb, skład florystyczny runi, strukturę socjologiczną i walory przyrodnicze zbiorowisk roślinnych. Warunki wilgotnościowe łąk były na ogół optymalne dla zbiorowisk trawiastych. Wpływ użytkowania pastwiskowego i kośnego na właściwości gleb był odmienny. Stwierdzono większą gęstość objętościową, a mniejszą porowatość ogólną gleb na obiektach użytkowanych pastwiskowo. Gleba łąki kośnej - bardziej rozpulchniona - w okresach bezopadowych przesychała silniej niż na pastwiskach, zwłaszcza w wierzchniej warstwie. W zbiorowiskach roślinnych dominowały trawy. Obficie występowała wiechlina łąkowa (Poa pratensis L. s. str.), a na użytku zmiennym również mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.). Pod wpływem wypasu zwiększał się udział perzu właściwego (Elymus repens (L.) Gould). Użytkowanie kośne w porównaniu z pozostałymi sposobami użytkowania powodowało większe bogactwo i różnorodność flory. Wzbogacało ruń, zwłaszcza w gatunki cenniejsze przyrodniczo, charakterystyczne dla zbiorowisk zmiennowilgotnych rzędu Molinietalia oraz zbiorowisk wielkoturzycowych klasy Phragmitetea i niskoturzycowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Wypas zwiększał w strukturze zbiorowisk udział gatunków pospolitych, zarówno typowych dla gleb o zmniejszonej porowatości - charakterystycznych dla muraw wydepczyskowych rzędu Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae, jak i nitrofilnych zielnych - charakterystycznych dla zbiorowisk ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris i klasy Stellarietea mediae. Gatunki nitrofilne opanowywały głównie miejsca niedojadów.

EN

The study was carried out in the years 2001-2004 on selected productive quarters of long ago reclaimed peatland Kuwasy. The effect of mowing, pasturing and alternating use on basic physical and water soil properties, species composition of the sward, domination structure and natural values of plant communities was estimated. Moisture of meadows was optimum for grass communities. The effect of pastoral use was different than that of mowing. Higher bulk density and lower total porosity were found in pasture objects. The softer soil of mown meadow dried more than the soil of pastures during dry periods, especially in its upper layer. Grasses dominated in plant communities. The tussock-grass (Poa pratensis L.) was abundant and the reed canarygrass (Phalaris arundinacea L.) was common in alternately used object. Grazing increased the share of the couch-grass (Elymus repens (L.) Gould). Mowing, compared with other types of grassland use, increased species richness and diversity of plants. It enriched the sward in valuable species characteristic for wet communities of the order Molinietalia, tall sedge communities of the class Phragmitetea and low sedge communities of the class Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Grazing enriched plant communities in common species typical for trampled meadows of the order Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae on less porous soils and nitrophilous herbs characteristic for ruderal communities of the class Artemisietea vulgaris and Stellarietea mediae. Nitrophilous species covered mainly the ungrazed spots.

20

Wdrażanie "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w powiecie Grajewo

72%

Kamiński J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

tom T. 12, z. 3

77-91

PL

W pracy oceniono funkcjonowanie pakietów przyrodniczych "Programu rolnośrodowiskowego" II edycji na użytkach zielonych w części doliny Biebrzy na terenie powiatu Grajewo. W latach 2008-2011 działaniami rolnośrodowiskowymi objęto 2 427 ha trwałych użytków zielonych. Na przeważającej części tych użytków (83,4%) wdrażano pakiet 3. "Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach". Mniejszy udział przypadał na pakiety, służące ochronie zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych - poza obszarami Natura 2000 (pakiet 4.), na obszarach Natura 2000 (pakiet 5.). Z pakietów tych najczęściej realizowano wariant 1. "Ochrona siedlisk lęgowych ptaków", rzadziej warianty siedliskowe: "Półnaturalne łąki wilgotne", "Szuwary wielkoturzycowe", "Mechowiska" i "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe". Ustalono, że wybierając określony pakiet lub wariant, rolnicy kierowali się głównie względami praktycznymi, takimi jak: złożoność procedur, możliwości dostosowania użytkowania do określonych wymogów, dostęp do ekspertów przyrodniczych oraz wysokość dopłat za działalność rolnośrodowiskową. Stan siedlisk łąkowych, objętych działalnością rolnośrodowiskową w ramach wariantów siedliskowych pakietów 4. i 5., był dość zróżnicowany i zależny głównie od historii użytkowania łąk w okresie poprzedzającym przystąpienie do Programu oraz warunków wilgotnościowych. Zróżnicowany był zwłaszcza udział niepożądanych w runi gatunków inwazyjnych, do których zaliczono nitrofilne ziołorośla, charakterystyczne dla klasy Artemisietea, trzcinę pospolitą (Phragmites Australis (Cav.) Trin. ex Steud.), siewki oraz podrosty drzew i krzewów. Fitocenozy bagienne, zaliczone do wariantu "Mechowiska" oraz szuwary wielkoturzycowe wykazały większą naturalną odporność na wkraczanie roślinności inwazyjnej niż zbiorowiska typowo łąkowe, zaliczone do wariantu "Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe" i "Półnaturalne łąki wilgotne".

EN

Functioning of biological packages of the II edition of "Agro-environmental programme" on grasslands in part of the Biebrza River valley in the Grajewo county was assessed in the paper. Agroenvironmental activities involved 2 427 ha of permanent grasslands in the years 2008-2011. On prevailing (83.4%) part of these grasslands package 3: "Extensive management of meadows and pastures" was implemented. Smaller share fell to packages devoted to the protection of endangered Bird species and natural habitats both outside (package 4) and in (package 5) the areas of Natura 2000. From among these packages the most frequently realised was variant 1 "Protection of breeding grounds of birds", less frequently were realised the habitat variants: "Semi-natural wet meadows", "Tal--sedge rushes" "Sphagnum bogs" and "Molinia meadows". It was found that when selecting a given package or variant, farmers were mainly guided by practical reasons such as: complexity of procedures, possibility of adaptation of land use to definite requirements, access to biology experts and the amount of subsidies to agro-environmental activity. The status of meadow habitats involved in agro-environmental activity within habitat variants of packages 4 and 5 was quite differentiated and depended mainly on the history of land use before the access to the programme and on moisture conditions. Particularly differentiated was the share of undesired invasive species like nitrophilous herbs of the class Artemisietea, the common reed (Phragmites australis (Cav.) Trin. ex Steud.), seedlings and young trees and shrubs. Bog communities classified to the variant "Sphagnum bogs" and tall-sedge rushes showed a higher natural resistance to invasive vegetation than typically meadow communities classified to variants "Molinion meadows" and "Semi-natural wet meadows".