Ten serwis zostanie wyłączony 2025-02-11.
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 17

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  narracja historyczna
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
EN
In this article, the authors confront the thesis found in historical discourse about the dominance of male figures in historical narratives present in the public sphere. In order to do so, they analyse the new research field that is the social networking site YouTube and the most popular channels on historical topics contained therein. The main research question is whether women are marginalised in the narratives contained in the sources discussed, in which contexts they appear and what is the reception of the films in which they appear. In addition, the authors look at the question of the form of historical narratives. The study combines quantitative methods (descriptive statistics, correspondence analysis) as well as qualitative methods (Northrop Frye’s typology of story motifs. For this purpose, 551 films were analysed, which were then annotated using seven groups of tags corresponding to the content of the sources ‑ concerning the functioning of female characters and the subject matter of the films. As a result of the analyses carried out, it was observed that the thesis of the absolute dominance of male characters in historical narratives does not fully hold true under the conditions of Web 2.0 sources in terms of quantity, while in terms of content it cannot be accepted unreservedly in the context of the very diverse use of female themes in social media resources.
2
100%
PL
Niniejszy tekst przybliża kwestie tworzenia historii oraz tożsamości narodowej Kolumbii przez pryzmat twórczości oraz myśli wybitnego historyka oraz intelektualisty kolumbijskiego Germana Arciniegasa. Współczesna debata nad źródłami przemocy w Kolumbii powinna uwzględniać te zagadnienia, dlatego zdecydowaliśmy się przypomnieć ten tekst. Również z tego powodu, że twórczość Arciniegasa jest mało znana polskiemu czytelnikowi.
PL
Artykuł składa się z kilku części: wprowadzającej i ukazującej zna- czenie historycznych narracji dla tożsamości andragogiki, ogólnej charakterystyki minionego stulecia, części egzemplifikującej, w której poprzez parę przykładów wykazano aktualność i przydatność dorobku andragogiki dla współczesnej refleksji oraz części końcowej, w której analizie poddano kwestie tożsamości grupowej an- dragogiki. Autorka wykazała konieczność wytworzenia wspólnotowej tożsamości andragogiki/andragogów, która kształtuje poczucie własnej wartości oraz ugrunto- wywania tej tożsamości w dialogu z innymi oraz poprzez doświadczenie ciągłości, czyli pamięci historycznej.
EN
The article consists of several parts: introduction showing the importance of historical narratives for the identity of andragogy, the general characteristics of the past century, an exemplifying part in which, through a few examples, the relevance and usefulness of andragogy’s achievements for contemporary reflection are shown and the final part, in which the issues of andragogy group identity are analysed. The author showed the necessity of creating a community identity of andragogy/ andragogues, which shapes self-esteem as well as strengthening this identity in dialogue with others and through the experience of continuity, that is historical memory.
5
Content available Teoretyczne trudności memetyki
86%
PL
Memetyka jest podejściem badawczym, które angażuje koncepcje oraz terminologię ewolucjonistyczną do wyjaśniania zjawisk kulturowych. Centralną koncepcją memetyki jest istnienie jednostek ewolucji kulturowej (memów), którym przypisuje się posiadanie autonomicznych celów replikacyjnych (tj. niezależnych od biologicznego interesu „nosiciela” memów). Co oczywiste, tak kontrowersyjna koncepcja zyskała zarówno wielu oddanych zwolenników, jak i zadeklarowanych przeciwników. Artykuł podejmuje zagadnienie koncepcyjnych problemów memetyki. Praca składa się z trzech części. W pierwszej omówiono analogię genów i memów. Tematem drugiej części jest ontologia replikatora kulturowego. Z kolei w części trzeciej zaprezentowano główne zagadnienia związane ze sposobami transmisji i dostosowaniem memów. Słowem, celem artykułu jest poddanie ocenie użyteczności poznawczej memetyki. Zostanie ona oceniona pod kątem jej wewnętrznej spójności, stopnia konfirmacji, możności sfalsyfikowania wypracowanych na jej gruncie tez oraz wartości heurystycznej tego podejścia. Swego rodzaju punktem odniesienia będzie narracja historyczna czołowego filozofa biologii E. Mayra.
EN
Memetics is a research approach which applies evolutionary ideas and terminology to cultural phenomena. The core idea of memetics is the existence of the units of cultural evolution which are attributed autonomous replicating goals. Of course, such a controversial concept has gained many devoted adherents as well as its determined opponents. The paper discusses the theoretical difficulties of memetics. The first part discusses the analogy of genes and memes. The theme of the second part is the ontology of a cultural replicator. Finally, the third part presents the main issues related to manners of transmission and the adaptation of memes. In short, the aim of the paper is an evaluation of the explanatory potential of memetics. The explanatory potential of memetics will be evaluated in terms of its intrinsic consistency, the degree of its confirmation, the falsifiability of the theses which were elaborated on its basis and the heuristic value of this approach.
EN
The article analyzes the narrative used by the authors of Lithuanian history textbooks (11 items published in the last ten years, intended for grades 5-12) to describe the issues of rebirth and the functioning of Lithuanian and Polish states during World War I and in the first years after its end. The analysis showed that special attention was paid to the genesis of Lithuania's rebirth – phenomena related to Lithuanian social and political life. Textbooks for grades 9–12 more clearly link the attempts to regain independence initiated by the Lithuanian political class with the situation in Europe at that time. In terms of Poland, textbooks most often mention the importance that the Entente countries attached to its independence and the numerous armed conflicts that flared up at the dawn of its independence. The narrative of the authors of the textbooks also introduces students to the diverse concepts of Lithuanian and Polish politicians related to the reconstruction of Lithuanian statehood and its alternatives, such as the idea of rebuilding the Polish-Lithuanian Commonwealth.
PL
W artykule poddano analizie narrację, którą autorzy litewskich podręczników do historii (11 pozycji wydanych w ciągu ostatnich dziesięciu lat, przeznaczonych dla klas 5–12) zastosowali do opisu problematyki odrodzenia oraz funkcjonowania państw litewskiego i polskiego w okresie I wojny światowej i w pierwszych latach po jej zakończeniu. Analiza wykazała, że szczególną uwagę poświęcono genezie odrodzenia Litwy – zjawiskom dotyczącym litewskiego życia społecznego i politycznego. Podręczniki dla klas 9–12 wyraźniej łączą próby odzyskania niepodległości inicjowane przez litewską klasę polityczną z sytuacją panującą w ówczesnej Europie. W kwestii Polski, podręczniki najczęściej wspominają o wadze, jaką państwa Ententy przywiązywały do jej niepodległości oraz o licznych konfliktach zbrojnych, które rozgorzały u zarania jej niepodległości. Narracja autorów podręczników przybliża również uczniom zróżnicowane koncepcje litewskich i polskich polityków związane z odbudową litewskiej państwowości i jej alternatywami, takimi jak chociażby idea odbudowy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
EN
The author tackles a radio feature as a work of audio art and an example of a historical narrative in the media. Radio features broadcast by the Polish Radio after 1989, i.e., the system transformation which took place in the countries of Central and Eastern Europe, were analysed with respect to their content. The thematic analysis was narrowed down to the features dealing with the historical narrative pertaining to the relations between Poland and its neighbours (Czech Republic and Germany). An attempt was made to approach this narrative and to characterise it synthetically, accounting for the style of the communication and the techniques of organising the audio material. The analysis is not limited to the poetics of the communication, but it also includes the impact of the socio-political ideology on the mode of the narrative.
PL
W artykule rozpatrywany jest reportaż radiowy jako dzieło sztuki audialnej oraz jako przykład medialnej narracji historycznej. Analizie zawartości zostały poddane reportaże radiowe powstałe w Polskim Radiu po 1989 r., czyli transformacji ustrojowej, która dokonała się w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Z kolei analiza tematyczna została zawężona do reportaży podejmujących narrację historyczną, która dotyczy relacji Polski z jej sąsiadami (Czechy i Niemcy). Podjęto próbę syntetycznego ujęcia i scharakteryzowania tej narracji z uwzględnieniem stylistyki przekazu oraz technik organizacji materii audialnej. Analiza nie ogranicza się do poetyki przekazu, ale uwzględnia także wpływ ideologii społeczno-politycznej na sposób prowadzenia narracji.
9
Content available Normy uprawiania nauki w badaniach historycznych
72%
EN
The proposed norms of ethical research analysis largely concern the level of perception in the way historical narration is constructed. This problem may also arise in the field of historical research conducted within in the civilisational context of wars which transforms reality and leave their mark by eroding the previous order of geopolitical system and creating a new one. The inclusion of ethical issues of the theory of war as the main factor of civilisation to the guidelines of broadly understood historiography allows us to outline the background for the analysis of the concept of ethics in the scientific research. The author of this paper presents a set of historically relevant norms related to historical research taking into account practical challenges posed by methodological, didactic and terminological conditions in relation to historical phenomena. This allows for an in-depth look at the challenges a historian faces when working on the hermeneutics of a source.
PL
Postulowane normy etycznej analizy badawczej dotyczą w znacznej mierze poziomu percepcji w sposobie budowania narracji historycznej. Z problemem tym przychodzi zetknąć się również na polu badań historycznych prowadzonych w obrębie aspektu cywilizacyjnego kontekstu wojen, który przeobraża rzeczywistość, odciskając na niej swoje piętno, zarówno erodujące ład systemu geopolitycznego, jak i krystalizujące nadejście nowego. Odniesienie zagadnień etycznych teorii wojny, jako głównego czynnika cywilizacyjnego, do wytycznych historiografii i uwarunkowań na nią składających się pozwala nakreślić tło dla analizy pojęcia etyki w badaniach naukowych. Autor przedstawia zbiór istotnych z punktu widzenia rzemiosła historycznego norm uprawiania nauki w praktyce wyzwań, jakich nastręczają mu uwarunkowania metodologiczne, dydaktyczne i terminologiczne w zestawieniu z badanym zjawiskiem dziejowym. Pozwoliło to na dogłębne przyjrzenie się wyzwaniom, przed jakimi staje historyk w toku pracy nad hermeneutyką źródła.
EN
In this article an attempt is made to use the cognitive approach in the study of the activities and history of a definite special service. The organization of Ukrainian nationalists is very significant for this kind of research. Its officers are characterized by national and ideological homogeneity to a high degree. The study used the concept of the „national frame of the world”., to define the professional work of staff factor. The declared historical framework allows to arrive to valid conclusions.
PL
W artykule została podjęta próba wykorzystania kognitywnego podejścia podczas badania działalności i historii wiadomej służby specjalnej. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów jest bardzo wzorową (znamienną) dla tego typu badań. Jej członkowie w bardzo wysokim stopniu charakteryzują się narodową i ideologiczną jednorodnością. W trakcie badań w charakterze organizującego pracę członków (OUN – red.) czynnika wykorzystane zostało pojęcie narodowego obrazu świata. Określone historyczne ramy uzasadniają prowadzone wywody.
PL
Kinematografia, w tym kinematografia ukraińska, jest wciąż niedocenianym źródłem w badaniach historycznych. Ukraińskie filmy doby niezależności stanowią natomiast bardzo interesujące i ważne źródło ilustrujące zmiany społeczne i różne perspektywy patrzenia na historię w okresie transformacji. Po 1991 r. określenie roli i miejsca Tatarów Krymskich w historii i społeczeństwie Ukrainy stało się istotnym wyzwaniem dla historiografii i państwa. Ukraińskie filmy fabularne z okresu 1991–2017 to dowody podejmowania prób zmierzenia się z tym tematem i reprezentacja różnych koncepcji dotyczących kwestii krymskotatarskiej. Films, including Ukrainian feature films, remain an undervalued source in historical research. However, Ukrainian movies produced in the period of independence are an interesting and important source and mirror social changes and various perspectives regarding history in the times of transformation. After 1991 it was a significant challenge for the state and historians to define the role of the Crimean Tatars in Ukrainian history and society. Ukrainian feature films from the years 1991–2017 are evidence of attempts to address and present various concepts related to this issue.
EN
The article is the result of research into non-fiction, memoir writing from the period of the 1920 war. On the basis of Uhlan Memoirs from 1920, an autobio­graphical book by Jan Fudakowski, the author considers the problem of speci­ficity and individuality of the war autobiography style. The studied example is an autobiography of a soldier and an educated man. Fudakowski consist­ently assumes a double role of a soldier and an intelligentsia member, both important for his perception and manne of describing the war reality. In the light of his narration, the writer reveals himself as a lover of the prose by Hen­ryk Sienkiewicz, a careful observer and a participant of key battles in the war campaign, and also as a citizen involved in the affairs of the independent Pol­ish Commonwealth. While presenting the autobiographic style of Fudakowski as realized in his memoirs, the author discusses the following thematic orders (systems): (1) the style of intelligentsia identity; (2) the style of presenting bat­tlefields; and (3) the style of thinking about a post-war future. As far as literary theory is concerned, the considerations were based on the works by Philippe Lejeune and Jean Starobinski.
PL
Artykuł jest efektem badań nad prozą niefikcjonalną, wspomnieniową z cza­sów wojny 1920 roku. Na podstawie książki autobiograficznej Jana Fudakow­skiego Ułańskie wspomnienia z roku 1920 autorka rozważa problem swoistości, indywidualności stylu autobiografii wojennej. Jest to autobiografia żołnierza‑inteligenta, gdyż Fudakowski konsekwentnie występuje w podwójnej roli, żołnierza i inteligenta, obydwu ważnych w jego widzeniu i sposobach zapisu rzeczywistości wojennej. W świetle narracji autor ujawnia się jako miłośnik prozy Henryka Sienkiewicza, baczny obserwator i uczestnik bitew kluczo­wych w kampanii wojennej, a także jako obywatel zaangażowany w sprawy niepodległej Rzeczpospolitej. Odsłaniając zrealizowany we wspomnie­niach styl autobiografii, autorka podejmuje następujące zagadnienia: (1) styl inteligenckiej tożsamości; (2) styl przedstawiania pól bitewnych; (3) styl myślenia o powojennej przyszłości. Podstawą teoretycznoliteracką rozważań są prace Philippe’a Lejeune’a i Jeana Starobinskiego.
EN
The article acknowledges the “consilience project” as an interesting context for a preliminary discussion of the collaboration between science and history. It argues, however, that the methodological foundations of both palaeo-environmental sciences and historical research are close enough to speak about the potential for convergence, or merging, of both disciplines. Different publication cultures in science and history are identified as major practical obstacles to this process.
EN
This article deals with the problem of representing prominent historical figures in selected biographical works by Walerian Kalinka and Adam Skałkowski. The author’s concern is with demonstrating how changing narrative strategies were used by these scholars to represent national heroes and what influence their general vision of history exerted upon the way in which they created particular historical portraits. A separate strand of analysis concerns the historical figures’ private memory, shaped through family interactions, and the influence it exerted upon the creation of their official biographies.
PL
W artykule poruszony jest problem kreacji wybitnych postaci historycznych w wybranych biografiach autorstwa Waleriana Kalinki i Adama Skałkowskiego. Analiza i interpretacja prowadzona jest w kierunku ukazania zmieniających się strategii narracyjnych zastosowanych w tych biografiach oraz pokazania, jak obraz dziejów, z którym utożsamia się historyk, może wpływać na sposób kreacji bohaterów. Oddzielnym wątkiem jest problem pamięci prywatnej, kształtowanej w kręgu rodzinnym przedstawionych postaci historycznych i jej wpływu na powstanie oficjalnej biografii.
EN
In his book Poeta w labiryncie historii. Studia o pisarskich rolach Jerzego Ficowskiego (Poet in the labyrinth of history. Studies on writer’s roles of Jerzy Ficowski) Jerzy Kandziora strives to provide a holistic outlook on the literary output of the author of Ptak poza ptakiem (A bird beyond birds). The main interpretation categories proposed by the scholar include time, labyrinth and history. They allowed the author to create a cross-section book ranging from describing Ficowski’s pre-poetic life, through his literary and artistic fascinations with Schulz, Wojtkiewicz, Tuwim and the everyday world, to the experience of borderland, both literal and poetic. Using this essayistic and also in some fragments synthetic form of description, Kandziora marks a new trend in interpreting the poet’s output and draws attention particularly to the impact of the social imaginary for the functioning of the poet in contemporary literary studies.
PL
Jerzy Kandziora w swojej książce Poeta w labiryncie historii. Studia o pisarskich rolach Jerzego Ficowskiego podjął próbę całościowego spojrzenia na twórczość autora Ptaka poza ptakiem. Głównymi kategoriami interpretacyjnymi zaproponowanymi przez badacza stały się czas, labirynt i historia. Pozwoliły one autorowi na typ lektury przekrojowej – począwszy od opisania życia przedpoetyckiego Ficowskiego, przez jego literackie i artystyczne fascynacje Schulzem, Wojtkiewiczem, Tuwimem, światem codziennym, aż po doświadczenie pogranicza, tego dosłownego i poetyckiego. Tą eseistyczną, fragmentami również syntetyczną forma opisu, Kandziora zaznacza nowy nurt odczytań twórczości poety, zwraca uwagę zwłaszcza na wpływ społecznego imaginarium w funkcjonowaniu poety we współczesnym literaturoznawstwie.  
EN
In spite of the growing interest in the relations that hold between language and culture, most works written within the frameworks of ethnolinguistics or cultural linguistics focus on lexical material. The purpose of this article is to substantiate von Humboldt’s statement that “grammar reflects spiritual identity of nations more intimately than lexis”. One of the crucial aspects of historical narrative is discussed: the influence of the English system of grammatical tenses upon the linguistic worldview that emerges from historical narrative of a particular type, as well as the changes that occur in its Polish translation, due to systematic differences between English and Polish. The focus falls on the domain of time, which is crucial for historiography.The paper claims that conceptualizations differ significantly between languages, even in the case of languages which belong to cultures that are not very distant; a case in point is that of grammatical tenses and their relation to time in English and Polish. The problem falls within the domain of research on linguistic worldviews, as these differences result, on the one hand, from different conceptualizations of time as an element of the (conventional) worldview, and, on the other hand, from its relation to people who experience time and who talk about time.The main types of historical narrative are defined according to the criterion of Langacker’s concept of subjectification. The empirical part brings an analysis of fragments of Beneath Another Sky. A Global Journey into History by the British historian Norman Davies and their Polish translations.
PL
Mimo rosnącego zainteresowania związkami języka z kulturą, w większości prac powstających w ramach językoznawstwa kulturowego i etnolingwistyki dominują analizy materiału leksykalnego. Niniejszy esej jest próbą dostarczenia dowodów na poparcie tezy Humboldta, że „gramatyka jest bliższa duchowej swoistości narodów niż leksyka”. Przedmiotem analizy jest jeden z istotnych aspektów narracji historycznej: wpływ gramatycznej kategorii czasu w języku angielskim na językowy obraz świata wyłaniający się z anglojęzycznej narracji historycznej określonego typu oraz zmiany tego obrazu w polskim przekładzie, które się pojawiają w wyniku różnic systemowych między językami angielskim i polskim. Rozważania teoretyczne koncentrują się na domenie czasu, która stanowi podstawowy wymiar historiografii.Na wstępie uzasadniono tezę, że w konceptualizacjach domeny czasu występują znaczące różnice – także między językami z nieodległych kultur – na przykład w obrębie systemu czasów gramatycznych i ich relacji do czasu fizykalnego. Problem ten wpisuje się w zakres tematyki badawczej JOS, ponieważ jego korzenie tkwią z jednej strony w rozbieżności sposobów pojmowania czasu jako elementu (konwencjonalnego) językowego obrazu świata, z drugiej zaś – w jego relacji do ludzi, którzy doświadczają (upływu) czasu i którzy o nim mówią.W artykule omówiono sposoby konceptualizacji czasu oraz językowych odniesień do domeny czasu w obu językach, a także zdefiniowano podstawowe rodzaje narracji historycznej, wyróżnione według kryterium Langackerowskiej subiektyfikacji. W części empirycznej artykułu omówiono kilkanaście fragmentów książki brytyjskiego historyka Normana Daviesa Na krańce świata w oryginale i w polskim przekładzie.
EN
The author analysed dynamic changes within historical policy and cultural memory upon the example of the War Remnants Museum in Ho Chi Minh City, focusing on its role in the ongoing evolution of the Vietnamese historical narrative and collective memory of the 1945–1975 war. By means of an analysis of the Museum’s adaptation to changing political landscapes and international perceptions, the study highlights how changes in Vietnam’s domestic and foreign policy have influenced the Museum’s discourse. The author emphasized the interaction between state historical policy, global geopolitics, and visitor expectations, leading to a nuanced reconfiguration of Museum exhibits. This reevaluation represents a broader effort to balance national identity with global narratives, reflecting the complex process of remembering and interpreting the war’s legacy.
PL
Autorka poddała analizie dynamiczne zmian w obrębie polityki historycznej i pamięci kulturowej na przykładzie Muzeum Pozostałości Wojennych w Ho Chi Minh, skupiając się na jego roli w ciągłej ewolucji wietnamskiej narracji historycznej i zbiorowej pamięci o wojnie 1945-1975. Poprzez analizę dostosowania muzeum do zmieniających się krajobrazów politycznych i międzynarodowych percepcji, badanie ujawnia, jak zmiany w krajowej i zagranicznej polityce Wietnamu wpłynęły na dyskurs muzeum. Autorka, podkreśliła interakcję między państwową polityką historyczną, globalną geopolityką a oczekiwaniami odwiedzających, prowadzących do zniuansowanej rekonfiguracji ekspozycji muzealnych. Ta reewaluacja reprezentuje szerszy wysiłek zrównoważenia tożsamości narodowej z globalnymi narracjami, odzwierciedlając złożony proces pamiętania i interpretacji dziedzictwa wojny.
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.