The aim of this article is to show the Christocentrism of Marian homilies. The starting point is to recall the fundamental function of the homily, which is to introduce the mystery of Christ, “always present and at work in us, especially in liturgical rites” (SC 35,2). This definition was applied to Marian homilies, revealing their three content areas: the proclamation of the mystery of Christ and Mary attested in the Word of God; the leading to participation in the grace of the mystery manifested in Mary and available in the liturgy; the call to conform oneself to Christ in imitation of Mary, his most faithful disciple. Those issues are explained and justified on the basis of Marian teaching of the Church and theological reflection. The analyses were also illustrated with the example of the Feast of the Immaculate Conception of the Blessed Virgin Mary. The analysis carried out in the study showed that the main axes around which the content of Marian homilies should be organised are the Christological, soteriological, liturgical and ecclesiological perspectives. The emphasis should be placed on ecclesiotypical rather than Christotypical Mariology. Such an approach to the Marian homily allows an organic view of Mary’s presence and modality in the history of salvation. It is at the same time an example of a liturgy-mystery-life synthesis integrating what is believed with what is celebrated and what is lived.
The goal of the article is to show the extent to which Origen’s homilies can be used as a model and inspiration for today’s homilies. It focuses on the formal aspects of Origen’s preaching, who was regarded as a master for spiritual interpretation of the Holy Scriptures and a “father” of the exegetical homily. His method of working with the sacred text and communicating its saving message was compared with the instructions for homilies contained in contemporary church documents and theological reflections. Our considerations lead to the following conclusions: Origen’s homilies are still current in terms of their Christological focus; the spiritual interpretation of the Bible is combined with openness to the light of the Holy Spirit; and he uses a direct, simple and dialogical style of preaching. On the other hand, objections are raised due to the lack of reference to the everyday life problems of his audience; Origen’s homilies are not acceptable today with regard to their composition because he elucidates the sacred text verse by verse.
PL
Celem artykułu było wykazanie na ile homilie Orygenesa mogą być inspiracją dla współczesnego przepowiadania homilijnego? Skupiono się przy tym na formalnych aspektach przepowiadania Orygenesa. Wskazano na Orygenesa jako na mistrza duchowej interpretacji Pisma Świętego oraz „ojca” homilii egzegetycznej. Jego metodę pracy nad tekstem świętym oraz sposób komunikacji zbawczego orędzia porównano ze wskazaniami dotyczącymi homilii zawartymi we współczesnych dokumentach Kościoła i refleksji teologicznej. Przeprowadzone analizy doprowadziły do następujących wniosków: homilie Orygenesa są aktualne pod względem chrystologicznej koncentracji swej treści, duchowej interpretacji Pisma św. połączonej z otwartością na światło Ducha Świętego oraz bezpośredniego, prostego i dialogicznego stylu przepowiadania; zastrzeżenie budzi natomiast zbyt małe odniesienie do problemów życia codziennego swych słuchaczy; nie do utrzymania jest także kompozycja Orygenesowej homilii polegająca na wyjaśnieniu tekstu świętego wiersz po wierszu.
This article presents homily as a space of leading to the encounter with Christ in the Eucharist. One of three primary tasks, which are appointed to the homily by the authors of the newest Homiletic Directory, is preparing community to celebrating the Eucharist and recognizing that they really take part in the mystery of Lord’s death and resurrection through it. Homilist should remember, that Christ is present in the Eucharist not only to be adored, but most of all to save human and worship the heavenly Father. The main task of the homily is to lead into this saving action of Christ, through showing the meaning of celebrated mystery. It is done by referring to the mystery of liturgical year which is recalled to in the Eucharist, as well as to the proclaimed word of God. Preaching which indicates the Christ’s saving presence in the liturgy will certainly preserve homily from moralizing fault.
PL
Prezentowany artykuł ukazuje homilię jako przestrzeń doprowadzania do spotkania z Chrystusem w Eucharystii. Jednym z trzech podstawowych zdań, jakie autorzy najnowszego Dyrektorium homiletycznego wyznaczają homilii, jest bowiem przygotowanie wspólnoty do celebrowania Eucharystii i do rozpoznania, że dzięki niej zgromadzeni naprawdę biorą udział w tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Pana. Homilista powinien pamiętać, że Chrystus jest obecny w Eucharystii nie tylko po to, by Go adorować, ale przede wszystkim by zbawiać człowieka i uwielbiać Ojca. Głównym zadaniem homilii jest wprowadzenie w to zbawcze działanie Chrystusa poprzez ukazanie znaczenia celebrowanego misterium. Dokonuje się to poprzez odwołanie się do wspominanej w Eucharystii tajemnicy roku liturgicznego oraz proklamowanego w niej słowa Bożego. Przepowiadanie, które wskazuje na zbawczą obecność Chrystusa w liturgii, z pewnością zabezpieczy homilistę przed błędem moralizatorstwa.
Eschatology in a homily is not simply a transfer of doctrine about the earth and mankind’s end. Preaching a homily containing eschatology is also proclaiming the mystery of Christ, who has inaugurated the end times. A homily must show how these final times have become a reality in the celebration of the liturgy, and a call to become part of this novel Kingdom of God by participating in the Christian ethos of the Holy Trinity and acting in accord to the ways of God. Therefore, eschatology not only concerns the future, but also the present – it concerns the liturgy, life and morality. Thanks to such a combination of these two realities, a Christian discovers the deeper dimension of his existence – he discovers its meaning and is strengthened in the hope of the full realization of the Kingdom. Eschatological hope does not diminish the significance of earthly responsibility, but rather gives us new motives for completing them.
PL
Eschatologia w homilii to nie tylko przekaz doktryny o ziemskim kresie człowieka i świata. Homilijne głoszenie treści eschatologicznych to także przepowiadanie misterium Chrystusa, w którym zostały zainaugurowane czasy ostateczne; to pokazywanie, jak owe ostateczne czasy stają się rzeczywistością w celebracji liturgicznej; to wezwanie do włączenia się w ową nowość królestwa Bożego poprzez partycypację chrześcijanina w etosie Trójcy Przenajświętszej i postępowanie według obyczajów Bożych. Eschatologia dotyczy zatem nie tylko przyszłości, lecz także teraźniejszości – dotyczy liturgii, życia i moralności. Dzięki takiemu powiązaniu tych dwóch rzeczywistości chrześcijanin odkrywa głębszy wymiar swej egzystencji – odkrywa jej sens i jest umocniony w nadziei na pełną realizację Królestwa. Nadzieja eschatologiczna nie pomniejsza bowiem znaczenia obowiązków ziemskich, ale raczej daje nowe motywy do podjęcia ich realizacji.
Artykuł bada, w jaki sposób średniowieczni mistycy krajów Beneluxu rozumieli udział człowieka w misterium paschalnym Chrystusa. Praca składa się z trzech części. Pierwsza wyjaśnia zagadnienie związane z tajemnicą udziału człowieka w misterium paschalnym Chrystusa. Druga ukazuje podstawę tego udziału na podstawie tekstów Jana Ruysbroecka, Beatrycze z Nazaretu, Hadewijch, Arnhem Mystical Sermons i autora Ewangelicznej Perły. Ostatnia część pokazuje sposoby udziału człowieka w misterium paschalnym Chrystusa według wskazanych wyżej tekstów.
EN
The article analyses the question of human participation in the paschal mystery of Christ in the understanding of medieval mystics of the Low Countries. The presentation consist of three parts. The first part explains the concept of the mystery of human participation in the paschal mystery of Christ, the second presents the foundations of human participation in the mystery of Christ on the basis of selected writings by John of Ruusbroec, Beatrice of Nazaret, Hadewijch, as well as Arnhem Mystical Sermons and The Evangelical Pearl. The last part explains the ways of human participation as conceived of in the above-mentioned medieval mystical works.
The mystery nature of liturgy issues from the mystery nature of God’s Revelation that has its height in Jesus Christ. It is in liturgy that Christ’s salutary mystery is actualized. Owing to this, man can participate in Christ’s mystery, and the very mystery achieves its aim. The mystery nature of liturgical celebration is fulfilled in its being a reorientation of Christian life to the mystery of Christ and to participating in it. The mystery character of celebration is also warranted owing to its five dynamisms: remembrance, participation, presence and action of the Holy Spirit, and in consequence the presence and action of Christ-the Church, and reference to the heavenly liturgy. Owing to these dynamisms liturgy is not just educating people and cheering up their hearts, but it is supposed to become the meaning of their lives, an impersonated adoration. The truth about the mystery nature of liturgy is confirmed in the Church’s Tradition and teaching, as well as in the post-Caselian liturgical theology that achieves its most mature form in the Roman school. The mystery character of liturgy should be constantly discovered and emphasized both in ars celebrandi and in ars participandi of liturgy. It consists in the concentration of the Person of Jesus Christ and on the attitude of adoration. If liturgy in its mystery character is a continuation of the mystery of Jesus Christ by its actualization, the care for the mystery character of liturgy is the care for the growth of God’s Kingdom until its fulfillment in the Heavenly Kingdom. Also its language results from the mystery nature of liturgy. The proper and the only permissible language of liturgical celebration is the symbol and the sign, whose special kind is the uttered word.
The Homiletic Directory presents the correct dynamics for the contents of a homily by pointing to its three elements: explaining the sacred texts through the prism of the death and resurrection of Christ; making present the Paschal mystery in the liturgy; and extending this mystery into the life of the faithful. Such an approach to preaching a homily reveals the clear impact of liturgical theology, according to which the liturgy combines three elements: the misterium (the mystery of Christ), the actio (the liturgical celebration) and the vita (the Christian life). In this vision, the liturgy and the homily preached during mass are a celebration (an actualization) of the salvific mystery in order that it encompass the lives of Christians and at the same time it is a celebration of the life of Christians, placing them into the saving mystery. In this way, the homily, which is always at the service of the mystery of Christ, becomes a special meeting place for theology, the liturgy and Christian life. In this perspective, the basic task of the homilist is gradually uncovering and making present the whole mystery of Christ by continually referring to the Passover.
PL
Dyrektorium homiletyczne, przedstawiając dynamikę właściwą dla treści homilii, wskazuje na jej trzy elementy: wyjaśnienie tekstów świętych przez pryzmat śmierci i zmartwychwstania Chrystusa; uobecnienie misterium paschalnego w liturgii; przedłużenie owego misterium w życiu wiernych. Takie ujęcie homilii jest przejawem wyraźnego wpływu teologii liturgicznej, według której liturgia łączy w sobie trzy elementy: misterium (misterium Chrystusa), actio (celebrację liturgiczną) i vita (życie chrześcijańskie). Zgodnie z tym podejściem liturgia, a w niej i homilia, jest celebracją (aktualizacją) zbawczego misterium po to, aby ogarnęło ono życie chrześcijan, i zarazem celebracją życia chrześcijan w celu włączenia go w zbawcze misterium. Homilia, która pozostaje zawsze na służbie misterium Chrystusa, jawi się jako szczególne miejsce spotkania teologii, liturgii i chrześcijańskiego życia. W takiej perspektywie podstawowym zadaniem homilisty jest stopniowe odsłanianie i uobecnianie całego misterium Chrystusa z ciągłym odniesieniem do Paschy.
Liturgia dokonywana jest w Duchu Świętym we wszystkich swoich wymiarach. Każda homilia winna zatem odwoływać się do działania Ducha Świętego, który umożliwia wszelkie działanie liturgiczne. Celem artykułu była odpowiedź na pytania: Jakie jest podstawowe działanie Ducha Świętego w liturgii eucharystycznej? Jaka powinna być treść homilii, aby oddać specyfikę tego działania? Jak wprowadzać wiernych w liturgiczne misterium Ducha Świętego? Odpowiedź ta przedstawiona została w dwóch aspektach. Najpierw wskazano na chrystologiczne ukierunkowanie homilii pneumahagijnej. Następnie zaś przedstawiono sposoby wprowadzenia w doświadczenie Ducha Świętego w liturgii i poza nią.
EN
The liturgy is carried out by the Holy Spirit in all its dimensions. Every homily, therefore, should refer to the work of the Holy Spirit. The goal of the article is to answer the following questions: how does the Holy Spirit basically work in the Eucharistic liturgy? What should be the contents of a homily that reflect on the specificity of his activity? How do we introduce believers to the liturgical mystery of the Holy Spirit? The answers were given within two aspects. First, the Christological orientation of a pneumahagonic homily is pointed out. Next, we present the ways to introduce experiencing the Holy Spirit as part of the liturgical celebration.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.