Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The Symbolism of Water in the Liturgy of the Catechumenate

100%

Kulbacki P.

|

tom 64

|

nr 8: Liturgika

43-53

EN

The liturgy preparing for receiving the sacraments of Christian initiation is dominated by the issue of a covenant, a new life, enlightenment, inclusion in the Church. Liturgical ceremonies preparing for establishing a covenant in baptismal waters mention the symbolism of water. However, this is not the main theme. The study on the liturgical texts used in the period of purification and enlightenment revealed references to the symbolism of water taken from both the Old Testament and the New Testament. It concerns the living water in the desert and the prophetic message of purification. Also, some of the psalms used in the liturgical rites of this period refer to using water for purification or confirmation of innocence. The liturgy draws attention to the conversation between Jesus and the Samaritan woman and the promise of the water giving eternal life, and the blind from birth who regained his sight through washing. The symbolism of water is further developed during the rite of blessing of baptismal water and baptism in the Paschal Night. Preparation for baptism fulfils the principle of mystagogy, which assumes the priority of the celebration of the sign over its explanation.

PL

W liturgii przygotowującej do przyjęcia sakramentów inicjacji chrześcijańskiej dominuje zagadnienie przymierza, nowego życia, oświecenia, włączenia do Kościoła. Obrzędy liturgiczne przygotowujące do zawarcia przymierza w wodach chrztu wprawdzie wspominają o symbolice wody, nie jest to jednak temat główny. Przeprowadzone badania tekstów liturgicznych okresu oczyszczenia i oświecenia ujawniły odniesienia do symboliki wody zaczerpniętej zarówno ze Starego, jak i Nowego Testamentu. Dotyczy ona wody dającej życie na pustyni oraz prorockich zapowiedzi oczyszczenia. Także niektóre psalmy wykorzystywane w obrzędach liturgicznych tego okresu nawiązują do obmywania wodą dla oczyszczenia lub dla potwierdzenia niewinności. Liturgia kieruje uwagę na rozmowę Jezusa z Samarytanką i zapowiedź wody dającej życie wieczne oraz na obmycie przywracające wzrok niewidomemu od urodzenia. Symbolika wody zostaje szerzej rozwinięta podczas obrzędu błogosławienia wody chrzcielnej i chrztu w Noc Paschalną. Przygotowanie do chrztu realizuje zasadę mistagogii, zakładającą pierwszeństwo celebracji znaku przed jego objaśnieniem.

2

Performatywna funkcja języka homilii

100%

Klementowicz M.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 12: Homiletyka

161-174

EN

The speech act theory has been developing since the beginning of the XX century. In its scope English philosopher of a language John L. Austin presented the theory where he emphasized the presence of performative function of language. What is meant here is an utterance in which particular sentences are not only a description of action. Using the expressions sets out a creation of a particular reality. In the religious language which we use during preaching homily performative function of language may also occur. The pragmatic analysis of language of the homily demonstrates that performative function of language may occur in homilies in two cases. First one it comes from the pragmatic analysis of expressions of religious language. The second it may be associate with a function that we can call the mystagogical function of homily.

PL

Począwszy od pierwszej połowy XX wieku rozwija się tzw. teoria aktów mowy. W jej ramach angielski filozof John L. Austin zwrócił uwagę na funkcję performatywną języka. Chodzi tutaj o wypowiedzi, które nie tylko coś stwierdzają, ale wprowadzają także realną zmianę w rzeczywistości. W języku religijnym, którego używa się w czasie homilii, także może wystąpić funkcja performatywna. Jest to związane z dwoma sytuacjami. Po pierwsze: wynika z użycia określonych wyrażeń języka religijnego. Po drugie: może łączyć się z tzw. funkcją mistagogiczną w homilii.

3

Symboliczno-mistatogiczny wymiar przepowiadania ewangelizacyjnego na przykładzie kursu ewangelizacyjnego „Nowe Życie”

100%

Płusa S.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 12: Homiletyka

87-101

EN

The need for new evangelization calls us to seek new forms of preaching the gospel which have the chance of reaching non-believers in the modern world. The concept of Schools of New Evangelization, created by Jose H. Prado Flores, has spread throughout the world. Evangelizing course “The New Life” is the basic kerygmatic course in this school. Its method of proclaiming the gospel is characterized by a very dynamic narration, the use of props linked to the daily experience of listeners as well as including them in paraliturgy. This way of proclaiming the gospel enables the audience to be included into symbolic experience. It consists of beginning a personal relationship to Jesus which is expressed by the kerygmatic content. On the other hand paraliturgy strengthens the mystagogic dimension of the gospel. The analysis of the dynamic of proclaiming the gospel during the course “New Life” shows that the principles influencing the dynamization of preaching can also be used in other forms of preaching like in sermons or homilies.

PL

Wezwanie do nowej ewangelizacji prowokuje do poszukiwania takich form przepowiadania słowa Bożego, które mają szansę dotrzeć do współczesnych niewierzących. Głoszenie im Dobrej Nowiny nie może zostać sprowadzone do przekazu teologicznych treści, gdyż czym innym jest kerygmat prowadzący do zrodzenia wiary, a czym innym pogłębiająca go katecheza. Ewangelizacyjny przekaz kaznodziejski potrzebuje mocnego ukierunkowania symboliczno--mistagogicznego. Oznacza ono tworzenie poprzez głoszenie słowa Bożego wydarzenia spotkania ludzkiej egzystencji z egzystencją Boga. Rozpowszechniona na całym świecie koncepcja Szkół Nowej Ewangelizacji (SNE), której twórcą jest Jose H. Prado Flores, podejmuje taką próbę. Kurs „Nowe Życie” jest podstawowym kursem kerygmatycznym w programie SNE. Zastosowana w nim metoda głoszenia słowa Bożego charakteryzuje się bardzo dynamicznym przebiegiem narracji, wykorzystaniem rekwizytów nawiązujących do codziennego doświadczenia słuchaczy oraz włączenie przepowiadania w paraliturgię. Taki sposób głoszenia umożliwia słuchaczowi uczestnictwo w doświadczeniu symbolicznym. Polega ono na wejściu w osobistą relację z Jezusem, którego uobecniają znaki materialne dołączone do przekazu treści kerygmatycznych. Swoistym szczytem takiego głoszenia staje się paraliturgia, która wzmacnia i konkretyzuje wymiar mistagogiczny przepowiadania. Przeanalizowanie dynamiki głoszenia słowa Bożego na kursie „Nowe Życie” pokazuje, że zasady budowania doświadczenia symbolicznego można wykorzystać w innych formach przepowiadania, takich jak np. kazanie czy homilia.

4

Homilia w osmozie z teologią liturgiczną

80%

Dyk S.

Polonia Sacra

|

2017

|

tom 21

|

nr 2(47)

27-43

PL

Nowe Dyrektorium homiletyczne przedstawia homilię jako syntezę słowa Bożego, celebracji liturgicznej i chrześcijańskiego życia (por. DH12–14).Homilia jawisię tutaj jako przykład syntezy teologicznej bądź też jako przykład syntezy w teologii. W takim ujęciu może być ona uważana za najlepszy przykład zrodzonej w okresie reformy liturgicznej teologii liturgicznej. Osmoza pomiędzy teologią liturgiczną a homilią polega na tym, że obydwie pozostają w funkcji liturgii i jawią się jako teologia z liturgii. W takim ujęciu homilia, podobnie jak teologia liturgiczna, ma cztery podstawowe cele: pozostajew służbie zbawczemumisterium,tak abywłączyćw nieuczestnikówcelebracji liturgicznej; jest teologiczną syntezą prowadzącą do pełnego poznania misterium Chrystusa; jest syntezą wszystkich dyscyplin teologicznych; jest teologią ortodoksji dla ortopraksji w perspektywie doksologii – żywą teologią zbawczego misterium.

EN

The new Homiletic directory presents a synthesis of the homily as the Word of God, the celebration of the liturgy and Christian life (cf. DH 12–14). According to it, a homily is an example of theological synthesis or an example of the synthesis of theology. We believe that the best examples of such homilies were born during the period of the liturgical reform of liturgical theology. The osmosis between theology and a liturgical homily lies in the fact that both function in the liturgy and emerged from liturgical theology. From this perspective, the homily, as well as liturgical theology, has four main objectives: to remain in the service of the saving mystery so as to include participants in the liturgical celebration; it is a theological synthesis that leads to knowledge of the mystery of Christ; it is the synthesis of all theological disciplines; and it is the theology of orthodoxy for orthopraxy from the perspective of doxology – a living theology of the saving mystery.

5

Mistagogiczny charakter odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych

80%

Kulbacki P.

Roczniki Teologiczne

|

2016

|

tom 63

|

nr 8: Liturgika

85-105

EN

The postconciliar turn towards baptismal spirituality is visible in appreciation of the renewal ritual of baptismal promises. In the early centuries of Christianity the very presence of catechumens during the first part of Sunday liturgy and the rite of sending them away reminded the congregation of the central role of the baptismal covenant in the life of Christians. The old division into the Mass of Catechumens and Mass of the Faithful was a reflection of that. Today the Church makes a reference to Baptism in the Sunday aspersion. In the liturgical year cycle the period of paschal preparation (Lent) creates a parallel formation path for catechumens and the Christian faithful who accompany them. During the Easter Vigil, which constitutes the pivotal point of the liturgical year and the principal time for catechumens to get baptised, the whole Church renews baptismal promises. Parents and godparents renew them when children are baptised, while the youth do during Confirmation. Also the administration of Viaticum should be preceded by a renewal of the profession of faith. The renewal of baptismal promises is envisaged by a ritual celebrated during major exorcisms. The typical editions of postconciliar liturgical books provide the text of questions and suggest answers in the singular form, which implies a personalistic dimension of the renewal. It is an element of the permanent mystagogy of the Sacrament of Baptism.

PL

Posoborowy zwrot ku duchowości chrzcielnej wyraża się między innymi w dowartościowaniu w różnych okolicznościach obrzędu odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. W pierwszych wiekach sama obecność katechumenów podczas pierwszej części liturgii niedzielnej oraz ryt ich odesłania przypominały o centralnej roli przymierza chrztu w życiu chrześcijanina. Nawiązywał do tego dawny podział na mszę katechumenów i mszę wiernych. Dziś Kościół nawiązuje do chrztu w niedzielnej aspersji. W cyklu roku liturgicznego okres przygotowania paschalnego (Wielkiego Postu) stwarza paralelną ścieżkę formacji katechumenów i towarzyszących im wiernych Kościoła. Podczas Wigilii Paschalnej, stanowiącej centrum roku liturgicznego i podstawowy termin chrztu katechumenów, cały Kościół odnawia przyrzeczenia chrzcielne. Rodzice i chrzestni odnawiają je także przy chrzcie dzieci, a młodzież – przy przyjmowaniu bierzmowania. Także udzielanie Wiatyku powinno być poprzedzone odnowieniem wyznania wiary. Odnowienie przyrzeczeń chrztu świętego przewiduje rytuał podczas sprawowania ezgorcyzmów większych. Typiczne wydania posoborowych ksiąg liturgicznych podają tekst zadawanych pytań i sugerując odpowiedzi w singularis wskazują na personalistyczny wymiar odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych. Odnawianie przyrzeczeń chrzcielnych stanowi element permanentnej mistagogii sakramentu chrztu.

6

Katecheza rodzinna według ks. Franciszka Blachnickiego i jej realizacja w Kościele Domowym

70%

Czupryński W.

Studia Warmińskie

|

2012

|

nr 49

165-180

PL

Wielkie dziedzictwo myśli i dzieł ks. F. Blachnickiego jest w swym najgłębszym sensie wołaniem o nowe formy duszpasterstwa w oparciu o najbardziej znaczące doświadczenia pierwszych wieków chrześcijaństwa, na nowo odkryte i ukazane Kościołowi w darze ostatniego soboru. Przyjmując wskazania soborowego i posoborowego nauczania Kościoła, zwłaszcza zawarte w dokumencie o inicjacji chrześcijańskiej Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych, postulował dowartościowanie katechumenatu rodzinnego. W wielu dokumentach Kościoła przypomina się, że chrześcijańska rodzina jest uprzywilejowanym miejscem katechezy, a rodzice pierwszymi nauczycielami i wychowawcami w wierze. Dlatego rodzinny katechumenat wydaje się mieć szczególny charakter i w żaden sposób - zgodnie z wypowiedziami F. Blachnickiego - nie zastąpiony. Przywrócenie rodzinie jej pierwszoplanowej roli w dziele budzenia i rozwijania wiary wiąże się z koniecznością ponownego odkrycia fundamentalnej prawdy, że wspólnota chrześcijańska jest w sobie samej żywą katechezą. W takiej wspólnotowej perspektywie relacyjny wymiar wiary staje się nadrzędny wobec treści i metody, z racji na jej personalistyczny charakter oraz istotne znaczenie chrześcijańskiego świadectwa. Jest to zadanie tym pilniejsze, gdyż dzisiaj Kościół stoi przed faktem ignorancji i pasywnej postawy rodziców wobec obowiązku realizacji religijnej formacji względem swoich dzieci. Można by nawet stan ten określić jako wielkie wyzwanie dla Kościoła, które powinien podejmować, tym bardziej, że mamy do czynienia z poważnym kryzysem współczesnej rodziny.

EN

The great heritage of the thought and works of Rev. F. Blachnicki is a call for a new forms of pastoral care based on the most significant experience of the first centuries of Christianity, the newly discovered and depicted as a gift of the last council. Taking conciliar and post-conciliar indications of the Church, especially in the document “Rites of Christian Initiation of Adults”, the family is called to the appreciation of the catechumenate. The Christian family is the privileged place for catechesis, and parents are the first teachers and educators in the faith. Therefore, the family catechumenate seems to have a special character in any way - according to statements made by Rev. F. Blachnicki - not replaced. The restoration of the leading role of the family in the task of awakening and development of faith involves the rediscovery of the fundamental truth that the Christian community is in itself a living catechesis. This relational dimension of faith is more important than all contents and methods, according to the personalistic nature and importance of Christian witness. This task is more urgent because we experience today the fact of ignorance and passive attitude of parents towards their obligation of the religious formation of their children. We could even define this state as a great challenge for the Church, which should take, especially since we are dealing with a serious crisis of the modern family.

DE

Das große Erbe von F. Blachnicki ist ein Aufruf für neue Formen der Seelsorge auf dem Grund der wichtigsten Erfahrungen aus den ersten Jahrhunderten des Christentums, die neu entdeckt und dargestellt wurden. Nach der konziliaren und nachkonziliaren Lehre der Kirche, vor allem in den Dokumenten „Riten der christlichen Initiation der Erwachsenen“, die Familie wurde als der Ort des Katechumenats bestimmt. Viele kirchlichen Dokumente erinnern, dass die christliche Familie der bevorzugte Ort für die Katechese ist und die Eltern sind die ersten Lehrer und Erzieher im Glauben. Daher scheint das Familienkatechumenat einen besonderen Charakter in irgendeiner Weise zu haben. Die Restaurierung der führenden Rolle der Familie bei der Aufgabe von Erwachen und Entwicklung des Glaubens beinhaltet die Wiederentdeckung der grundlegende Wahrheit, dass die christliche Gemeinschaft in sich selbst eine lebendige Katechese ist. In dieser Gemeinschaft ist die relationale Dimension des Glaubens wichtiger als alle Inhalte und Methoden. Diese Aufgabe ist umso dringlicher, weil wir heute die Tatsache der Unwissenheit und der passiven Haltung der Eltern gegenüber ihre Pflicht der religiösen Bildung ihrer Kinder erleben. Man könnte sogar diesen Zustand als eine große Herausforderung für die Kirche definieren, besonders, wenn wir mit einer schweren Krise der modernen Familie zu tun haben.

7

Od akcji duszpasterskich do stałej formacji uczniów Jezusa

70%

Czupryński W.

Studia Katechetyczne

|

2014

|

tom 10

147-161

PL

Autor wykazuje, iż współczesna katecheza powinna przyjąć charakter chrześcijańskiej inicjacji. To implikuje odejście od teoretycznego i doktrynalnego przekazu wiary na rzecz dowartościowania całości doświadczenia religijnego. Systematyczny wykład prawd wiary powinien być poprzedzony zaproszeniem do „zanurzenia” w tajemnicę dzieła zbawczego. Nie da się tego dokonać w szkolnym nauczaniu religii. W kontekście ciągle nasilającego się procesu laicyzacji należałoby równolegle do szkolnego nauczania lekcji religii wprowadzić katechezę parafialną, skoncentrowaną na ewangelizacji i mistagogii. Wiara jest bowiem fundamentem i warunkiem owocności wysiłków katechetycznych. W artykule postuluje się wprowadzenie deuterokatechumentatu jako właściwego modelu dzisiejszej katechezy, uzasadniając to twierdzenie.

EN

Catechesis should be marked by Christian initiation and lead into both- the process of spiritual change as well as the salutary events of the Paschal mystery. Therefore it is advisable to abandon the idea of theoretical and fundamental preaching in favour of religious experience in general. Systematic doctrinal exposition of faith should be present only after invitation to ‘immersion’ in the mystery of work of redemption that cannot take place during religion lessons at school. Prevailing model of school catechumenate with its intellectual and sacramental style should be rejected. Otherwise it may contribute to distorting and reducing Christianity to tradition and folk rites as well as faulty identification of faith with religious outlook. Since laicization is still increasing it would be beneficial to, apart from school religion lessons, introduce simultaneous parish catechesis concentrated on evangelization and mystagogy. It would provide a necessary environment for the growth of faith that is a foundation and condition for fruitful catechetic efforts. With strong emphasis placed on the meaning of God’s Word, liturgy and sacraments deuterocatechumenate fulfils the fundamental functions of the Church (i.e. giving new believers to the Church and leading them to Christian adulthood) in a natural way and in accordance with the needs of present times.

IT

L’autore mostra che la catechesi contemporanea dovrebbe adottare il carattere dell’iniziazione cristiana. Questo implica un allontanamento dalla trasmissione teorica e dottrinale della fede per poter apprezzare tutta l’esperienza religiosa. Esposizione sistematica delle verità della fede deve essere preceduta da un invito a “immersione” nel mistero dell’opera salvifica. E questo è tutt’altro che possibile nell’insegnamento scolastico della religione. Siccome il processo di laicizzazione si sta intensificando, affianco alle lezioni della religione dovrebbero esser realizzate le catechesi parrocchiali focalizzate su evangelizzazione e mistagogia. La fede, infatti, è il fondamento e presupposto per la fecondità degli sforzi catechetici. L’articolo suggerisce un deutero-catecumenato come il corretto modello della catechesi odierna, giustificando questa affermazione.