Cel i hipoteza: Przedmiotem badań prezentowanych w artykule jest zagadnienie fake newsów oraz wpływ analitycznego myślenia użytkownika, na jego zdolność do rozpoznawania nieprawdziwych informacji. U podstaw tych dociekań leży hipoteza, że wysoki poziom myślenia analitycznego wpływa pozytywnie na umiejętność rozróżniania fake newsów od wiadomości prawdziwych. Metody badań: Metoda sondażu diagnostycznego, zawierającego skalę fake newsów oraz psychologiczny pomiar poziomu analitycznego myślenia. Wyniki i wnioski: Analiza udowadnia, że istnieje zasadniczy związek między poziomem analityczności myślenia a umiejętnością rozpoznawania fałszywych informacji. Ponadto zostały zidentyfikowane pewne grupy szczególnie podatne na fake newsy. Wartość poznawcza artykułu: W artykule przedstawiono medioznawczo-psychologiczną analizę zjawiska fake news w Polsce skupiającą się na podatności użytkowników mediów społecznościowych na fałszywe wiadomości. Jest to pierwsze tego rodzaju interdyscyplinarne badanie przeprowadzone w polskich realiach medialnych.
EN
Scientific objective: The subject of research presented in the paper is the issue of fake news and the impact of the user’s analytical thinking on his / her ability to detect fake news. The hypothesis underlying the research is that a high level of analytical thinking has a positive effect on the ability to distinguish fake from real news. Research methods: The method of diagnostic survey, containing the scale of fake news and psychological measurement of the level of analytical thinking. Results and conclusions: The analysis proves that there is a fundamental relationship between the level of analytical thinking and the accuracy in fake news detection. In addition, some groups that were particularly susceptible to fake news have been identified. Cognitive value: The paper presents a media-psychological analysis of the phenomenon of fake news in Poland, focusing on the susceptibility of social media users to fake news. This is the first interdisciplinary study of this kind conducted in Polish media studies academia.
2
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
W programie nauczania oraz praktyce edukacyjnej w szkole ogólnokształcącej wyraźnie widoczna jest tendencja do rozwijania umiejętności analitycznych. Taka preferencja sięga swoimi korzeniami kartezjańskiego modelu myślenia, w którym zakładano, że każdy problem należy rozczłonkować na tyle części składowych, na ile jest to tylko możliwe. Tymczasem w codziennym życiu człowiek spotyka się z coraz większą liczbą problemów wymagających podejścia systemowego. Rozwiązanie ich jest możliwe tylko w przypadku ujęcia całościowego, przy uwzględnieniu pełnej złożoności zagadnienia. Natomiast podzielenie problemu na elementy składowe przyczynia się do zaniku wizji całości zjawisk i procesów. Przykładem problemu wymagającego myślenia kategoriami systemowymi jest ochrona środowiska. W artykule podjęto próbę zebrania psychologicznych podstaw umożliwiających sformułowanie założeń do rozwijania twórczości technicznej w kontekście nowoczesnych technologii informacyjnych.
EN
The curriculum and educational practice in the schools is clearly visible tendency to develop analytical skills. This preference has its roots in the Cartesian model of thinking, which assumed that every problem should be enough to dismember components, as far as possible. Meanwhile, in the everyday life of a man meets a growing number of problems requiring a systemic approach. Their solution is possible only if a holistic approach, taking into account the full complexity of the issues. While dividing the problem into its components contribute to total vision loss phenomena and processes. An example of the problem requires thinking in terms of system is to protect the environment. The article attempts to collect the psychological foundation for the formulation of assumptions to develop technical creativity in the context of modern information technology.
Przedmiotem artykułu są rodzaje wiedzy społecznej. Poznawanie bytów społecznych wymaga – obok myślenia analitycznego i systemowego – myślenia modularnego, które jest przede wszystkim nową interpretacją rzeczywistości społecznej. Uznanie występowania kilku rodzajów wiedzy społecznej jest jedną z fundamentalnych przesłanek odrzucenia koncepcji determinizmu w funkcjonowaniu świata społecznego. Jeżeli to uczynimy na rzecz probabilizmu, kontyngentności, czyli niekoniecznej konieczności, to dopuścimy z zasady możliwość wystąpienia szeregu sytuacji (stanów), nie dowolnych, a wielu, z których zaistnienie jednego z możliwych otwiera przestrzeń dla nowej puli możliwości.
EN
The paper presents the theoretical approach to the research of social life based on transcendental realism and methodological individualism (accepting the existence of structured social entities), recognizing the high complexity of social life and its evolutionary character. This positio n is formulated in opposition to constructivism and holism. The mode of constructing social theories is inspired by a reinterpretation of Alfred Schütz’s approach that focuses on the features of Schütz’s concept which bring him closer to the rational choice theory than to interpretative postmodernism, even though he is often considered as the proponent of the latter. The ideas presented in the paper are close to those developed in the scope of analytical sociology, especially to its emphasis on causal research of social mechanisms and micro-macro relationships.
Tekst jest podsumowaniem dyskusji toczącej się na seminariach Koła Krakowskiego, wywołanej inicjującym tę dyskusję tekstem, który otwiera niniejszy tom. Autor prowadzi dialog z innymi autorami artykułów zamieszczonych w tym tomie i rozwija swoje wyjściowe argumenty. Zarazem wskazuje, w jakim kierunku - jego zdaniem - powinny zmierzać seminaria Koła Krakowskiego w kolejnym okresie.
EN
The paper recapitulates the discussion pursued at the Krakow Circle seminars, prompted by the first paper in this volume. The author engages in a dialogue with the authors of other papers published herein and develops his initial argumentation. At the same time, he indicates his preferred direction of subsequent debates within the Krakow Circle.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.