The publication points at the subject of the need of father Jacek Woroniecki’s person’s and teaching’s memory. In general, it brings closer who he was and through what he deserved posterity’s remembrance. The author of the publication shows the essence of his contribution to the development of pedagogics as such and the Catholic pedagogogics in particular. Therefore she brings up the arguments which make father Jacek Woroniecki’s ideas about understanding the problem of education as well as preceptor’s or role model’s meaning for the education stand the test of time.
PL
Autorka artykułu przekonuje o potrzebie pamięci o osobie i nauczaniu o. Jacka Woronieckiego. W ogólności przybliża, kim był i poprzez co zasłużył sobie na pamięć potomnych. Wskazuje, na czym polegał wkład Woronieckiego w rozwój pedagogiki jako takiej, a pedagogiki katolickiej w szczególności. W tym celu przywołuje argumenty, za sprawą których poglądy o. Jacka Woronieckiego dotyczące rozumienia kwestii wychowania i roli wychowawcy czy autorytetu w wychowaniu wytrzymują próbę czasu.
Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokratyzacji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, by być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta zostaje swoistość myśli pedagogicznej, taktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostają formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.
Artykuł stanowi próbę oceny i prezentacji – w formie syntetycznej – osiągnięć i dokonań praktyki i myśli (teorii) pedagogicznej Polski międzywojennej. Przedstawione są w nim określone działania i fakty związane z budową podstaw systemu edukacji narodowej w odrodzonej Polsce – po 1918 roku i kształtowaniem się w niej pedagogiki jako dyscypliny o statusie naukowym (teoretycznym) i autonomicznym.
The point of reference for the problem outlined in the title are the three inseparable ideas defining the condition of the present and its praxis. They can be described, in general terms, as the ethe of polysemy and cultural pluralism, of democracy and social transparency, and finally of human rights and the empowerment of the individual. These ethe are taken, for the purpose of this work, as defining the boundaries of pedagogical thought as far as it aspires to be considered truly contemporary. Describing some school of thought as contemporary from the point of view of boundaries of its worldview discursivity requires distinguishing two basic ways of understanding what contemporary means. The specific nature of pedagogical thought as one of the cognitive perspectives of general pedagogy is considered in this context, and formal criteria for assessing scientific value of contemporary pedagogical thought are formulated with the above assumptions in mind.
PL
Punktem odniesienia dla tytułowego problemu są trzy nierozłączne idee, określające kondycję współczesności oraz przynależną jej praxis. Umownie można je określić mianem etosów polisemiczności i pluralizmu kulturowego, demokracji i transparentności społecznej, a także praw człowieka i upodmiotowienia statusu jednostki. Owe etosy, zgodnie z przyjętym punktem widzenia, określają nieprzekraczalne granice myśli pedagogicznej, która pretenduje do tego, aby być myślą współczesną. Dookreślanie myśli jako współczesnej z punktu widzenia granic jej dyskursywności światopoglądowej wymaga odróżnienia dwóch podstawowych sposobów rozumienia tego, co współczesne. W tym też kontekście ujęta została swoistość myśli pedagogicznej, traktowanej jako jedna z perspektyw poznawczych pedagogiki ogólnej oraz sformułowane zostały formalne kryteria oceny wartości naukowej współczesnej myśli pedagogicznej.
John Bosco was open to the contemporaneous pedagogical thought, cultural currents, and people of his time. He lived in a century of pedagogy, abounding in recognized names: Herbart, Pestalozzi, Froebel, Girard, and still remaining under the influence of the ideas formulated by Jean-Jacques Rousseau. The contemporary Italy provided ground for such personalities as Aporti, Lambruschini, Rayneri, Rosmini, Tommaseo and Allievo. John Bosco combined the lasting values of tradition with new solutions to allow young people rise to the fullness of humanity. It is in this perspective that all the pedagogical theses outlined by A. Rosmini must be read: all that a man undertakes is to serve the good of the individual. The person is the goal of all human communities, initiatives, interests and organisations.
PL
Jan Bosko otwarty był na współczesną mu myśl pedagogiczną, prądy kulturalne i osoby jego czasów. Żył w stuleciu pedagogii, obfitującym w wielkie nazwiska: Herbarta, Pestalozziego, Froebla, Girarda, i nadal będącym pod wpływem idei Jana Jakuba Rousseau. We Włoszech działają wówczas: Aporti, Lambruschini, Rayneri, Rosmini, Tommaseo i Allievo. Jan Bosko łączy trwałe wartości tradycji z nowymi rozwiązaniami, by doprowadzić młodego człowieka do pełni człowieczeństwa. W tej perspektywie trzeba odczytywać wszystkie tezy pedagogiczne głoszone przez A. Rosminiego: w centrum pedagogiki jest osoba. Wszystko, czego człowiek się podejmuje, ma służyć dobru poszczególnej osoby. Osoba jest celem wszelkich ludzkich zbiorowości, inicjatyw, interesów i organizacji.
Głównym celem artykułu jest ukazanie treści dotyczących wychowania i kształcenia kobiet, jakie proponowała w swym pisarstwie Felicja Boberska, wychowawczyni kobiet oraz literatka, lwowianka z urodzenia. Zajmuje ona zaszczytne miejsce wśród kobiet zasłużonych dla życia naukowego, oświatowego i kulturalnego drugiej połowy XIX wieku. Odnotowano wówczas wzmożoną aktywność kobiet w kwestii starań o równouprawnienie w dostępie do edukacji. Boberska była nie tylko publicystką i pedagogiem, ale także prowadziła we Lwowie nowoczesną pensję, aktywnie uczestniczyła we lwowskim życiu społecznym i literackim jako działaczka Towarzystwa Pedagogicznego, starsza nauczycielka w żeńskim seminarium nauczycielskim, współpracowniczka Stowarzyszenia Nauczycielek i lwowskiego Stowarzyszenia pracy kobiet. Była też autorką prac o charakterze pedagogicznym, historycznym, literackim. Całemu jej życiu przyświecała idea poświęcenia i pożytecznej pracy dla innych. Analizując życie i działalność pedagogiczną Boberskiej, trzeba szczególnie wyróżnić dwa aspekty jej aktywności na rzecz edukacji kobiet, a więc pracę zawodową i wysiłek włożony w wychowanie i wykształcenie pokolenia polskich kobiet oraz piśmiennictwo, ze szczególnym uwzględnieniem ukazywania przez nią roli kobiet w życiu naukowym, oświatowym, politycznym. Ponadto w tekście zwrócono uwagę na pewien wzorzec wizerunku kobiety końca XIX wieku, który propagowała ta nauczycielka i publicystka pedagogiczna.
EN
The main goal of this work is to show the content concerning upbringing and education of women proposed in her writing by a columnist and a teacher Felicja Boberska, educator of women and writer, born in Lviv. She takes up a distinguished position among women meritorious for the scientific, educational and cultural life of the second half of the 19th century. Increased activity of women in the scope of efforts for equality in access to education was noted. Boberska was not only a writer and pedagogue but also ran a modern school for girls, actively participated in social and literary life of Lviv as a member of Pedagogical Society, senior teacher in the women’s teacher’s college, cooperator of Women Teachers Association and Lviv Women’s Work Association. She was also an author of pedagogical, historical and literary works. Throughout her life she was guided by the idea of sacrifice and work for others. While analysing the life and pedagogical work of Boberska two aspects of her activity for education of women should be especially noted, these are professional work and effort put into the education of a generation of Polish women and her writing with special focus on presentation of the role of women in scientific, educational and political life. Moreover the work points to a certain pattern in the image of a woman of the end of the 19th century that was propagated by this pedagogic writer.
The author presents the problem of theoretical „general” pedagogy in the post-modern world. It is expressed in the absence of "one" theory, one meta-language which is used to describe and explain basic concepts and processes. Moreover, it creates theoretical foundations for the development of detailed pedagogical sciences. Each attempt to set up a universal project or meta-narration becomes an unreasonable interpretation of phenomena or theories and the will to gain power. None of the individual interpretations can be superior to any others. There are no ‘better’ and ‘worse’ theories. I present new approaches to pedagogy as: - a science of pedagogical sciences (metapedagogy); - as comparative pedagogical thoughts;- as a meta-science, or the science of all sciences about upbringing and education.
PL
Autor podejmuje problem teoretyczności pedagogiki ogólnej w ponowoczesnym świecie, która wyraża się w braku „jednej” teorii, jednego metajęzyka do opisu i wyjaśniania podstawowych pojęć i procesów oraz do stworzenia teoretycznych fundamentów pod rozwój szczegółowych nauk pedagogicznych. Każda próba wyniesienia uniwersalnego projektu czy metanarracji staje się nieuprawomocnioną interpretacją zjawisk czy teorii oraz wolą zdobycia władzy. Żadna z pojedynczych ich interpretacji nie może być nadrzędna nad inną, nie ma też „lepszych” i „gorszych” teorii. Przedstawiam nowe podejścia do pedagogiki ogólnej jako: - nauki nauk pedagogicznych (metapedagogiki); - jako komparatystyki myśli pedagogicznej;- jako metanauki, czyli nauki wszystkich nauk o wychowaniu i kształceniu.
The subject of the analysis in this study is the phenomenon of stability, integrity and social stability of educational institutions. The following aspects of this phenomenon are distinguished and discussed: a) the stability of the cultural status of educational institutions; b) (relative) invariability of the function performed by the institution; c) stabilizing role of the material foundations of education; d) structural properties of the educational socosphere; e) practicing cultural „patterns of behavior” in teaching practice; f) the mechanism of recreating the cultural foundations of education.
PL
Przedmiotem analizy w niniejszym studium jest zjawisko stałości, integralności oraz trwałości społecznej instytucji wychowania. Wyróżnia się oraz omawia następujące aspekty tego zjawiska: a) stałość kulturowego statusu instytucji wychowania; b) (względną) niezmienność funkcji pełnionej przez tę instytucję; c) stabilizującą rolę materialnych podstaw wychowania; d) własności strukturalne edukacyjnej socjosfery; e) praktykowanie kulturowych „wzorów zachowań” w praktyce pedagogicznej; f) mechanizm odtwarzania kulturowych podstaw wychowania.
Die folgende Ausarbeitung zeigt die Anwendung der pädagogischen Gedanken Bojanowskis in den auserwählten Ländern der Missionsarbeit der Schwestern auf – Kamerun, Kanada und Deutschland. Besonderes Augenmerk wird auf die Erziehung und Bildung von Kleinkindern sowie auf die Entwicklung von Jugendlichen gelegt. Miteinbezogen wird die körperliche, intellektuelle, gesellschaftliche, religiöse und geistige Entwicklung. Im Mittelpunkt der Missionsarbeit der Schwestern in Kamerun steht die Sorge um das Kind, damit es ein besseres Leben haben kann. Ihre Anwesenheit trägt dazu bei, dass ihr Umfeld von wichtigen moralischen und katholischen Werten geprägt wird. Der zeitlose pädagogische Gedanke Bojanowskis hat sich ebenfalls tief in Kanada verwurzelt, wo die Mägde Mariens inmitten von Kindern, Jugendlichen und Migranten ihren Dienst leisten. Trotz des überwiegend wohlhabenden Standes der Bewohner Kanadas, Schwestern sind oft mit materieller sowie geistiger Armut konfrontiert, die sie zu bekämpfen versuchen. Das Bildungsprogramm in ihren Kindergarten in ist stark an die Richtlinien Bojanowskis angelehnt. Inmitten der deutschen Jugend von heute, die nach Perspektiven für sein Leben sucht, versuchen die Schwestern, die in Köln tätig sind, ein neues Bild der Religiosität zu schaffen. Sie suchen nach neuen Wegen der Evangelisation. Trotz der entgegenwirkenden Kräfte, die den Geist des Evangeliums nicht unterstützen, helfen die Schwestern den Jüngsten zu guten Menschen heranzureifen, dem Abbild Gottes gleich.
PL
Zaprezentowanie w niniejszym opracowaniu trzech wybranych środowisk działalności sióstr poza granicami Polski, miało na celu ukazanie kontynuacji myśli pedagogicznej Bojanowskiego dzisiaj. Stworzona przez niego własna koncepcja wychowania, której wartość polega na tym, że obejmuje wychowaniem nie tylko dziecko, ale także rodziny i całe środowisko, jest realizowana wszędzie tam gdzie posługują. Stale inspirowane ideą Założyciela, w bogatym, wysoko rozwiniętym środowisku kanadyjskim i niemieckim, jak też na ubogiej kameruńskiej ziemi, siostry szczególną uwagę skupiają na edukacji małego dziecka i towarzyszeniu młodzieży w osiągnięciu dojrzałej osobowości. Proponują prawdziwe wartości i piękny sposób życia. Edmund Bojanowski głęboko zakorzeniony w Bogu, kierujący się zasadami, które przekazywał słowem i przykładem, ukazuje się nam jako pedagog ponadczasowy. Służebniczki przez pracę wychowawczą i charytatywną, przystosowaną do obecnych warunków, starają się ukształtować człowieka Ewangelii, żyjącego w prawdzie, miłości i harmonii z Bogiem, ludźmi i całą przyrodą. Dostosowując się do potrzeb i problemów danego środowiska oraz zmieniających się warunków społeczno-kulturowych, głoszą Dobrą Nowinę słowem i swoją służbą.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.