Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

" Est Deus in nobis?" : K problematice imanentizace Boha v "Opus postumum" a jejímu dopadu na Kantovu koncepci etiky

100%

Sirovátka J.

Filosofický časopis (Philosophical Journal)

|

2018

|

tom 66

|

nr 3

349-359

EN

The article focuses on the problem of the relation of ethics to the idea of God in the works of Kant left unpublished at his death – the so-called Opus postumum. These writings include mutually contradictory viewpoints, and it is not immediately clear how the tension might be resolved. In the article it is argued that the hermeneutical key, of help in interpreting problematic passages in the Opus postumum plausibly, is Kant’s version of the “myth of the sun” from the work Von einem neuerdings erhobenen vornehmen Ton in der Philosophie. The author comes to the conclusion that Kant, in his late philosophy, holds to the groundplan already established by his critical philosophy. In the article, the moral law is understood as a guiding principle which requires postulate the idea of God, referring to God as a transcendental being. The idea of God is thus not meant exclusively in an immanent sense.

DE

Der vorliegende Artikel ist der Problematik der Beziehung zwischen der Ethik und der Idee Gottes in Kants Nachlasswerk Opus postumum gewidmet. Das Werk umfasst einander widersprechende Sichtweisen, wobei nicht klar wird, wie diese Spannung aufzulösen wäre. Der Artikel stellt Kants Version des „Sonnengleichnisses“ aus dem Werk Von einem neuerdings erhobenen vornehmen Ton in der Philosophie als hermeneutischen Schlüssel vor, mithilfe dessen die problematischen Passagen in Opus postumum plausibel interpretiert werden könnten. Der Autor gelangt zu der Überzeugung, dass sich Kant auch in seiner Spätphilosophie auf einem Gebiet bewegt, das bereits durch seine kritische Philosophie abgesteckt war. Gemäß der im Artikel dargelegten Interpretation wird das moralische Gesetz als Leitfaden verstanden, der die Vernunft dazu zwingt, eine Idee Gottes zu postulieren, die auf Gott als transzendentes Wesen verweist. Die Idee Gottes ist damit nicht ausschließlich im immanenten Wortsinn gemeint.

2

Miejsce i rola kultury religijnej w państwie oraz jego polityce

67%

Pańkowski J.

Rocznik Teologiczny

|

2015

|

tom 57

|

nr 1

61-76

EN

Rola i miejsce kultury religijnej w państwie i jego polityce uwarunkowana jest charakterem mentalnościowym danego społeczeństwa. Bez względu na zróżnicowanie kulturowe, wszystkie społeczeństwa łączy jedno wrodzone prawo moralne, które dla kultury religijnej pojęciowo utożsamia się z sumieniem człowieka. Wewnętrzne prawo moralne wyznacza granice kultury religijnej, której żaden system państwowości nie ma prawa naruszać, ani dezawuować. Wpływ kultury religijnej na uprawianą politykę najbardziej widoczny jest w kondycji moralno-duchowej danego społeczeństwa. Każda kultura, która nie wychowuje w człowieku prawdziwego człowieczeństwa staje się antykulturą. Zamiast „inkulturacji” chrześcijaństwa, należy rozwijać chrystianizację kultury, która pomaga człowiekowi w życiu zgodnym z jego wewnętrznym i wrodzonym systemem wartości moralnych. Lojalność polityczna nie może wymagać od człowieka wyrzeczenia się swoich przekonań wynikających z jego religijnej mentalności kulturowej. Semantycznie i istotowo każda kultura jest w głębi rzeczy kulturą religijną.

XX

The role and place of religious culture in state and politics is conditioned by the nature of mentality in a concrete society. Regardless of cultural diversity, all societies are connected by one inborn moral law, which for the religious culture is conceptually identified with the conscience of man. Internal moral law sets the boundaries of religious culture, which no state system has a right to violate or disavow. The influence of religious culture on politics in practice is most visible in the moral and spiritual condition of a society. A culture that does not instil in a man a true humanity becomes an anticulture. Instead of “inculturation” of Christianity, Christianization of culture should be developed, which helps man in life according to his internal and inborn moral value system. Political loyalty can not require from a person to give up his beliefs stemming from his religious cultural mentality. Semantically and essentially every culture is in its deep dimension a religious culture.

3

Wolność sumienia i odpowiedzialność Kościoła. Problem argumentacji moralnej w katolicko-protestanckich dialogach na temat aborcji

67%

Składanowski M.

Forum Teologiczne

|

2014

|

tom 15

55-65

PL

We współczesnym ruchu ekumenicznym obserwuje się, że coraz poważniejszym problemem stają się narastające między Kościołami i Wspólnotami kościelnymi różnice w kwestiach etycznych, wyrażające się w odmiennych, a niekiedy wręcz przeciwnych wskazaniach moralnych udzielanych przez grupy chrześcijańskie. Z tego powodu zagadnieniom etycznym poświęca się dużo uwagi również w dokumentach dialogowych. Artykuł omawia odmienne rozumienie relacji sumienia do moralnego nauczania Kościoła w ekumenicznych dialogach katolicko-protestanckich. Różnice te ujawniają się wyraźnie w podejściu do problemu aborcji. Artykuł przedstawia wybrane dokumenty ekumeniczne na ten temat. Wskazuje się, że dla Wspólnot protestanckich (z wyjątkiem ewangelikalnych) wolność sumienia jest najważniejszą kwestią w moralnej ocenie aborcji. Z tego powodu moralne nauczanie Wspólnot protestanckich nie zakazuje wyraźnie przerywania ciąży, odwołując się do decyzji podejmowanych przez poszczególnych wiernych zgodnie ze wskazaniami ich sumienia. Z katolickiego punktu widzenia powoduje to, że protestanckie nauczanie moralne (etyka teologiczna) staje się bardzo indywidualistyczne i subiektywistyczne. Powstają nawet wątpliwości dotyczące sensowności nauczania, które nie jest w stanie przekazać chrześcijanom jasnych wskazań etycznych. W tym świetle etyczne różnice między Kościołem katolickim a Wspólnotami protestanckimi stają się ostrzejsze. To z kolei podnosi poważne pytania dotyczące wiarygodności ruchu ekumenicznego.

EN

What one observes in the contemporary ecumenical movement is that ethical differences between churches and church communities are becoming increasingly important. This difficulty can be seen in different, sometimes contradictory, moral judgments formulated by Christian denominations. For this reason, much attention is given to ethical issues in the dialogue documents. The article discusses the different understanding of the relation of conscience to the moral teaching of the Church in Catholic-Protestant ecumenical dialogues. These differences manifest themselves clearly in the approach to the problem of abortion. This paper presents selected ecumenical documents on this subject. It indicates that for the Protestant Communities (except Evangelicals) freedom of conscience is the most important issue in the moral judgement of abortion. For this reason, the moral teaching of the Protestant Communities does not explicitly prohibit abortion, but refers to moral decisions made by believers individually in accordance with their conscience. From the Catholic point of view, it makes Protestant moral teaching (theological ethics) highly individualistic and subjectivist. Therefore, doubts arise about its meaning and importance because it is not able to give clear ethical guidelines for believers. As a result, the ethical differences between the Catholic Church and the Protestant Communities become sharper. This, in turn, raises serious questions about the credibility of the ecumenical movement.

DE

In der heutigen ökumenischen Bewegung kann man eine zunehmende Differenz in den ethischen Sachverhalten zwischen den Kirchen und kirchlichen Gemeinschaften, die sich in verschiedenen, bisweilen gegensätzlichen Weisungen äußern, welche von verschieden christlichen Gruppierungen formuliert werden, feststellen. Daher wird in den Dialogpapieren eine verstärkte Aufmerksamkeit auf diese Fragen gelegt. Im folgenden Artikel wird die unterschiedliche Relation zwischen dem individuellen Gewissen und der moralischen Lehre der Kirche, wie sie in den katholisch-protestantischen Dialogen formuliert wird, aufgezeigt. Die Differenzen werden sichtbar vor allem im Bezug auf die Abtreibung. Im Artikel werden verschiedene ökumenische Dokumente bezüglich dieser Frage vorgestellt. Es wird festgestellt, dass der wichtigste Gesichtspunkt für die protestantischen Gemeinschaften (ausgenommen die evangelikalen) die Freiheit des Gewissens für die Beurteilung der Abtreibung ist. Aus diesem Grund verbietet die moralische Unterweisung der protestantischen Gemeinschaften die Abtreibung nicht explizit, sondern verweist stattdessen auf die individuellen, von einzelnen Gläubigen getroffenen Entscheidungen, die mit ihrem Gewissen vereinbart werden können. Aus katholischer Sicht wird diese protestantische moralische Unterweisung (theologische Ethik) für individualistisch und subjektivistisch gehalten. Es werden sogar Zweifel über die Sinnhaftigkeit einer solchen Lehre geäußert, die den Christen keine klaren ethischen Weisungen zu geben vermag. In diesem Licht werden die ethischen Differenzen zwischen der katholischen Kirche und den protestantischen Gemeinschaften verschärft. Dies zieht ernsthafte Fragen über die Glaubwürdigkeit der ökumenischen Bewegung nach sich.

4

Postulat infoetyki. Infoetyka jako prawo miłości dla współczesnej mediosfery

67%

Biegaj P.

Studia Socialia Cracoviensia

|

2013

|

nr 2(9)

62-70

PL

Współczesna przestrzeń medialna ze względu na pojawianie się w niej nowych technologii informacyjnych mających specyficzne cechy, potrzebuje ponownego podjęcia zagadnienia etyki mediów, szczególnie etyki dziennikarskiej. Stąd postulat infoetyki przedstawiony przez papieża Benedykta XVI. Nie jest to dziedzina nowa, ponieważ odwołuje się do Prawa Bożego i osiągnięć chrześcijańskiej etyki, także tej dziennikarskiej. Tym samym traktujemy ją jako z jednej strony etykę normatywną z warunkującymi normy wartościami, a z drugiej jako prawo moralne odwołujące się do fundamentów myśli chrześcijańskiej. Ujęta w takie ramy infoetyka dotyczy niespotykanych dotąd problemów zarówno internetu, jak i tradycyjnych mediów. Zmiany charakteru pracy dziennikarza to powód formułowania uzupełnionych kodeksów etycznych. Same zasady w nich formułowane jednak nie wystarczą. Dlatego podstawowym kryterium infoetycznym, ale także każdego postępowania etycznego, jest miłość.

EN

Due to the appearance of new information technologies which contain specific characteristics, the sphere of modern media needs to re-engage with the issues of media ethics, particularly the ethics of journalism. Therefore, Pope Benedict XVI presented a postulate on infoethics. Infoethics is not a new field, but rather, it draws on the Law of God and the achievements of Christian ethics as well as the ethics of journalism. Thus, we treat it on the one hand as normative ethics with standard values and on the other hand as moral law which draws on the foundations of Christian thought. Within this framework, infoethics concerns unprecedented problems for both the Internet and traditional media. Changes in the nature of the journalist’s work are reason for the formulation of supplemental codes of ethics. The same principles of formulation, however, are not enough. Therefore, the primary criterion of infoethics, and of all ethical conduct, is love.

5

Zastosowanie analizy semantycznej w interpretacji Mt 6,22-23

59%

Wielgut F.

Sympozjum

|

2017

|

nr 2(33)

173-191

PL

Fragment Jezusowego Kazania na górze o oku i świetle (Mt 6,22-23) sprawia egzegetom niemałe trudności z interpretacją. Większość z nich odnosi się do różnych tradycji biblijnych i pozabiblijnych, które stanowią podstawowy kontekst dla badanego fragmentu. Niniejszy artykuł sięga do interpretacji powiedzenia Jezusa metodą naturalnego metajęzyka semantycznego, opracowaną przez Annę Wierzbicką, profesor językoznawstwa. Głównymi kryteriami wyznaczającymi analizę tekstu są kryteria głębi i spójności. Badanie obejmuje kontekst całości Pisma Świętego, niektóre dokumenty nauczycielskie Kościoła, odwołujące się do omawianej tematyki biblijnej, jak również zagadnienia filozofii języka. Przez to pozwala ono dotrzeć do kilku prostych, zrozumiałych dla ludzi wszystkich kultur i języków stwierdzeń, wyrażających sedno słów Jezusa, oraz trzech uniwersalnych pojęć: prawdy, dobra i zła, stanowiących fundament nauczania Jezusa o naturalnym świetle.

EN

A fragment of Sermon on the Mount about the eye and the light (Matt 6:22-23) makes exegetists difficult to interpret. Most of them refer to different biblical and extra biblical traditions, which are the basic context for the passage. This article refers to the interpretation of Jesus’ saying by the Natural Semantic Metalanguage method, developed by Anna Wierzbicka, professor of linguistics. The main criteria for text analysis are: the criterion of depth and the criterion of coherence. The text analysis includes the context of the Bible as a whole, some of the Church’s documents, which references to discussed biblical subject, and also language philosophy issues. In that one allows to reach a few propositions, which are simple, transparent for people of all cultures and languages, expressing the essence of Jesus’ words, and the three universal notions of truth, good and evil that underlie Jesus’ teaching of natural light.