Załamanie aktywności gospodarczej w sferze realnej, które wystąpiło w ostatnich latach w systemach rynkowych było spowodowane przez różnorodne zaburzenia w sferze nominalnej. Kryzys w sektorze bankowym, który poprzez kanały transmisji impulsów pieniężnych rozprzestrzenił się w gospodarce światowej, spowodował m.in. zmianę genezy współczesnego cyklu koniunkturalnego. W tych warunkach jest niezbędnym określenie możliwości wykorzystania istniejących modeli teoretycznych współczesnych cykli koniunkturalnych do wyjaśnienia ich genezy i właściwości morfologicznych. Celem poniższej pracy jest zbadanie kierunków ewolucji głównych nurtów teoretycznych, istniejących w koniunkturze gospodarczej do wyjaśnienia genezy i przebiegu współczesnego cyklu koniunkturalnego. W rozważaniach tych uwaga zostanie skoncentrowana na analizie najważniejszych kierunków badań cykli, które występują w literaturze przedmiotu. Opracowanie składa się z dwóch części. W pierwszej zostaną omówione pieniężno-kredytowe koncepcje cykli koniunkturalnych, które powstały na przełomie XIX i XX wieku. W części drugiej zostaną przedstawione hipotezy ukazujące wpływ pieniądza bankowego na powstawanie wahań koniunkturalnych, istniejące w szkole austriackiej, keynesiźmie, monetaryźmie, nowej klasycznej makroekonomii, w teorii realnego cyklu koniunkturalnego oraz w syntezie neoklasycznej.
EN
Breakdown of economic activity which occurred in the real sphere of the market systems in the last few years was caused by various disturbances in the nominal sphere. Crisis in the banking sector (which through the channels of monetary impulses transmission spread over the world economy) caused, among others, changes in the origin of the modern business cycle. Under such conditions it is necessary to determine the possibilities of using the existing theoretical models of contemporary business cycles to explain their origin and describe their morphological features. The aim of this article is to examine directions of evolution in the main theoretical schools of business activity which try to explain the sources and the course of a contemporary business cycle. In these considerations attention will be focused on the analysis of the most important directions in the studies of business cycles described in the related literature. The article consists of two parts. The first one presents money and credit concepts of business cycles elaborated at the turn of the 19th and the 20th century. The second part describes hypotheses showing the influence of bank money on the origin of business fluctuations, presented by the Austrian school, Keynesism, monetarism, by the new classical macroeconomics, theory of the real business cycle and neoclassical synthesis.
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi, iż trwający kryzys ma wyraźne podstawy ideologiczne, zaś walka z kryzysem wymaga odpowiedzialności. Trwający obecnie światowy kryzys finansowy jest efektem doktryny monetaryzmu, a zarazem schyłkową fazą jego 30 letniej epoki. Stan gospodarki po sześciu latach od wybuchu kryzysu świadczy o nikłych efektach jego ograniczania i dalszym nasilaniu się czynników kryzysogennych. Powiększanie ilości pieniądza, niezależnie czy drogą deficytu, wydatków publicznych, luzowania polityki monetarnej, dokapitalizowania banków, czy rozrzucania gotówki z „helikoptera”, przynosi efekty krótkookresowe, niewspółmierne wobec kosztów oddalanych w czasie, związanych z kumulacją długu, niewypłacalnością państw, brakiem pokrycia papierów skarbowych, deprecjacją funduszy emerytalnych, życiem na koszt przyszłych pokoleń i psuciem pieniądza. Kryzys finansowy w sumie nie naruszył piramidy finansowej, która powiększa się w zastraszającym tempie. Przerażające są możliwe skutki jej załamania, na skalę szerszą niż przypadek Grecji. Posiadacze walorów dłużnych uczestniczą w gigantycznej piramidzie finansowej, fundusze inwestycyjne i emerytalne, itd. póki co, korzystają z fikcyjnego bogactwa, które nie może być zmaterializowane. Niska ocena skuteczności walki z kryzysem prowadzi do wniosku, iż nie da się naprawić gospodarki monetarystycznymi metodami, które doprowadziły do wybuchu kryzysu. Koniec epoki monetaryzmu sygnalizuje potrzebę poszukiwania nowego jakościowo podejścia do gospodarowania, zmiany sposobu myślenia i systemowych rozwiązań, które pozwolą wyprowadzić gospodarkę Zachodu z recesji.
EN
The purpose of this article is to highlight that the current global financial crisis is the result of the doctrine of monetarism in the end-phase of its 30-year era. The situation of the economy after six years since the outbreak of the crisis reflects the remote effects of its reduction and some new tendencies of its further escalation. Quantitative easing of monetary policy, whether by way of deficit, public spending, monetary policy release, recapitalization of banks, or printing and spreading cash from "helicopters" brings short-term effects, disproportionate to the postponed costs related to the accumulation of debt and risk of states insolvency. Nobody knows how the acceleration of ineptness after the crisis will affect treasury securities value, pension funds and the efficiency of financial system for the next generations. The financial crisis in general, seems not to breach the financial pyramid, which has been growing at an alarming rate during the last years. There are possible horrifying effects of its collapse on a scale much greater than in case of Greece. Holders of debt assets are involved in a giant financial pyramid, investment and pension funds etc. make use of the fictional wealth that cannot be materialized. Low effectiveness of the struggle against the crisis leads to the conclusion that it is impossible to recover the economy using monetarist instruments, which led to the outbreak of the crisis. The end of the era of monetarism signals the need to seek out a new systemic approach to business management, which would allow the west economy to move out of recession.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.