Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Problemy konserwacji architektury modernistycznej w Polsce

100%

Przesmycka E.

|

tom Nr 26

415-426

PL

W ostatnich latach obserwujemy duże zainteresowanie architekturą okresu międzywojennego w Polsce. Jednakże daje się zaobserwować powszechne niszczenie charakterystycznych, identyfikujących ją elementów wystroju i kształtu architektonicznego.Spowodowane jest to głównie brakiem wiedzy na temat jej kulturowego znaczenia w kształtowaniu wizerunku miast okresu międzywojennego oraz brakiem skutecznych form ochrony konserwatorskiej architektury tego okresu. Praca omawia stan zachowania technicznego architektury modernistycznej z okresu międzywojennego w Polsce i przedstawia stosowane metody konserwacji obiektów z tego okresu, ze szczególnym uwzględnieniem sposobów właściwej konserwacji. Na przykładzie wybranych obiektów architektury z Centralnego Okręgu Przemysłowego przedstawiono aktualny stan konserwacji architektury modernistycznej w Polsce.

EN

In last years in Poland we may observe a great interest in the architecture of the interwar era. However, there may be noticed a widespread destruction of typical architectural elements and details that identify this architecture. It is mostly caused by lack of knowledge of its cultural importance in shaping the vision of the cities of the interwar era, as well as by lack of successful forms of conservatoris protection of modernistic architecture. The article presents the actual technical state of preservation of modernist interwar architecture in Poland and shows methods of conservation of such objects, in particular the right methods. The examples of architecture built in COP (Central Industrial District) demonstrate the present state of modernistic architecture conservation in Poland.

2

Modernist Architecture and the Sacred – the change of contemporary architecture in the perspective of the early modernism sacred buildings

100%

Wierzbicka A. M. , Wierzbicki W. , Kucza-Kuczyński K. , Szymborski W.

Challenges of Modern Technology

|

2014

|

tom Vol. 5, no. 1

38--48

EN

The paper presents an analysis of contemporary churches which are particularly important to modernist movement as well as objects whose idea stems form modernism. In this paper studied the latest publications, books and magazines on contemporary religious architecture such as: M.Bergamo., Mattia del Prete, Spazi celebrativi. L’architettura dell’Ecclesia, Roma 1994, L. Feireiss, Closer to God, Religious Architecture and Sacred Spaces, Berlin 2010, E. Heathcote, I. Spens, Church Builders, London, Great Britain 1997, E. Heathcote., Moffatt L, Contemporary Church Architecture, Great Britain 2007, E. Heathcote, Monument Buildings, Great Britain 1999, N. W., Rubents Places of worship, USA 2004, Stock W. J., Architectural Guide – Christian Sacred Buildings in Europe since 1950, Bonn 2004, Stock W. J., Christian Sacred Buildings In Europe Since 1950, Germany 2004. The analysis also applies to the case study sites and publications related to the work of early modernists : L. Corbusier, Esprit Nouveau, Paryż 1921 [w:] Gossel P., Leuthauser G., Architektura XX wieku T.1 , Kolonia 2010, J. Bonta, Ludwig Mies van der Rohe, Warszawa 1987, Evers P. B., Architectural Theory – From the renaissance to the present, Koln 2011. Ch. Jencks., The language of post-modern architecture, Londyn UK 1991, R. Venturi, Complexity and Contradiction in Architecture, The Museum of Modern Art Press, New York 1966, R. Venturi., Learning from Las Vegas (with Denise Scott Brown and Steven Izenour), MIT Press, Cambridge MA, 1972, revised 1977. The paper will also examined assumptions liturgical movement and its influence on the shape of modern churches. The key question, however, remains the issue of progress in the con nections of contemporary religious architecture It is an attempt to find out how the progress in contemporary architecture has influenced contemporary sacred architecture.

3

Ochrona architektury modernistycznej. Próba analizy zagadnienia na przykładzie realizacji międzywojennego Torunia

75%

Pszczółkowski M.

Przegląd Budowlany

|

2013

|

tom R. 84, nr 3

120-124

4

Przełamanie zamkniętego kwartału. Nowe formy architektury mieszkaniowej w mieście na przykładzie realizacji w Madrycie

75%

Lubelska M.

Środowisko Mieszkaniowe

|

2010

|

tom nr 8

56--59

5

Modernism in Polanowice, Municipality of Byczyna - a Different Approach to a Rural Area

75%

Kuriata Z. , Łukowiak M.

|

2015

|

tom nr 1

46--69

EN

Creating a friendly living environment that would ensure adequate conditions for human sustenance has accompanied mankind since the beginning. Spatial planning has to a greater or smaller extent been the underlying element in this respect. In recent years we have seen increasing chaos in our surrounding space, particularly in rural areas. Most of the recent construction projects in rural regions have little to do with the hitherto existing architecture or are completely divergent from it. This is primarily due to lack of sufficient knowledge and study of the cultural heritage and resources offered by individual villages. This article, on the example of the village of Polanowice, Byczyna Municipality, shows the great potential of the village’s cultural resources including both its well-preserved spatial layout as well as the buildings making up the village space itself. What deserves particular attention is the complex of buildings constructed in the first decades of the 20th century which exemplify the architecture of the modernist era. Along with the remaining buildings it can be a perfect starting point for conducting a complete revitalization of the village. Such activities will allow for the preservation of past generations’ legacy and, at the same time, ensure sustainable development possibilities as well as provide additional sources of income for village residents.

PL

Budowanie przestrzeni przyjaznej i zapewniającej odpowiednie warunki życia towarzyszyło człowiekowi od zarania dziejów. U podstawy wszelkich działań w tym zakresie, w mniejszym lub większym stopniu, pojawiało się planowanie przestrzenne. W ostatnich latach obserwujemy narastanie coraz większego chaosu w otaczającej nas przestrzeni, szczególnie dotyczy to obszarów wiejskich. Nowe obiekty realizowane na terenach wsi mają mały związek z istniejącą architekturą lub zupełnie od niej odbiegają. Wiąże się to z brakiem dostatecznego rozpoznania zasobów kulturowych jakie mają poszczególne miejscowości. W niniejszym artykule, na przykładzie wsi Polanowice, gmina Byczyna, pokazano duży potencjał jaki tkwi w jej zasobach kulturowych, obejmujący zarówno zachowany układ przestrzenny, jak i obiekty budowlane tę przestrzeń wypełniające. Na szczególną uwagę zasługuje zespół budynków powstałych w pierwszych dekadach XX wieku, reprezentujący architekturę doby modernizmu. Wraz z pozostałą zabudową może stanowić doskonały punkt wyjścia do przeprowadzenia pełnej rewitalizacji miejscowości. Taki kierunek działania pozwoli na zachowanie dorobku poprzednich pokoleń, a jednocześnie da możliwości prawidłowego rozwoju i dodatkowe źródło dochodu dla jej mieszkańców.

6

Gdzie się zbudziłem, czyli poranek w bloku według Stanisława Barańczaka

71%

Grądziel-Wójcik J.

Forum Poetyki

|

2015

|

nr 1

60-71

EN

The article is an interpretation of the poem by Stanisław Barańczak, "Where Did I Wake Up" from the "Morning Diary" volume, based on the author's poetry and the research reflection on this subject. A close reading of the text, especially in its versification-compositional and symbolic dimensions, exposes the psychological fourth dimension of modernist architecture, while the analysis of the psychosomatic and perceptual situation of the subject enables the answer to the eponymous question of the poem, which goes beyond the socio-political truth of the concrete, becoming an identity and existential question, and metaphysical.

PL

Artykuł stanowi interpretację wiersza Stanisława Barańczaka Gdzie się zbudziłem z tomu Dziennik poranny, przeprowadzoną na tle twórczości poetyckiej autora oraz dotychczasowej refleksji badawczej na ten temat. Bliskie czytanie tekstu, zwłaszcza w jego wymiarze wersyfikacyjno-kompozycyjnym oraz symbolicznym, demaskuje psychologiczny czwarty wymiar architektury modernistycznej, zaś analiza psychosomatycznej i percepcyjnej sytuacji podmiotu umożliwia odpowiedź na tytułowe pytanie wiersza, które wykracza poza społeczno-polityczną prawdę konkretu, stając się pytaniem tożsamościowym, egzystencjalnym i metafizycznym.

7

Kowalstwo artystyczne w architekturze – brama wrocławskiej Elektrowni Wodnej II (Północnej) jako przykład integracji sztuk

63%

Machometa I.

Architectus

|

2014

|

nr 3(39)

41-51

EN

The subject of this work is Wrocław art of craft in the early twentieth century’s architecture. Its development was greatly infl uenced by the ideas to revive crafts and arts and bind them with industry; ideas which were established at the end of the nineteenth century by the English movement “Arts and Crafts”. This research shows how the art of smithery was combined with architecture using the example of the hydroelectric plant building designed by Max Berg. The subject of this research is its gate made by a master of artistic smithery and sculptor, professor Jaroslav Vonka. A formal and iconographic analysis was performed. Special attention was paid to its composition, decorative motives and individual technological solutions.

PL

Tematem niniejszej pracy jest wrocławskie rzemiosło artystyczne w architekturze początku XX w. Na jego rozwój wpłynęły idee odrodzenia rzemiosła i związania sztuki z przemysłem, głoszone pod koniec XIX w. przez angielski ruch „Arts and Crafts”. Zaprezentowane badania opisują sposób połączenia kowalstwa artystycznego z architekturą budynku elektrowni wodnej autorstwa Maxa Berga. Przedmiotem badań jest brama, która stanowi dzieło mistrza kowalstwa artystycznego i rzeźbiarza, profesora Jaroslava Vonki. Została ona poddana analizie formalnej i ikonograficznej. Szczególną uwagę zwrócono na kompozycję, motywy dekoracyjne oraz indywidualne rozwiązania technologiczne bramy.

8

Architektura wypoczynkowa w służbie polityki – kłopotliwe dziedzictwo ośrodków wypoczynkowych z czasów Polski Ludowej

63%

Ciarkowski B.

Wiadomości Konserwatorskie

|

2017

|

tom Nr 49

19--26

PL

Modernistyczne ośrodki wypoczynkowe wznoszone w PRL stanowiły istotny element projektu modernizacyjnego. Realizowały program władz budowy „drugiej Polski” i wpisywały się w obowiązujące tendencje w architekturze światowej. Po latach socmodernistyczne domy wczasowe i sanatoria niejednokrotnie wpisują się w definicję „niepożądanego dziedzictwa”, a o problemach z ich interpretacją i adaptacją nierzadko decyduje tło polityczno-historyczne, tożsamość, ogólna recepcja nowoczesności. Skrajnymi przykładami tego złożonego zjawiska są Ustroń oraz Jastrzębia Góra. W pierwszym przypadku realizacja A. Franty i H. Buszki stała się czasowo elementem herbu miasta i jest do dziś częścią lokalnej tożsamości. W drugim – obiekt autorstwa Sz. Bauma rozebrano jako nieprzystający do współczesnych wymogów. Waloryzacja budynków oraz ich poszczególnych elementów według istniejących kryteriów określa wartość materii. Wzbogacona o informacje dotyczące miejsca, jakie dany obiekt zajmuje w pamięci indywidualnej i kolektywnej (wraz z całym bagażem związanych z nim zdarzeń), pozwala nakreślić właściwą strategię ochrony.

EN

Modernist holiday resorts built in the time of the People’s Republic of Poland constituted an important element of the modernization project. They implemented the program of the authorities in favor of the construction of “the second Poland” and formed a part of the contemporary tendencies of global architecture. Now that many years have passed, social modernist holiday resorts and sanatoriums often embody the definition of the “undesired heritage” while their interpretation and adaptation is often influenced by the political and historical background, identity, and general reception of modernity. Ustroń and Jastrzębia Gora are the extreme examples of this complex phenomenon. In the case of Ustronie, the project of A. Franta and H. Buszko in time has become an element of the city’s coat of arms and up to this day remains a part of the local identity. In the case of the latter, Sz. Baum’s object was demolished as it was deemed unfit for the contemporary requirements. The evaluation of the buildings and their elements according to the existing criteria determines the value of the matter. Enriched by the information on the place a given object takes in people’s individual and collective memory (together with the recollection of the events related to it), it allows to come up with an appropriate strategy of protection.

9

From Dysfunction to Functionalism: the Evolution of Military Construction in The Interwar Period Poland

63%

Rudnicka-Bogusz M.

|

2022

|

tom Vol. 32, no. 4

210--229

EN

The purpose of the article is the general characteristics of military residential architecture built in the 1920s and 1930s in the 2nd Polish Republic. In the newly restored Poland the most pressing problem was the improvement of the housing conditions of the population. The military, who contributed the most to the reinstating of independence held special privilege with the state officials. Therefore, the problem of their quartering was resolved with utmost preference. After an unsuccessful period of trial and error with traditional and light timber frame construction the government addressed this problem systemically establishing the Military Accommodations Fund with a dedicated budget for creating typified, repeatable solutions. The MAF commissioned specific designers, held open as well as limited competitions and hired a cadre of architects and engineers to come up with designs that could rapidly and cost effectively replenish the housing base with functional, hygienic solutions. Because the MAF was well funded, the most prominent polish modernist architects readily cooperated with the organization making Polish interwar architectura militaris an engine of modernization.

10

The post-colonial turn and the modernist architecture in Africa

63%

Ciarkowski B.

|

tom XVII (XXVI)

239-249

EN

Modernism as a trend in architecture is rarely associated with the colonial policy of the European powers. Nevertheless it was one of the tools of the "Western" expansion in Africa, simultaneously a constructive and a destructive force. It was a reflection of the changes in the modern world and at the same time it led to an unavoidable break with the local identity and tradition. “The Year of Africa" (1960), when as many as 17 states proclaimed independence, paradoxically did not bring any radical changes in architectonic solutions. Public facilities were still constructed according to "Western" modernist convention. Political dependence of the new countries on their respective "mother states" has been to a significant degree reduced and sometimes even broken. At the same time their relations on the level of architecture have remained almost unchanged, thereby pushing the "periphery" to the role of a "province". Critical analysis of the effects of colonialism merges post-colonialism with neo-colonialism, understood as control exercised by the metropolis over the decolonised peripheries.

PL

Modernizm jako nurt w architekturze rzadko bywa łączony z polityką kolonialną europejskich mocarstw. Tymczasem stał się on jednym z narzędzi ekspansji „Zachodu” w krajach afrykańskich. Była siłą budującą i niszczącą zarazem. Stanowiła odzwierciedlenie przemian współczesnego świata, a jednocześnie prowadziła do nieuchronnego zerwania z lokalną tożsamością i tradycją. „Rok Afryki” (1960) kiedy to niepodległość proklamowało aż 17 państw, paradoksalnie nie przyniósł radykalnych zmian w obszarze rozwiązań architektonicznych. Obiekty publiczne nadal wznoszone były w „zachodniej”, modernistycznej konwencji. Polityczna zależność od „kraju-matki” została w znacznym stopniu zredukowana, a niekiedy całkowicie zerwana. Równocześnie związki na płaszczyźnie architektury pozostały niemal niezmienne, spychając tym samym „peryferie” do roli „prowincji”. Krytyczna analiza skutków kolonializmu łączy post-kolonializm z neokolonializmem rozumianym jako kontrola sprawowana przez metropolię nad zdekolonializowanymi peryferiami.

11

Selected practical and methodological aspects of renovations and adaptations of modernist buildings from the after-war period in Upper Silesia

63%

Wagner T. , Nakonieczny R.

|

tom No. 9

143--151

EN

At the beginning of the economic transformation in Poland, buildings constructed after 1945 were treated as symbols of an unacceptable system. Currently, the modernist architecture of the twentieth century is seen as an important element of historical and cultural heritage. However, the problem of its protection against a number of adverse events that may lead to the loss of its essential values and often result in its destruction has been recently growing. The spectacular examples include demolition of the railway station in Katowice (built in 1964-1972) or the reconstruction of a part of the historic structure forced by the protests of various parties. Therefore, the authors attempted to identify the key factors for determining the assessment methods of modernist buildings, and to find possible ways of their transformations. At the same time, it is essential to indicate the significant risks that result both from the lack of understanding of the needs to protect the selected objects (erected in this period), and from the problems that result from the current legislation.

PL

U progu transformacji gospodarczej w Polsce budynki wzniesione po 1945 roku traktowano jako symbole nieakceptowanego ustroju. Obecnie modernistyczna architektura XX wieku jest postrzegana jako ważny element spuścizny historyczno kulturowej. Tymczasem w ostatnich kilku latach nasila się naglący problem jej ochrony przed szeregiem zjawisk niekorzystnych, które prowadzą do zaniku jej istotnych wartości, a często unicestwienia. Do spektakularnych przykładów należy rozbiórka Dworca Kolejowego w Katowicach z lat 1964-72 i wymuszona protestami różnych środowisk rekonstrukcja fragmentu historycznej struktury. Stąd próba określenia podstawowych czynników pozwalających określić metody oceny obiektów modernistycznych oraz możliwe drogi przekształceń. Jednocześnie należy wskazać istotne zagrożenia jakie wynikają zarówno z braku zrozumienia dla konieczności ochrony wybranych obiektów tego okresu, jak i problemów jakie wynikają z obecnie obowiązującego ustawodawstwa.

12

Filozoficzne tło architektury modernistycznej

51%

Szmitkowska A.

Architecturae et Artibus

|

2016

|

tom Vol. 8, no. 3

168--172

PL

Modernizm przejawiał się w wielu dziedzinach twórczości. Rozmaite idee przyświecające artystom modernizmu były często swoistą odpowiedzią na aktualne polemiki w dziedzinie nauk humanistycznych, a przede wszystkim filozofii. Szczególnie wyraźne związki pomiędzy ówczesną teorią architektury a filozofią wykazywały charakterystyczne dla modernizmu postawy twórcze nakierowane na przyszłość i postęp oraz wynikające z nich uznanie pionierskiej roli architektury w rozwoju społecznym. Celem autorki niniejszego artykułu było zarysowanie najważniejszych analogii pomiędzy modernistyczną filozofią i architekturą. Ma on stanowić wstęp i przyczynek do dalszych szczegółowych badań na polu interdyscyplinarnym. Powstanie artykułu poprzedziły studia literatury z dziedziny filozofii i architektury modernizmu.

EN

Modernism manifested itself in many artistic fields. Various ideas which inspired Modernist artists were frequently a unique response to current debates in the branch of the humanities, primarily philosophy. Particularly close connections between the then theory of architecture and philosophy were evident in creative attitudes characteristic of Modernism which were focused on future and progress and resulting acknowledgement of the pioneering role played by architecture in social development. The author of this article aimed to outline the most important analogies between Modernist philosophy and Modernist architecture. It is to be an introduction and also a contribution to further more detailed research in the interdisciplinary field. This article came to existence after literature review in the field of philosophy and architecture of Modernism.

13

Problemy rewaloryzacji zabytków poprzemysłowych okresu międzywojennego w Polsce

51%

Przesmycka E.

Przegląd Budowlany

|

2016

|

tom R. 87, nr 1

34--42

PL

Kluczowym czynnikiem, w zakresie rozwoju terenów miejskich, zawsze była lokalizacja obszarów przemysłowych. Budynki wznoszone w okresie międzywojennym mają cechy nowoczesnej architektury użytkowej i stały się częścią miejskiego dziedzictwa kulturowego. W ostatnich latach mogliśmy zaobserwować zwiększony poziom zainteresowania polską architekturą przemysłową okresu międzywojnia. Jednocześnie, istnieje wiele przypadków nadmiernej degradacji typowych elementów i detali, tak charakterystycznych dla tego typu budowli. Proces ten jest głównie wynikiem braku wiedzy na temat kulturowej istotności budynków przemysłowych, a także braku efektywnych form ich zachowania. Niniejszy artykuł opisuje faktyczny stan techniczny międzywojennej architektury modernistycznej w Polsce, wraz z problemami związanymi z ochroną tego dziedzictwa. Przyklady budynków z obszaru Centralnego Okręgu Przemysłowego prezentują obecny stan zachowania architektury modernistycznej na terenie Polski.

EN

The key factor in the future development of the city was the localization of the industrial areas. The buildings that were raised during that time have features of a modern functional architecture and became a cultural heritage of the city. In the recent years, we can observe an increased interest in the Polish industrial architecture of the interwar era. At the same time, there are numerous cases of extensive degradation of typical architectural elements and details that identify this type of architecture. This process is mostly caused by the lack of knowledge of the cultural importance of industrial architecture as well as the lack of effective forms of its preservation. The article describes the actual technical condition of interwar modernist architecture in Poland and problems of protection of this heritage. Examples of architecture built in the COP (Central Industrial Region) area show the present state of modernist architecture preservation in Poland.

14

Peiper w Bauhausie. Wokół dyskursu architektonicznego lat dwudziestych XX wieku i literatury nowoczesnej

51%

Swoboda B.

|

tom 115

|

nr 2

5-23

PL

Artykuł dotyczy związków literatury nowoczesnej z dyskursem architektonicznym pierwszej dekady Dwudziestolecia międzywojennego. Źródłem rozważań jest opublikowany w czerwcu 1927 na łamach „Zwrotnicy” artykuł Tadeusza Peipera „W Bauhausie”. Stanowi on punkt wyjścia do przedstawienia założeń architektury funkcjonalistycznej oraz jej recepcji w warunkach II Rzeczpospolitej, z uwzględnieniem przede wszystkim prac Szymona Syrkusa, jednego z czołowych reprezentantów funkcjonalizmu w rodzimej architekturze. Bliskie Peiperowi awangardowa wola przekształcania rzeczywistości oraz przekonanie o konieczności świadomego współudziału artysty w budowaniu nowej rzeczywistości i kształtowaniu nowoczesnego życia sprzyjają nawiązaniu swoistego dialogu między tekstami programowymi i twórczością poetycką Peipera a dyskursem urbanistycznym oraz architektonicznym lat dwudziestych XX wieku, szczególnie założeniami estetycznymi funkcjonalizmu architektonicznego sformułowanymi przez Waltera Gropiusa. Autor proponuje wytyczyć obszar wspólnej refleksji badawczej pomiędzy architekturą modernistyczną a literaturą awangardową.

EN

The paper refers to relations that hold between modern literature and the architectural discourse of the first decade of the Inter-War Years. Tadeusz Peiper’s 1927 article “W Bauhausie” (“In the Bauhaus”) published in “Zwrotnica” (“The Switch”) is made subject of considerations. The piece forms a starting point for presenting the assumptions of functionalistic architecture and its reception in the Second Polish Republic, referring mainly to the works of Szymon Syrkus, one of the leading representatives of functionalism in the native architecture. The avant-garde’s will to transform reality and conviction about the artist’s deliberate need to take part in building new reality besides shaping modern life, both close to Peiper, are conductive in entering into a dialogue between the program texts and Peiper’s poetic creation on the one hand and the 1920s architectural and urbanistic discourse, especially with architectural functionalism assumptions formulated by Walter Gropius on the other hand. The author of the paper suggests developing a space for common research reflection between modernist architecture and avant-garde literature.

15

Digital survey of the late 1960's villa in Ustroń: creating a virtual model of a heritage site of Polish post-war modernist architecture

51%

Bródka J. , Wałek M.

|

tom Vol. 15, no. 3

13--22

EN

The paper undertakes the topic of architectural heritage of post-war modernism in Poland. Beside the typical single-family housing solutions from the second half of 20th century (the so-called “Polish cube”) it is possible to point out some examples of houses designed according to the world’s leading design tendencies of that time. Those buildings were established on individual requests of the social elites including scientists, directors and government officials. One of such objects is a modernist villa from the 1960s located in Ustroń - a popular resort at the foot of the Beskid Mountains and built for General Jerzy Ziętek. There is a lack of its accurate, systematic documentation, which would become a basis for a conservation project. Here, we demonstrate a response to this problem which results in the development of a precise inventory documentation and representation of the investigated object, which is a valuable heritage of post-war modernism architecture. Methodology presented in this paper is based on combination of digital tools such as UAV photogrammetry and HBIM modelling and by adding a rich database obtained through thorough research.

16

Architektura oraz historia tzw. nowych koszar na Westerplatte w latach 1933–2023

51%

Kowalski S. , Samól W.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2024

|

tom XXV(LXXVI)

|

nr 2(288)

92-138

EN

The subject of the article is the building of the so-called new barracks on the premises of the Military Transit Depot on Westerplatte, which played a key role in the defense plan of the Polish facility. Despite its partially preserved shape, it has not yet been properly recognized in architectural research. This paper presents the results of research conducted between 2019–2023, which presented the original appearance, functional layout and history of the barracks. The research used interdisciplinary methods, such as laser scanning using a point cloud, photogrammetry, and traditional methods to accurately inventorize and identify the preserved substance of the building. Based on the inventory and a series of archival queries, the authors created a virtual reconstruction of the building using 3D modeling techniques, presenting its state before the outbreak of World War II. The model served as a cross-verification of sources with the preserved substance of the barracks. The article also presented for the first time views of the elevation, cross-section and floor plans, which showed the spatial and functional organization of the interior of the building along with a reinterpretation of the functions of individual rooms. The research results updated previous findings and significantly deepen the state of knowledge about the history of this unique relic of Polish 20th-century architecture. The authors believe that the comprehensive results published for the first time will encourage further research on the subject of the barracks and will significantly contribute to the protection of this unique piece of Polish heritage on Westerplatte.

DE

Gegenstand dieses Artikels ist der Bau der so genannten Neuen Kaserne auf dem Gelände des Militärischen Transitdepots auf der Westerplatte, die eine Schlüsselrolle im Plan zur Verteidigung des polnischen Vorpostens spielte. Trotz ihrer teilweise erhaltenen Bausubstanz wurde sie in der Architekturforschung bisher nicht hinlänglich gewürdigt. Die vorliegende Arbeit stellt die Ergebnisse der zwischen 2019 und 2023 durchgeführten Forschungen vor, in deren Verlauf das ursprüngliche Aussehen, die funktionale Anordnung und die Baugeschichte der Kaserne dargestellt werden. Die Forschung nutzte interdisziplinäre Methoden wie Punktwolken-Laserscanning, Photogrammetrie und traditionelle Methoden, um die erhaltene Substanz des Gebäudes genau zu inventarisieren und zu identifizieren. Auf der Grundlage der Bestandsaufnahme und einer Reihe von Archivrecherchen erstellten die Autoren mit Hilfe von 3D-Modellierungstechniken eine virtuelle Rekonstruktion der Anlage, die den Zustand vor Ausbruch des Zweiten Weltkriegs darstellt. Das Modell diente als Abgleich zwischen den Quellen und der erhaltenen Substanz der Kaserne. In dem Artikel werden außerdem erstmals Ansichten des Aufrisses, des Querschnitts und der Grundrisse vorgestellt, die die räumliche und funktionale Organisation des Gebäudeinneren sowie eine Neuinterpretation der Funktion der einzelnen Räume zeigen. Die Forschungsergebnisse verändern und präzisieren oft die bisherigen Erkenntnisse der Forscher und vertiefen den Wissensstand über die Geschichte dieses einzigartigen Relikts der polnischen Architektur des 20. Jahrhunderts erheblich. Die Autoren sind der Meinung, dass die erstmals veröffentlichten, umfassenden Ergebnisse weitere Forschungen zum Thema Kaserne anregen und wesentlich zur Erhaltung dieses einzigartigen Erbes auf der Westerplatte beitragen werden.

PL

Przedmiotem badań opisanych w artykule jest budynek tzw. nowych koszar na terenie Wojskowej Składnicy Tranzytowej (WST) na Westerplatte, który pełnił kluczową rolę w planie obrony polskiej placówki. Pomimo jego częściowo zachowanej bryły, nie został on do tej pory należycie rozpoznany w toku badań architektonicznych. W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań prowadzonych w latach 2019–2023, przedstawiono pierwotny wygląd, układ funkcjonalny oraz historię powstania koszar. W badaniach wykorzystano interdyscyplinarne metody, takie jak skanowanie laserowe z wykorzystaniem chmury punktów, fotogrametrię oraz metody tradycyjne, aby dokładnie zinwentaryzować oraz zidentyfikować zachowaną substancję obiektu. Na podstawie inwentaryzacji oraz serii kwerend archiwalnych autorzy, przy użyciu technik modelowania 3D stworzyli wirtualną rekonstrukcję obiektu przedstawiającą stan przed wybuchem II wojny światowej. Model posłużył za krzyżową weryfikację źródeł z zachowaną substancją koszar. W artykule zaprezentowano także po raz pierwszy widoki elewacji, przekrój oraz rzuty pięter, które ukazały organizację przestrzenną oraz funkcjonalną wnętrza budynku wraz z reinterpretacją funkcji poszczególnych pomieszczeń. Wyniki badań, często zmieniają i uszczegółowiają dotychczasowe ustalenia badaczy oraz znacząco pogłębiają stan wiedzy na temat historii tego unikalnego reliktu polskiej architektury XX w. Autorzy sądzą, że opublikowane po raz pierwszy całościowe wyniki zachęcą do dalszych badań nad tematem koszar oraz znacząco przysłużą się ochronie tego unikalnego dziedzictwa na Westerplatte.

17

Modelowe kształtowanie szpitali powszechnych w okresie międzywojennym na przykładzie szpitala w Puławach

51%

Przesmycka N.

Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów Krajobrazowych

|

2020

|

tom T. 16, nr 1

94-106

PL

W wyniku badań i dyskusji lekarzy i architektów zaangażowanych w rozwój szpitalnictwa w dwudziestoleciu międzywojennym, wypracowano rozwiązania modelowe optymalizujące układy funkcjonalne szpitali, ich wielkość, organizację, rozwiązania architektoniczne i budowlane. Z powodu wybuchu II wojny światowej, niewiele założeń doczekało się realizacji w pełnym zakresie. Budynek w Puławach jest wyjątkową inwestycją w skali kraju, ponieważ na jego przykładzie wdrożono idee realizacji racjonalnego i nowoczesnego niewielkiego szpitala powszechnego, a tego rodzaju szpitali w odrodzonej Polsce brakowało najbardziej. Celem badań jest wykazanie wartości architektonicznych budynku obecnego pawilonu B w zespole SPZOZ w Puławach, jako wdrożenia rozwiązania projektowego zawierającego najnowsze idee okresu międzywojennego w zakresie kształtowania szpitali powszechnych.

EN

As a result of research and discussions of medicine doctors and architects involved in the development of health service in the interwar period, model solutions were developed to optimize the functional systems of hospitals, as well their size, organization, architectural and construction solutions. Due to the outbreak of World War II, few assumptions have been fully implemented. The building in Puławy is a unique investment in Poland, because it was used to implement the idea of a rational and modern small general hospital, and such hospitals were lacking in the reborn Poland the most. The aim of the research is to show the architectural value of the building of the present pavilion B in the SPZOZ complex in Puławy as an implementation of a design solution containing the latest ideas of the interwar period in the field of shaping general hospitals.

18

Arterie samochodowe a destrukcja historycznych przestrzeni publicznych miast przemysłowych. Spojrzenie historyka procesów modernizacyjnych

38%

Śmiechowski K.

Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura, Urbanistyka, Architektura Wnętrz

|

2022

|

tom Z. 11

35--49

PL

Artykuł stanowi próbę oceny podejmowanych przez modernistów działań, służących budowie arterii samochodowych w XIX-wiecznej tkance miejskiej ośrodków przemysłowych byłego Królestwa Kongresowego - Łodzi i Zagłębia Dąbrowskiego - z perspektywy historii procesów modernizacyjnycfh. Autor stara się osadzić swoje rozważania w kontekście dyskursywnego obrazu miasta XIX-wiecznego, który wpływał na poglądy ludzi żyjących w XX w. i miał bezpośrednie przełożenie na podejmowane przez nich decyzje. Zarówno w Łodzi, jak i w Zagłebiu Dąbrowskim doszło do atrofii historycznych układów przestrzennych, która przybrała bodaj najostrzejszą formę w Będzinie, gdzie historyczne Stare Miasto całkowicie straciło swoje znaczenie jako centrum miasta. Nieudana modernizacja, której doświadczyły te ośrodki, stanowi memento i nauczkę dla tych, którzy w imię chęci naprawy świata gotowi są do ulegania radykalizmom i wdrażania w życie rewolucyjnych rozwiązań.

EN

The article is an attempt to evaluate the actions taken by modernists to build car arteries in the 19th century urban space of industrial centers of the former Congress Kingdom - Łódź and Zagłębie Dąbrowskie from the perspective of the history of modernization processes. The author tries to place his considerations in the context of the discursive image of the 19th century city, which influenced the views of people living in the twentieth century and had a direct impact on their decisions. Both in Łódź and in Zagłebie building of urban motorways led into the atrophy of historical districts, which probably took the most severe form in Będzin, where the historic Old Town completely lost its importance as the city center. The unsuccessful modernization experienced by these cities should be interpreted as a memento and lesson for all those who, in the name of repairing the world, are ready to succumb to radicalism and implement revolutionary solutions.