Breast milk is the most suitable nourishment for a newborn. After birth, the mammary glands produce colostrum, which is rich in proteins (including immunoglobulins). At later stages of lactation, the breast milk matures and changes its composition. Such changes are crucial to provide a young child with optimal conditions for proper development. Human milk contains lipids, proteins and carbohydrates as well as vitamins and minerals. Lipids are involved in the development of the entire nervous system, while proteins are essential for normal gastrointestinal and immunological function. Carbohydrates are responsible for the growth of intestinal microbiota and ensure resistance to microorganisms. Paediatricians recommend breastfeeding until the child is one year old, but this is not always possible. There are some conditions, concerning both mother and her child, for which breastfeeding is contraindicated. Such mothers may decide to use milk replacers based on cow’s milk. However, even the best milk replacer will never be as perfect for an infant as breast milk due to composition differences. This article summarises the current knowledge about the composition of breast milk and the role of its individual components as well as compares the properties of human and cow’s milk.
PL
Mleko matki to najwłaściwszy pokarm dla nowo narodzonego dziecka. Na początku gruczoły mlekowe produkują siarę, która jest bogata w białka (w tym przeciwciała), a wraz z czasem laktacji kobiece mleko stopniowo dojrzewa i zmienia swój skład. Ma to zapewnić młodemu organizmowi optymalne warunki do prawidłowego rozwoju. Mleko w swoim składzie obok tłuszczów, białek oraz węglowodanów zawiera również witaminy i minerały. Lipidy biorą udział w rozwoju całego układu nerwowego, proteiny zaś w odpowiednim funkcjonowaniu układu pokarmowego i immunologicznego. Węglowodany są odpowiedzialne za rozwój flory fizjologicznej jelit oraz odporność przeciwko drobnoustrojom. Pediatrzy rekomendują karmienie piersią do 12. miesiąca życia dziecka, jednak nie zawsze jest to możliwe. Zdarzają się stany, zarówno ze strony matki, jak i dziecka, w których jest to przeciwwskazane. W takiej sytuacji kobiety decydują się na zastosowanie mieszanek mlekozastępczych, opartych na mleku krowim. Jednak ze względu na różnice w składzie obu produktów nawet najlepsze mleko sztuczne nigdy nie będzie równie doskonałe dla niemowlęcia co pokarm naturalny. Artykuł podsumowuje aktualną wiedzę na temat składu mleka kobiecego i funkcji poszczególnych jego składników, a także porównuje właściwości mleka kobiecego oraz krowiego.
Artykuł na podstawie rozprawy doktorskiej pt.: 'Wpływ zanieczyszczeń środowiskowych na jakość mleka matki. Opracowanie innowacyjnych sorbentów i kropek kwantowych jako narzędzie analityczne w przygotowaniu próbek' nagrodzonej przez Komitet Chemii Analitycznej PAN w 2021 roku w konkursie na najlepsze prace doktorskie, nagroda ufundowana przez firmę Perlan Technologies.
Persistent organic pollutants (POPs) ale lipophilic chemical substances that persist long in the environment and in living organisms, bioaccumulate and biomagnify through the food webs, and pose a risk of causing adverse effects to human health and the environment. Examples are: DDT, polychlorinated biphenyls (PCB), polychlorodibenzo-p-dioxins (PCDD), polybrominated diphenyl ethers (PBDE) and perfluorooctanesulfonates (PFOS) - all chemicals which commercial usage has lasted only about 50 years. This overview discuss the physical-chemical properties and criteria of POP s, examples and trends of both well-known and of newly discovered POPs and discuss case studies such as dioxin in the Baltic Sea area and POPs in human milk and tissues. With the evidence of long-range transport of these substances to regions, where they have never been used or produced, and the threats they pose to the environment of the whole globe, the international community has called for urgent glob al actions to reduce and eliminate releases of these chemicals. On May 23 2001 92 countries and the European Union signed the Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants. It has entered into force officially on May 17 2004, because now 50 states have ratified it. Website: www.pops.int.
PL
Długotrwałe zanieczyszczenia organiczne (POPs) to lipofilowe substancje chemiczne utrzymujące się długo w środowisku i żywych organizmach, bioakumulujące się w łańcuchach pokarmowych i stanowiące ryzyko niekorzystnych oddziaływań na ludzkie zdrowie i środowisko. Przykładami są tu: DOI, polichlorowane bifenyle (PCBs), polichlorodibenzo-p-dioksyny (PCDOs), polibromowane bifenyloetery (PBDE) oraz perfluorooktanosulfoniany (PFOS) - wszystkie chemikalia, których w obrocie handlowym były tylko około 50 lat. Tu przedstawiono krótki przegląd właściwości fizykochemicznych pars, podając przykłady ich występowania w środowisku zarówno tych dobrze znanych, jak i ostatnio poznanych pars, a także omówiono przykłady ich badań, np. dioksyny w akwenie Morza Bałtyckiego oraz pars w mleku kobiecym i tkankach ludzkich. Stwierdzono transportu tych substancji do odległych regionów, gdzie nie były one nigdy stosowane czy też produkowane, a więc stanowią one zagrożenie dla środowiska na całym świecie. Dlatego społeczność międzynarodowa wezwała do pilnych globalnych działań mających na celu wyeliminowanie uwalniania tych substancji do środowiska. Dnia 23 maja 2003 r. 92 kraje oraz Unia Europejska podpisały Sztokholmską Konwencję o Długotrwałych Zanieczyszczeniach Organicznych. Konwencja nabrała mocy prawnej 17 maja 2004 r., ponieważ ratyfikowało ją już 50 państw. Internet: www.pops.int.
Artykuł powstał na podstawie rozprawy doktorskiej pt.: 'The application of novel analytical techniques for metabolomics analysis of human breast milk samples' nagrodzonej przez Komitet chemii Analitycznej PAN w 2021 roku w konkursie na najlepsze prace doktorskie, nagroda ufundowana przez firmę Anchem.
Omówiono rolę i znaczenie białka oraz niektórych związków azotowych w mleku kobiecym. Podano zalecenia Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO, ESPGAN oraz Unii Europejskiej, dotyczące ilości oraz jakości białka (wartość biologiczna, skład aminokwasowy) w modyfikowanym mleku początkowym i w modyfikowanym mleku następnym dla niemowląt. W artykule przedstawiono zawartość białka i procent kalorii z białka w mleku modyfikowanym dostępnym na rynku polskim. Podano skład aminokwasowy (wg analiz własnych) mleka modyfikowanego początkowego Bebiko l, Laktowit l i Bebiś l.
EN
The importance of protein and nitrogen compounds in human milk are discussed. Recomendations of Codex Alimentarius FAO/WHO, ESPGAN, EC for the quantity and quality of the protein (biological value, amino acids content) in infant formula and foliow-on formula is described. The paper presents the content of protein and percentage of energy from protein in infant-formula and foliow-on formula existing in Polish market. The amino acids content in infant formula Bebiko l, Laktowit l and Bebiś l was determined.
W oznaczaniu cytokin należy uwzględnić wiele czynników wpływających na ich zawartość, takich jak czas przechowywania próbki, pora, o jakiej pobrano próbkę, sposób karmienia czy silny stres matki karmiącej.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.