PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 19

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  mitologia
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
1
Związki frazeologiczne z elementem antycznym w języku współczesnej młodzieży wiejskiej i miejskiej
100%
Smoleń A.
Prace Językoznawcze
|
2010
|
nr 12
175-191
EN
I was particularly interested in answering the question concerning the relation between understanding phraseology and being a student of a small country school and a big school in Warsaw. The analysis for the research was used to obtain the answer to this question. The research was conducted in school in Tęgoborze, a small village in the south of Poland. The second part of the research was conducted in the Witold Doroszewski Secondary School No 81 in Warsaw. Maximum mean, minimum mean, standard deviation and confidence interval were used as statistical tools. The following conclusions were drawn: 1. Students attending the school in a big city are more aware of using phraseological units motivated by mythology. 2. A student’s sex is significant in understanding phraseologisms. Girls understand them better than boys. 3. Phraseological units are better understood when occur in a context. 4. Both students from rural areas and the cities have little awareness of making phraseological mistakes. Very rarely they recognize incorrect forms and correct themselves. 5. The mark received during Polish language classes does not influence the level of understanding phraseoligisms in both tested groups.
2
Symbolika drzew i ich znaczenie duchowe w krajobrazie kulturowym /2
100%
Michalowski A.
Krajobrazy Dziedzictwa Narodowego
|
2000
|
nr 2
80-86
3
Content available Mitologia nierówności. Próba dekonstrukcji
84%
Przybylska-Czajkowska B.
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
|
2015
|
nr 42
45-57
PL
Mitologia nierówności jest częścią mitologii kapitalizmu. Mitologia ta stworzyła oczywistość, która stała się treścią świadomości potocznej w Polsce po 1989 r. i nie została poddana krytycznej refleksji w debacie publicznej. Pełni ona funkcje ideologiczne wobec systemu: objaśnia go odwołując się do tzw. normalności i naturalności, a także usprawiedliwia jego negatywne społeczne skutki. Mitologia ta utrudnia lub wręcz uniemożliwia krytykę systemu i działanie na rzecz jego zmiany. Konstrukcja zmitologizowanej oczywistości jest pełna sprzeczności, ignoruje osiągnięcia myśli filozoficznej i społecznej, a także doświadczenie rzeczywistości. Znaczącą rolę w powstaniu tak zmitologizowanej oczywistości, odegrały elity intelektualne, które przyjęły bezkrytycznie mitologię kapitalizmu, mimo iż wiele faktów historycznych (doświadczenie pierwszej wojny światowej, Wielkiego kryzysu lat 30. i późniejszych kryzysów kapitalistycznego świata) wskazywało na konieczność ostrożnego jej potraktowania. Niebezpieczeństwo mitologii kapitalizmu i w szczególności mitu nierówności polega na tym, że stoi za nim taka wizja człowieka i rzeczywistości społecznej, która wyklucza wolność i godność człowieka. Mit nierówności i ta całość, którą tworzy – mitologia kapitalizmu – wykorzystuje zwulgaryzowaną wersję pojęcia homo oeconomicus i przedstawia ją jako uniwersalny obraz człowieka. Gdyby poważnie i konsekwentnie potraktować te wątki, które są zawarte w micie nierówności i mitologii kapitalizmu, to można w oparciu o nie zbudować społeczeństwo i państwo niedemokratyczne. Obowiązkiem intelektualistów jest krytyczna analiza świadomości społecznej i tworzących ją mitów, co oznacza próbę wskazania ich źródeł, związku z doświadczeniem, kontekstu filozoficznego, uwikłań i skutków społecznych.
EN
Mythology of inequalities is a part of mythology of capitalism. This mythology created obviousness that became after 1989 content of the everyday consciousness and was never critically analyzed in. It plays in the system an ideological function: it explains this system referring to its “normalcy” and naturalness, and justifies its negative social consequences. Any criticism of this system and activity oriented at its transformation was made difficult or impossible. The construction of the mythologized reality is full of contradictions and disregards achievements of social thought and the real-life experiences. An important role in the rise of this mythologized reality was played by intellectual elites that uncritically accepted the mythology of capitalism in spite of many historical facts (the experiences of the 1st World War, Great Depression and subsequent crises) suggested the necessity to approach it cautiously. The danger resulting from the myth of capitalism (of inequality), consists in excluding dignity and freedom of man by the anthropology it comprises. The myth of inequality (and the whole myth of capitalism of which it is a constitutive part) avails of trivialized version of the concept of homo oeconomicus and presents it as universally valid image of man. If to take seriously and systematically those ideas, one could – availing of them –construct undemocratic society and state. It is the duty of intellectuals to analyze critically social myths it comprises – to try to discover their origins and relations with experience, to characterize their philosophical contexts and consequences for society.
4
Mitologizacja awifauny w pracach polskich humanistów
84%
Stasiak A. M.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
tom 61
|
nr 2: Historia
83-95
EN
The process of mythologization of avifauna has been analyzed in order to study the relation between man and nature, and more precisely, between the Renaissance humanism and natural sciences. One issue is puzzling in this field – why did educated and well-read humanists mythologize nature, including the avifauna? Why did authors, for whom in principle criticism was an elementary indicator for perceiving reality, got rid of it so easily? 16th century authors with humanist education did not reconstruct nature but art, and they searched for its ideal in ancient works filled with mythologization of the nature. Humanist erudition required describing mythical animals and equally mythical symbolic of those animals. In this way one could prove that he knew ancient texts well. Reconstruction of such nature as it really existed was an attitude that was unworthy of a humanist artist. Hence the store of knowledge and ignorance that existed in those times was translated into a particular, often mythologized, text written by a Renaissance author.
5
Sejsmologia mitologiczna jako metoda badań kultury materialnej / Mythological seismology as a research method applied to material culture
84%
Jeziński M.
|
2012
|
tom 19
|
nr 1
115-131
PL
Podstawowym celem artykułu jest wskazanie założeń sejsmologii mitologicznej jako techniki badawczej używanej w paradygmacie studiów kulturowych. Zakłada ona rekonstruowanie i interpretowanie przez badacza tropów kulturowych zawartych w tekstach generowanych w danym momencie historycznym określonego społeczeństwa. Najistotniejszym aspektem w kontekście tego podejścia jest badanie mitów typowych dla danego społeczeństwa - kreowanych, podtrzymywanych, reprodukowanych i funkcjonujących społecznie, a widzialnych w sektorach społecznym, ekonomicznym, politycznym, czy kulturowym. Mają one zasadniczy wpływ przede wszystkim na życie codzienne danej społeczności i wyrażają się w rutynowych nawykowych działaniach. W perspektywie przedstawionej w niniejszym studium akcent badania położony jest kategorie takie jak „tekst”, „mit”, „mitologia”, „tkanka mitologiczna”. Oddziałują one w substancjalny sposób na wzorce i normy każdej grupy ludzkiej i determinują myślenie o rzeczywistości.
6
Dziedzictwo antyku w twórczości Romana Brandstaettera (kilka przybliżeń)
67%
Kaczmarek W.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
tom 61
|
nr 3: Filologia Klasyczna
81-92
EN
The subject matter of the article is the relationship between ancient literature and Brandstaetter’s writings. The Polish writer interprets motifs from Greek mythology and ancient dramas in the light of Christian anthropology. The author of the article demonstrates examples of such an interpretation in Brandstaetter’s “Odys płaczący” (“Odysseus Weeping”), in which the effect of anagnorisis is broadened by the Christian understanding of kenosis. Odysseus’ return home becomes a metaphor of the paschal passage from sin to grace.
7
Content available remote Uproszczone dziedzictwo. Współcześni wobec helleńskiej koncepcji boskiego antropomorfizmu
67%
Kostuch L.
Stan Rzeczy
|
2012
|
nr 2(3)
76-88
PL
W artykule poddane zostały analizie helleńskie koncepcje dotyczące antropomorfizacji bóstw i nasze współczesne poglądy – zarówno te popularne, jak i naukowe – na temat greckiej wiary w możliwość przybierania przez bogów postaci ludzkich. W tekście podjęto próby odpowiedzi na następujące pytania: Czy Hellenowie konsekwentnie wierzyli w bóstwa w ludzkiej formie? Czy uproszczone wizerunki bóstw greckich z atrybutami, które znamy z opracowań mitologii, są dziełem wyłącznie późniejszych epok, czy też to sami Grecy przyczynili się do powstania uproszczeń? Okazuje się, że choć bóstwa greckie przedstawiano w ludzkich postaciach i antropomorficzne bóstwo pod postacią statuy było trwałym elementem kultu, to jednak paradoksalnie wierzono, że boski kształt pozostaje dla człowieka nieuchwytny. Znane dziś powszechnie postaci greckich bóstw, sprowadzone do określonych wizerunków ze specyficznymi atrybutami i wyznaczonym patronatem nad poszczególnymi dziedzinami życia, nie są wcale dziełem późniejszych epok, gdyż wprowadzili je już starożytni greccy twórcy, począwszy od samego Homera.
EN
The article analyses the Hellenic conceptions related to anthropomorphisation of deities, as well as our modern views – both popular and scientific – related to Greek belief in the possibility that gods could exist in human form. The author tries to answer the following questions: Did the Hellenes consistently believe in deities as being in human form? Are the simplified images of Greek deities, with attributes known from studies of mythology, the result of the subsequent epochs only? Or maybe the Greeks contributed to creation of such simplifications. It appears that although Greek deities were presented in human form and anthropomorphic gods in the form of a statue were a permanent element of the cult, it was paradoxically believed that a divine shape was elusive for a human being. The presently well known Greek deities, with their own characteristic appearances, specific attributes and patronages over given areas of life, are not the invention of the subsequent periods in Greek history. They were introduced by ancient Greek authors, with Homer himself at the head.
8
Content available remote Из наблюдений над мифологическими образами в цикле путевых очерков Ивана Бунина "Тень птицы" − между легендой и преданием
67%
Więckowska M.
Studia Rossica Gedanensia
|
2017
|
nr 4
227-237
PL
Artykuł jest próbą analizy wybranych legend odzwierciedlonych w szkicach podróżniczych Iwana Bunina "Cień ptaka". Cykl zawiera elementy zaczerpnięte z mitologii wielu różnych kultur. Są to między innymi opowieści o założeniu miast, legendy związane z wizerunkami-symbolami, opowiadania o znanych historycznych i religijnych postaciach, a także o fantastycznych stworzeniach. Mitologiczne obrazy przytoczone w tekście przez Iwana Bunina są wielofunkcyjne, a każdy z nich odsyła czytelnika do innych obrazów i jednocześnie wzbogaca wyobrażenie o kulturowej i historycznej pamięci.
EN
The article is an attempt to analyze the selected legends reflected in Ivan Bunin’s travel essays 'Bird’s Shadow'. The cycle of essays contains elements taken from the mythology of many different cultures. These include stories about the founding of cities, legends related to symbolic images, stories about famous historical and religious figures and fantastic creatures. Mythological images provided by Ivan Bunin are multifunctional, and each of them sends the reader to other images and at the same time enriches the image of cultural and historical memory.
9
Nuty smutku wśród uroków natury. Pan w trzcinie Arnolda Böcklina i Zofii Gordziałkowskiej
67%
Igliński G.
Prace Literaturoznawcze
|
2016
|
nr 4
49-60
EN
Two works: the painting by Swiss painter Arnold Böcklin and the poem by the Young Poland poet Zofia Gordziałkowska inspired by that painting are the subject of considerations. Both works have the same title - Pan Amongst the Reeds. Comparative analysis allowed determining to what extent the poetic version of the subject is true to the painted original - do we deal with a description of the painting, a lyric comment to it and an attempt at reading it ormaybe it was just the reason for developing a king of reflection going far beyond the work by Böcklin. The poem, treating the subject presented in the painting (the mythological Pan) asa synonym of an artist complaining and hankering after something unspecified, leads to theconclusion that arts hinder enjoying life. On the other hand, treating the subject as a representative of the nature or personification of life reduces that life to using it, to the sensual intoxication. The originality of the poet is represented by deviation from convention in understanding the landscape functioning in symbolism. She processes the subject undertakenby Böcklin in the way aiming at highlighting not only the value of the art but, first, the value of life.
10
Content available remote MIĘDZY CZŁOWIEKIEM A BESTIĄ: Archetypiczni kapłan i wojownik oraz wizerunki zwierząt w twórczości wschodniosłowiańskich muzyków neopogańskich
67%
Lysiuk I.
Miscellanea Anthropologica et Sociologica
|
2014
|
tom 15(1)
PL
W przedstawionym artykule badane są rozpowszechnione na wschodniosłowiańskiej scenie muzyki neopogańskiej podstawowe archetypy społeczeństwa indoeuropejskiego, zdefiniowane przez G. Dumézila. W twórczości odpowiednich zespołów pełnią one kluczową rolę, przeżywają odrodzenie i re-definicję, adaptację do czasów współczesnych. Szczegółową uwagę poświęcono archetypom wojownika oraz kapłana, podkreślono ich wzajemny związek i współdziałanie, kreację wizerunku pogańskiego kapłana-wojownika, który walczy z przejawami niszczącej dla układu tradycyjnego współczesności nie tylko w świecie fizycznym, ale także w świecie duchowym. Owe archetypy, biorąc pod uwagę naturocentryczny charakter twórczości neopogańskich zespołów muzycznych, są często manifestowane przez wizerunki poszczególnych zwierząt, kluczowych w kosmosie pradawnych Słowian i ściśle związanych z wojną i magią – wilka, kruka, niedźwiedzia, sokoła, a także niektórych innych. Szczegółowo zbadano ich miejsce w twórczości rosyjskich, ukraińskich i białoruskich wyznawców „rodzimej wiary”, a mianowicie – w tekstach piosenek, wypowiedziach, elementach wizualnych.
11
Content available remote BETWEEN A HUMAN AND A BEAST: Archetypical priest and warrior in the images of animals in the works of Eastern Slavic neo-pagan musicians
67%
Lysiuk I.
Miscellanea Anthropologica et Sociologica
|
2014
|
tom 15(1)
EN
In a given article studied are common for the Eastern Slavic neo-pagan music scene basic archetypes of ancient Indo-European society, defined by G. Dumézil. These archetypes in the works of the described musicians play a key role, are revived and re-defined, adapted for contemporary times. Special attention is given to the archetypes of warrior and priest, emphasized is their interconnection and interaction, creation of an image of pagan warrior priest, fighting the manifestations of pernicious for traditional world modern – and post-modern – values not only in the physical, but also in spiritual realm. These archetypes, taking into account the nature-centric character of works of neo-pagan musicians, are often manifested through the images of special animals, having an important place in the cosmos of ancient Slavs and closely tied to war and magic – wolf, raven, bear, falcon, as well as several other. Detailed study is given to their place in the works of Russian, Ukrainian, and Belarusian followers of “native faith”, namely – in lyrics, interviews, visual elements.
12
Trickster - definicje, stan badań. Rekonesans
67%
Struzik A.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
tom 61
|
nr 4: Historia Sztuki
241-251
EN
A trickster, or a deceiver, a cheat, a smart fool, and at the same time a personification of all carnal impulses, is typical of any corner of the world. Heteromorphic, hiding under the figures of people, spirits, magic creatures and animals, he is also not devoid of divine features. His nature is never cognized till the end, and a trickster keeps evolving, revealing ever new faces. He introduces conflict, chaos and destruction, and at the same time he teaches people tricks, gives them a spark of divine fire, helps to cognize and organize the world, and fans the flames of passion. He is a figure known first of all in anthropology, important for interpreting and understanding numerous myths. It is ever more often that his features may be also found in the attitudes of contemporary artists, film heroes and icons of pop-culture. So a trickster may become the key to understanding contemporary culture, including many works of modern art – often controversial, breaking the taboo, eagerly using irony, provocation and immoderation. In the present article the author describes this unusual figure. She mentions various attempts at defining this extremely important cultural archetype, briefly presenting the most important publications devoted to it. Using chosen examples she discusses the presentations of the figure of the trickster in traditional narrations, that is in myths, folklore and folk traditions. She shows how universal he is and emphasizes these features and roles owing to which the trickster assumes the proportions of an icon of our times and becomes an alluring model to be imitated for artists who incessantly, albeit not always consciously, use him in their works.
13
Content available Anthropology according to Tolkien’s mythology
67%
Cynarski W. J.
Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology
|
2015
|
tom 15
|
nr 2
17-26
EN
Background. Research perspective is given to us by: the personalistic integral anthropology, the anthropology of psychophysical progress, concepts of radical humanism and genetic immortality, selected theories of myth and archetype, and the anthropology of martial arts. Aim. The aim of the analysis is to extract and present the deeper (ontological, epistemological, and axiological) meaning of the main epic works by Tolkien and their film adaptations by Jackson. This includes references to the timeless, moral and spiritual spheres, and to the history and today’s threats to Western/Latin civilization. Methods. The main method is a hermeneutic analysis of literature and qualitative analysis of mass media content. The source material is selected from epic works by Tolkien and their film adaptations by Jackson. Results. Middle-earth mythology is akin to the Christian tradition. Tolkien opposes good and Western civilization, and the forces of evil. Individuals of different power of the spirit - from giants to small hobbits – fight. We find here the fairytale archetypes (dragons, magic) and the military culture. Jackson films perfectly reflect the meaning of the novel. Conclusions. Jackson works simultaneously fit into film genres of fantasy and martial arts. They are concerned with warriors and warfare. Then there are the ethical dimensions, which fit significant educational value of books and films about Middle-earth. The saga of Middle- earth gives a valuable message of the righteous and the wicked attitudes, in the eternal spiritual warfare of Good and Evil forces. Today the descendants of Indo-European warriors can follow the example of courage and bravery of those archetypal heroes of Europe.
PL
Założenia teoretyczne. Perspektywę dla badań dają: personalistyczna antropologia integralna, antropologia psychofizycznego postępu, koncepcje radykalnego humanizmu i nieśmiertelności genetycznej, wybrane teorie mitu i archetypu, oraz antropologia sztuk walki. Problem i cel. Celem analizy jest wydobycie i ukazanie głębszego sensu (ontologicznego, epistemologicznego i aksjologicznego, duchowego i teologicznego) głównych dzieł epickich Tolkiena oraz ich adaptacji filmowych Jacksona. Dotyczy to odniesień do wartości ponadczasowych, sfer moralności i duchowości, ale także do historii i dzisiejszych zagrożeń cywilizacji zachodniej – łacińskiej. Materiał i metody. Główną metodą jest hermeneutyczna analiza literatury przedmiotu oraz analiza jakościowa treści przekazów masowych. Materiałem źródłowym są wybrane prace epickie [Tolkien 1937, 1955, 1977] oraz ich filmowe adaptacje [Jackson 2001-2003; Jackson et al. 2012-2014]. Wyniki. Mitologia Śródziemia pokrewna jest tradycji chrześcijańskiej. Tolkien przeciwstawia dobro i cywilizację Zachodu siłom Zła. Walczą osobnicy o różnej mocy ducha – od gigantów po małe hobbity. Znajdujemy tu archetypy bajkowe (smoki, magię) i kultury militarne. Filmy Jacksona dobrze oddają sens powieści. Wnioski. Dzieła Jacksona zapisują się jednocześnie w gatunkach filmowych fantasy i sztuk walki. Rzecz dotyczy bowiem wojowników i wojennego rzemiosła. Dochodzą do tego wymiary etyczne, nadające znaczący walor wychowawczy książek i filmów o Śródziemiu. W sytuacji postępującego w kulturze masowej relatywizmu wartości, saga o Śródziemiu daje nam cenne przesłanie o postawach prawych i nikczemnych, w odwiecznej duchowej wojnie sił Dobra i Zła. Dzisiejsi potomkowie indoeuropejskich wojowników mogą czerpać z odwagi i waleczności owych archetypowych bohaterów Europy.
14
Content available Праблема наратара ў аповесці “Белая Дама” Аляксея Карпюка
67%
Сaкoвіч A.
|
|
tom 6
RU
Анна Саковiч - Беласток
PL
Artykuł poświęcony jest analizie zagadnienia narratora w powieści „Biała Dama” Alaksieja Karpiuka, zawierającej elementy powieści detektywistycznej i historycznej. Wydarzenia związane z wyjaśnianiem tajemnicy tytułowej Białej Damy zostały przedstawione przez pierwszego narratora. Natomiast drugi narrator (Katarzyna Wałkowicz), osoba żyjąca w drugiej połowie XVII wieku, ukazuje historię swego losu pełnego wielu przygód i doświadczeń.
EN
In the article the problem of narrator in Aleksey Karpiuk’s novel “Biala Dama” is discussed. The novel involves detective and historical elements. The first narrator presents the events revealing the mystery of the heroine. The second narrator (Katarzyna Wałkowicz), who lived in the second part of the 17th century, describes her life which was full of adventures and experience.
15
Content available Interreligious Dialogue of the Catholic Church With the Candomblé Communities in Brazil
67%
Kieżel B.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2014
|
tom 13
|
nr 2
PL
Deklaracja Soboru Watykańskiego Drugiego, Nostra aetate, poświęcona w całości zagadnieniu relacji Kościoła katolickiego do religii niechrześcijańskich, ukazała nową postawę Kościoła wobec innych religii i określona została pojęciem „dialog”. Kościół katolicki – we współczesnym, wielokulturowym społeczeństwie Brazylii – prowadzi dialog międzyreligijny z wieloma wspólnotami religijnymi, a wśród nich ze wspólnotami Candomblé, które swoje korzenie mają w wierzeniach pochodzenia afrykańskiego. W niniejszym artykule ukazano, w zarysie, zagadnienie dialogu międzyreligijnego Kościoła katolickiego ze wspólnotami religijnymi Candomblé w Brazylii. W pierwszej części wskazano na podstawy dialogu w nauczaniu Kościoła katolickiego oraz jego realizację w dokumentach Konferencji Episkopatu Brazylii. Następnie zarysowano problematykę dialogu międzyreligijnego w ujęciu teologii afroamerykańskiej oraz próby prowadzenia dialogu w obrębie wspólnot Candomblé. W ostatniej części opracowania wskazano na rolę mitologii w wierzeniach Jorubów z Nigerii jako wyzwanie w procesie prowadzenia dialogu religijnego Kościoła ze wspólnotami Candomblé w Brazylii.
16
Czlowiek i drzewo
59%
Sicinski J. T.
Drzewa, Krzewy, Park
|
1999
|
tom 02
|
nr 03
7-9
17
Ptaki w mitach, legendach i wierzeniach
42%
Dabrowska O.
|
2004
|
nr 12
4-5
18
Mitologia i przyroda. Magia plomieni [1]
42%
|
2003
|
nr 06
26
19
Mitologia i przyroda. Magia plomieni [2]
42%
|
2003
|
nr 07-08
34-35
first rewind previous Strona / 1 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.