Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

First Polish textbooks on mineralogy

100%

Narębski W.

|

tom Vol. 40, iss. 1/4

31--42

EN

First Polish textbooks on mineralogy, published between 1780s–1820s mostly in Vilna, are presented and their contents briefly discussed. Authors of these textbooks, lecturing at the Vilna University, being A. G. Werner’s students, played an important role in propagating most recent ideas in mineralogy and related sciences. They were also the authors of pioneer Polish mineralogical nomenclature, which corresponded to the internationally recognised terms.

2

Flotation separation of enargite from complex copper concentrates by selective surface oxidation

88%

Li T. , Zhang Y. , Zhang B. , Jiao F. , Qin W.

|

tom Vol. 55, iss. 4

852--864

EN

In previous study, the promising results of separating enargite from non-arsenic copper sulfides were obtained using selective surface oxidation in pure mineral systems. However, this technology was not well understood in real ores or concentrates. In this study, the flotation separation of enargite from complex copper concentrates by selective surface oxidation was investigated. The effects of regrinding, pulp pH, NaClO concentration, conditioning time and flotation time on separation of enargite from NECu minerals were studied. The mineralogical characteristics of the flotation feed and products were showed as an instructive tool to understand the separation results. According to the results of EDTA extraction, the possible mechanism for separation of enargite from NECu minerals is that enargite is more resistant to oxidized compared to NECu minerals. The following order for the oxidation of NECu minerals and enargite is obtained: chalcopyrite (chalcocite, digenite)> enargite (covellite).

3

Contribution on fluid inclusion abundance to activation of quartz flotation

88%

Yuan Y. , Zhang L. , Guan J. , Zhang C. , Wu J. , Chen Z.

|

tom Vol. 54, iss. 3

981--991

EN

In this study, comparative experiments were conducted on the recovery of quartz using flotation with different fluid inclusion abundances. A large number of fluid inclusions with various sizes have been found in natural quartz. Micrographs, inductively coupled plasma, electron probe microanalysis, homogenization temperature, Raman spectra, zeta potentials, X-ray photoelectron spectroscopy, scanning electron microscope, and energy dispersive spectrometer were used to characterize the fluid inclusions and quartz, as well as the adsorption tests and single mineral flotation experiments to investigate its floatability. The results demonstrated that it was more likely for quartz with higher fluid inclusion abundance to connect with Fe3+ sufficiently to achieve a high level of flotation recovery, due to the powerful collecting ability by sodium dodecyl sulphonate to Fe3+. Furthermore, the mechanism indicated that the adsorption between quartz and Fe3+ was a process of chemisorption.

4

Mineralogia ordowicko-sylurskich skał drobnoziarnistych z basenu bałtyckiego (północna Polska)

75%

Gąsiński A. , Poszytek A. , Wolicka D. , Poprawa P.

|

tom nr 182 wyd. konferencyjne

407--412

PL

Ostatnie lata w Polsce to olbrzymie zainteresowanie potencjalnymi złożami gazu ziemnego w sylurskich i ordowickich skałach drobnoziarnistych (typu shale gas). W Polsce, ze względu na brak wystarczającego rozpoznania niekonwencjonalnych złóż węglowodorów, konieczne jest szukanie analogii do znanych złóż ze Stanów Zjednoczonych, reinterpretacja danych archiwalnych według współczesnych standardów oraz wykorzystanie nowoczesnych metod badawczych. W niniejszej pracy przedstawione zostały wyniki badań mineralogicznych wykonanych na podstawie rdzeni z otworów wiertniczych z lat 70. zlokalizowanych w basenie bałtyckim (północna część polskiego basenu dolnopaleozoicznego). Badaniom poddano skały drobnoziarniste wieku ordowickiego i sylurskiego. Na podstawie: dyfrakcji rentgenowskiej (XRD), mikroskopii skaningowej (SEM) połączonej z analizą spektrometryczną (EDS) oraz z wykorzystaniem analizy metodą Rietvelda określono jakościowo i ilościowo skład mineralny skał drobnoziarnistych. Otrzymane wyniki mają duże znaczenie przy szacowaniu efektywności procesu szczelinowania hydraulicznego, określeniu warunków sedymentacji, procesów diagenetycznych oraz stratygrafii sekwencji w profilu dolnego paleozoiku.

EN

The last years in Poland is a great interest in potential natural gas deposits in the Silurian and Ordovician finegrained sediments (shale gas). In Poland, due to lack of sufficient recognition of unconventional hydrocarbon resources, it is necessary to look for analogies to the known deposits in the United States, a reinterpretation of archival data by modern standards and the use advanced research methods. This paper presents the results of mineralogical studies carried out on cores from boreholes in the 70's, located in the Baltic Basin (northern part of the Polish Lower Paleozoic Basin). Silurian and Ordovician finegrained sediments were investigated. The final result is qualitatively and quantitatively determination of the mineral composition of finegrained sediments based on: X-ray diffraction (XRD), scanning electron microscopy (SEM) combined with spectrometric analysis (EDS) and using Rietveld analysis. These results are important in estimating the effectiveness of hydraulic fracturing process, defining the conditions of sedimentation, diagenetic processes and sequence stratigraphy of the Lower Paleozoic profile.

5

Jeszcze raz o rodowodzie Jana Filipa Carosiego

75%

Siemion I.

|

tom R. 49, nr 3/4

107--126

EN

The new data are presented, which argument for the hypothesis that J.F. Carosi (1744-1799) a Polish mineralogist and the mining expert, working in Poland at the end of XVIII century, was a Pole from the origin. He was born, probably, in Hungarian-Polish family. The supposition that he was the author of the series of articles on mineralogy, published in the Polish language in the journal ’’Zbior tygodniowy wiadomości uczonych” (The Weakly Collection of Scientific News), published in Caracow, is unequivocally confirmed. The less known Carosi’s papers, published in German journals, as well as his book ’’Bruchstucke” are discussed.

6

Mineralogy of deep-sea sediments around Reunion Island (Western Indian Ocean)

75%

Duczmal-Czernikiewicz A. , Lorenc S. , Stattegger K.

|

tom Vol. 6

9--56

EN

Detailed petrographic and mineralogical analyses were performed in order to determine and classify ocean sediments in the vicinity of Reunion Island. Surface sediments from the ocean floor and samples from cores of thickness down to 560 cm were classified as hemipelagic muds of volcanogenic origin, pelagic calcareous oozes and basaltic breccia. Heavy, light and pelitic fractions were investigated separately. Basaltic breccia consists of rock fragments and glass shards. Hemipelagic muds consist mostly of basaltic fragments, plagioclases, pyroxenes and olivines, basaltic glass shards, zeolites, and clay minerals. Moreover, various amounts of carbonate and siliceous bioclasts also occur. Pelagic oozes (nannoplankton and foraminifera) are composed mainly of carbonate bioclasts and micrite. The mineral composition of the sediments and the relationship between pelagic and volcanogenic components were determined referring to the depth and distance from the Reunion Island. The sediments from the southernmost profile are different than others taken at a smaller distance from the island not only with respect to the fossil assemblage but also with respect to the occurrence of concretions (and quartz, staurolite and apatite) and greater degree of glass alteration. These sediments were formed under the conditions of pelagic sedimentation, and so the slow sedimentation rate facilitated the formation of concretions. The mineral composition of the sediments differs according to the distance from the volcanic Reunion Island and the depth from which the sediment was sampled.

PL

Przedmiotem badań była charakterystyka osadów z rejonu wyspy Reunion na podstawie szczegółowej analizy petrograficznej i mineralogicznej. Osady z dna oceanu oraz rdzenie o długości do 560 cm (150 próbek) zostały zaklasyfikowane jako: hemipelagiczne muły wulkanogeniczne, pelagiczne muły węglanowe (nannoplanktonowe i otwornicowe) oraz wulkanogeniczna brekcja bazaltowa. Brekcję bazaltową tworzą okruchy skal bazaltowych i szkliwa wulkanicznego. Muły wulkanogeniczne składają się głównie z fragmentów skał bazaltowych, minerałów pochodzenia wulkanicznego (plagioklazów, piroksenów i oliwinów), okruchów szkliwa wulkanicznego, zeolitów oraz minerałów ilastych. Ponadto występują w zmiennych ilościach bioklasty węglanowe i podrzędnie krzemionkowe. Muły pelagiczne są utworzone głównie z bioklastów węglanowych oraz mikrytu. Skład mineralny oraz wzajemne relacje składników pelagicznych i wulkanogenicznych osadu są zdeterminowane głębokością i położeniem punktów badawczych względem wyspy. Osady z profilu położonego najbardziej na SE różnią się od innych położonych bliżej wyspy nie tylko zespołem skamieniałości, ale również występowaniem konkrecji (także kwarcu, staurolitu i apatytu) oraz większym stopniem przeobrażenia szkliwa wulkanicznego. Osady te powstawały w warunkach sedymentacji pelagicznej oraz powolnym tempem sedymentacji wyznaczonym przez formowanie się konkrecji. Skład mineralny osadów zależy od odległości od wulkanicznej wyspy Reunion oraz od głębokości, z której osad był pobrany.

7

Vlastní jména osob spojených s českým prostředím v mineralogické nomenklatuře

63%

Holeš J.

|

nr 1

60-76

EN

The article deals with nomenclatural names of minerals based on proper names of the persons associated with the Czech environment, and provides their etymologies. The names form part of the official mineralogical nomenclature and have been approved by the Commission on New Minerals, Nomenclature and Classification of the International Mineralogical Association, i.e. the authority recognizing the existence of new minerals. In the nomenclature consisting of 5,975 items (as of October 2023), 88 names based on anthroponyms have been identified, formed usually from last names, first names or their combination. These words are neologisms known to a limited number of experts, but they nevertheless rank among full-fledged words of the Czech vocabulary that is closely connected to the history of Czech science.

8

Ag, Au, Pt i Pd w produktach hutniczych miedzi

63%

Cichowska R. , Kucha H.

|

tom T. 27, z. 2--4

697-702

PL

Przeprowadzono analizy mineralogiczno-geochemiczne dla żużli szybowych, konwertorowych i kamienia miedziowego z Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego. Wydzielenia srebra metalicznego pojawiają się jako małe inkluzje w ziarnach miedzi metalicznej i ołowiu, zarówno w kamieniu miedziowym, jak i w metalicznych i siarczkowych wkropleniach w żużlach. Ag pojawia się także jako zanieczyszczenie w miedzi metalicznej i w stopach Pb-Ag. Nośnikiem złota są fazy metaliczne: srebra, ołowiu i miedzi. Głównym nośnikiem Pd i Pt jest srebro metaliczne

EN

Mineralogical and geochemical research was carried out on shaft slags, converter slags and copper matte from Legnica-Głogów Copper Region. Silver appears as small metallic inclusions in metallic Cu and metallic Pb in both copper matte as well as in metallic and sulphide droplets in slags. Silver occurs also as solid solution in metallic Cu and as Ag alloys. The main gold carriers are metallic phases: silver, lead and copper. The main carriers of Pd and Pt is metallic silver

9

Petrographic, mineralogical, and climatic analyses, and risk maps for conservation strategies

63%

Bartz W. , Kościuk J. , Gąsior M. , Dziedzic T.

|

nr 2(62)

135-149

EN

El Fuerte de Samaipata is a pre-Hispanic archaeological site in Bolivia that has been on the UNESCO World Heritage List. Its main part – the rock – is densely covered with a complex arrangement of terraces, platforms, water reservoirs, channels, and petroglyphs. The rapidly progressing erosion of the rock is making the petroglyphs less and less clear, and some are no longer recognisable. The main topic of this study is to indicate all risk factors conducive to erosion and to create risk maps identifying the most vulnerable areas that require immediate conservation intervention. Parallel mineralogical and petrographic studies show that the Samaipata rock is a quartz-rich, porous, well-sorted sandstone, classified as quartz arenite or subarcosic arenite. The cement of the rock is composed of quartz overgrowth and ubiquitous, pore-filling hematite-clay aggregates containing non-expanding kaolinite, illite, and expanding smectite. The rock exhibits different stages of weathering, from relatively fresh to strongly altered and heavily cracked. In comparison to fresh rock, the latter has cement enriched in clay minerals and is depleted in hematite due to weathering and the dissolution of the iron-bearing phase.

PL

El Fuerte de Samaipata to wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO prehiszpańskie stanowisko archeologiczne w Boliwii. Jego główna część to skała ze złożonym układem tarasów, platform, zbiorników wodnych, kanałów i petroglifów. Szybko postępująca erozja sprawia, że petroglify stają się coraz mniej wyraźne, a niektóre nie są już rozpoznawalne. Głównym tematem badań jest wskazanie wszystkich czynników ryzyka sprzyjających erozji oraz stworzenie map ryzyka identyfikujących najbardziej wrażliwe obszary wymagające natychmiastowej interwencji konserwatorskiej. Badania mineralogiczne i petrograficzne wskazują, że Samaipata to bogaty w kwarc, porowaty, dobrze posortowany piaskowiec, sklasyfikowany jako arenit kwarcowy lub arenit subarkozowy. Spoiwo składa się z przerostu kwarcu i wszechobecnych, wypełniających pory agregatów hematytowo-gliniastych zawierających nierozprężający się kaolinit, illit i rozszerzający się smektyt. Skała wykazuje różne etapy wietrzenia, od stosunkowo świeżego do mocno zmienionego i mocno spękanego. W porównaniu ze świeżą skałą ta ostatnia ma cement wzbogacony w minerały ilaste i jest zubożona w hematyt z powodu wietrzenia i rozpuszczenia fazy żelazonośnej.

10

Rola badań mineralogicznych żużli stalowniczych w aspekcie ich wtórnego zagospodarowania

63%

Jonczy I. , Podwórny J.

|

tom R. 22, nr 1

24--32

PL

W oparciu o wybrane metody badawcze scharakteryzowano skład fazowy żużli stalowniczych pochodzących z bieżącej produkcji pieca konwertorowego jednej z polskich hut. Opisano wybrane fazy tlenkowe i krzemianowe żużli, szczególną uwagę poświęcając ich roztworom stałym. Porównano ich budowę wewnętrzną ze strukturą minerałów krystalizujących w warunkach naturalnych. Wśród krzemianów wykazano obecność faz z grupy: krzemianów dwu wapniowych, melilitów.,piroksenów oraz oliwinów. Fazy tlenkowe były reprezentowane przez wüstyt, magnetyt, mayenit oraz roztwór stały brownmilleryt-srebrodolskit. We wszystkich badanych próbkach żużli wykazano znaczny udział fazy amorficznej. Stwierdzono, że badania mineralogiczne żużli mogą być pomocne podczas podejmowania decyzji odnośnie ich gospodarczego wykorzystania. Na ich podstawie można uzyskać wiele istotnych informacji dotyczących np. form występowania poszczególnych pierwiastków oraz ich powiązania ze składnikami fazowymi występującymi w żużlach. Badania pozwoliły określić różnice w morfologii i w budowie wewnętrznej poszczególnych faz. co ma istotny wpływ na własności użytkowe żużli. Żużle bogate w składniki aktywne hydraulicznie (m.in. krzemiany wapnia), dają perspektywę możliwości ich zastosowania jako dodatku do produkcji niektórych rodzajów betonów.

EN

On the basis of selected research methods there was characterized the phase composition of iron slags coming from the current output of a converter furnace in one of Polish steelworks. Selected oxide and silicate phases of slags were described, paying special attention to their solid solutions. Their internal structure was compared to the structure of minerals crystallizing in natural conditions. The presence of phases from the following groups was established among silicates: dicalcium silicate, melilites. pyroxenes and olivines. Oxide phases were represented by: wustite. magnetite, mayenite and a solid solution brownmillerite-srebrodolskite A significant portion/amount of amorphous phase was established in all studied slags samples. It was stated that mineralogical studies of slags may be helpful while making a decision on their economic application. On their basis much important information may be gained, e.g. occurrence forms of individual elements and their relations to phase components occurring in slags. Those studies also allow to determine differences in morphology and internal structure of individual phases which influence application properties of slags. Slags rich in hydraulically active components (among others calcium silicates) give a prospect of their application as an additive in production of some types of concrete.

11

The genesis of the carbon dioxide in the Polish Outer Carpathians – Szczawa tectonic window case study – new insight

51%

Oszczypko N. , Wójcik-Tabol P. , Oszczypko-Clowes M.

|

tom Vol. 68, no. 2

181--206

EN

In the Polish sector of the Magura Nappe have long been known and exploited carbonate mineral waters, saturated with carbon dioxide, known as the “shchava (szczawa)”. These waters occur mainly in the Krynica Subunit of the Magura Nappe, between the Dunajec and Poprad rivers, close to the Pieniny Klippen Belt (PKB). The origin of these waters is still not clear, this applies to both “volcanic” and “metamorphic” hypotheses. Bearing in mind the case found in the Szczawa tectonic window and our geological and geochemical studies we suggest that the origin of the carbon dioxide may be linked with the thermal/pressure alteration of organic matter of the Oligocene deposits from the Grybów Unit. These deposits, exposed in several tectonic windows of the Magura Nappe, are characterized by the presence of highly matured organic matter – the origin of the hydrocarbon accumulations. This is supported by the present-day state of organic geochemistry studies of the Carpathian oil and gas bed rocks. In our opinion origin of the carbon-dioxide was related to the southern, deep buried periphery of the Carpathian Oil and Gas Province. The present day distribution of the carbonated mineral water springs has been related to the post-orogenic uplift and erosion of the Outer (flysch) Carpathians.

12

Geochemical and geophysical study of historical Zn-Pb ore processing waste dump areas [southern Poland]

51%

Cabala J. , Zogala B. , Dubiel R.

|

nr 5

693-700

EN

This paper presents the results of mineralogical, geochemical and geophysical studies of Zn-Pb processing waste dump stored at the turn of the 19th and 20th centuries. The mineral composition of wastes was identified using the XRD method, the contents of Zn, Pb, Fe, Mn, Cd, and Tl were determined using the AAS method, whereas the characteristic features of metalliferous grains were examined using the ESEM method. High geochemical mobility of these metals reduces plant succession and brings about the pollution of the former Zn-Pb ores mine areas. High contents of Zn-Pb-Fe sulfides and unstable, hydrated Pb, Fe, Pb-Fe sulfates result in distinctly raised levels of heavy metals (Zn 121,501 mg kg⁻¹, Pb 208,869 mg kg⁻¹, Cd 477 mg kg⁻¹). Various waste types and surrounding Triassic or Quaternary deposits differ significantly in mineral composition, and consequently in physical properties such as electrical conductivity of top soil horizons. This enabled using geoelectric methods for the purpose of this study, and contouring mine wastes in the polluted areas. The field geophysical survey was carried out with a high-resolution conductivity meter (Geonics EM31-MK2).

13

Zróżnicowanie mineralogiczne i geochemiczne górnojurajskich wapieni zrębu Zakrzówka, region krakowski, południowa Polska

51%

Krajewski M. , Bajda T.

|

tom T. 28, z. 4

129-143

PL

Górnojurajskie wapienie zrębu Zakrzówka charakteryzują się dużą zawartością węglanu wapnia i magnezu oraz niewielką ilością żelaza, glinu i krzemu. We frakcji <2 mim residuum pozostałego po rozpuszczeniu matrycy węglanowej dominuje detrytyczny smektyt, illit oraz minerały mieszano-pakietowe typu illit/smektyt, a we frakcji >2 mim - detrytyczny kwarc, autigeniczny chalcedon oraz tlenki i wodorotlenki żelaza. Zmienna porowatość wapieni jest prawdopodobnie związana z różną ich genezą. Ze zróżnicowania tego wynika różna podatność wapieni na procesy diagenezy, głównie kompakcji. Wstępne wyniki badań składu mineralnego nierozpuszczalnego residuum wykazują podobieństwo do wyników badań uzyskanych na jurze niemieckiej i mogą mieć zastosowanie jako pomocnicze w ustaleniu stratygrafii w przypadku braku amonitów

EN

Upper Jurassic limestones of the Zakrzówek Horst characterized by a high content of calcium carbonate, a subordinate content of magnesium carbonate and small amounts of iron, alumina and silica. In the fraction <2 mim of the residuum left after dissolution of the carbonate matrix there dominate detrital smectite, illite and illite/smectite mixed layers. In the fraction >2 mim of the insoluble residuum there prevail detrial quartz and authigenic chalcedony and iron oxides and oxyhydroxides. Wide differentiation of porosity of these limestones results from their genesis and internal structure. This diversification results in different susceptibility of the limestones to diagenesis, mainly to their compaction. Preliminary investigations of mineral composition of the insoluble residuum have provided similar results to those obtained for the Schwabian Alb and, thus, can be used as auxiliary in stratigraphic determinations when ammonites are lacking