Przedstawiono wyniki badań własnych wpływu niskocyklicznego zmęczenia w temperaturze pokojowej i 600'C na mikrostrukturę żarowytrzymałego, wysokochromowego staliwa GX12CrMoVNbN9 - 1 (GP91). Charakterystykę mikrostruktury badanego staliwa po zmęczeniu niskocyklowym przeprowadzono za pomocą transmisyjnej mikroskopii elektronowej i analizy mikrostruktury dyslokacyjnej i morfologii węglików. Wykazano, że zmęczenie w zakresie niskocyklowym staliwa GP91 prowadzi do procesu zdrowienia i poligonizacji osnowy w wyniku spadku gęstości dyslokacji i wzrostu szerokości podziaren, a w podwyższonej temperaturze(600'C) skutkuje dodatkowo procesem koagulacji węglików M23C6. Intensywność powyższych procesów zależy nie tylko od temperatury badania, ale również od poziomu amplitudy odkształcenia całkowitego εac, Wskazuje to na przewagę procesów mięknięcia mikrostruktury staliwa GP91 w wyniku zmęczenia niskocyklicznego nad procesami umocnienia, co wpływa na właściwości cykliczne badanego staliwa.
EN
The paper presents the results of an independent research on the influence of low-cycle fatigue at room temperature and 600'C on the microstructure of high-temperature creep resisting high-chromium GX12CrMoVNbN9 - 1 (GP91), cast steel. The characteristics of the microstructure of the examined cast steel after low-cycle fatigue was made by means of transmission electron microscopy and included an analysis of the dislocation microstructure and morphology of carbides. It has been shown that the low-cycle fatigue of GP91 cast steel leads to the processes of recovery and polygonization of the matrix, as a result of a decrease in the dislocation density and growth of subgrain width. Additionally, at an elevated temperature (600'C), it results in the process of coagulation of M23C6, carbides. Intensity of the above-mentioned processes depends not only on the temperature of testing, but also on the level of total strain amplitud εac This proves the advantage of softening processes in the GP91 cast steel microstructure, due to low-cycle fatigue, over the strengthening processes, which has an influence on the cyclic properties of the investigated cast steel.
Duża prędkość odkształcenia jest czynnikiem silnie aktywującym rozwój lokalizacji odkształcenia w pasmach ścinania, które przy dużych prędkościach odkształcenia mają cechy adiabatycznych pasm ścinania. W tego typu pasmach, profil rozkładu temperatury wykazuje silny pik wzrostu, nawet do kilkuset stopni. Lokalny wzrost temperatury w pasmach, w zależności od warunków odkształcenia, może prowadzić, do rozwoju rekrystalizacji dynamicznej lub postdynamicznej. Czynnikiem sprzyjającym rozwojowi procesów mięknięcia jest niska energia błędu ułożenia, umocnienie roztworowe lub dyspersyjne, ograniczające ruch dyslokacji. Porównanie miedzi i aluminium, ściskanych młotem spadowym z dużymi prędkościami odkształcenia (wzór), miało na celu sprawdzenie tezy, dotyczącej łatwości rozwoju procesów mięknięcia, w zależności od wielkości energii błędu ułożenia odkształcanego materiału. W artykule przedstawiono ewolucję mikrostruktury i własności aluminium Al99,5 oraz miedzi Cu99,99, ściskanych w zakresie odkształceń rzeczywistych varphi = 0,25/0,62 z prędkościami odkształcenia w zakresie:(wzór) . W obu materiałach stwierdzono występowanie struktury pasmowej. Zaobserwowano wzajemne przecinanie się pasm i mikropasm, prowadzące do podziału materiału na charakterystyczne bloki, o kształcie zukosowanych równoległoboków. Szczególną uwagę zwrócono na wymiary niektórych elementów mikrostruktury. Ustalono, że w miarę wzrostu odkształcenia zmniejsza się szerokość mikropasm. W miedzi, zmiany szerokości mikropasm, w zakresie odkształceń varphi = 0,27/0,38, wynosiły d = 55/320 nm. W aluminium mikropasma były znacznie szersze. W zakresie odkształceń varphi = 0,25/0,62, obserwowano mikropasma w przedziale wymiarowym d =75/900 nm. Stwierdzono występowanie dużej dezorientacji pomiędzy mikropasmami, a otaczającą osnową oraz pomiędzy utworzonymi komórkami i podziarnami. Zaobserwowano skutki działania procesów zdrowienia i poligonizacji, przejawiające się silniej w aluminium, w którym uzyskano szersze mikropasma. Przebieg umocnienia materiałów wykazywał ciągły wzrost. W przypadku aluminium mikrotwardość wzrosła od początkowej wartości 20 muHv(100) do około 45 muHv(100), a w przypadku miedzi od około 80 muHv(100) do 110 muHv(100).
EN
High strain rate is the factor strongly influences on the activity of strain localization in shear bands, which at the dynamic strain rates have features of the adiabatic shear bands. In this type of bands, the temperature profile along the shear band show high temperature rise, even to several hundred degrees. The local rise of the temperature in bands, in some cases, leads to the dynamic recrystallization or postdynamic recrystallization development. The factor facilitates structure softening processes are the Iow stacking fall energy, solution or dispersion hardening, limiting the movement of dislocations. The comparison of the copper and aluminium, compressed by using special laboratory hammer, with the high strain rates (formula), has the purpose to check the facility of the structure softening processes, depending on the value of stacking fall energy. In the work, the evolution of the microstructure and properties of aluminium Al99.5 and copper Cu99.99, compressed in the range of true strains varphi = 0.25 / 0.62, with the strain rate (formula) have been presented. In the both materials, the strong tendency to strain localization in bands and micro shear bands has been found. The intersection of bands, leading to the division of materials into the characteristic blocks with the chess board shapes has been observed. The special attention has been paid on the dimension of the microstructure elements. It has been stated that with the increase of deformation, the width of the microbands becomes lower. In the copper, the changes in the width of microbands, in the range of true strains varphi=0.27/0.38 placed from d = 55/320 nm. In the aluminium, the width of microbands was broader. In the range of strains varphi = 0.25/0.62, it changed d = 75/900 nm. It has been found large misorientation between the microbands and the surrounded material and also between the cells and subgrains. The effects of recovery and poligonization on the microstructure have been observed. The hardening of deformed materials shows the continuous increase. In the case of the aluminium the microhardness increases from the initial value about 20 muHv(100) to the 45 muHv(100), in the case of copper it increases from the 80 muHv(100) to about 110 muHv(100).
Przeprowadzono badania procesu odnowy struktury w monokryształach aluminium odkształconych do dużych odkształceń metodą cyklicznego wyciskania ściskającego (CWS) i wyżarzonych w 513 K, w czasie 10 minut. Po wyżarzaniu zaobserwowano strukturę ziarenkową, złożoną z ziaren o średnicy = 7 mikrometrów, mierzonej parametrem średniej cięciwy. Przeprowadzono badania mikrotwardości, tekstury i mikrostruktury dyslokacyjnej wyżarzonych próbek. Stwierdzono, że część ziaren struktury ziarenkowej odpowiada skupiskom podziarn, całkowicie oczyszczonych z dyslokacji, które wykazują tę samą lub bardzo zbliżoną orientację. Badania wykazały także, że grupy podziarn o tej samej orientacji są oddzielone od siebie granicami dużego kąta.
EN
The processes of structure recovery were investigated in aluminium mono-crystals, deformed to high strains by use of cyclic extrusion compression (CEC) method and than annealed in 513 K during 10 minutes. The structure, observed after the annealing, consists of small grains with the average dimension =7 micrometers, measured by mean chord method. The study of micro-hardness, texture and dislocation microstructure has been performed. It has been found that small grains consist of groups of subgrains with the same or very close orientation. The cells, observed in microstructure, are completely free of dislocations inside. The investigations indicate that the groups of subgrains with the same orientation are separated by high angle boundaries.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.