PL
 |
EN
Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Preferencje help
Polish version English version Język
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  mikroinstalacja fotowoltaiczna
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
1
Content available Kryteria doboru modułu fotowoltaicznego do mikroinstalacji
100%
Głuchy D. , Kurz D. , Trzmiel G.
Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering
|
2015
|
tom No. 81
169--175
PL
W pracy zwrócono uwagę na problem poprawnego doboru modułów fotowoltaicznych. Przytoczono normatywną definicję pojęcia mikroinstalacji fotowoltaicznej. Zwrócono uwagę na kryteria stosowane przez inwestorów na etapie planowania inwestycji o dowolnej wartości mocy znamionowej. Opisano ich zastosowanie i przydatność dla mikroinstalacji. Wskazano szereg praktycznych uwag, których przestrzeganie pozwoli zmaksymalizować wydajność dla systemów o najmniejszych mocach.
EN
The paper presents the problem of proper selection of photovoltaic modules. The normative definition of micro-installations of photovoltaic was reviewed. Attention was drawn to the criteria used by investors in the planning PV installation of any power. Described their use and suitability for micro-installations. Identified a number of practical remarks, which compliance will maximize performance for systems with the smallest power.
2
Fotowoltaika prosumencka w świetle ustawy o OZE (2)
100%
Bolesta J.
Elektroinstalator
|
2015
|
tom nr 5
47--49
PL
W poprzednim numerze czasopisma „Elektroinstalator” zamieściliśmy pierwszą część artykułu, w którym - obok informacji o mikroinstalacjach fotowoltaicznych w Polsce na koniec 2014 r. - przedstawiono uwagi dotyczące fotowoltaiki prosumenckiej w odniesieniu do projektu nowelizacji ustawy o OZE. Poniżej druga część artykułu.
3
Prosument indywidualny i biznesowy w świetle znowelizowanej ustawy o OZE
100%
Bartoszewski P.
Czysta Energia
|
2016
|
tom Nr 10
36--38
4
Przydomowe oczyszczalnie ścieków: systemy pasywne i zasilane z fotowoltaiki
100%
Stadnik A.
Polski Instalator
|
2020
|
tom Nr 6
36--40
PL
Trudno dziś wyobrazić sobie budowę nowoczesnego domu bez wykorzystania technologii przyjaznych środowisku. Coraz więcej budynków jest wyposażonych w mikroinstalacje fotowoltaiczne i coraz więcej osób korzysta z zasobów energii zgromadzonej w gruncie i powietrzu, montując gruntowe lub powietrzne pompy ciepła. Rośnie też zainteresowanie systemami małej retencji w postaci zbiorników podziemnych lub naziemnych (nie chodzi oczywiście o tzw. oczka wodne) oraz autonomicznymi rozwiązaniami w zakresie oczyszczania ścieków. I właśnie ten ostatni temat opiszę szerzej w artykule.
5
Content available Analysis of Energy and Power Generation in a  Photovoltaic Micro installation Interconnected with a Low Voltage Grid
75%
Sobierajski M. , Rojewski W.
Acta Energetica
|
2015
|
tom nr 4
111-119
EN
The paper discusses the performance of the 15 kW photovoltaic micro installation located on the roof of building D-1 of the Faculty of Electrical Engineering at Wroclaw University of Technology. The micro installation is connected to the low voltage grid, which supplies the new, air-conditioned building D-20. The paper discusses the energy and power generation output in yearly, monthly, and daily intervals. The micro installation’s output in the summer morning peaks is compared with the daily wind generation against the background of the demand, generation, regulation reserve, and overhauls in the National Power System.
PL
W artykule analizowana jest praca mikroinstalacji fotowoltaicznej o mocy 15 kW, umieszczonej na dachu budynku D-1 Wydziału Elektrycznego Politechniki Wrocławskiej. Mikroinstalacja jest przyłączona do sieci niskiego napięcia, z której zasilany jest nowy klimatyzowany budynek D-20. Omówiono wytwarzanie energii i mocy w przedziale rocznym, miesięcznym i dobowym. Generacja w mikroinstalacji w szczycie rannym w miesiącach letnich porównana jest z dobową generacją wiatrową na tle zapotrzebowania, generacji, rezerwy regulacyjnej i remontów w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE).
6
Content available Oversizing the Photovoltaic Generator Power Capacity in a Micro Photovoltaic Plant
75%
Lubośny Z.
Acta Energetica
|
2020
|
tom nr 1
39--44
EN
A significant part of photovoltaic micro installations in Poland is characterized by photovoltaic generator oversizing in relation to the inverter. The idea of oversizing, however, still raises doubts among some plant owners. In the paper, the energy yield of installation with an oversized and not oversized photovoltaic generator is presented on selected examples, showing the legitimacy of oversizing.
PL
Znaczna część mikroinstalacji fotowoltaicznych w Polsce charakteryzuje się przewymiarowaniem generatora fotowoltaicznego w stosunku do falownika (inwertera). Idea przewymiarowania budzi jednak ciągle wątpliwości wśród części właścicieli instalacji. W artykule, na wybranych przykładach przedstawiono uzysk energetyczny instalacji z przewymiarowanym i nieprzewymiarowanym generatorem fotowoltaicznym, wykazując zasadność przewymiarowywania.
7
Content available remote Analiza techniczno-ekonomiczna mikroinstalacji fotowoltaicznej
75%
Biłgorajski J.
Polska Energetyka Słoneczna
|
2014
|
tom nr 1-4
10--17
PL
W artykule zaprezentowano analizę techniczno-ekonomiczną instalacji fotowoltaicznej podłączonej do sieci elektroenergetycznej (ang. on grid) o mocy 3 kW. Dobrano panele fotowoltaiczne oraz inwerter. Symulacja działania instalacji została przeprowadzona za pomocą programu PVsyst. W ramach analizy ekonomicznej rozważane były różne warianty wsparcia finansowego. Najlepszym spośród rozważanych wariantów okazał się system wsparcia w postaci dotacji z programu priorytetowego NFOŚiGW "Prosument".
8
Content available Współpraca mikroinstalacji fotowoltaicznej z systemem elektroenegetycznym
75%
Sobierajski M. , Rojewski W.
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
|
2015
|
tom Nr 42
179--182
PL
W pracy analizowane jest wytwarzanie energii i mocy przez mikroinstalację fotowoltaiczną o mocy 15 kW. Mikroinstalacja jest przyłączona do siecią niskiego napięcia, z której zasilany jest nowy klimatyzowany budynek D-20. W referacie omówiono wytwarzanie energii i mocy w przedziale rocznym, miesięcznym i dobowym. Generacja w mikroinstalacji w szczycie rannym miesięcy letnich porównana jest z dobową generacją wiatrową na tle zapotrzebowania, generacji i minimum technicznego oraz remontów w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.
EN
The analysis of 15 kW PV microinstaliation has been done in the paper. The PV microinstallation is placed on the roof of the building D-1 at Wroclaw University of Technology. This PV microinstallation is connected to the low voltage network which supplies the new campus building with air conditioning. The generation of energy and power in the range of annual, monthly and daily is discussed. Power generation at the peak of the early summer months is compared with the daily wind generation on the background of total power demand and generation in the National Power System.
9
Fotowoltaika. Pieniądze unijne decydują
75%
Lichota J. , Podkomorzy P. , Wójs K.
Rynek Energii
|
2015
|
tom Nr 5
69--74
PL
Celem artykułu jest sprawdzenie warunków opłacalności zainwestowania kapitału w instalację fotowoltaiczną. Szczegółową analizę techniczno-ekonomiczną pokazano w przypadku użytkownika indywidualnego. Ogólny wynik analizy jest prosty: jest to opłacalne pod pewnymi warunkami. Jeżeli nie są dotrzymane, to inwestor jest narażony na straty finansowe.
EN
The aim of the article is to check the conditions of profitability of the capital invested in the photovoltaic installation. A detailed technical and economic analysis was shown in the case of the individual user. The overall result of the analysis is simple: it is profitable under certain conditions. If they are not fulfilled, then investor is exposed to financial losses.
10
Content available remote Monitoring of photovoltaic micro installations
75%
Węgierek P. , Konarski M.
Przegląd Elektrotechniczny
|
2017
|
tom R. 93, nr 3
238--241
EN
The paper presents a comparative analysis of currently used monitoring systems of photovoltaic installations, focusing on systems applicable in PV micro installations. The characteristic features and the most important advantages and disadvantages of each monitoring systems were presented. The papers also indicates typical electrical parameters of the PV system and discusses the impact of environmental conditions on PV system operation.
PL
W artykule przedstawiono analizę porównawczą wykorzystywanych obecnie systemów monitoringu instalacji fotowoltaicznych, szczególny nacisk kładąc na systemy znajdujące zastosowanie w mikroinstalacjach. Zaprezentowano charakterystyczne cechy oraz najważniejsze zalety i wady poszczególnych systemów monitoringu. W pracy wskazano również typowe parametry elektryczne instalacji fotowoltaicznej oraz omówiono wpływ warunków środowiskowych na funkcjonowanie systemu.
11
Magazyny energii do mikroinstalacji PV − czym się kierować przy wyborze
75%
Śniegula K.
Chłodnictwo i Klimatyzacja
|
2022
|
tom nr 10
20--27
PL
Zagadnienie magazynowania energii elektrycznej dyskutowane jest w Polsce już od wielu lat, ale dopiero niedawno powstały warunki prawne umożliwiające szerszy rozwój tej technologii. Aby zmniejszyć negatywne skutki zmian na rynku energetycznym, inwestorzy będą szukali nowych rozwiązań pozwalających im obniżyć koszty energii oraz zabezpieczyć jej dostępność. Wydaje się, że jednym z ciekawszych kształtujących się trendów jest coraz bardziej powszechne produkowanie i magazynowanie energii bezpośrednio u inwestora - mowa tu zarówno o mikroinstalacjach w domach jednorodzinnych, jak i w niewielkich obiektach komercyjnych, czy też produkcyjnych.
12
Content available Pseudo-random simulation of node voltages in medium and low voltage grids with photovoltaic micro-installations
63%
Sobierajski M.
Acta Energetica
|
2017
|
tom nr 2
203--208
EN
Power generation by photovoltaic cells depends on random weather conditions, so at the planning stage the active powers output to the grid from photovoltaic micro-installations can be treated as multidimensional random variables with equal probability distribution. Such microinstallations’ passive power outputs depend on the pre-set power factor and therefore should be treated as multidimensional functions of the random active power outputs. Likewise, the received input powers can be treated the same way. Random changes in the output and input powers can be simulated using a pseudo-random number generator. Node voltages corresponding to the random outputs and inputs are derived from the iterative solution of nodal equations for each pseudo-random power balance. The resulting voltages are subjected to statistical analysis. This allows estimating the probability distribution, expected values and standard deviations, and to calculate the probabilities of exceeding the permitted voltage deviations. These considerations will be illustrated by an example calculation.
PL
Wytwarzanie mocy przez ogniwa fotowoltaiczne zależy od losowych warunków pogodowych, dlatego na etapie planowania moce czynne wprowadzane do sieci przez mikroinstalacje fotowoltaiczne mogą być traktowane jako wielowymiarowa zmienna losowa o równomiernym rozkładzie prawdopodobieństwa. Natomiast wytwarzane moce bierne mikroinstalacji zależą od zadanego współczynnika mocy i dlatego powinny być traktowane jako wielowymiarowa funkcja losowych wytwarzanych mocy czynnych. Podobnie mogą być traktowane moce odbierane. Losowe zmiany mocy generowanych i odbieranych mogą być symulowane z wykorzystaniem generatora liczb pseudolosowych. Napięcia węzłowe odpowiadające losowym generacjom i odbiorom wynikają z iteracyjnego rozwiązania równań węzłowych dla każdej pseudolosowej realizacji bilansów mocy. Otrzymane wartości napięć poddane są analizie statystycznej. Pozwala to oszacować rozkład prawdopodobieństwa, wartości oczekiwane i odchylenia standardowe oraz wyliczyć prawdopodobieństwa przekroczenia dopuszczalnych odchyleń napięć. Rozważania zostaną zilustrowane przykładem obliczeniowym.
13
Content available remote Mikroinstalacja fotowoltaiczna w kontekście przepisów budowlanych
63%
Maj J.
Inżynier Budownictwa
|
2023
|
tom nr 12
90--91
14
Content available remote Geometric optimization of a phase-change energy storage operating with a PV micro-installation
63%
Porwisiak D. , Malecha Z.
Instal
|
2022
|
tom nr 7/8
29--32
EN
Currently, efforts are being made to increase the share of renewable energy sources in Poland’s energy mix. Energy storages, both electric and thermal, can help to overcome the disadvantages of these energy sources. A latent heat store designed to cooperate with a photovoltaic micro-installation and a cooling system was selected for testing. A numerical model of the heat storage was made and a series of numerical calculations of the charging and discharging of the heat accumulator was carried out for different geometries of the phase change medium. The processes of solidification and melting were modelled using an enthalpy-porosity approach. The obtained results were illustrated on the summary characteristics. It is shown that the shape of the phase change medium has a significant effect on the dynamics of the phase change process.
PL
Obecnie podejmowane są działania mające na celu zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie energetycznym Polski. Magazyny energii elektrycznej, jak też ciepła, mogą pomóc w przezwyciężeniu wad tych źródeł energii. Do badań wybrano magazyn ciepła utajonego przeznaczony do współpracy z mikroinstalacją fotowoltaiczną i systemem chłodzenia. Wykonano model numeryczny magazynu ciepła oraz przeprowadzono serię obliczeń numerycznych ładowania i rozładowywania akumulatora ciepła dla różnych geometrii ośrodka zmienno-fazowego. Procesy krzepnięcia i topnienia modelowano z wykorzystaniem metody entalpia-porowatość. Uzyskane wyniki zilustrowano na charakterystykach zbiorczych. Wykazano, że kształt materiału zmiennofazowego ma istotny wpływ na dynamikę procesu przemiany fazowej.
15
Analiza efektywności energetycznej oraz rozkładu mocy wyjściowej falownika dla mikroinstalacji fotowoltaicznej w aspekcie procesu projektowania
63%
Sarniak M.
Rynek Energii
|
2020
|
tom Nr 2
37--43
PL
Fotowoltaika jako proces konwersji promieniowania słonecznego bezpośrednio w energię elektryczną za pomocą ogniw słonecznych jest jednym z najważniejszych odnawialnych źródeł energii. W pracy przeanalizowano wytwarzanie energii elektrycznej z mikroinstalacji fotowoltaicznej, zlokalizowanej w centralnej Polsce, o maksymalnej mocy szczytowej 1,56 kWp, w ciągu dwunastu pełnych miesięcy w latach 2018-2019. Przedstawiona mikroinstalacja fotowoltaiczna to system typu On-Grid, dołączony do sieci elektroenergetycznej niskiego napięcia, a generator fotowoltaiczny zbudowany jest z sześciu najczęściej używanych rodzajów modułów fotowoltaicznych z krzemu polikrystalicznego. Wyniki pomiarów podzielono na procentowe ilości wytworzonej energii w dwóch przedziałach czasowych: miesiącach „letnich” od kwietnia do września oraz pozostałych uznanych za „zimowe”. Przeanalizowano także rozkład mocy wyjściowej falownika dla mikroinstalacji fotowoltaicznej. Celem tej analizy było oszacowanie rzeczywistej dopuszczalnej wielkości współczynnika NPR (Nominal Power Ratio), zdefiniowanego jako stosunek mocy szczytowej generatora PV do mocy nominalnej falownika, z uwzględnieniem jego sprawności. Przeprowadzono również testy symulacyjne, które pozwoliły oszacować optymalną liczbę modułów PV połączonych szeregowo w mikroinstalacji PV.
EN
Photovoltaic as a process of converting solar radiation directly into electricity using solar cells is one of the most important renewable energy sources. The paper analyzes the electricity generation from photovoltaic micro-installation, located in central Poland, with a maximum peak power of 1.56 kWp, within twelve full months in 2018-2019. The PV micro-installation presented is a system On-Grid, connected to a low volt-age power network, and the PV generator is built from the six most commonly used types of PV modules from polycrystalline silicon. The results of the measurements were divided into percentage amounts of generated energy in two time intervals: "summer" months from April to September and others recognized as "winter". They were also analysed output power distribution of the inverter for photovoltaic micro-installation. The purpose of this analysis was to estimate the real acceptable size of the NPR (Nominal Power Ratio) coefficient, defined as the ratio of the peak power of the PV generator to the nominal power of the inverter taking into account its efficiency. Simulation tests were also carried out, which allowed to estimate the optimal number of PV modules connected in series in the PV micro-installation.
16
Jak wybrać najlepszy falownik − przegląd rynku, technologii i parametrów
63%
Śniegula K.
Chłodnictwo i Klimatyzacja
|
2022
|
tom nr 3
24--28
PL
Właściwy dobór falownika do mikroinstalacji fotowoltaicznej jest równie ważny jak wybór modułów PV, o których pisałem w ostatnim moim artykule w lipcu ubiegłego roku. Wprawdzie energię produkują panele, ale to falownik odpowiada za wprowadzenie energii do lokalnej sieci elektroenergetycznej, zamieniając prąd stały na prąd przemienny − taki, jaki mamy w naszych instalacjach domowych. Od wyboru falownika zależy efektywność działania całej instalacji PV.
17
Content available remote Mikroinstalacja fotowoltaiczna ‒ dlaczego się wyłącza i nie produkuje energii elektrycznej?
63%
Furdzik P. , Skrago J.
Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
|
2022
|
tom nr 3
3--12
PL
W ostatnich latach można zaobserwować dynamiczny wzrost liczby mikroinstalacji przyłączanych do sieci dystrybucyjnych. Szybki rozwój instalacji fotowoltaicznych w Polsce z jednej strony skutkuje zwiększaniem bezpieczeństwa energetycznego, ograniczaniem emisji gazów cieplarnianych oraz poprawą jakości powietrza, a z drugiej ‒ rodzi ryzyko występowania problemów współpracy tych źródeł energii z siecią elektroenergetyczną.
18
Content available Instalacja odgromowa i ograniczniki przepięć w instalacjach fotowoltaicznych
63%
Głuchy D. , Kurz D. , Trzmiel G.
Poznan University of Technology Academic Journals. Electrical Engineering
|
2015
|
tom No. 81
183--190
PL
W pracy zwrócono uwagę na problem ochrony instalacji fotowoltaicznych przed skutkami bezpośrednich i pośrednich wyładowań atmosferycznych (piorunami). Przytoczono stosowne normy, zgodnie z którymi należy wykonać instalację odgromową oraz, którym podlegają urządzenia stosowane w ochronie odgromowej. Opisano metody kątów ochronnych i toczącej się kuli w celu wyznaczenia stref ochronnych i wysokości zwodów pionowych. Wskazano sposób wyznaczania minimalnego odstępu izolacyjnego pomiędzy elementami instalacji PV i instalacji odgromowej oraz rodzaje stosowanych ograniczników przepięć. Wskazano różne sposoby ochrony w zależności od rodzaju instalacji.
EN
In this paper, the issue of protection of photovoltaic systems against direct and indirect effects of atmospheric discharges (the lightning). Were quoted the appropriate norms, according to which the lightning protection system should be performed, and which are subject to the devices used in lightning protection. Describes the methods of protective angles and rolling sphere in order to determine of protection zones and the height of vertical air terminals. Indicates the determination of the minimum insulation gap between the elements of the PV installation and the lightning protection system and the types of surge arresters. There specified different types of protection which depending on the type of installation.
19
Ocena możliwości opanowania podskoków napięcia w sieci nn o dużym nasyceniu mikroinstalacjami fotowoltaicznymi
63%
Kacejko P. , Adamek S. , Wancerz M. , Jędrychowski R.
Wiadomości Elektrotechniczne
|
2017
|
tom R. 85, nr 9
20--26
PL
Przyłączanie mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznych niskiego napięcia może w istotny sposób wpływać na ich pracę. Szczególne obawy wśród operatorów sieci dystrybucyjnych budzi możliwość występowania różnego rodzaju zakłóceń (migotania napięcia, wyższe harmoniczne, podskoki napięcia, niekontrolowana praca wyspowa). W ramach pracy realizowanej na zamówienie PTPiREE przeprowadzono analizy obliczeniowe, symulacyjne oraz badania sieci z dużym nasyceniem źródeł fotowoltaicznych. W czasie badań jako najbardziej istotne i prawdopodobne zagrożenie zidentyfikowano podskoki napięcia, które wynikają z dużej generacji mocy przy jednoczesnym niewielkim zapotrzebowaniu lokalnym. W artykule zaprezentowano najważniejsze wyniki badań oraz środki zaradcze, które mogą być wprowadzone w celu wyeliminowania zagrożeń.
EN
Connection of photovoltaic micro-systems to low-voltage power grid can significantly affect its operation conditions. Special concerns arise possibility of various types of disturbances (voltage flicker, overvoltage, uncontrolled island operation). According to the society PTPiREE order, Lublin University of Technology carried out analysis, simulations and researches on the power grids with high penetration of PV installations. Based on the researches, the most significant and probable threat was identified as the overvoltage phenomena which occurred as the result of high level of generation and low level of local demand. The article presents the most important research results and countermeasures that can be used to eliminate or mitigate the risk of such overvolta ge.
20
Opłacalność prosumenckich mikroinstalacji fotowoltaicznych w aspekcie zmian w polskich programach wsparcia i rozliczeniach prosumenckich
63%
Kiełboń M. , Maźniewski K.
Rynek Energii
|
2023
|
tom Nr 2
9--22
PL
W artykule przedstawiono wybrane zagadnienia dotyczące opłacalności budowy i eksploatacji mikroinstalacji fotowoltaicznych w aspekcie zmian w polskim prawie oraz w uwarunkowaniach gospodarczych i finansowych dotyczących takich mikroinstalacji. Opisano zmiany w mechanizmach wsparcia prosumentów zaistniałe po wprowadzeniu nowej Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii [2]. Na tej podstawie wykonano analizę techniczno-ekonomiczną przykładowych instalacji fotowoltaicznych z określeniem rentowności, biorąc pod uwagę mikroinstalacje prosumenckie, opisane uprzednio w artykule pt. „Opłacalność prosumenckich mikroinstalacji fotowoltaicznych w aspekcie zastosowania polskich programów wsparcia”, opublikowanego w czasopiśmie „Rynek Energii” w 2021 roku [11]. Podobnie jak poprzednio, nie brano pod uwagę wytwórców profesjonalnych, których podstawową działalnością jest wytwarzanie energii elektrycznej. Głównym celem było wykazanie, w jakim stopniu systemy wsparcia prosumentów po zmianach Ustawy o OZE oddziałują na wskaźniki ekonomiczne decydujące o rentowności inwestycji typu mikroinstalacja fotowoltaiczna. Dodatkowym aspektem jest wskazanie, czy zastosowanie magazynu energii współpracującego z instalacją fotowoltaiczną podniesie, czy obniży jej rentowność.
EN
The article presents selected issues concerning the profitability of construction and operation of photovoltaic „ micro—installations in the aspect of changes in Polish law and in economic and financial conditions concerning such micro- ; installations. Changes in the support mechanisms for prosumers following the introduction of the new Renewable Energy Sources (RES) Act were described. On this basis, a technical and economic analysis of exemplary photovoltaic installations with the determination of profitability was carried out, taking into account prosumer micro-installations described previously in the article "Profitability of prosumer photovoltaic micro—installations in terms of the application of Polish support schemes", published in "Energy Market" in 2021. As before, professional generators whose primary activity is electricity generation were not considered. The main objective was to demonstrate to what extent prosumers' support schemes after the amendments to the RES Act affect the economic indicators that determine the profitability of a micro PV investment. An additional aspect is to indicate Whether the use of energy storage cooperating with a PV installation will increase or decrease its profitability.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.