Nowe formy architektury lokowane w europejskich miastach, przyjmując niejednokrotnie zaskakujące ekstrawaganckie kształty wpisują się w tradycję i kontekst przestrzenny miejsca realizacji. Nowa Filharmonia w Hamburgu stanowić będzie współczesną wizytówkę – nowy symbol miasta. Ten charakterystyczny obiekt jest dominantą formalną rewitalizowanego obszaru Hafen City od ponad stu lat pełniącego funkcje portowo-przemysłowe.
EN
New architectonic forms located in European cities, which often assume surprising or extravagant shapes, adjust to the tradition and spatial context of a place of implementation. The New Philharmonic Hall in Hamburg will make a contemporary landmark – a new symbol of the city. This characteristic object is a formal dominant in the revitalized area of Hafen City which has been fulfilling port and industrial functions for more than one hundred years.
Artykuł jest próbą przybliżenia najnowszej historii drugiego co do wielkości miasta Grecji. Głównym celem tego opracowania jest wskazanie uwarunkowań decydujących o przemianach, które zachodzą w dwudziestowiecznych Salonikach.
EN
The paper accentuates the impact of the changes taking part in modern city of Thessalo-niki on its historical tissue. The main aim of the article is to show the most important reasons that have the great impact on these changes.
3
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Postulowane obecnie elastyczne planowanie miast wzmaga konieczność wyodrębnienia elementów absolutnie sztywnych i pewnych. W XXI wieku takimi elementami struktury przestrzennej miast będą przestrzenie publiczne. W przyszłości nastąpi rozwinięcie idei przestrzeni publicznej jako materialnego miejsca, będącego przedmiotem twórczego projektowania. Już dzisiaj możemy zaobserwować wysoką jakość wielu nowych rozwiązań przestrzeni publicznych, a także duży stopień satysfakcji mieszkańców z tych projektów. W obliczu znacznej degradacji środowiska szczególne znaczenie ma kształtowanie zielonych przestrzeni publicznych. Artykuł przedstawia europejskie rozwiązania rewitalizowanych i nowych zielonych przestrzeni publicznych, położonych w śródmieściach.
EN
At present postulated flexible town planning increases necessity to define rigid and certain elements. In 21st century such elements of spatial city structure will be public spaces. In the future there will be developed the idea of public space as a material place, which is the object of creative design. At present we can observe high quality of many new solutions of public spaces as well as great degree of inhabitants’ satisfaction. In the face of big degradation of environment, particular significance has shaping green public spaces. The paper presents examples of european green public spaces – revitalized and new, which are located mostly in the city centre.
Obywatelstwo narodowe jest obecnie analizowane w naukach społecznych w różnych wymiarach i przestało być traktowane wyłącznie w kategoriach praw jednostek i ich obowiązków względem państwa. Poza tym rozwijane są postnarodowe koncepcje obywatelstwa. Te tendencje znajdują swoje odzwier-ciedlenie w obywatelstwie miejskim. Celem niniejszego artykułu jest zaryso-wanie tej koncepcji oraz wskazanie na istniejące i możliwe przyszłe innowacje w miastach europejskich. Jak wskazuje autor, obywatelstwo miejskie jest zwią-zane z kluczową kategorią „prawa do miasta” i różni się w wielu aspektach od obywatelstwa krajowego. Na przeszkodzie wcielania w życie jego pluralistycz-nego modelu stoją niejednokrotnie realia polityczne i współczesne wyzwania dotyczące kwestii migracji, wielokulturowości czy integracji mniejszości. W związku z tym niezbędne jest wdrażanie innowacji, mających na celu w pierwszej kolejności większe otwarcie przestrzeni publicznej na obywateli.
EN
National citizenship is being currently analyzed in social sciences in different dimensions and it is not treated as solely the issue of rights of individuals and their obligations to the state. Moreover, the post-national concepts of citizen-ship have been developed. This tendency is reflected in the urban citizenship. The goal of this article is to outline this concept and point out the existing and possible future innovations in the European cities. The author indicates that the urban citizenship is connected with the key concept of “right to the city” and differs in many aspects from the national citizenship. The obstacles to the implementation of the pluralistic model are often the political reality and the contemporary challenges concerning the migration issue, multiculturalism or integration of minorities. Due to this, it is indispensable to implement innova-tions, aimed first of all at opening the public space for citizens.
5
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
The role of architect in city-making has been the theme of unsolved debates in urbanism. Committed as performers and recipients of a holistic knowledge, architects-urbanists keep acting, still today, in- -between idealism and pragmatism. The city, being frequently defined as a text, becomes the molten object where projects brought to materiality are able to build an intangible narrative. The paper presents the ongoing research 6by6, a compared analysis of cities where the apparent contradiction between idealism and practice is solved. Acknowledged American and European cities are analysed as a mean to illustrate the connections between the most extreme city-narrative – architectural manifestos ‒ with the most tangible material commitment – actual and implemented urban projects. This article announces them and reports on the manifestoes they are the cores of.
PL
Rola architekta w tworzeniu miasta stanowi temat nierozstrzygniętych debat w dziedzinie urbanistyki. Architekci-urbaniści jako oddani wytwórcy i odbiorcy wiedzy holistycznej nadal działają w zawieszeniu pomiędzy idealizmem a pragmatyzmem. Miasto, które nierzadko określa się jako tekst, staje się rozległym obiektem, w którym materializowane projekty mogą budować nienamacalne opisy. Artykuł niniejszy przedstawia prowadzone badania 6x6, porównawczą analizę miast, w których zniwelowana zostaje pozorna sprzeczność pomiędzy idealizmem a praktyką. Uznane miasta amerykańskie oraz europejskie analizowane są tu jako środek ilustracji powiązań między najskrajniejszą formą narracji miejskiej – manifestami architektonicznymi – a najpełniejszym zaangażowaniem materialnym: zrealizowanymi projektami urbanistycznymi. Artykuł niniejszy przedstawia zarówno projekty, jak i manifesty stanowiące ich podstawę.
6
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obserwacja postępujących zmian kształtu przestrzeni wielu miast europejskich pozwala na ustalenie podstawowych tendencji ich przekształcania oraz rewitalizacji ich struktury. Dotyczą one przede wszystkim rozmaitych działań zmierzających do poprawy jakości przestrzeni publicznych wewnątrz miasta, a zwłaszcza jego obszarów śródmiejskich, wielokierunkowej rewitalizacji przestrzeni zdegradowanych przez objęcia projektami znacznych obszarów miast w ramach kompleksowych przedsięwzięć. Równolegle trwają poszukiwania rozmaitych aktywności gospodarczych gwarantujących wysoką jakość przestrzeni poprzez lokalizację w sąsiedztwie terenów silnie zurbanizowanych usług specjalistycznych związanych z nauką, kulturą, zdrowiem, wypoczynkiem. Efektem tych działań są liczne przebudowy realizowane w obszarach centralnych wielu miast europejskich, które często obejmują znaczne ich powierzchnie. Prowadzone są one na podstawie precyzyjne założonych wieloletnich etapów i ich skutkiem jest podniesienie jakości i atrakcyjności przestrzennej tych miast.
EN
The observation of progressive changes in shape over a number of European cities allows for set out the basic trends in their transformation and revitalization of their structure. They concern first of all the various efforts to improve the quality of public spaces within the city, especially its inner-city areas, multi-area revitalization projects degraded by the inclusion of large areas within the complex urban projects. In parallel, ongoing exploration of various economic activities to ensure the quality of space through location adjacent to urbanized areas of specialized services related to science, culture, health, recreation. The result of these activities are carried out a number of redevelopment in central areas of many European cities, which often include significant their surfaces. They are conducted under the assumed long-term precision stages and their effect is to improve the quality and attractiveness of spatial those cities.
7
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Jednym z największych problemów współczesnych miast europejskich jest brak ciągłości ich tożsamości - istotnej wartości, wymagającej wzmocnienia w dynamicznie rozwijającym się świecie. Dlatego według prognoz rozwoju miast w przyszłości zawartych w licznych dokumentach - w tym w Nowej Karcie Ateńskiej z 2003 r. - jednym z głównych postulatów dotyczących zagospodarowania przestrzennego miast jest zachowanie ich kulturowego bogactwa i różnorodności oraz tworzenie unikatowego krajobrazu miejskiego, wyrażającego specyficzne genius loci. Prognozy te wzmagają poszukiwania nowych zasad kształtowania współczesnych przestrzeni publicznych jako miejsc, które najbardziej wpływają na tożsamość miasta. W artykule przedstawiono rozwiązania europejskie dotyczące zarówno rewitalizacji historycznych przestrzeni miejskich, jak i kształtowania nowych przestrzeni publicznych.
EN
One of the main problems in contemporary European cities is the lack of continuity of city' identity. According to prognoses of future development of cities enclosed in numerous documents, including the New Charter of Athens 2003, one of the most important postulate in the sphere of physical development of cities is an effort of creation memorable urban environments, derived from specific genius loci, thus enhancing diversity and character, as well as maintenance and cultivation of a high level of aesthetic excellence in all parts of the urban networks. These prognosis increases searching for new principles of shaping contemporary public spaces - as places which deeply influence the identity of European cities. The paper presents the most interesting European solutions, both in the sphere of revitalization of historical public spaces, as well as the examples of new public spaces.
8
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Obecnie projektowanie urbanistyczne jest niezbędnym narzędziem w procesie kształtowania krajobrazu miasta, w tym harmonijnych przestrzeni publicznych. W procesie tym niezwykle istotne jest ograniczanie wzrostu terytorialnego miast i popieranie rozwoju ich wewnętrznych obszarów, między innymi przez przekształcanie zdegradowanych obszarów przemysłowych, kolejowych, portowych i innych. Artykuł przedstawia wybrane przykłady rewitalizacji obszarów przemysłowych i kolejowych w miastach europejskich ze zwróceniem szczególnej uwagi na rozwiązania przestrzeni publicznych w kształtowanych zespołach.
EN
At present urban design is an indispensable instrument in the process of shaping the landscape of the city, including shaping harmonious public spaces. In this process very important factor is limiting of territorial growth of cities and supporting the development of their inner areas, among other things by transformation of degraded industrial, railway, harbour and other areas. Article presents examples of revitalization of railway and industrial areas in European cities with detailed analyses of public spaces in urban complexes.
9
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Niezmiernie silnie odczuwana potrzeba rekreacji wiąże się ze zmianami stylu życia oraz sposobów spędzania czasu wolnego. W obliczu postępującego procesu rozpraszania się zabudowy, widocznego zwłaszcza w wielkich aglomeracjach europejskich, dużego znaczenia nabiera możliwość odpoczynku na obszarach zurbanizowanych. Często z powodu zbyt długiego czasu niezbędnego do wyjazdu poza tereny zurbanizowane mieszkańcy miast poszukują miejsc rekreacji w najbliższym środowisku zamieszkania. W zapewnieniu wypoczynku ogromną rolę odgrywają różnego typu przestrzenie publiczne: parki miejskie i krajobrazowe, place o funkcji rekreacyjno-wypoczynkowej, skwery, ogrody publiczne, zielone dziedzińce, zielone przestrzenie nadwodne i obszary skarp, aleje, promenady i ciągi piesze, a nawet lokalne ulice z dużą ilością zieleni. W niniejszym artykule przedstawiono rozwiązania europejskie przestrzeni publicznych służących rekreacji, położonych głównie w strefie peryferii.
EN
At present in the face of many changes in ways of life and in managing of free time, needs of recreation have been continually increasing. The possibility of recreation in built-up areas is very important now, because we can still observe urban sprawl of big European agglomerations. The result of this common process is increase of time of reaching open areas and searching places for recreation in the nearest living environment. There are many public spaces, which serve inhabitants in satisfying the needs of recreation: city and landscape parks, recreational squares and streets, public gardens, green courtyards, river banks, escarpments, alleys, footpaths and promenades. The paper presents examples of European green public spaces, which are located mostly on the outskirts.
Miasta europejskie mają swój specyficzny obraz, jakkolwiek różnią się między sobą. Każdy z tych obrazów to przestrzenna ekspresja miejskiej tożsamości. Budują ją dzieła architektury, ale przede wszystkim harmonia miejskiej przestrzeni. Tworzenie jej oraz utrzymanie w epoce rozpraszania się miast wymaga rozmaitych zabiegów, oczywiście że w tym także z dziedziny planowania. Być może dotychczasowe metody planistyczne, w epoce niesprzyjającej tradycyjnemu patrzeniu na miasto należy uzupełnić o nowe podejście, bardziej zbliżone do potrzeb wynikających z innego niż kiedyś pojmowania świata, który nas otacza.
EN
European city has certain specific image, however images of different cities differ. Each of those different images it is spatial expression of city's self-identity. City's image is build for most of us by quality of architecture, but first of all by spatial order, by harmony in city`s space. It is not easy task to keep such a harmony in a city of sprawl. New planning tools are needed, closer to contemporary understanding of the world which is around us.
11
Dostęp do pełnego tekstu na zewnętrznej witrynie WWW
Artykuł przedstawia związki architektury z przestrzeniami publicznymi w miastach europejskich. Trzy główne tendencje scharakteryzowane szczegółowo na wybranych przykładach dotyczą projektów nowych przestrzeni publicznych lub przestrzeni przekształcanych. Przedmiotem badań jest także poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: jak oryginalność rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych wpływa na ich wzajemne relacje oraz na kształtowanie tożsamości analizowanych fragmentów struktury miast?
EN
Article presents connections between architecture and public spaces in European cities. Three principal trends are characterized on selected examples, which are designs of new public spaces or renovated spaces. There is also search for answer to question: how does originality of architectural and urban solutions influence their mutual relations as well as shaping identity of analyzed fragments of city' structure?
The paper aims to measure and assess changes regarding the SQoL experienced by the residents of selected European cities over time. An Intuitionistic Fuzzy Synthetic Measure (IFSM) was applied to measure the SQoL. The measure allows taking into account the element of uncertainty expressed in the lack or refusal to answer. The analysis uses the results of studies on the SQoL conducted by the European Commission in the selected European cities. The method of constructing a pattern object proposed in the article allowed for assessing changes in the SQoL level of European city residents over time. The analysis showed that the subjective quality of life of the residents of European cities is systematically increasing during the period 2006-2019. However, we still observe large differences in the level of this phenomenon among the cities. The results of the research can be used to formulate assumptions or modify urban policies in EU cities to improve the quality of life of citizens.
PL
Celem artykułu jest pomiar i ocena zmian subiektywnej jakości życia (SQoL) mieszkańców wybranych miast europejskich. Do pomiaru SQoL zastosowano Intuicyjną Rozmytą Miarę Syntetyczną (IFSM). Miara pozwala uwzględnić element niepewności wyrażający się w braku lub odmowie udzielenia odpowiedzi. W analizie wykorzystano wyniki badań SQoL przeprowadzonych przez Komisję Europejską w wybranych miastach europejskich. Zaproponowany w artykule sposób konstrukcji obiektu wzorcowego pozwolił na ocenę zmiany poziomu SQoL mieszkańców miast europejskich w czasie. Analiza wykazała, że subiektywna jakość życia mieszkańców miast europejskich systematycznie wzrastała w latach 2006-2019. Nadal jednak obserwujemy duże różnice w poziomie tego zjawiska pomiędzy miastami. Wyniki badań można wykorzystać do formułowania założeń lub modyfikacji polityk miejskich w miastach UE w celu poprawy jakości życia obywateli.
Obiekty i zespoły architektoniczno-urbanistyczne związane z funkcjami kultury stanowią obecnie w miastach europejskich znaczące dla ich statusu i wizerunku elementy struktury przestrzennej. Współtworzą istotne sekwencje wnętrz urbanistyczno-krajobrazowych, zarówno w obrębie historycznych układów przestrzennych, jak i nowo projektowanych, w tym najczęściej poddawanych procesom rewitalizacyjnym, fragmentów tkanki miejskiej. Wielu z tych przestrzeni towarzyszą kompozycje zielone, najczęściej w postaci niewielkich klombów lub szpalerów drzew, podkreślających monumentalizm założeń urbanistycznych i architektonicznych, które mają symbolizować rangę i pozycję poszczególnych instytucji kultury. Poza historycznymi założeniami rezydencjalno-parkowymi, adaptowanymi obecnie na funkcje związane z kulturą, niezwykle rzadko zdarza się, aby skomponowana zieleń dominowała w tego typu założeniach, nie będąc przede wszystkim tłem dla architektury, ale równoprawnym, jeśli nawet nie- dominującym, elementem kształtującym miejską przestrzeń publiczną. Publikacja przywołuje kilka przykładów współczesnych realizacji takich przestrzeni w metropoliach europejskich.
EN
Architectural and urban structures and complexes associated with cultural functions in European cities currently constitute elements of their spatial structure that are significant to their status and image. They co-create essential sequences of urban and landscape interiors, both within historical spatial layouts, as well as newly-designed ones, most commonly including those fragments of urban tissue that are subjected to urban regeneration processes. Many of these spaces are accompanied by green compositions, most commonly in the form of small flower-beds or rows of trees that highlight the monumentalism of urban and architectural complexes and which are meant to symbolise the rank and position of individual cultural institutions. Apart from historical park and residence complexes that are currently being adapted to functions associated with culture, it is very rare for arranged greenery to dominate in these types of layouts, instead of primarily serving as a background for architecture - an equally significant if not a non-dominant element that shapes urban public space. The publication refers to a number of examples of contemporary built projects of such spaces in European metropolises.
Dynamika rozwoju miast oraz rosnące potrzeby ich mieszkańców sprawiają, że problematyka sprawnego funkcjonowania przewozu i dystrybucji dóbr w obrębie ich obszarów nabiera coraz większego znaczenia.Ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko oraz dążenie do redukcji kosztów zewnętrznych logistyki dystrybucji możliwe jest poprzez wdrażanie rozwiązań dostosowanych do specyfiki miasta, przy uwzględnieniu trzech zasadniczych kryteriów: zakresu koniecznych do przeprowadzenia zmian, poziomu implementacyjności analizowanych rozwiązań oraz ich stopnia oddziaływania na środowisko. W artykule skoncentrowano się na wybranych przykładach działań podejmowanych w miastach europejskich, które przyczyniają się do ograniczenia negatywnego wpływu miejskiego transportu towarowego na środowisko. Posłużono się doświadczeniami własnymi autorki, będącymi wynikiem wizyt studyjnych w analizowanych miastach oraz rezultatów projektu C-LIEGE.
EN
In view of the fast growth of cities combined with the growing needs of city dwellers, the problem of efficient functioning of goods transport and distribution in urban areas is gaining more and more importance.Reducing the negative impact on the environment and the desire to reduce the external costs of logistics distribution is possible through the implementation of solutions tailored to the specifics of the city, while taking into account three main criteria: the scope necessary for the changes, the level of implementation of analyzed solutions and degree of their impact on the environment. The paper is focused on chosen activities realized in European cities. This measures influence on redaction of negative impact of urban freight transport on cities environment. Author used her own experiences from study visits in presented cities as well as the results of C-LIEGE project.
Miasta nieustannie się zmieniają. Rozwijają się, upadają, by potem znów się podźwignąć i prosperować na nowo. W ciągu poprzednich dwóch stuleci ten rozwój był w dużej mierze uzależniony od przemysłu. Przyniósł on między innymi dewastację i skażenie wielu terenów, które niegdyś peryferyjne, nagle zdecydowanie zyskały na „centralności”, wobec procesów metropolizacji i eksurbanizacji. Wiele spośród obiektów opuszczonych z różnych przyczyn przez pierwotnych użytkowników, zwłaszcza z XIX, czy pierwszych dekad XX wieku, w których działalność przemysłowa była niegdyś realizowana, to godne uwagi, uznane za zabytki struktury. Konieczność ich ochrony jest niepodważalna. Rewitalizacja obszarów poprzemysłowych to priorytet w wielu miastach europejskich, zwłaszcza wobec konieczności utrzymania zrównoważonego rozwoju kontynentu. W artykule przedstawiono studium kilku przypadków adaptacji poprzemysłowych obiektów i zespołów do różnych funkcji, dzięki którym było możliwe ocalenie cennego dziedzictwa architektoniczno-urbanistycznego minionej epoki.
EN
Cities change constantly. They develop, they fall, only to lift themselves up again and prosper anew. Over the course of the past two centuries this development has largely been dependent on industry. It brought with it, among other things, the devastation and pollution of numerous areas, which – although once peripheral – suddenly increased their “centrality”, in light of metropolisation and exurbanisation processes. Many of the buildings that were abandoned for various reasons by their original owners, particularly those from the nineteenth or the first decades of the twentieth century, which once housed industrial operations, are notable structures that have been acknowledged as heritage sites. The necessity to protect them is indisputable. The revitalisation of post-industrial areas is a priority in many European cities, particularly in the face of the necessity of maintaining the continent’s sustainable development. In the article the author presents a study of a number of cases of the adaptation of post-industrial structures and complexes to various functions, thanks to which it was possible to save the valuable architectural and urbandesign- related heritage of a bygone era.
The article provides an overview of spatial and legal solutions related to the issue of water management in cities in the context of climate change. The aim of the research is to identify the main differences between the traditional and integrated approaches to water-related infrastructure based on case studies of European Cities at different scales. Gathering, ordering and comparing adequate solutions will allow to establish guidelines for the development of Polish cities and point out directions for architects and urban planners designing urban spaces. The comparison of good examples with theory would make it possible to verify whether practise corresponds with theory, and whether it can actually - through the synergy of measures - bring new quality to urban areas.
PL
W artykule dokonano przeglądu rozwiązań przestrzenno-prawnych związanych z problematyką gospodarki wodnej w miastach w kontekście zmian klimatycznych. Celem badań jest zidentyfikowanie głównych różnic między tradycyjnym i zintegrowanym podejściem do infrastruktury wodnej na podstawie studiów przypadków europejskich miast w różnej skali. Zebranie, uporządkowanie oraz porównanie odpowiednich rozwiązań pozwoli na wyznaczenie kierunków rozwoju polskich miast i wskazanie kierunków dla architektów, a także urbanistów projektujących przestrzenie miejskie. Porównanie dobrych przykładów z teorią pozwoliłoby zweryfikować, czy praktyka koresponduje z teorią i czy rzeczywiście - poprzez synergię działań - może przynieść nową jakość na obszarach miejskich.
The aim of the work is to present one of the most important structures of the last decade - the European Central Bank in Frankfurt am Main, against the background of the role which a sustainable skyscraper can play in the urban composition of a modern city. A literature query and original in situ research show that from the beginning of the 20th century, skyscrapers have become a symbol of the success and importance of cities and metropolises. At the same time, most of the historic skylines of European cities were saved from ‘Manhattanization’. One of the exceptions is Frankfurt, the financial capital of the EU. This paper discusses the construction of the ECB building, both as another important landmark in the city’s urban composition and as an innovative, sustainable structure. The results show that the location of an important high-rise building with a prestigious function in the urban structure confirms the city’s status. At the same time, it was proved that the technological and formal solutions used in the complex, together with the reuse of the built structure (recycling of architecture), may contribute to the reduction of the carbon footprint and maintaining high environmental standards.
PL
Celem pracy jest zaprezentowanie jednego z najważniejszych obiektów ostatniej dekady - budynku Europejskiego Banku Centralnego (European Central Bank - ECB) we Frankfurcie nad Menem - w kontekście roli, jaką zrównoważony wieżowiec może odgrywać w kompozycji urbanistycznej nowoczesnego miasta. Przegląd literatury oraz autorskie badania in situ pokazały, że na początku XX wieku wieżowce stały się symbolem sukcesu oraz znaczenia miast i metropolii. Jednocześnie większość historycznych sylwet miast europejskich ocalono od „manhattanizacji”. Jednym z wyjątków jest Frankfurt, finansowa stolica UE. Niniejszy artykuł omawia realizację budynku ECB zarówno jako ważnej dominanty w kompozycji miasta, jak i innowacyjnego, zrównoważonego obiektu architektonicznego. Wyniki pokazują, że umiejscowienie ważnego budynku wysokościowego o prestiżowej funkcji w strukturze urbanistycznej potwierdza status miasta. Jednocześnie udowodniono, że technologiczne i formalne rozwiązania użyte w tym zespole, wraz z ponownym wykorzystaniem istniejącej struktury budowlanej (recykling architektury), mogą przyczynić się do redukcji śladu węglowego i utrzymania wysokich standardów środowiskowych.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.