Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

The impact of the combustion waste landfill of the Skawina Power Plant on selected elements of the agricultural production area

100%

Szwalec A. , Mundała P. , Kędzior R. , Telk M. , Lasota A.

Geology, Geophysics and Environment

|

2015

|

tom Vol. 41, no. 2

199--206

EN

Field observations and interviews with residents of Kopanka, Ochodza and Borek Szlachecki villages indicate that the agricultural production area located near the combustion waste landfill is negatively affected. Two distinct phenomena are observed: increased dust concentration in the air and excessive soil moisture or even flooding. The aim of the study was to assess whether and to what degree the landfill affects the content of the trace elements Cd(II), Pb(II), Zn(II) and Cu in the soil and plants of the adjoining agricultural production areas. The content of Cd(II), Pb(II), Zn(II) and Cu in the soil of the studied area was within the acceptable norms specified in the regulation of the Ministry of the Environment (Dz. U. 2002 nr 165, poz. 1359). In the herbaceous vegetation growing at sampling points W150, E150, E100 and N100, the acceptable level of Cd(II) specified in the regulation of the Ministry of Agriculture and Rural Development exceeded the norms (Dz. U. 2012 poz. 203). In turn, all the plant samples Pb(II) showed acceptable levels. The content of Zn(II) and Cu in the plant material meets the criteria for fodder proposed by IUNG (Kabata-Pendias et al. 1993). The high phytoaccumulation indices for Cd(II) and Zn(II) in the plant material may be due to dust fall containing metals. However, without precise quantitative and qualitative measurements of dust fall, it is difficult to ascertain to what extent this is caused by migration from the landfill and to what extent it is a result of deposits of pollutants from other sources.

2

Quality of the Grass-Legume Sward as Affected by the Phosphorus-Potassium Foliar Fertilization

75%

Radkowska I. , Radkowski A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

tom Vol. 17, nr 12

1613-1618

EN

The investigations were conducted in the years 2006–2008 on the grass-legume sward, on the brown acidic soil classified to the V quality class. The aim of the experiment was to evaluate the influence of the foliar fertilization with Alkalin PK 10:20 (phosphorus and potassium fertilizer) on the yielding and the quality of the meadow sward. Foliar application of the Alkalin increased the dry matter yield by the 11 % (on average) in relation to the control object. Moreover, it was found that foliar utilization of Alkalin resulted in the increased organic components’ content (total protein, raw fat) and the concentration of mineral components (raw ash, phosphorus, potassium, calcium and sodium). The application of this preparation in a dose of 3.0 dm3 ha–1 caused the average growth of the above-mentioned components by 14, 33, 32, 38, 44, 58 and 42 %, respectively, when compared with the control object. On the other hand, decreased contents of the crude fiber as well as its ADL and NDF fraction were observed.

PL

Badania przeprowadzono w latach 2006–2008 na runi trawiasto-motylkowatej, na glebie brunatnej kwaśnej, zaliczanej pod względem bonitacyjnym do klasy V. Celem eksperymentu było okreoelenie wpływu nawożenia dolistnego Alkalinu PK 10:20 (nawóz fosforowo-potasowy) na plonowanie oraz jakooeć runi łąkowej. Dolistna aplikacja Alkalinu zwiększyła plon suchej masy w stosunku do obiektu kontrolnego średnio o 11 %. Ponadto stwierdzono, iż dolistne zastosowanie Alkalinu spowodowało wzrost zawartości składników organicznych: białko ogólne, tłuszcz surowy oraz składniki mineralne: popiół surowy, fosfor, potas, wapń i sód. Zastosowanie tego nawozu w dawce 3,0 dm3 ha–1 powodowało wzrost zawartości wymienionych składników odpowiednio o 14, 33, 32, 38, 44, 58 i 42 % w porównaniu z obiektem kontrolnym. Natomiast odnotowano zmniejszenie zawartości dla włókna surowego oraz frakcji ADL i NDF.

3

Effect of environmental factors on the phosphorus content in the grassland sward of the Radziejowa region

75%

Kopeć M. , Zarzycki J.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2008

|

tom Vol. 15, nr 10

1101-1107

EN

Phytosociological relevés were made on grasslands in the Radziejowa Range and there simultaneously samples of plant and soil material were collected. The research aimed at determining phosphorus supply in the mountain grassland sward in the selected region and an assessment of the main environmental factors affecting ibis compo-nent content in fodder. It was found that the phosphorus content exceeded the value of 3 g P ź g-1 d.m. only for 5 % of the samples. The effect of environmental factors on the phosphorous content in sward from the Radziejowa Region was not unambiguous, although statistically insignificant dependency between ibis component content and the number of species in sward was noted. Factors influencing an increase in the calcium content in sward caused a decline in its phosphorus content, whereas magnesium positively affected its content.

PL

W paśmie Radziejowej wykonano zdjęcia fitosocjologiczne na użytkach zielonych, pobierając jednocześnie próbki materiału roślinnego i glebowego. Celem badań było określenie stanu zaopatrzenia w fosfor runi górskich użytków zielonych w wybranym rejonie oraz ocena wpływu głównych czynników środowiskowych na zawartość tego składnika w paszy. Stwierdzono, że zawartość fosforu w niespełna 5 % próbek była większa od 3 g P ź kg-1 s.m. Wpływ czynników środowiskowych na zawartość fosforu w runi rejonu Radziejowej był niejednoznaczny, chociaż stwierdzono nieistotne statystycznie zależności między zawartością tego składnika a ilością gatunków w runi. Czynniki powodujące zwiększenie zawartości wapnia w runi skutkowały zmniejszeniem zawartości w niej fosforu, podczas gdy magnez oddziaływał korzystnie na zawartość tego składnika.

4

Effect of Microelement Fertilization on the Quality and Nutritional Value of the Meadow Sward Hay. Part I. The Content of Organic Components and Nutritional Value

75%

Radkowski A. , Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

tom Vol. 18, nr 8

1111-1116

EN

The aim of the conducted study was the determination of the quality and nutritional value of the meadow sward as affected by the fertilization with microelements. Monocomponent copper, zinc and manganese foliar fertilizers and multicomponent Plonvit P preparation, containing chelated elements, were applied during the experiment. The prepared plant material was subjected to the analyses of: elemental chemical composition by the standard method, NDF, ADF and ADL contents were determined using ANKOM Fiber Analyser apparatus according to the method described by Goering and Van Soest. The nutritional value was expressed in the units of INRA system (1988) using Winwar 1.6 software (DJG). The evaluation was performed on the basis of tabular coefficients of forage distribution in the rumen and intestines. Significant increase of the mean total protein, raw ash, ADF, ADL, NDF, BTJN and BTJE content was stated as the effect of foliar application of multicomponent preparation as well as copper, zinc and manganese fertilizers when compared with the non-fertilized object. However, slight decrese of the determined values was found in the case of raw fat and N-free extracts.

PL

Celem podjętych badań było określenie jakości i wartości pokarmowej runi łąkowej w zależności od zastosowanego nawożenia mikrślementowego. Stosowano dolistnie pojedyncze mikrślementy miedzi, cynku i manganu oraz wieloskładnikowy nawóz Plonvit P, zawierający pierwiastki w formie schelatowanej. W przygotowanym materiale roślinnym oznaczono podstawowy skład chemiczny metodą standardową, analizy na zawartość NDF, ADF i ADL przeprowadzono za pomocą aparatu ANKOM Fiber Analyser, według metody zaproponowanej przez Gśringa i Van Sśsta. Wartość pokarmową wyceniono w jednostkach systemu INRA 1988 za pomocą programu komputerowego Winwar, wersja 1.6. firmy DJG. Do wyceny posłużono się tabelarycznymi współczynnikami rozkładu pasz w żwaczu oraz jelitach. W wyniku dolistnego stosowania wieloskładnikowego nawozu oraz miedzi, cynku i manganu stwierdzono znaczny wzrost średniej zawartości białka ogólnego, popiołu surowego, ADF, ADL, NDF, BTJN oraz BTJE w porównaniu z obiektem nienawożonym. Natomiast w przypadku tłuszczu surowego oraz wyciągów niezawierających azotu i JPM odnotowano nieznaczne obniżenie się ich zawartości.

5

Heavy metal contents in soils and plants from areas localized along the no. 4 road within the boundaries of the ropczycko-sędziszowski county. Part 3. Heavy metal contents in meadow sward

75%

Filipek-Mazur B. , Gondek K. , Mazur K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2007

|

tom Vol. 14, nr 5-6

445-449

EN

Grasslands are often localized along traffic routes Meadow sward obtained from them is used for animal fodder as green forage or processed into hay, hay silage or silage. The quality of fodder from these grasslands determines animal healthiness, particularly in ruminants and the animal product quality. Sward of pastures and meadows localized in the vicinity of international traffic routes with heavy vehicle traffic is susceptible to various pollutions, including elevated concentrations of heavy metals. The aim of the research was to determine the contents of 6 heavy metals (Zn, Cu, Ni, Cr, Pb and Cd, in meadow sward sampled from 5 points along the No. 4 traffic route within the boundaries of ropczyckosędziszowski county. On each sampling points sward samples were collected at four distances from the road (5; 25; 50 and 100 m). The content of metals assessed by ICP-AES method after dry mineralization in JY 238 Ultrace apparatus. The greatest variability was characteristic of cadmium (97%) and lead (85%) concentrations and the least for zinc and copper, respectively (17 and 18%). On the basis of obtained results it may be stated that the assessed meadow sward was characterized by low heavy metal concentrations, safe for the fodder quality. The level of copper and zinc (bioelements crucial for plants) may be considered deficient.

PL

Użytki zielone są często położone wzdłuż szlaków komunikacyjnych. Pozyskiwana z nich ruń łąkowa przeznaczana jest na paszę dla zwierząt w postaci zielonki, bądź przetwarzana jest na siano, sianokiszonki i kiszonki. Jakość paszy z tych użytków decyduje o zdrowotności zwierząt, zwłaszcza przeżuwaczy i jakości produktów pochodzenia zwierzęcego. Ruń pastwiskowa i łąkowa z użytków położonych w pobliżu dróg międzynarodowych o dużym natężeniu ruchu samochodowego narażona jest na różne zanieczyszczenia, w tym na podwyższoną koncentrację metali ciężkich. Celem badań była ocena zawartości 6 metali ciężkich (Zn, Cu, Ni, Cr, Pb i Cd) w runi łąkowej pobranej z 5 stanowisk wzdłuż trasy komunikacyjnej Nr 4 w obrębie powiatu ropczycko-sędziszowskiego. Na każdym stanowisku próbki runi pobierano w 4 odległościach od drogi (5, 25, 50 i 100 m). Zawartość metali oznaczono, po suchej mineralizacji, metodą ICP-AES z wykorzystaniem aparatu firmy JY 238 Ultrace. Największą zmiennością charakteryzowała się zawartość w runi kadmu (97%) i ołowiu (85%), a najmniejszą cynku i miedzi (odpowiednio 17 i 18%). Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że oceniana ruń łąkowa charakteryzowała się niską zawartością metali ciężkich, bezpieczną z punktu widzenia jakości paszy. Poziom miedzi i cynku (biopierwiastki niezbędne dla roślin i zwierząt) można uznać za niedoborowy.

6

Effect of Microelement Fertilization on the Quality and Nutritional Value of the Meadow Sward Hay. Part II. The Content of Macroelements

75%

Radkowski A.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

tom Vol. 18, nr 12

1737-1742

EN

The one-factor field experiment was designed by means of random block sampling in four replicants (fields of 2.0 × 5.0 m area). The experimental field was located on the acid brown soil (type II B) of the V quality class. The study was conducted in the years 2006–2008 in the individual farm in Pilica administrative district, in Zawiercie county, in the region of Krakow–Czestochowa Jura, at the altitude of 320 m. The kind of microelement fertilizer was the determining factor in the study. During the experiment foliar fertilizers were applied in the form of single microelements (copper, zinc, manganese) as well as multicomponent preparation – Plonvit P, containing elements in the form of chelates. It was stated that applied fertilization had the most spectacular effect on the sodium content in the meadow sward. As a result of foliar application of multicomponent preparation, copper and manganese significant increase of average content of this element was observed in comparison with the non-fertilized field (2.34; 1.98 and 1.09-time higher values, respectively). Moreover, it was found that foliar treatment with examined microelements caused elevation of calcium and magnesium level by 46.0 % and 45.7 %, respectively. Treatment with the multicomponent fertilizer also resulted in the increased phosphorous content above the standard level. Additionally, applied foliar fertilizers narrowed the proportions between the sum of univalent and divalent cations in the meadow sward.

PL

Jednoczynnikowe doświadczenie polowe założono metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach (poletka o wymiarach 2,0 × 5,0 m). Na polu doświadczalnym występowała gleba brunatna kwaśna (rząd II B - gleby brunatne ziemne), zaliczana pod względem bonitacyjnym do klasy V. Doświadczenie prowadzono w latach 2006-2008 w indywidualnym gospodarstwie rolnym położonym w gminie Pilica, powiat zawierciański na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na wysokości powyżej 320 m n.p.m. Czynnikiem doświadczenia był rodzaj nawożenia mikrślementowego. W doświadczeniu zastosowano dolistnie nawożenie pojedynczymi mikrślementami (miedź, cynk i mangan) oraz wieloskładnikowy nawóz zawierający pierwiastki w formie schelatowanej - Plonvit P. Wykazano, że zastosowane nawożenie największy wpływ wywierało na zawartość sodu w runi łąkowej. W wyniku dolistnego stosowania wieloskładnikowego nawozu oraz miedzi i manganu stwierdzono znaczny wzrost średniej zawartości tego pierwiastka - w porównaniu z obiektem nienawożonym - odpowiednio: 2,34; 1,98; i 1,09-krotnie. Ponadto stwierdzono, iż dolistne zastosowanie badanych mikrślementów spowodowało wzrost zawartości wapnia i magnezu odpowiednio o 46,0 i 45,7 % w porównaniu z obiektem kontrolnym. Wykazano również, że nawożenie wieloskładnikowym nawozem spowodowało wzrost zawartości fosforu ponad wartość normatywną. Ponadto zastosowane nawozy dolistne zawęziły stosunek sumy kationów jednowartościowych do sumy kationów dwuwartościowych w runi łąkowej.

7

Estimation of the Nutritional Value of Hay from Selected Individual Farms in the Region of Krakow-Czestochowa Jura. Part I. The Content of Organic Compounds and Nutritional Value

75%

Radkowski A. , Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2011

|

tom Vol. 18, nr 11

1521-1526

EN

This paper presents an estimation of the chemical composition and forage value of the hay derived from the 12 selected, individual farms specialized in milk production from the region of the Krakow--Czestochowa Jura. The content of the organic compounds was very variable, which can be the result of diversified allotments of grasses and dicotyledonous plants in analyzed hay samples. Only 42 % of all examined hay trials contained optimal dry matter content ie above 820 g kg–1. When estimating nutritional value of the hay special attention must be paid to the crude protein and crude fiber content. The hay collected with 33 % of samples was characterized with protein content per dry matter below the level assumed as normative. 92 % of samples were characterized with crude fiber content above the optimal level. This fact can be the result of too late time of mowing, especially in the case of first mowing, as well as improper drying method. Among all analyzed components, the greatest diversification was noticed for raw fat content. The weighted mean of this component fluctuated in the range of 13.9–34.5 g kg–1 d.m. The forage characteristics as regards energetic value were as follows: UFL – from 0.68 to 0.81 g kg–1 d.m. and UFV – from 0.59 to 0.71 g kg–1 d.m. The protein value was more diversified and ranged from 55.29 to 122.61 – PDIN and from 73.27 to 97.66 g kg–1 d.m. – PDIE.

PL

Praca prezentuje ocenę składu chemicznego i wartości paszowej siana pochodzącego z 12 wybranych gospodarstw indywidualnych, specjalizujących się w produkcji mleka. Gospodarstwa położone są na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Zawartość składników organicznych wykazywała dużą zmienność, co może wynikać ze zróżnicowanego udziału traw i roślin dwuliściennych w badanych próbkach siana. Przyjmując optymalną zawartość suchej masy w sianie na poziomie powyżej 820 g kg-1 s.m. stwierdzono, że tylko siano z 42 % próbek miało odpowiednią zawartość suchej masy. Przy ocenie wartości pokarmowej siana na podstawie analizy chemicznej, szczególną uwagę należy zwracać na zawartość białka ogólnego i włókna surowego. Siano pobrane z 33 % próbek zawierało mniej białka w absolutnie suchej masie niż przewidują normy, a zawartość włókna surowego przekroczyło zawartość optymalną w 92 % próbek. Zjawisko to można tłumaczyć opóźnionym terminem zbioru, zwłaszcza pierwszego pokosu oraz niewłaściwym sposobem suszenia. Spośród analizowanych składników największym zróżnicowaniem cechowała się zawartość tłuszczu surowego. Średnia ważona zawartość tego składnika wahała się w zakresie 13,9-34,5 g kg-1 s.m. Pod względem wartości energetycznej badane pasze zawierały odpowiednio: JPM od 0,68 do 0,81 g kg-1 s.m. i JPŻ od 0,59 do 0,71 g kg-1 s.m. Natomiast wartość białkowa była znaczniej zróżnicowana i kształtowała się w zakresie 55,29-122,61 dla BTJN oraz 73,27-97,66 g kg-1 s.m dla BTJE.

8

Changes in trace metal concentrations in sward and soil in long- term fertilizer experiments. Part I. Plant material

75%

Kopeć M. , Michalec M. , Gondek K. , Mat'ušova K.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

tom Vol. 12, nr 3

241-249

EN

Chemical composition of the meadow sward from two long-term fertilizer experiments was studied. The first experiment (Velka Luka) was set up in 1962 at Banska Bystrica in Slovakia. It bas been 10calised in the Zvolenska dale (19°10' E; 48°37' N) at the altitude of 350 m a.s.l. The other experiment (Czarny Potok), set up in 1968 bas been situated in the Beskid Sądecki Mts. (20°54' E; 49°24' N) at the altitude of700 m a.s.l. Different doses of mineral fertilizers (NPK) were applied in both experiments, and the experiment at Velka Luka is based on component proportions in fertilizer doses whereas at Czarny Potok on nitrogen forms against unilateral fertilization. Limed series was initiated at Czarny Potok in 1985. The work presents changes in heavy metal concentrations in the meadow sward. Mineral treatment diversified meadow sward yields during the period of the experiments, led to changes in physico-chemical properties of soil and to forming specific botanical composition of the sward. In consequence there were multi-directional changes in heavy metal concentrations caused by their different amounts removed with the yield and different availability for specifically diversified biotopes on individual objects. Liming bad a significant effect on heavy metal concentrations in systematically fertilized sward. The contents of heavy metals in the sward depended on site abundance, whereas liming limited even by the several quantity of heavy metals removed with the sward yield. Despite a lack of yield response to liming, this measure should be treated as a rational element of microelement management and a way to reduce toxic effect of heavy metals. The low content of zinc and copper in the sward and their small amounts taken up testify a necessity to consider these elements in fertilization.

PL

W badaniach oceniano skład chemiczny runi łąkowej pochodzącej z dwóch długotrwałych doświadczeń nawozowych. Doświadczenie pierwsze (Velka Luka) założono w Bańskiej Bystrzycy na Słowacji w 1962 r. na terenie Kotliny Zvolenskiej (19°10' E; 48°37' N), na wysokości 350 m n.p.m. Drugie doświadczenie (Czarny Potok) założone w 1968 r. w Beskidzie Sądeckim (20°54' E; 49°24' N) na wysokości 700 m n.p.m. W obu doświadczeniach stosowano zróżnicowane dawki nawozów mineralnych (NPK), przy czym podstawą doświadczenia pierwszego (Velka Luka) są proporcje składników w dawkach, a doświadczenia drugiego (Czarny Potok) formy azotu na tle nawożenia jednostronnego. W Czarnym Potoku wprowadzono w 1985 r. serię wapnowaną. Tematem pracy są zmiany zawartości metali ciężkich w runi łąkowej. Nawożenie mineralne różnicowało ilość plonów runi łąkowej w okresie trwania doświadczeń, prowadziło to do zmian właściwości fizykochemicznych gleby i ukształtowania składu botanicznego runi. Konsekwencją są wielokierunkowe zmiany zawartości metali ciężkich wywołane różną ich ilością odprowadzoną z plonem i różną przyswajalnością dla zróżnicowanych gatunkowo siedlisk w poszczególnych obiektach. Wapnowanie miało znaczący wpływ na zawartości metali ciężkich w runi systematycznie nawożonej. Zawartość metali w runi zależała od zasobności stanowiska, przy czym wapnowanie ograniczało nawet kilkukrotnie ilość pobranych metali ciężkich z plonem runi. Wapnowanie, nawet jeśli nie oddziałuje na ilość plonu runi, należy traktować jako racjonalny element gospodarowania mikroelementami na użytkach zielonych oraz zabieg ograniczający toksyczny wpływ metali ciężkich. Mała zawartość w runi oraz nieduże ilości pobranego cynku i miedzi świadczą o potrzebie uwzględnienia tych pierwiastków w nawożeniu.

9

Factors Conditioning the Content of Microeleraens in the Meadow Sward of the Radziejowa Region

75%

Kopeć M. , Zarzycki J. , Kaczmarczyk M.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

tom Vol. 17, nr 8

959-964

EN

Investigations were conducted in the Radziejowa Region (20.4079°-20.7147"E and 49.3988°--49.5421"N). 356 samples were collected on grasslands with different habitat conditions (height above sea-level, inclination, exposition) and differing in the way of their utilization. The sward varied in botanical composition and was classified into different phytosociological units. The subject of the analysis was to assess the content of macro- and microelements with the regard to environmental conditions. In the area of the Radziejowa Region the mean contents of molybdenum and boron in the sward were Iow, for copper - ąuite Iow, for zinc - nearing the satisfactory content, for cobalt - satisfaetory and for manganese - very high. Availability of microelements in the soil, except for manganese, was Iow. Regarding so Iow contents of analysed elements in the soil the correlation between the amount of the element extracted with 1 mol HCl o dm-1 and its content in the plant was not found, except for Iow correlation in the case of molybdenum. Out of many analyzed elements of particular communities there was correlation only between soil reaction and selected elements.

PL

Badania prowadzono w paśmie Radziejowej (20,4079°-20,7147°E i 49,3988"-ł9,5421°N), gdzie pobrano 211 próbek na użytkach zielonych o zróżnicowanych warunkach siedliskowych (wysokość nad poziom morza, nachylenie, ekspozycja) oraz o różnym sposobie gospodarowania. Ruń charakteryzowała się zmiennym składem botanicznym i została zaklasyfikowana do różnych jednostek fitosocjologicznych. Przedmiotem analizy była ocena zawartości makroelementów i mikroelementów na tle warunków siedliskowych. Na obszarze Pasma Radziejowej średnie zawartości w runi molibdenu i boru były niskie, miedzi - bliska dolnej granicy zawartości niskiej, cynku - bliska górnej granicy zawartości wystarczającej, kobaltu -wystarczająca i manganu - bardzo wysoka. Zasobność gleby w mikropierwiastki, z wyjątkiem manganu, była niska. W zakresie tak małych zawartości analizowanych pierwiastków w glebie nie stwierdzono zależności pomiędzy zawartością pierwiastka ekstrahowanego 1 mol HCl o dm-1 a ich zawartością w roślinie, z wyjątkiem słabej korelacji dla molibdenu. Spośród szeregu analizowanych elementów poszczególnych zbiorowisk tylko odczyn wykazywał zależność z wybranymi pierwiastkami.

10

Gospodarka potasem w warunkach zróżnicowanego nawożenia na łące trwałej nawadnianej oraz bez nawodnień

75%

Mendra M. , Barszczewski J.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2013

|

tom Vol. 58, nr 4

75--80

PL

Badania prowadzono na trzyletnim doświadczeniu ścisłym, zlokalizowanym na czarnej ziemi zdegradowanej, w warunkach zróżnicowanego nawożenia oraz uwilgotnienia. Celem pracy była ocena wpływu zróżnicowanego nawożenia oraz uwilgotnienia łąki trwałej grądowej na gospodarkę potasem. Doświadczenie składało się z czterech obiektów nawożonych mineralnie w ilościach 60, 120, 180 i 240 kg N·ha-1 oraz dwóch naturalno-mineralnie na poziomie G1-180 i G2-240 kg N·ha-1, nawożonych gnojówką bydlęcą, która pokrywała potrzeby nawozowe względem potasu, a azot i fosfor uzupełniano do podanej dawki. Jesienią w latach 2008 oraz 2011 pobrano próbki gleby z warstw 0-10 i 10-20 cm, celem określenia ich zasobności w potas. Prowadzono trzykośne użytkowanie runi łąkowej, określając jej plon oraz zawartość potasu w poszczególnych pokosach, celem wykonania jego bilansów. Bilans potasu na wszystkich badanych obiektach bez względu na poziom uwilgotnienia był ujemny. Mimo to badania wykazały wyraźny wzrost zasobności gleby w badanych warstwach w ten składnik po trzech latach badań. Wpływ nawodniania na zasobność potasu był zależny od poziomu nawożenia. Na obiekcie N-60 nawadnianie powodowało wyraźne zmniejszenie zasobności badanego składnika w obu warstwach gleby. Na pozostałych obiektach N-120, N-180, N-240, G1 oraz G2 nawodnianie powodowało istotny wzrost zawartości potasu w obu warstwach gleby.

EN

The long-term study was conducted on experimental objects, located on the black degraded soil under varied fertilization and soil moisture conditions. The aim of study was to assess the impact of divere fertilization of permanent meadow and soil moisture on the potassium balance. The experimental field consisted of four objects with mineral fertilization applied in amounts: 60, 120, 180 and 240 kg N·ha-1, and two objects with natural-mineral fertilization: G1-180 and G2-240 kg N·ha-1 applied with liquid manure that covered the needs of potassium. The nitrogen and phosphorus were supplemented to given dose. In autumn of the years 2008 and 2011 the soil samples from layers 0-10 and 10-20 cm were taken in order to determine the abundance of potassium. Three-cut utilization of meadow was carried out. The yielding and potassium content in herbage was evaluated in order to calculate its balance. Potassium balance in all examined objects, regardless of the level of soil moisture was negative. However, after three years of study a significant increase of potassium content in both soil layers was shown. Effect of irrigation on the abundance of potassium was dependent on the level of fertilization. On the object N-60 the irrigation resulted in a marked reduction in the abundance of the potassium in both layers of the soil. On the other objects N-120, N-180, N-240, G1 and G2 irrigation resulted in a significant increase in the content of potassium in both layers of soil.

11

Macro- and microelements content in the sward depending on soil chemical composition

75%

Czyz H. , Niedzwiecki E. , Trzaskos M. , Protasowicki M.

Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis. Agricultura

|

1999

|

tom 80

12

Effect of Foliar Fertilization with Tytanit on the Dry Matter Yield and Macroelements’ Content in the Meadow Sward

63%

Radkowski A. , Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2010

|

tom Vol. 17, nr 12

1607-1612

EN

One-factor field experiment was designed by the method of random blocks sampling in four replications (fields of the 2.0 × 5.0 m area). The experimental field was characterized with the brown, acidic soil, classified to the V quality class. The field experiment was conducted in the years 2006–2008, in the private, individual farm in the administrative district of Pilica, within Zawiercie County, at the region of Krakow-Czestochowa Jura, located on the altitude of 320 m. The spraying with the Tytanit fertilizer in three different concentrations: 0.02, 0.04 and 0.08 % constituted an experimental factor. Tytanit applied in a concentration of 0.04 % affected on average 52 % higher dry matter yield when compared with the control object. Moreover, foliar application of Tytanit in the concentration of 0.04 % resulted in the highest growth of the content of all examined macroelements. The difference in relation to the control object amounted to 28 % for phosphorus, 78 % for potassium, 80 % for calcium, 81 % for magnesium and 60 % for sodium. Higher dosage of the preparation (0.08 %) decreased the concentration of the investigated macroelements when compared with the 0.04 % variant and in some cases even with the 0.02 % variant.

PL

Jednoczynnikowe doświadczenie polowe założono metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach (poletka o wymiarach 2,0 × 5,0 m). Na polu doświadczalnym występowała gleba brunatna kwaśna, zaliczana pod względem bonitacyjnym do klasy V. Dooewiadczenie prowadzono w latach 2006–2008, w indywidualnym gospodarstwie rolnym położonym w gminie Pilica, powiat zawierciański na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na wysokości powyżej 320 m n.p.m. Czynnikiem doświadczenia był oprysk nawozem Tytanit w trzech stężeniach: 0,02, 0,04 i 0,08 %. Tytanit stosowany w stężeniu 0,04 % zwiększył plon suchej masy w stosunku do obiektu kontrolnego średnio o 52 %. Ponadto stwierdzono, iż dolistne zastosowanie Tytanitu w stężeniu 0,04 % spowodowało największy wzrost zawartości wszystkich badanych makroelementów. Różnica ta w porównaniu z obiektem kontrolnym wynosiła dla fosforu 28 %, dla potasu 78 %, dla wapnia 80 %, dla magnezu 81 % i dla sodu 60 %. Większe stężenie preparatu (0,08 %) zmniejszyło zawartość badanych makroelementów w porównaniu do preparatu o stężeniu 0,04, a w niektórych przypadkach nawet do oprysku o stężeniu 0,02 %.

13

Ocena składu botanicznego i jakości spasanych runi w trzech grupach siedlisk

63%

Wasilewski Z.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2012

|

tom Vol. 57, nr 4

172-176

PL

Polska postrzegana jest jako kraj szczycący się bogactwem ilościowym i jakościowym zasobów szeroko rozumianej bioróżnorodności, w tym zwłaszcza na użytkach zielonych. Powyższe wpisuje się w założenia Wspólnej Polityki Rolnej na lata po2013 r. gdzie wysokść rangą nadano zachowaniu bogactwa bioróżnorodności. Najprostszym sposobem jej zachowania i ochrony, zwłaszcza w ekstremalnych warunkach siedliskowych, jest wypas zwierząt. Taki sposób rolniczego wykorzystania terenów zadarnionych jest bardzo efektywny, tani i prosty w stosowaniu. Użytki porzucone i nie użytkowane szybko podlegają procesowi degradacji wyrażającej się zachwaszczeniem i zakrzaczeniem runi, który na znacznych powierzchniach jest już mocno zaawansowany. Badania prowadzono na użytkach zielonych położonych w ośmiu siedliskach: trzech grędowych, dwóch pobagiennych i trzech łęgowych. We wszystkich siedliskach dominowały w runi trawy, następnie zioła i chwasty. Udział roślin bobowatych był niewielki. W przypadku siedlisk grędowych i pobagiennych były to zbiorowiska roślinne trawiaste, a w przypadku łęgowych trawiasto-szuwarowe. Wykorzystując metodę fitoindykacji, określono stan uwilgotnienia siedlisk i zakwalifikowano je do świeżych i wilgotnych oraz do silnie wilgotnych i mokrych. Wyliczone liczby wartości użytkowej runi (Lwu) wskazują, że najwartościowsze, pod względem paszowym, zbiorowiska roślinne stwierdzono w siedliskach grędowych i pobagiennych (wartość użytkowa dobra) natomiast mało wartościowe w łęgowych (wartość mierna). Odwrotnie układała się ich wartość na podstawie składu chemicznego, a zwłaszcza zawartości białka ogólnego i włókna surowego.

EN

Poland is seen as the country boasting a richness of quantitative and qualitative resources of widely understood biodiversity, especially on grasslands. This is part of objectives of the Common Agricultural Policy for the period after 2013 where the high priority was given to maintain the richness of biodiversity. The easiest way to preserve and protect, especially in extreme habitat conditions, is grazing by animals. This method of agricultural utilization of green areas is very effective, cheap and simple to use. Abandoned and not utilized lands quickly undergo degradation process which involves weeds and shrubs development that on major areas is already well advanced. The study was conducted on grasslands located in eight habitats: three dry habitats, two post-peatland habitats and three flooded habitats. Grasses dominated in the sward of all habitats, then herbs and weeds. The share of legumes was low. In case of dry and post-peatland habitats it were grasslands communities and in case of flooded habitats - grass-rush communities. Using the phyto-indication method, the moisture status of habitats was determined and they were qualified to fresh and moist and highly humid and wet. The calculated utilization value number (Lwu) of sward indicated that in terms of feed value the most valuable plant communities were found in dry ground and post-peatland habitats (good utilization value) but of small value - in the flooded (poor value). Their value resulting from chemical composition and especially from the content of crude protein and crude fiber shaped conversely.

14

Heavy metal and sulphur contents in meadow sward within the boundaries of traffic route influence

63%

Gondek K. , Filipek-Mazur B.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2004

|

tom Vol. 11, nr 7

551--559

EN

Generally for the Dębica region, PL no exceeded heavy metal concentration limit values as used for fodder quality assessment were found, beside cadmium and manganese. Determined exceeded limit numbers of meadow sward forage usability concerning cadmium (0.5 mg Cd · kg-1 dry mass) were observed at same points, which does not justify these meadows exclusion from use. Acid soil reaction (pH) affected excessive manganese content in sward, so soil liming would enable a limited uptake of this element. The research demonstrated a greater effect of the soil reaction than the distance from the road on Zn, Ni, Mn and Cd plant concentrations. Sulphur concentration in the researched plant material did not reveal any over the standard values and ranged between 2 g and 3.8 g · kg -1 dry mass.

PL

W runi trawiastej regionu Dębicy nie stwierdzono na ogół przekroczenia granicznych zawartości metali ciężkich stosowanych przy ocenie jakościowej pasz, poza kadmem i manganem. Stwierdzone przekroczenie liczb granicznych przydatności paszowej runi łąkowej w przypadku kadmu (0,5 mg Cd · kg-1 suchej masy), miało charakter punktowy i nie uzasadnia wyłączenia tych łąk z użytkowania. Na nadmierną zawartość manganu w runi wpływał kwaśny odczyn gleby, a zatem zwapnowanie gleby pozwoli/oby na ograniczenie pobierania tego pierwiastka. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono większy wpływ odczynu gleby na zawartość Zn, Ni, Mn i Cd w roślinach niż odległości od szosy. Zawartość siarki w badanym materiale roślinnym nie wykazywała zawartości ponadnormatywnych i mieściła się w przedziale od 2 g do 3,8 g · kg-1 suchej masy.

15

Effect of mineral and microelement treatment on yield, trace element concentrations and healthiness of meadow sward

63%

Gondek K. , Ropek D.

Chemia i Inżynieria Ekologiczna

|

2005

|

tom Vol. 12, nr 10

1071-1081

EN

The studies aimed at determining the amount of yield and changes of meadow sward quality indices and plant healthiness after resumption of mineral fertilization on grassland. The biggest yield of both fresh and dry meadow sward was obtained in the first cut and additional fertilization with "Mikrovit" in the second and third cuts caused increase in yield as compared with yield produced on the object receiving solely mineral NPK fertilizers. On fertilized object the sward was characterized by a higher share of grasses and a lower share of herbs and legumes. The sward trace element concentrations met the forage criteria except contents of copper, cobalt and iron, which were deficient and the content of manganese which exceeded the permissible level for forage. Mineral treatment with "Mikrovit" influenced limited injuries caused by sucking insects but favoured the plant damage by leaf skeleting pests. Under the influence of mineral fertilization greater number of variously diseased legumes was noticed. On the other band mineral fertilization of grasses limited the degree of plant fungal diseases.

PL

Celem badań było określenie poziomu plonowania i zmian wskaźników jakości runi łąkowej oraz zdrowotności roślin po wznowieniu nawożenia mineralnego na użytku zielonym. Największy plon zarówno świeżej, jak i suchej masy runi łąkowej, uzyskano w pierwszym pokosie, a zastosowanie dodatkowo nawożenia mikroelementami w drugim i trzecim pokosie spowodowało zwyżkę plonu w stosunku do uzyskanego w obiekcie nawożonym tylko nawozami mineralnymi NPK. W obiektach nawożonych ruń charakteryzowała się większym udziałem traw, a mniejszym ziół i roślin motylkowych. Zawartość pierwiastków śladowych w runi odpowiadała kryteriom paszowym z wyjątkiem zawartości miedzi, kobaltu i żelaza, których stwierdzono niedobór oraz manganu, którego zawartość przekraczała optymalny poziom dla pasz. Nawożenie mineralne i mikroelementami wpłynęło na ograniczenie uszkodzeń powodowanych przez owady klujaco-ssące, ale sprzyjało uszkodzeniu roślin przez szkodniki szkieletujące liście. Pod wpływem nawożenia mineralnego obserwowano większe porażenie roślin motylkowatych przez choroby. Natomiast w przypadku traw nawożenie mineralne ograniczało stopień uszkodzenia roślin przez choroby grzybowe.

16

Effect of Foliar Sulphur Fertilization on the Productivity of the Permanent and Alternate Meadow Part II. The Content of Microelements

63%

Radkowski A. , Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2012

|

tom Vol. 19, nr 12

1533--1537

EN

The experiment was established by means of random block sampling in four replicants on the brown acid soil of V quality class. The study was conducted in the years 2006–2008 on an individual farm in Pilica administrative district, in Zawiercie county, in the region of Krakow–Czestochowa Jura, at the altitude of above 320 m. Foliar sulphur fertilization of the sward of the permanent and alternate meadows was the determination factor. After the mineralization the hay samples were subjected to the analysis of Zn, Cu, Fe and Mn by ICP-AES method. The effect of sulphur fertilization on the level of selected elements in the plant samples collected from the permanent and alternate meadow was estimated. The weighted mean content of elements in plants derived from both meadows fluctuated in the range of: 22.81–224.86 mg Zn; 3.82–16.67 mg Cu; 60.90–190.35 mg Fe; 19.58–151.37 mg Mn kg–1 d.m. It was stated that applied fertilization had the most spectacular effect on the zinc content in both meadow types and on the iron content in the case of permanent meadow. In our investigations we observed that the herbs were the richest in microelements. The grasses were characterized with the lowest content of these elements with the exception of the manganese level higher in grasses from the fields non-fertilized with sulphur than in leguminous plants.

PL

Doświadczenie polowe założono metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach na glebie brunatnej kwaśnej, zaliczonej pod względem bonitacyjnym do klasy V. Doświadczenie prowadzono w latach 2006–2008, w indywidualnym gospodarstwie rolnym położonym w gminie Pilica, powiat zawierciański na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, na wysokości powyżej 320 m n.p.m. Czynnikiem doświadczenia było dolistne nawożenie siarką runi łąki trwałej i przemiennej. Po mineralizacji próbek siana oznaczono zawartość Zn, Cu, Fe i Mn metodą ICP-AES. Oceniano wpływ nawożenia siarką na zawartość wybranych pierwiastków w roślinność łąki trwałej i przemiennej. Średnia ważona zawartości wybranych pierwiastków w roślinności obu łąk wahała się w zakresie: 22,81–224,86 mg Zn; 3,82–16,67 mg Cu; 60,90–190,35 mg Fe; 19,58–151,37 mg Mn kg–1 s.m. Wykazano, że zastosowane nawożenie największy wpływ wywarło na zawartość cynku na obu typach łąki oraz żelaza na łące trwałej. W badaniach własnych stwierdzono, że największą zasobnością w mikroelementy cechowały się zioła. Trawy zawierały najmniej badanych mikroelementów, jedynie manganu miały więcej niż rośliny motylkowate, ale tylko na obiektach nienawożonych siarką.

17

Effect of Foliar Application of Growth Biostimulant on Quality and Nutritive Value of Meadow Sward

63%

Radkowski A. , Radkowska I.

Ecological Chemistry and Engineering. A

|

2013

|

tom Vol. 20, nr 10

1205--1211

EN

The experiment was conducted during 2010–2012 on a private farm in the Slaskie province, at an altitude of 320 m above sea level. A one-factorial field experiment was set up as a randomized block design with four replications. The experimental plots, 10 m2 in area, had class V acid brown soil. Treatment factors were spraying three concentrations (0.02, 0.04 and 0.08 %) of growth biostimulant (Tytanit fertilizer). The highest dose of the foliar application of Tytanit (0.08 %) caused significant increases in dry matter yield and nutrient content in relation to the control plot. The protein and energy value was also found to increase significantly. Satisfactory results were also obtained in plots where titanium was applied at a concentration of 0.04 %.

PL

Doświadczenie polowe prowadzono w latach 2010–2012, w indywidualnym gospodarstwie rolnym w województwie śląskim, na wysokości powyżej 320 m n.p.m. Jednoczynnikowe doświadczenie polowe założono metodą losowanych bloków, w czterech powtórzeniach, powierzchnia poletek doświadczalnych wynosiła 10 m2. Na polu doświadczalnym występowała gleba brunatna kwaśna, zaliczana pod względem bonitacyjnym do klasy V. Czynnikiem doświadczenia był oprysk biostymulatorem wzrostu w postaci nawozu Tytanit w trzech stężeniach: 0,02, 0,04 i 0,08 %. Zastosowanie nawożenia dolistnego Tytanitem w najwyższej dawce (0,08 %) spowodowało istotny wzrost plonów suchej masy oraz zawartości składników pokarmowych w stosunku do obiektu kontrolnego. Ponadto stwierdzono, również istotny wzrost wartości białkowej i energetycznej. Zadowalające efekty uzyskano także w obiektach, gdzie aplikowano tytan w stężeniu 0,04 %.

18

Wpływ nawożenia i deszczowania na plnowanie runi łąkowej oraz masę korzeni

63%

Mendra M. , Barszczewski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2012

|

tom T. 12, z. 3

149-159

PL

Badania prowadzono latach 2008-2010 na łące trwałej położonej na glebie mineralnej, zaliczanej do czarnej ziemi zdegradowanej. Prowadzono trzykośny system użytkowania. Celem pracy było rozpoznanie wpływu nawożenia oraz uwilgotnienia gleby na plonowanie runi łąkowej oraz masę korzeni zlokalizowanych w górnych warstwach gleby łąki. Wilgotność na obiektach deszczowanych utrzymywano na poziomie 60-100% PPW, stosując deszczowanie. W każdym pokosie określano plony runi, a jesienią w 2008 i 2010 r. biomasę korzeni. Próbki gleby o objętości 0,5 dm³ do oznaczania masy korzeniowej pobierano z górnych warstw profilu glebowego 0-10 i 10-20 cm, i po wypłukaniu oraz wysuszeniu ważono. Masę korzeniową oraz plony runi łąkowej poddano ocenie statystycznej. Zwiększenie dawki azotu powyżej 60 kg·ha-¹ powodowało istotny wzrost plonowania runi łąkowej. Nawodnienie nie zawsze dawało wyraźny efekt w postaci wzrostu plonowania, co było związane z wysoką sumą opadów atmosferycznych, które w 2010 r. spowodowały wyższe plony na niektórych obiektach bez nawodnień w stosunku do obiektów nawadnianych. Nie stwierdzono wyraźnego wpływu nawożenia na masę korzeni. Ilość masy korzeniowej w warstwie gleby 0-10 cm z obiektów nienawadnianych była większa w porównaniu z obiektami nawadnianymi, a w warstwie 10-20 cm obserwowano tendencję odwrotną.

EN

The study was carried out in the years 2008-2010 on permanent grassland situated on mineral soil classified as degraded black soil. The vegetation was cut three times a year (season). The aim of the study was to recognise the impact of fertilisation and soil moisture on the yield of meadow sward plants and root mass in the upper soil layer. Soil moisture was maintained at a level of 60-100 of field water capacity by sprinkler irrigation. Yields of the sward were measured in each swath and root mass was determined in autumn 2008 and 2010. Soil samples of 0.5 dm³ volume were collected from the top layer of soil profiles (0-10 and 10-20 cm) to examine the root mass. Samples were rinsed, dried and weighed. Root mass and yields of meadow sward were subjected to statistical analysis. Increase of N dose above 60 kg·ha-¹ significantly increased sward yield. Irrigation had no clear effect on yield. This was a result of unusually high precipitation in 2010 that increased the yields in some not irrigated experimental fields. The influence of fertilisation on root mass was not found. Root mass in the 0-10 cm layer from not irrigated fields was larger than that in irrigated fields. In the 10-20 cm soil layer the opposite trend was observed.

19

Analiza nakładów i kosztów ponoszonych na zakiszanie runi łąkowej z zastosowaniem różnych technologii

63%

Gach S. , Filipowicz D. , Barszczewski J.

Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie

|

2007

|

tom T. 7, z. 2b

43-53

PL

W pracy przeanalizowano i oceniono różne technologie sporządzania kiszonek z runi łąkowej: ZZ - zbiór nierozdrobnionych roślin prasą zwijającą, z transportem bel przyczepą uniwersalną i załadunkiem ich na przyczepę ładowaczem czołowym zamontowanym na ciągniku z owijaniem bel folią w miejscu składowania, ZZw - zbiór nierozdrobnionych roślin prasą zwijającą oraz użycie wózka samozaładowczego do transportu, ZPs - zbiór roślin rozdrobnionych przyczepą zbierającą i składowanie sieczki w silosie, ZPp - zbiór roślin rozdrobnionych przyczepą zbierającą i składowanie sieczki w pryzmie. Przeprowadzone badania i obliczenia umożliwiły określenie wartości wskaźników kryterialnych, za które przyjęto: jednostkowe zużycie paliwa, jednostkowe nakłady robocizny i koszty jednostkowe. Stwierdzono, że najmniejszym jednostkowym zużyciem paliwa charakteryzuje się technologia ZPs, a największym - ZZ. Z kolei największa pracochłonność cechowała technologię ZPp, a najmniejsza - ZPs. Natomiast najniższe koszty jednostkowe ponoszono na sporządzanie kiszonek z zastosowaniem technologii ZPp (178,4 zł·t-ܻs.m.), a największe ZZ (218,9 zł·t-ܻs.m.). Zadecydowały o tym głównie wydajność technologii lub koszty materiałów pomocniczych (folii do owijania bel). We wszystkich technologiach koszty maszyn i urządzeń mają dominujący wpływ na koszty jednostkowe, stanowiąc od 42,0% kosztów całkowitych w technologii ZZw do 61,6% w technologii ZPp.

EN

Various technologies of ensilaging meadow sward were analysed and evaluated in this paper: ZZ technology - harvesting non-fragmented plants with rolling baler, transport of bales with an universal trailer, loading on a trailer with front loader mounted on a tractor and wrapping bales with foil in place of their storage; ZZw technology - harvesting non-fragmented plants with rolling baler and the use of self-loading wagon for transport; ZPs technology - harvesting shredded plants with collecting trailer and storage of the chaff in a silo, ZPp technology - harvesting shredded plants with collecting trailer and storage of the chaff in a prism. Performed studies and calculations allowed for estimating the values of criterion indices like fuel consumption, unitary labour inputs and unitary costs. It was found that the smallest and largest unitary fuel consumption is characteristic for the ZPs and ZZ technology, respectively. The highest labour input was typical for the ZPp technology and the lowest - for the ZPs one. The lowest unit costs were incurred for ensilaging with the ZPp technology (178.4 zł·t-¹ dry wt.) and the highest - with the ZZ technology (218.9 zł·t-¹ dry wt.). The efficiency of technology and costs of auxiliary materials (foil for wrapping bales) were mainly responsible for these costs. In all technologies the costs of machines and facilities exerted the main impact on unitary costs that ranged from 42.0% of the total costs in the ZZw technology to 61.6% in the ZPp technology.

20

Ocena stopnia skażenia bakteriami potencjalnie patogennymi runi łąkowej i gleb nawożonych płynnymi nawozami organicznymi

63%

Zielińska K. J. , Stecka K. M. , Kupryś M. P. , Kapturowska A. U. , Miecznikowski A. H.

Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering

|

2011

|

tom Vol. 56, nr 4

212-215

PL

W gospodarstwach ekologicznych wielokrotne nawożenie trwałych użytków zielonych w czasie okresu wegetacji roślin nie przefermentowanymi płynnymi nawozami organicznymi może być przyczyną skażenia runi łąkowej potencjalnie patogennymi grupami drobnoustrojów, w tym bakteriami Salmonella spp. oraz Escherichia coli. Celem badań była ocena poziomu skażenia gleb użytków zielonych nawożonych płynnymi nawozami organicznymi i zebranej z nich runi łąkowej wybranymi bakteriami potencjalnie patogennymi oraz ocena wpływu kultury starterowej bakterii fermentacji mlekowej na ich obecność w płynnych nawozach organicznych. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań stwierdzono, że w gospodarstwach ekologicznych, w których rolnicy nie stosowali nawożenia organicznego, nie wykrywano w glebie i w runi łąkowej obecności bakterii: Salmonella spp. i Escherichia coli. Natomiast w glebach nawożonych gnojówką lub gnojowicą liczba bakterii Salmonella spp. kształtowała się na poziomie 1,00- 2,30 log j.t.k./g, a liczba bakterii Escherichia coli 2,00-3,00 log j.t.k./g . W runi łąkowej zebranej z tych gleb liczba bakterii Salmonella spp. wynosiła od 1,00 do1,30 log j.t.k./g przy wysokim poziomie bakterii z grupy coli wynoszącym nawet do 5,90 log j.t.k./g zielonki. Ponadto stwierdzono, że stosowanie kultury starterowej bakterii fermentacji mlekowej w warunkach modelowych wpływa istotnie na obniżenie liczby lub całkowitą eliminację bakterii Salmonella spp., bakterii z grupy coli oraz Escherichia coli podczas 10-dniowej inkubacji z płynnymi nawozami organicznymi, takimi jak gnojówka czy gnojowica.

EN

Multiple amending of arable land in ecological farms during plant vegetation with not fully fermented manure might cause a contamination of meadow sward with potentially pathogenic bacteria such as Salmonella spp. and Escherichia coli. The aim of the study was to estimate the influence of pathogenic bacteria presence in manure-amended soils of arable lands and in meadow sward grown in those soils as well as to evaluate an impact of lactic acid bacteria on lowering the number of pathogenic microorganisms in liquid manure and slurry. According to our results there can be concluded that there was no Salmonella spp. and Escherichia coli in soil and meadow sward from arable lands in ecological farm, in which the soil was not manured. There were bacteria from Salmonella genera in amended soil in the number of 1,00-2,30 log CFU/g and Escherichia coli in the number of 2,00-3,00 CFU/g. The presence of Salmonella spp. was noticed also in meadow sward collected from amended land in the number of 1,00-1,30 log CFU/g for, where the number of coliform bacteria was even 5,90 log CFU/g. In vitro application of lactic acid bacteria starter culture to the liquid manure and slurry resulted in decrease or elimination of bacteria Salmonella spp., coliform bacteria and Escherichia coli during 10-day incubation.