Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Nieważność matrimonium per procura w prawie Kościoła łacińskiego

100%

Świto L. , Tomkiewicz M.

|

nr 2

139-162

PL

Zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika w obowiązującym powszechnym prawie kanonicznym reguluje expressis verbis głównie kan. 1105 KPK/83. Stanowi on, że do ważnego matrimonium per procura wymaga się, aby było specjalne upoważnienie zawarcia go z określoną osobą oraz aby pełnomocnik był wyznaczony przez samego zleceniodawcę i osobiście wypełniał swoje zadanie. Pełnomocnictwo, by było ważne, powinno być podpisane przez zleceniodawcę i ponadto przez proboszcza lub ordynariusza miejsca, w którym wystawia się pełnomocnictwo, albo przez kapłana delegowanego przez jednego z nich, albo przynajmniej przez dwóch świadków, lub też winno być sporządzone w formie autentycznego dokumentu, zgodnie z wymogami prawa państwowego (kan. 1105 § 2 KPK/83). Jeżeli zleceniodawca nie może pisać, należy to zaznaczyć w samym pełnomocnictwie i dodać jeszcze jednego świadka, który również podpisuje dokument. W przeciwnym razie pełnomocnictwo jest nieważne (kan. 1105 § 3 KPK/83). Jeżeli zleceniodawca, przed zawarciem w jego imieniu małżeństwa, odwołał upoważnienie lub popadł w chorobę umysłową, małżeństwo jest nieważne, chociaż pełnomocnik lub druga strona o tym nie wiedzieli (kan. 1105 § 4 KPK/83). Sytuacja w której konsens małżeński nie jest wyrażany osobiście przez nupturientów lecz przez pełnomocnika (lub pełnomocników) skłania do refleksji, jak w tego rodzaju przypadku przedstawia się kwestia nieważności tak zawartego małżeństwa? Czy specyfika, która towarzyszy zawarciu matrimonium per procura przekłada się również na aspekt jego nieważności? A inaczej mówiąc: czy w przypadku zawierania małżeństwa przez pełnomocnika zachowują swoją aktualność wszystkie przesłanki nieważności, które generalnie odnoszą się do małżeństw, ewentualnie, czy przesłanki te, w przypadku małżeństwa zawieranego per procura, nie nabierają rysu właściwego sobie? A może, w matrimonium per procura występują takie elementy nieważności, które są charakterystyczne tylko dla tej formuły, a jeśli są, to czy nie budzą żadnych wątpliwości? Artykuł poprzez analizę rozwiązań obowiązujących we współczesnym prawie wewnętrznym Kościoła Rzymskokatolickiego oraz poglądów doktryny kanonicznej zawiera próbę odpowiedzi na te pytania; próbę, która w odniesieniu do Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 r. jak dotychczas nie była podejmowana w literaturze przedmiotu.

EN

Entering into marriage through proxy according to the currently valid canon law is regulated expressis verbis mainly by canon 1105 CCL. It states that for a valid matrimonium per procura it is required that a special power of attorney should be issued for a designated person and that the proxy should be designated by the principal and that they should perform the act by themselves. For the power of attorney to be valid, it has to be signed by the principal as well as by the parish priest or the bishop competent for the place where the power of attorney is issued, or by a priest delegated by either of them, or at least by two witnesses, or it should be drawn up as an authentic document, as required by the state law (canon 1105 § 2 CCL). If the principal cannot write, this must be stated in the document itself and there must be another witness who also signs the document. Otherwise, the power of attorney is invalid (canon 1105 § 3 CCL). If, before entering into marriage on their behalf, the principal revokes the power of attorney or develops a mental disease, the marriage is invalid, although the proxy or the other party may not have known about it (canon 1105 § 4 CCL). The situation in which the matrimonial consent is not expressed personally by the future spouses, but by a proxy (or proxies), makes one ponder on the issue of invalidity of such a marriage. Does the specificity of matrimonium per procura also spread to its invalidity? In other words, do all the factors which make a marriage invalid remain in force in marriage per procura, as such factors generally apply to marriages, or do the factors acquire certain specific features? Or perhaps there are certain elements of invalidity in matrimonium per procura which are typical only to this formula, and if there are, do they not raise any doubts? By analysing the solutions contained in the contemporary internal law of the Roman Catholic Church and the canonical doctrine, the article attempts to answer such questions. Such an attempt has never been made with respect to the 1983 Code of Canon Law.

2

Zaburzenia psychiczne powodujące niezdolność podmiotu do wyrażenia zgody przed promulgacją Kodeksu Jana Pawła II : wybrane aspekty zagadnienia w ujęciu Johna R. Keatinga

100%

Ryguła P.

|

nr 9

87-114

EN

El can. 1095 del Código actual contempla las enfermedades mentales y los trastor nos psiquicos, regula los casos en los que esos supuestos de hecho, tan variados, constituyen una incapacidad para expresar el consentimiento valido, que es la causa, en el Derecho actual, de la nulidad del matrimonio. E nel Código anterior, sin embargo, no habia ninguna regulación, consagrada directam ente y ùnicam ente a los casos de incapacidad “psiquica”, provocada por enferm edades y trastornos mentales. Habian, es verdad, canones, que tocaban el tema de la capacidad mental de expresar el consentimiento. Sin embargo, el can. 1095 es novedoso en su modo de tratar el tema, es decir de intentar de abarcar en el texto de un solo canon toda la variedad de casos de incapacidad de contraer el matrimonio provocada, entre otras, por enferm edades о trastornos m entales; el canon que contem platres tipos juridicos a través de los cuales esa incapacidad se manifiesta en form as especificas о causas de nulidad autônomas; el canon, que ubica todas las cuestiones relacionadas con el tema en el Capitulo IV titulado ’’Del consentimiento matrimonial”.En los tiempos del Código de 1917 los canonistas intentaban resolver las causas de incapacidad de contraer el matrimonio provocada por enferm edades mentales sin poder acudir a este tipo de regulación juridica. En esta época, precisamente en los ańos cincuenta y sesenta, apareciô sin embargo un factor nuevo, que provocô un crecimiento del interés por las enferm edades y trastornos mencionados. El factor fue un desarrollo râpido de psicologia y psiquiatria.En consecuencia, el conocimiento mejor de los trastornos mencionados permitiô ver desde otra perspectiva los problem as provocados por estos trastornos, entre otros los problem as de la vida matrimonial. Con el paso del tiempo los tribunales eclesiâsticos empezaron a alegar los nuevos logros de sicologia y psiquiatria como también utilizar mâs frecuentemente los términos provenientes de estas ramas de la medicina moderna.En nuestro estudio vamos a detenernos en una etapa concreta de la historia de la reflexion juridica sobre la capacidad humana de contraer el vinculo matrimonial valido, en el caso de trastorno metal ocurrido. Al concretizar todavia mâs, vamos a estudiar los textos de John R. Keating, un autor de lengua inglesa, quien fue uno de los primeros, en ocuparse del tema de la influenda de dichos trastornos en la validez dei matrimonio. El autor, prâcticamente desconocido fuera de la cultura de habla inglesa, en su tiempo fue uno de los precursores mâs destacados del tema mencionado, preguntando y poniendo de relieve unas ideas nuevas en cuanto a la influencia de los trastor nos mentales en la validez dei matrimonio. Creemos, que por este articulo vamos a despertar de nuevo el interés por la cuestiôn resuelta por ahora por medio de las nuevas regulaciones del Código de 1983.

3

Wpływ błędu na ważność zgody małżeńskiej

80%

Kwiecień P.

|

nr 3

145-162

EN

One of the defects of matrimonial consent is error. Error in canon law is a belief that is contrary to the legal reality, a false judgment concerning a thing, law, or an act in law. Error causes marriage to be invalid if it concerns a spouse or his or her attributes. Error as to the spouse affects will when it applies to his or her identity. Error in relation to the attributes affects will if it is directly and substantially intended. This error can affect any attribute as long as the latter is special and meaningful – only then does it become part of the object of consent and dominates the subject. The attribute becomes the main element of the object of matrimonial consent. Legal error – concerning unity, indissolubility, or sacramental dignity of marriage – renders marriage invalid since it determines will.

4

Dobro małżonków jako przedmiot symulacji zgody małżeńskiej

80%

Leszczyński G.

|

tom 81

29-41

EN

The Code of Canon Law of 1983 classifies the reasons for marriage invalidity in three different categories: diriment impediments, defects in matrimonial consent and a lack or a defect of the canon form. In 1101 § 2 the Code of Canon Law enumerates different forms of simulations among different defects in matrimonial consent. Simulation signifies that a person contracting marriage expresses a marital agreement merely on the surface, excluding in reality through a positive act of the will the marriage itself or its essential element or an essential quality of the marriage. The present article is an attempt to look at the relation existing between the validity of marriage and the exclusion of the good of spouses, with the consideration of the object of the simulation form and the ways of delivering proof of it.

PL

Kodeks prawa kanonicznego z 1983 r. definiuje trzy grupy przyczyn stwierdzenia nieważności małżeństwa: przeszkody zrywające, wady zgody małżeńskiej i wady formy kanonicznej. Pośród różnych wad zgody małżeńskiej w kan. 1101 § 2 KPK Prawodawca wymienia różne formy symulacji. Symulacja oznacza, że kontrahent zawiera małżeństwo jedynie zewnętrznie, wykluczając małżeństwo jako takie lub jakiś jego istotny element lub przymiot. Niniejszy artykuł stanowi próbę określenia jednej z form symulacji częściowej, określanej jako wykluczenie dobra małżonków, z uwzględnieniem sposobu jego dowodzenia.

5

Dobro potomstwa w kanonicznym prawie małżeńskim. Próba syntezy

80%

Wierzchanowski R.

Tarnowskie Studia Teologiczne

|

2016

|

tom 35

|

nr 2

EN

Following the directions of the Second Vatican Council, the current ecclesiastical legislation states in canon 1055 § 1 that the institution of marriage is, in its very nature, apt for bonum prolis and bonum coniugum. This publication presents the characteristic change (evolution) that has been taking place in canon law in relation to the procreative good. This change is often described as a transition from the purely biological dimension into a personalistic one. In the patristic thought and medieval canon studies, the marital intercourses were considered to be a remedy for lust (remedium concupiscentiae); however, through their aptness for new life, these acts became fully lawful (legal), and they were even a duty. This idea was adopted by the 1917 Code of Canon Law, which, in canon 1086 § 2, equated the procreative good with the right over the body (ius in corpus). As the analysis has shown, such a way of dealing with this question proved to be insufficient, as it did not consider a situation in which the spouses do not exclude the right to marriage acts itself, but they have an intention against the procreation of a child (e.g. by performing an abortion). The abovementioned lack or insufficiency was complemented by the new 1983 Code. According to its norms (regulations), the procreative good should be perceived in relation to a fruitful marriage act, in which the spouses mutually give themselves to each other and mutually accept their gifts of self. Thus, it is better to talk about the openness to life or potential maternity and paternity than about a right over the body, because in such an approach, having children is an affirmation of a mutual communion of persons. It is also worth mentioning that the canonical doctrine and the Vatican II documents univocally connect the procreative good with the duty of bringing up the children.

PL

Przeprowadzona analiza ukazuje swoistą ewolucję, jaką na przestrzeni wieków przeszło bonum prolis. Za punkt wyjścia obrano unormowania zawarte w prawie rzymskim oraz tradycji biblijnej. Ponadto w publikacji odwołano się do dorobku wielkich postaci Kościoła, takich jak św. Augustyn i św. Tomasz z Akwinu. To właśnie ten pierwszy wyróżnił w doktrynie o małżeństwie trzy dobra: bonum prolis, bonum fidei oraz bonum sacramenti. Augustyn szczególne miejsce przypisał dobru potomstwa, a to dlatego, że dzięki niemu małżeństwo otrzymuje status środka leczącego namiętności (remedium concupiscentiae). Następnie doktrynę tę podjęła kanonistyka wieków średnich, a jej najwybitniejszym reprezentantem stał się św. Tomasz. Jego zasługą było ustawienie dóbr małżeńskich na płaszczyźnie naturalnej. Według Akwinaty bonum prolis, bonum fidei i bonum sacramenti są dobrami przynależącymi z natury do małżeństwa, a zatem nie potrzebują żadnego, zewnętrznego usprawiedliwienia.Z kolei kodeks prawa kanonicznego z 1917 roku wiązał bonum prolis z ius in corpus (kan. 1081 § 2), które przekazane i przyjęte w akcie zgody małżeńskiej miało charakter dozgonny i ekskluzywny, prokreacyjny i wspólnotowy. Z wszystkich celów małżeństwa to właśnie zrodzenie i wychowanie potomstwa otrzymało pierwszorzędny status, któremu dobro małżonków było podporządkowane. Takie ustawienie boni prolis szybko okazało się niewystarczające, a to dlatego, że nie brało pod uwagę sytuacji, w której małżonkowie posiadali intencję przeciwną zrodzeniu potomstwa (np. zamiar aborcji czy porzucenia dziecka), ale zarazem nie wykluczali prawa do aktów małżeńskich. Rozwiązanie tego problemu przyniosła najpierw encyklika Piusa XI Casti connubii, a następnie doktryna Soboru Watykańskiego II. Ten ostatni w konstytucji Gaudium et spes określił małżeństwo jako intima communitas vitae et amoris coniugalis. W ten sposób nowy kodeks odszedł od czysto cielesnego pojmowania małżeństwa.