Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Mężczyzna między matriarchatem i sadyzmem

100%

Potkański J.

|

nr 1

EN

The Polish culture suggests to the men two stances: subjugation to the (real or imaginary) female power or, to the contrary, aggressive elimination of “femineity.” The article analyzes these stances as presented in certain works of fiction and their worlds. Femineity is eliminated under the model of homosocial sadism, which must be distinguished both from the traditional patriarchy and from – denied or sublimed – homosexuality. The issue is first discussed based on Wzgórze psów by Jakub Żulczyk; then it is tracked back to the works displaying similar psychosocial structures, even though they may not obviously belong to the same historical literary community (despite their chronological proximity). These works are: Zwał by Sławomir Shuty, Ciało obce by Rafał Ziemkiewicz, White Raven by Andrzej Stasiuk, Morfina by Szczepan Twardoch and His Current Woman by Jerzy Pilich. The theoretical tools applied come from politicized versions of the late psychoanalysis and schizoanalysis (along the Lacan – Deleuze – Theweleit line).

2

GALICYJSKI GRZECH ZANIEDBANIA. PROBLEM RECEPCJI TWÓRCZOŚCI LEOPOLDA VON SACHER-MASOCHA NA GRUNCIE POLSKIM

89%

Socha K.

|

nr 2(22): Literatura i Język

55-66

EN

Inasmuch as Polish readers can be familiar with the name of Leopold von Sacher-Masoch, he is hardly ever associated with Galicia. However, among the author’s works one can find texts related to that region of the Austro-Hungarian monarchy. An important problem in the Polish-language research on Sacher-Masoch’s work is the absence of that motif, which is surprising especially in the context of the popularity of studies of Galicia itself. This and other issues connected with the reception of the author’s work by the Poles, are the subject of this article.

3

„Dusza uraniczna”. Inna lektura „Pokolenia Marka Świdy” Andrzeja Struga

71%

Forajter W.

|

nr 1

41-56

PL

Rozprawa stanowi analizę utworu z 1925 roku poprzez pryzmat koncepcji filozoficznych Camille’a Flammariona, w szczególności zaś teorii przedstawionych na kartach romansu astronomicznego „Urania”. Autor artykułu analizuje również status ontologiczny bohatera, dochodząc do wniosku, że rozmarzony Świda reprezentuje podmiotowość „słabą”, odsyłającą do światopoglądu i praktyk okresu Młodej Polski. W artykule poruszono także kwestię masochizmu jako paradygmatu cechującego najważniejsze relacje damsko-męskie w powieści, któremu zostaje przeciwstawiona idealizowana przez protagonistę Urania, będąca symbolem Flammarionowskiej utopii kosmicznej i wyrazem tęsknoty za utraconym, projektowanym przez dziewiętnastowieczność ładem.

EN

The study is an analysis of the 1925 work through the prism of Camille Flammarion’s philosophical conceptions, especially the theories contained in his astronomical romance “Uranie” (“Urania”). The author of the article also examines the protagonist’s ontological status, and arrives at the conclusion that the dreaming Świda represents the “weak” subjectivity which refers to Young Poland’s worldview and practice. The paper also touches the issue of masochism as the paradigm that characterises the most seminal female-male relationships in the novel. This relationship is set contrasted with Urania, idealised by the protagonist, a symbol of Flammarion’s cosmic utopia and an expression of yearning for the order projected by the 19th century.

4

Generał i pantofelki. O „Generale Barczu” Juliusza Kadena-Bandrowskiego

71%

Śmieja W.

|

nr 1

21-39

PL

Artykuł stanowi próbę odświeżenia spojrzenia literaturoznawczego na najsłynniejszą powieść Juliusza Kadena-Bandrowskiego – „Generał Barcz”. Punktem wyjścia rozważań jest obserwacja, że dotychczasowe interpretacje powieści ogniskowały się wokół zagadnień politycznej aktualności i domyślnych biograficznych kluczy („pakierstwo” powieści politycznej) czy stylistycznego ekspresjonizmu (idiomatyczne „kadenizmy” autora). Twórca artykułu proponuje inny punkt widzenia, w którym akcentuje osadzenie problematyki powieści w historiozofii Georga Wilhelma Friedricha Hegla. Pozwala to dostrzec, że Kaden-Bandrowski w „Generale Barczu” opisuje proces konstytuowania się niepodległej Rzeczpospolitej jako anachroniczną i peryferyjną, a przez to chybioną, rewolucję. Przyczyn jej klęski upatrywać można w tym, iż nie ma ona dostatecznych podstaw społecznych i ekonomicznych (wielokrotnie wspominana w powieści polska „miękkoszcz”), jednocześnie zaś konfrontować się musi z równoległą rewolucją kobiecej emancypacji. Ten ostatni aspekt sprawia, że na pierwszy plan powieści wysuwają się zagadnienia dotyczące negocjowania nowego kontraktu płci i porządku seksualnego. „Generał Barcz” jako powieść o rewolucji projektuje również specyficzną rolę pisarza i literatury. Postać pisarza Rasińskiego pozostawała dotychczas, niesłusznie, na marginesie zainteresowania badaczy. W proponowanej interpretacji autor artykułu postuluje uznanie tego bohatera i jego metaliterackich wypowiedzi za kluczowe dla wytwarzanego w „Generale Barczu” porządku znaczeń.

XX

The paper refreshes a literary-oriented outlook view on most famous Juliusz Kaden-Bandrowski’s novel—"Generał Barcz” (“General Barcz”). As its starting point, the paper sees the observation that the interpretations produced to that date focused on the political relevance and implicit keys (“pakierstwo” <“information overpacking”> of the political novel) or stylistically expressive words (“kadenizmy” <“Kaden words”> of their author). The author of the article suggests a different point of view in which he accentuates setting the novel’s issues in Georg Wilhelm Friedrich Hegel’s philosophy of history. It allows to discern that Kaden-Bandrowski in his novel describes the process of shaping the independent Second Polish Republic as anachronistic and peripheral, and thus missed, revolution. The reasons for the fall can be traced in that it has no solid social and economic basis (often recollected “miękkoszcz” <”mekhkhoshch” = ‘softness’> in the novel) that must many a time confront itself with the parallel woman emancipation. The endmost aspect causes that the first plane of the novel is occupied by the issues referring to negotiating the new contract of sex and sexual order. “Generał Barcz” (“General Barcz”) as a novel about a revolution also projects a specific role of the writer and literature. The figure of writer Rasiński unjustly remained on the margin of researchers’ interest. In the proposed interpretation, the author postulates acknowledging the protagonist and his metaliterary statements as critical for the order of meanings produced in the novel.