Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Terroryzm samobójczy w interpretacji islamu

100%

Harasim K.

Prosopon. Europejskie Studia Społeczno-Humanistyczne

|

2016

|

nr 4(17)

39-49

EN

Most of the media reports and expert statements commenting the wave of terrorism concentrate their semantic on “Islamic terrorism”, especially “Islamic suicide attacks”. Although I am fully aware of the need to use mental shortcuts or generalizations, I would like to find the answer to the question: what explanation of suicide attacks does Islam provide? Islam condemns suicide a priori and suicide attacks bring shame to this religion, which identifies itself as a religion of peace, tolerance and love. At the same time Islam honours martyrs, thus, maybe contemporary terrorists are considered to be martyrs? Or maybe they are only a strategic tool of modern war tactic? What do the scholars of Islam say about it, how do they interpret terrorist attacks? Are their authors Muslim in terms of Koran? Does Koran differentiate between martyrs and terrorists? Suicide bombers do not treat themselves as victims. They treat themselves as martyrs whose deeds should motivate their brothers in faith to take action as well. They consider themselves to be martyrs, but Islam denies their martyrdom. However, religious rules are no longer valid in the face of war, not only the current one.

2

ISLAMIC INTERPRETATION OF SUICIDE TERRORIST ATTACKS

100%

HARASIM K.

Kultura Bezpieczeństwa. Nauka – Praktyka – Refleksje

|

2017

|

tom 25(25)

70-84

EN

Most of the media reports and expert statements commenting the wave of terrorism concentrate their semantic on “Islamic terrorism”, especially “Islamic suicide attacks”. Although I am fully aware of the need to use mental shortcuts or generalizations, I would like to find the answer to the question: what explanation of suicide attacks does Islam provide? Islam condemns suicide a priori and suicide attacks bring shame to this religion, which identifies itself as a religion of peace, tolerance and love. At the same time Islam honours martyrs, thus, maybe contemporary terrorists are considered to be martyrs? Or maybe they are only a strategic tool of modern war tactic? What do the scholars of Islam say about it, how do they interpret terrorist attacks? Are their authors Muslim in terms of Koran? Does Koran differentiate between martyrs and terrorists? Suicide bombers do not treat themselves as victims. They treat themselves as martyrs whose deeds should motivate their brothers in faith to take action as well. They consider themselves to be martyrs, but Islam denies their martyrdom. However, religious rules are no longer valid in the face of war, not only the current one.

3

Marian Dziamarski (1900–1945) – kapłan, męczennik

75%

Stefańska D.

Biuletyn Szadkowski

|

2011

|

nr 11

113-136

EN

The article is devoted to Marian Dziamarski, a priest coming from Szadek. His life falls within a period of two world wars and the Polish-Soviet War (1919-1921) - a time which was very important for Polish history and, as many believe, also for the history of Europe. The basis for reﬂection on the life and activity of M. Dziamarski is his path to the priesthood and the way he fulfilled his vocation. M. Dziamarski participated in the struggle to preserve independence and fought about the shape of the eastern border of the Polish state. After completing education he served as a priest in the eastern territories of Poland. The last years of his life were in the period of occupation - the end of the Second World War brought his tragic death.

4

Blahoslaveny biskup - mućenik Pavol Gojdić OSBM

75%

Śturak P.

Folia Historica Cracoviensia

|

2002

|

tom 8

EN

The article presents the person of a martyr, blessed Bishop Pavol Gojdić.

PL

Artykuł przedstawia postać bł. męczennika, bpa Pavola Gojdića.

5

Męczennicy Kościoła donatystów

63%

Myszor W.

Vox Patrum

|

2000

|

tom 38

449-456

EN

Die Donatisten gingen aus der Verfolgung in der Zeit Diokletians ais Kirche der Martyrer. Als sie in der Zeit des Konstantins und der Nachfolger weiter verfolgt wurden, blieben die innerkirchlichen Unionsbestregungen erfolglos. Die donatistische Theologen haben sich auf die afrikanische Tradition von Tertullian und Cyprian berufen, auch wenn es um die Taufe und die Kirchenzugehórigkeit einging. Die theologische Abwertung des Martyrium in der donatistische Kirche Snden wir in beruhmten Satz des Augustinus: „martyrem non facit poena sed causa". Augustinus hat damit auch den Prinzip der afrikanischen Theologie angenommen: „extra ecclesiam nulla salus sc. Nullum martyrium" entsprechend „causa mała" non fecit martyrem.

6

Nowe źródło do żywota świętego archimandryty Serafina Szachmucia (1901-1946)

63%

Mironowicz M.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2015

|

tom Cerkiew w drodze

|

nr 6

127-132

EN

The article concerns a new source in connection with the figure of St. Martyr Archimandrite Seraphim Szachmuc (1901-1946). Author publishes a previously unknown letter written by Seraphim to his former parishioners from Kuraszewo. The article also presents St. Seraphim’s biography, with particular emphasis on the period of his ministrations as a preacher of the parish in Kuraszewo and his missionary trip to eastern Belarus with Gregory Kudarenko, which ended with the arrest and Seraphim’s martyrdom in the gulag.

7

Wzorce świętości w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego Piotra Hiacynta Pruszcza.

63%

Binko K.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

tom 62

|

nr 2: Historia

029-50

PL

Od końca XVI wieku w Polsce i Europie zaczęto tworzyć liczne katalogi i zbiory żywotów świętych, które miały propagować kult rodzimych świętych. Piotr Hiacynt Pruszcz w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego opisał życie, działalność i świętość 312 osób, które według niego cieszyły się fama sanctitatis i mogły być wzorem dla innych. Bohaterów Fortecy duchownej podzielić można na dwie podstawowe grupy: męczenników, którzy dowiedli swej świętości poprzez śmierć męczeńską, oraz wyznawców – ludzi, którzy na co dzień realizowali ideały ewangeliczne. Spośród licznego grona męczenników wyodrębnić można trzy zasadnicze podgrupy: tych, którzy ponieśli śmierć w wyniku prześladowań wiary katolickiej; misjonarzy ginących w czasie głoszenia słowa Bożego i męczenników, którzy popadli w konflikt z władzą świecką. Drugą, po męczennikach, grupę świętych tworzą wyznawcy. W dziele Pruszcza znaleźć można wzór biskupa, model mnicha – ascety, misjonarza, dobroczyńcy, księżnej i wreszcie wzór małżonków. Wszystkie modele osobowe zamieszczone w Fortecy duchownej Królestwa Polskiego wskazują, że świętość może i powinna być realizowana w codziennym życiu poprzez praktykowanie modlitwy, ascezy i miłosierdzia. Podkreślona została wartość czystości, cnota ubóstwa, pokory i posłuszeństwa. Wzory osobowe realizowane były poprzez różne praktyki religijne, takie jak nabożeństwa okołoliturgiczne, związane z kultem tajemnic Chrystusowych, nabożeństwa ku czci Najświętszego Sakramentu oraz kult maryjny, charakterystyczny zwłaszcza dla polskiej duchowości. Przedstawiony przez Pruszcza wybór portretów osobowych odzwierciedlał tendencje ideologiczne w kulturze religijnej polskiego baroku. Wzory te nie wyczerpywały istniejących i obowiązujących w XVII wieku modeli postaw i zachowań ludzkich, ale były propozycją dla czytelnika. Każdy mógł znaleźć świętego swego stanu i na jego wzór dążyć do zbawienia.

EN

Starting from the end of the 16th century in Poland and in Europe numerous catalogues and collections of lives of saints were compiled that were supposed to promote the cult of native saints. Piotr Hiacynt Pruszcz in his The Spiritual Fortress of the Polish Kingdom described the lives and sainthood of 312 people who, in his opinion, enjoyed fama sanctitatis and could be models for others. The protagonists of The Spiritual Fortress may be divided into two fundamental groups: martyrs, who proved their sainthood by their martyr's death, and confessors – people who realized the evangelical ideals in their everyday life. Among the numerous martyrs three basic subgroups may be distinguished: those who died as result of prosecutions of the Catholic faith; missionaries killed when they preached God's Word, and martyrs who came into conflict with the lay authorities. The second group, next to martyrs, is constituted by confessors. In Pruszcz's work we can find the model of bishop, the model of monk-ascetic, of a missionary, a benefactor, a princess, and finally the model of a married couple. All the personal models contained in The Spiritual Fortress of the Polish Kingdom show that sainthood may and should be realized in one's everyday life by practicing prayer, asceticism and charity. The value of chastity is emphasized as well as of the virtue of poverty, of humility and obedience. Personal models were realized through various religious practices, like services connected with the cult of Christ's mysteries, services in honor of the Blessed Sacrament, and the Marian cult that is especially characteristic of the Polish spirituality. The selection of personal portraits presented by Pruszcz reflected the ideological tendencies in the religious culture of Polish Baroque. The models did not exhaust the existing and obligatory models of people's attitudes and behaviors of the 17th century, but they were a proposal presented to the reader. Anybody could find a saint belonging to his state and to strive after salvation according to his model.

8

Logos i etos świętości w świetle tekstów liturgicznych o św. Stanisławie Biskupie i Męczenniku

63%

Janicki J. J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2003

|

tom 9

EN

Im Jahr 2003 feiert die Kirche in Polen das 750-jährige Jubiläum der Heiligsprechung des Bischofs Stanislaus (1030-1079), der im Jahre 1253 in Assisi, als erste Pole, kanonisiert wurde und zum Patron von ganz Polen ernannt. Der Verfasser analisiert das Messformular und Stundengebetsformular von der liturgischen Feier des hl. Stanislaus, Bischof und Märtyrer am 8 Mai und sucht dadurch die Lehre (logos) über das christliche Leben und die konkrete Lebens-Konsequenzen (etos) aufzuzeigen. Die erneuerten liturgischen Texte der Gebete des neuen römischenMessbuches und des Stundengebetes zeigen den Glauben der betenden Kirche nach dem alten Prinzip: legem credendi lex statuat supplicandi (oder kurz ausgedrückt: lex orandi lex credendi). Der Zweck also des hier vorgestellten Artikels ist es, den Glauben derKirche über das heilige Leben der Christen zu demonstrieren, welches uns eine Analyse der euchologischen Texte und der Texte der Wortliturgie ermöglicht. Der Verfasser benutzte dann die Möglichkeit, diese ganze Problematik im breiten theologisch-liturgischen und pastoralen Kontext darzustellen. Dabei benutzte er die Dokumente der Kirche der letzten Jahre, insbesondere die Lehre des II. Vatikanischen Konzils wenn es um den pastoralen Dienst der Bischöfe geht, dann die pastoral-theologischen Briefe des Papstes Pius XII und des Papstes Johannes Paul II, zum 700-jährigen und zum 750-jährigen Jubiläum der Kanonisation des hl. Bischofs Stanislaus. Es geht aber auch um alles das, was Johannes Paul II und früher als Kardinal Karol Wojtyła zum Jahrestag des Märtyrertodes geschrieben hat. Die liturgischen Gebetstexte lex orandi und die Wortliturgie unterstreichen in ihrerlex credendi, dass der hl. Stanislaus in seinem Leben, in seiner Zeit und seiner Kirche, den Auftrag und die Vollmacht - die Christus den Aposteln und ihren Nachfolgern gegeben hat - alle Völker zu lehren, die Menschen in der Wahrheit zu heiligen und siezu weiden, verwirklicht hat. Er ist deswegen der wahre und authentische Lehrer des Glaubens, Priester und Hirte geworden. Der hl. Bischof Stanislaus stand also der Herde vor, dessen Hirte er war, als Lehrer in der Unterweisung, als Priester im heiligen Kultund als Diener in der Leitung (logos). Weil dieser Bischof von Krakau des XI Jh. in hervorragender und sichtbarer Weise die Aufgabe Christi selbst, des Lehrers, Priesters und Hirten in seiner Person durchfiihrte, dadurch ist er in seinem Leben und seinemSterben (Märtyrertod) seinem Guten Hirten Jesus Christus ähnlich geworden. Deshalb bietet die Kirche in ihren Gebeten - auf die Fürsprache des heiligen Stanislaus - im Glauben standhaft zu bleiben und treu den Weg der Gottes Gebote zu gehen (etos).

PL

8 września 1253 roku w bazylice świętego Franciszka w Asyżu, Stanisław ze Szczepanowa został kanonizowany przez papieża Innocentego IV. Uroczystość podniesienia relikwii Świętego i ogłoszenia jego kanonizacji w Polsce odbyła się 8 maja 1254 roku. Kanonizacja i kult św. Stanisława Biskupa - Męczennika przyczyniły się, jak świadczą dzieje Narodu Polskiego, do zjednoczenia rozbitych dotąd na skłócone ze sobą dzielnice. Z Krakowa kult św. Stanisława rozszerzył się na wszystkie dzielnice ówczesnej Polski, na sąsiednie Czechy i Morawy, następnie Węgry, Trydent, a także Rzym (bazylika św. Piotra i kaplica papieska). Przez ponad pięćset lat, od czasów jego kanonizacji aż do schyłku dni starej Rzeczypospolitej, kult ten „splatał się w jedno z polskim poczuciem narodowym i państwowym".W artykule została przedstawiona nauka (logos) o życiu chrześcijanina, tak jak ją ukazują współczesne teksty liturgiczne (formularz mszalny i oficjum Liturgii godzin) o świętym Stanisławie, Pasterzu i Męczenniku z XI wieku. Ponadto przedstawiono konsekwencje „praktyczne” (etos)dotyczące stylu życia opartego na zasadach moralnych ustanowionych przez Chrystusa. Problematyka ta została odczytana w świetle istniejącej głębokiej więzi pomiędzy lex orandi i lex credendi oraz w kontekście nauczania Kościoła.

9

Uroczystości pięćsetlecia kanonizacji św. Stanisława w Krakowie w r. 1753 okiem historyka sztuki

63%

Walczak M.

Folia Historica Cracoviensia

|

2003

|

tom 9

EN

On September 8, 1753 a celebration took place in the Wawel Cathedral to commemorate the five-hundredth anniversary of the canonisation of St. Stanislaus. The main element of a specially prepared decoration was a structure of considerable size as sembled in the middle of the nave, opposite the martyr’s tomb. It served as a throne on top of which a late Gothic reliquary, made by a Cracovian goldsmith Marcin Marciniec, for Stanislaus’ head was placed. The structure was embellished with the Saint’s coats of arms and candelabras and over it a canopy with wings spread to the sides was hung. On both sides of the reliquary two eagles were placed. Two more, holding a mitre and a crosier, stood underneath. In the four comers of the structure four obelisks adorned with candelabras were placed, while the sides of the altar of St. Stanislaus had two more with lights and bishop’s insignia painted on them. Among various forms of relics veneration propagated by the Church after the Council of Trent, one was their solemn presentation to the congregation. The article analyses different examples of decorations connected with such presentations. As a close analogy to Cracow’s celebrations a jubilee of the nine-hundredth anniversary of the translation of St. Liborius from Le Mans to Paderbom celebrated in 1736 was chosen. The analysis includes annual celebrations inhonour of St. Florian at Sackingen and customs connected with the translations of relics from the catacombs in Rome to churches in the Habsburg countries. The examples listed and the analysis of the written sources about Cracow allowed a hypothetical reconstruction of occasional architecture and an interpretation of its symbolic contents.

PL

W 1753 roku w katedrze wawelskiej świętowano obchody kanonizacji św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Rocznicę celebrowano w dniu 8 września, w święto Narodzenia Matki Boskiej. Dzień wcześniejw udekorowanym i dobrze oświetlonym wnętrzu katedry obchody rozpoczęto od uroczystych nieszporów. Po ich zakończeniu oddano salwy z 36 dział ustawionych w różnych częściach miasta leżących poza murami. Tuż po godzinie trzeciej po południu zaczął bić Zygmunt, a za nim wszystkie krakowskie dzwony. Podobnie stało się o godzinie siódmej wieczorem, a następnego dnia o godzinie siódmej rano i o szóstej po południu na zakończenie uroczystości. Główną mszę świąteczną celebrował gościnnie biskup inflancki Antoni Ostrowski, a ordynariusz krakowski czytał mszę przy grobie świętego. W czasie mszy głównej kazanie wygłosił profesor świętej teologii Antoni Krzanowski, kanonik kolegiaty św. Floriana. Na zakończenie obchodów, w których uczestniczyłcały krakowski kler oraz bractwa, odśpiewano Te Deum, a biskup udzielił zgromadzonym błogosławieństwa. Po nim uformowała się procesja, która przy wtórze antyfony Vir inclyte Stanislae wyruszyła od ołtarza głównego w stronę tronu w nawie głównej, gdzie od początku uroczystości spoczywała głowa świętego. Wraz z relikwią procesja przeszła obok grobu męczennika, a zakończyło ją odśpiewanie Gaudę Mater Polonia. Po zakończeniu uroczystości w katedrze biskup przeszedł do kościoła Franciszkanów, gdzie odczytano bullę beatyfikacyjną Józefa z Kupertynu.

10

Troska kardynała Karola Wojtyły o godne uczczenie jubileuszu św. Stanisława (1972-1979)

63%

Szczepaniak J.

Folia Historica Cracoviensia

|

2003

|

tom 9

EN

“Polish Christian tradition linked two bishops and martyrs - witnesses, so to speak, of our Christening and Confirmation. From the point of view of the history of redemption - a spiritual process progressing through the history of a nation - it is still verytelling. And it does not cease to be telling, just like in the life of each of us the dates of Christening and Confirmation do not cease to be telling, though we drift further and further apart from them with the passing away of the days of our life. We constantly realise that the dates of Christening and Confirmation were decisive for the coming of Christ into our life. That is why we come back to them. This is the reason why we will soon have to come back to the date 1079, remembering not only the day of the martyr’s death, but the whole seven years of the pastoral work of bishop Stanislaus (1072-1079) in Cracow. (...) If the meaning of St. Stanislaus in the history of redemption on our soil may be understood by analogy with developing of faith which takes place in man as well as in a given community or society, then the most adequate way of referring to the great personage after nine centuries would be working on such enrichment and deepening of faith as is required by our times.” In this way in 1970 Cracow Metropolitan, Cardinal Karol Wojtyła, justified the necessity of solemn celebrations in honour of St. Stanislaus and showed their ecclesiastical and pastoral character. In the history of the Cracow diocese there has never been a celebration more carefully prepared than the one in worship of St. Stanislaus. No other celebration has been so deeply set in the theological, historical and pastoral context. It is not easy to find other events whose general outline would be so meticulously thought over. Preparations started two years prior to the main ceremonies, thus allowing many initiatives which enabled not only experiencing the jubilee year in a proper way, but most of all, a spiritual revitalisation of the faithful. Reading the addresses and sermons of Cardinal Karol Wojtyła we come across many trains of thoughts of St. Stanislaus. The patron saint was always present in the addresses of the Metropolitan. For the future generations it is important that owing to the initiatives of the Cardinal the cult of St. Stanislaus was revitalised.

PL

Przygotowania do obchodów stanisławowskich rozpoczęły się na początku 1970 r. Obchody jubileuszowe były przez kardynała starannie opracowywane, gdyż własnoręcznie pisał plan obchodów. Starał się znaleźć dla każdego roku szczególny akcent obchodów. W 1972 roku otwarto synod diecezjalny w 900 rocznicę sakry biskupiej oraz objęcia stolicy krakowskiej przez św. Stanisława, obchodzono również 750-lecie opactwa mogilskiego; w 1973 r. obchodzono uroczyście 500. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika; w 1974 r. wspominano 600-lecie urodzin królowej Jadwigi; w 1975 r. wspominano 975-lecia ustanowienia metropolii gnieźnieńskiej i 50-lecie powołania do istnienia metropolii krakowskiej oraz otwarto synod metropolii krakowskiej; w 1976 r. uroczyście obchodzono 25. rocznicę śmierci abp. A. S. Sapiehy. Dla ożywienia kultu Świętego sporządzono wykaz kościołów i kaplic w Polsce pod wezwaniem św. Stanisława oraz spis kościołów i instytucji kościelnych pod wezwaniem św. Stanisława znajdujących się poza Polską. Ważne miejsce w obchodach jubileuszowych zajęły sesje naukowe organizowane pod patronatem kardynała Wojtyły. W latach obchodów stanisławowskich odbyły się cztery sesje i jedna dyskusja naukowa. Tematem pierwszej był obraz Kościoła w jedenasto wiecznej Polsce (1972 r.). Druga dotyczyła ikonografii św. Stanisława (1973 r.). Podczas trzeciej omawiano obecność św. Stanisław w literaturze polskiej (1978 r.). Ostatnia, zorganizowana w Lublinie, zajęła się odbiciem kultu Świętego w muzyce (1979 r.). Ponadto w pałacu arcybiskupim miała miejsce dyskusja naukowa nad referatem prof. Gerarda Labudy dotyczącym historii św. Stanisława (1973 r.). Przeglądając zachowane dokumenty ma się wrażenie, że większość inicjatyw i troska o ich wykonanie były dziełem metropolity. Zaangażowanie kurii widoczne jest dopiero w ostatniej fazie obchodów. Metropolita nie wahał się prosić wielu osób o sugestie. Większość z nadesłanych propozycji odnajdujemy w kolejnych wersjach planów obchodu, które były konsultowane ze współpracownikami.

11

Błogosławione Siostry Elżbietanki: męczenniczki czasu II wojny światowej

63%

Kijas Z. J.

Studia Elbląskie

|

2022

|

tom 23

227-239

EN

The submitted text is a reflection on the figure of the Christian martyr. He is a witness to the truthfulness of faith in God, who is life. This concept of martyrs found its application in the books of the New Testament. Henceforth, an authentic witness is one who not only gives verbal testimony to something or someone, but testifies to it with his own life. The motive for them is the beatification of 10 Elizabethan martyrs. They were: Sister M. Edelburgis Kubitzki († February 20, 1945); Sister M. Rosaria Schilling († February 23, 1945); Sister M. Adela Schramm († February 25, 1945); Sister M. Sabina Thienel († March 1, 1945); Sister M. Adelheidis Töpfer († 24 March 1945); Sister M. Melusja Rybka († 24 March 1945); Sister M. Sapientia Heymann († 24 March 1945); Sister M. Felicitas Ellmerer († 25 March 1945); Sister M. Acutina Goldberg († 2 May 1945) and Sister M. Paschalis Jahn(† 11 May 1945). Their beatification took place on June 11, 2022 at the Wroclaw Archcathedral. All of them were murdered by Red Army soldiers in the final months of World War II. Who, then,is a Christian martyr? What is his strength? The strength of the martyr is Christ. However, it is not enough to believe in the strength Christ gives to be victorious in the fight against evil. It doesn’t help to be passive, but something more is needed. It takes the light of conscience. A martyr becomes a witness to truth, goodness, justice only because he was first a man of conscience. His life was beautiful because it was a life according to a beautiful conscience.

PL

Przedłożony tekst stanowi refleksję nad postacią chrześcijańskiego męczennika. Jest on świadkiem prawdziwości wiary w Boga, który jest życiem. Takie pojęcie martys znalazło zastosowanie w księgach Nowego Testamentu. Odtąd autentycznym świadkiem jest ten, kto nie tylko daje słowne świadectwo o czymś lub o kimś, ale zaświadcza o tym własnym życiem. Motywem do nich jest beatyfikacja 10 męczenniczek elżbietanek. Były nimi: Siostra M. Edelburgis Kubitzki († 20 lutego 1945); Siostra M. Rosaria Schilling († 23 lutego 1945); Siostra M.Adela Schramm († 25 lutego 1945); Siostra M. Sabina Thienel († 1 marca 1945); Siostra M. Adelheidis Töpfer (⸶24 marca 1945); Siostra M. Melusja Rybka († 24 marca 1945); Siostra M. Sapientia Heymann († 24 marca 1945); Siostra M. Felicitas Ellmerer († 25 marca 1945); Siostra M. Acutina Goldberg († 2 maja 1945 i Siostra M. Paschalis Jahn († 11 maja 1945). Ich beatyfikacja odbyła się 11 czerwca 2022 r. w archikatedrze wrocławskiej. Wszystkie one zamordowane były przez żołnierzy Armii Czerwonej w ostatnich miesiącach II wojny światowej. Kim zatem jest męczennik chrześcijański? Co jest jego siłą? Siłą męczennika jest Chrystus. Nie wystarczy jednak wierzyć w siłę, której udziela Chrystus, aby odnieść zwycięstwo w walce ze złem. Nie pomaga bierność, lecz potrzeba czegoś więcej. Potrzeba światła sumienia. Męczennik staje się świadkiem prawdy, dobra, sprawiedliwości tylko dlatego, że był wpierw człowiekiem sumienia. Jego życie było piękne, bo było życiem zgodnym z pięknym sumieniem.

12

Męczeństwo z powodu odium fidei – na przykładzie zabójstwa ks. Stanisława Streicha w świetle zbrodni lubońskiej

63%

Mueller W.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2022

|

tom 42

|

nr 2

235-253

EN

The article is devoted to the analysis of the murder of the parish priest of st. John Bosco in Luboń, made on February27, 1938 by a communist agitator. Despite the fact that so many years have passed since the priest’s death, the matter raises many emotions to this day, because the pastoraland social activity of rev. Steich left behind abundant and blessed fruits, and he himself became a candidate for the glory of the altars on the way of martyrdom. In the canonization inquiry aimed at recognizing martyrdom, the Church pays special attention to the need to accept death, as exemplified by Christ, and reminds us that from ancient times martyrdom was compared to water baptism and was called the baptism of blood. However, this does notchange the fact that the essential elements to be considered in such proceedings, conducted in this way, are: indication of a specific person of the martyr and the persecutor, proof of the actual death, as well as the cause of death. All these areas of research not only appear in the“crime of Luboń”, but confirm and ensure that the Servant of God, rev. Stanisław Streich is an in odium fidei martyr, and his beatification is a matter of time.

PL

Artykuł poświęcony został analizie zabójstwa proboszcza parafii św. Jana Bosko w Luboniu, dokonanego 27 lutego 1938 r. przez komunistycznego agitatora. Mimo iż od śmierci kapłana upłynęło tak wiele lat, sprawa po dziś dzień budzi wiele emocji, ponieważ działalność duszpasterska i społeczna ks. Streicha pozostawiła po sobie obfite i błogosławione owoce, a on sam stał się kandydatem do chwały ołtarzy na drodze męczeństwa. W dochodzeniu kanonizacyjnym, zmierzającym do uznania męczeństwa, Kościół zwraca szczególną uwagę na konieczność akceptacji śmierci, jakiej przykład dał Chrystus, i przypomina, że męczeństwo od starożytnych czasów przyrównywane było do chrztu z wody i nazywano je chrztem krwi. Nie zmienia to jednak faktu, że zasadniczymi elementami, które należy rozpatrzyć w takim postępowaniu, prowadzonym tą właśnie drogą, są: wskazanie konkretnej osoby męczennika oraz osoby prześladowcy, udowodnienie rzeczywistej śmierci, a także wykazanie przyczyny śmierci. Wszystkie te obszary badań nie tylko pojawiają się w „zbrodni lubońskiej”, ale potwierdzają i dają pewność, że sługa Boży ks. Stanisław Streich jest męczennikiem in odium fidei, a jego beatyfikacja jest kwestią czasu.

13

Aurelian a męczennicy

63%

Suski R.

Vox Patrum

|

2007

|

tom 50

441-460

EN

The persecution of Christians was stopped after capture of Valerian in June 260. During the forty-three years from 260 to 303 the Christian Church had a relatively comfortable conditions to growth. According to Eusebius of Ceasarea and Lactantius the emperor Aurelian (270-275) wanted to renew the persecution in the last few months of his reign. The emperor was assassinated by a conspiracy of his higher officers and he didn’t realize this plans. We have several accounts of martyrdoms which took place under Aurelian in Italy, Asia Minor, Palestine, Dalmatia and Gaul. The reliability of many of this martyrdoms is doubled. Some of this martyrs were genuine, but they hadn’t been punished during the rule of Aurelian. For example Felix was executed either rule of Valerian or Aurelian. Sometimes authors of acts of martyr confused Aurelian with Marcus Aurelius. The following names of martyrs are fictious. The dates of the martyrdoms don’t fit to chronology for thè end of Aurelian’s rule.

14

Ks. Jan Macha (1914-1942) w drodze na ołtarze

63%

Bednarski D.

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

|

2020

|

tom 40

|

nr 1

227-244

EN

Rev. Jan Macha, a priest of the Diocese of Katowice, during the Second World War established a charity organization, whose activity was questioned by the Germans. Fr. Macha was arrested, imprisoned, sentenced to death and guillotined on December 3, 1942. In 2012, the Archbishop Wiktor Skworc made efforts to initiate the beatification process of the Silesian martyr. Focusing on following the procedures established by the Congregation for the Causes of Saints in a consistent and faithful way, the author does not avoid mentioning the difficult moments of the process.

PL

Ks. Jan Macha, kapłan diecezji katowickiej, podczas II wojny światowej stworzył organizację charytatywną, której działalność została zakwestionowana przez Niemców. Duchowny został aresztowany, uwięziony, skazany na karę śmierci i 3 grudnia 1942 r. ścięty na gilotynie. W 2012 r. abp Wiktor Skworc rozpoczął starania o wyniesienie ks. Machy na ołtarze. Artykuł przybliża kulisy i kolejne etapy (diecezjalny i rzymski) procesu beatyfikacyjnego śląskiego męczennika. Zwracając uwagę na konsekwentne i wierne trzymanie się procedur, wytyczonych przez Kongregację Spraw Kanonizacyjnych, autor nie unika wskazania trudnych momentów towarzyszących procesowi.

15

The situation of the Greek Catholic Church in Slovakia in the second half of 20th century

63%

Šturák P.

Polonia Sacra

|

2016

|

tom 20

|

nr 2(43)

5-22

EN

The past 20th century has many attributes and names. It can be said that it was century of martyrs, but it is also century of the victories of God. In connection with this, ecumenical memory of 20th century martyrs took place on 7th May 2000 in Colosseum in Roma, where Holy Father also said: „At the places, where it seemed that hatred will diminish the whole life and it will be impossible to run from it, witnesses of God showed that love is stronger than death. In terrible systems of tyranny which outraged a man at the places of pain, in hunger and various torments, they showed that they belong to Christ, crucified and resurrected Lord… Let the memory of our brothers and sisters‑martyrs be still alive in following century and millennium. Let it be passed from generation to generation to make deep Christian recovery flow from it. Let guard the memory of martyrs as the jewel of incredible price for the Christians of the new millennium.” These words also fully refer to the Greek Catholic Churuch in Czechoslovakia, which in its history and in the mentioned century underwent hard tests, but it has persevered in faith and loyalty to God. The Greek Catholic Church suffered from pressure of the totalitarian regime the most, it even made its martyrs. While the other Churches were disturbed and weaken, the Greek Catholic Church was directly administratively liquidated.

PL

Miniony XX wiek ma wiele charakterystycznych cech i znaków czasu. Można powiedzieć, że XX wiek był czasem męczenników, ale i stuleciem Bożych zwycięstw. Słowa te w pełni można odnieść do słowackiego Kościoła creckokatolickiego, który przeszedł w całej swojej historii, ale przede wszystkim w drugiej połowie XX wieku, wiele prób, ale wytrwał w wierze i wierności Bogu. Kościół greckokatolicki doświadczył prześladowania ze strony totalitarnej władzy, do męczeńskich śmierci włącznie. Podczas gdy inne Kościoły były niszczone i osłabiane, greckokatolicką administrację całkowicie likwidowano. Działo się to w ramach nowego podziału świata po II wojnie światowej, kiedy Czechosłowacja, otrzymując władzę komunistyczną, równocześnie dostała się pod wpływ ideologiczny Moskwy. Pojawienie się władzy komunistycznej spowodowało radykalne ingerowanie we wszystkie dziedziny życia. Szczególnie przejawiało się to w atakach i walce z Kościołem, który zyskał z czasem w Czechosłowacji przydomek „wojujący”. Przeprowadzoną w 1950 roku operację próby zniszczenia Kościoła greckokatolickiego władza państwowa nazwała „Soborem preszowskim”. Mimo tych wszystkich działań zniszczenie Kościoła nie powiodło się, ponieważ Kościół jako instytucja bosko‑ludzka ma boski fundament, zatem jest niezniszczalny. Kościół nadal istniał w postaci jego wiernych cierpiących w więzieniu – byli nimi zarówno biskupi: bp Paul Peter Gojdič OSBM i ks. Vasil Hopko, jak również wielu kapłanów i wiernych świeckich, zmuszonych do wygnania poza czeskie granice. Pewna odwilż nastąpiła w 1968 roku, co odbyło się w kontekście szerszych przemian społecznych, ale początek procesu normalizacji to dopiero rok 1989 – wcześniej wznowiona działalność byłą jedynie tolerowana.

16

Obraz świętych dzieci-męczenników w prawosławnej hymnografii

51%

Karczewski P.

Latopisy Akademii Supraskiej

|

2020

|

tom Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia

|

nr 11

207-222

EN

The present paper discusses the presentation of holy children-martyrs in the Orthodox hymnography. Eight leading themes that appear in liturgical texts are presented. Four of them are common to the motifs used in the rite of a child’s funeral, and four others are reserved only for canonized children. The most attention was paid to the issue of childhood innocence and parents’ reaction to premature death (from sadness, through joy of the child’s salvation, to encouraging a child to suffer martyrdom for Christ). The presented examples come from the texts of services and Akathists in honor of selected holy children – mainly St. Gabriel of Zabłudów, St. Cyric and Julitta, St. Artemius of Verkola.

17

Padre Ludwik Mzyk primo maestro dei novizi e primo martire della provincia polacca SVD

51%

Miotk A.

Nurt SVD

|

2018

|

nr 1

226-243

IT

Il beato Ludwik Mzyk è il primo martire della Provincia Polacca SVD, creata nel 1935. Dopo i suoi studi all’Università Gregoriana a Roma, P. Mzyk e stato nominato primo maestro dei novizi di questa provincia a Chludowo. La sua personalità presentata in tre parti, appare come un esempio straordinario di una vita totalmente dedicata a Dio nel servizio dei futuri missionari della Parola di Dio. La prima parte presenta cronologicamente i momenti salienti della vita del Beato. La seconda parte basata sulla sua corrispondenza mette in rilievo alcuni aspetti della personalità nella ottica delle relazioni con gli altri, particolarmente con Padre Josef Grendel, il Superiore Generale della Congregazione. Infine, la terza parte, getta una luce sul suo profilo spirituale, che rispecchia principalmente la spiritualità della Congregazione. La sua spiritualità si evidenzia prima di tutto nell’osservazione dei voti religiosi, nella fedeltà alle Costituzione della Congregazione. Nonostante i costanti problemi di salute, P. Mzyk affascinava gli altri con la sua calma e grande prudenza. La sua persona si distingueva per lo straordinario sacrificio - un dono di sé per gli altri. La sua spiritualità basata sull’Eucaristia era segnata da profonda devozione allo Spirito Santo e a Maria, la sua Sposa. L’eroica morte di P. Mzyk ha confermato la sua vita, che ha fatto una grande impressione sui suoi allievi, convinti della sua santità.

EN

Blessed Ludwik Mzyk was the first martyr of the newly created (1935) Polish Province of the Society of the Divine Word. After finishing his studies in Rome he was appointed novice master in Chludowo. The first part of this essay is a chronological account of his life and work. The second one traces his character and interpersonal skills in his extant correspondence, especially with the then superior general, Fr. J. Grendel. The final part of the essay describes his spirituality, deeply immersed in the SVD charisma and informed by his religious vows and SVD constitutions. Despite recurring health problems, Fr Ludwik was always remarkably peaceful and prudent, always ready to sacrifice himself for others. His spirituality was based on Eucharist and great devotion to the Holy Spirit and His Spouse. In his martyrdom he gave credence to what he preached. His lifestyle greatly influenced his pupils and convinced many that he was indeed a saint.

PL

Błogosławiony Ludwik Mzyk jest pierwszym męczennikiem (utworzonej w 1935 roku) Polskiej Prowincji Zgromadzenia Słowa Bożego. Po ukończeniu studiów w Rzymie został mistrzem nowicjatu w Chudowie. Sylwetka o. Mzyka przedstawiona jest w trzech odsłonach: pierwsza ukazuje chronologicznie ważne etapy życia błogosławionego; druga akcentuje niektóre aspekty jego osobowości w relacjach interpersonalnych na bazie korespondencji, zwłaszcza z Przełożonym Generalnym Zgromadzenia ojcem J. Grendlem; trzecia przybliża jego profil duchowy, będący dobitnym odzwierciedleniem duchowości Zgromadzenia Słowa Bożego. Duchowość o. Mzyka była przede wszystkim osadzona na ślubach zakonnych i zachowywaniu Konstytucji Zgromadzenia. Mimo ciągłych problemów ze zdrowiem odznaczał się spokojem i rozwagą. Postać o. Ludwika emanuje zadziwiającą ofiarnością, darem siebie dla innych. Jego duchowość była oparta na Eucharystii oraz wielkiej czci Ducha Świętego i Jego Oblubienicy. Ojciec Mzyk heroiczną śmiercią męczeńską uwiarygodnił to, co głosił. Życie błogosławionego robiło wielkie wrażenie na jego wychowankach i przekonało wielu o jego świętości.

18

Oskar Arnulfo Romero, święty trudnego czasu

51%

Lesner W.

Studia Koszalińsko-Kołobrzeskie

|

2020

|

nr 27

473–486

PL

Artykuł na przykładzie św. Oskara Romero, arcybiskupa San Salvadoru w latach 1977–1980, ukazuje, że świętość zawsze jest osadzona w konkretnej rzeczywistości historyczno-geograficzno-duchowej (część pierwsza). Dbając o zbawienie dusz i pokój w kraju w trakcie narastającego konfliktu polityczno-gospodarczego, arcybiskup podejmował wszystkie niezbędne działania: był mediatorem między rządem a niezadowolonym ludem; upominał za bestialstwo wojska; zapewniał schronienie i żywność potrzebującym (część druga). Te działania wzbudziły falę protestów oponentów, którzy oskarżali go o lewicowe poglądy i propagowanie teologii wyzwolenia (część trzecia). W wątpliwościach św. Oskar szukał duchowego wsparcia w nauczaniu ówczesnych papieży oraz Soboru Watykańskiego II i synodów – i je tam znajdował (część czwarta). Mimo przeciwności św. Oskar pozostał wierny do końca powołaniu pasterza „owiec i wilków” i dopiero gdy go już zabrakło, okazało się, jak ważny był dla pokoju w Salwadorze. Odpowiedzialny za zbawienie powierzonych ludzi heroicznie bronił świętości i godności ich życia, aż do męczeńskiej śmierci w czasie sprawowanej Mszy Świętej.

EN

The article, through the example of St. Oscar Romero, the archbishop of San Salvador in 1977–1980, shows that the sanctity is always embedded in the particular historical, geographical and spiritual reality – first part. The Archbishop, taking care of salvation of souls and peace in the country during the growing political and economic conflict, was taking all necessary efforts: he was a mediator between the government and dejected people, he admonished the military forces for their inhumanity; provided shelter and food to the people in need – second part. Further, the article shows that these actions awoke the storm of protests of the opponents, who accused him of left-wing orientation and the promotion of liberation theology. In doubts, St. Oscar sought spiritual support in the teaching of the contemporary popes, the Second Vatican Council and synods – and he used to find this support there. The last part of the article present St. Oscar as faithful to his vocation of being the shepherd “lams and wolves” to the last, and the consequences of his loss to the country. As the responsible for the salvation of confided him people, he heroically defended the sanctity and dignity of their lives until his martyr’s death while he was celebrating the Holy Mass.

19

Diakonalny wymiar liturgii, czyli otwartość na problemy świata

51%

Nadolski B.

Roczniki Liturgiczno-Homiletyczne

|

2009

|

tom 1

297-308

EN

Public theology, which first appeared in the United States of America at the end of the 20th century, presents a certain challenge also for the liturgy. In this article the author addresses the “diaconisation” of the liturgy, pointing to the reasons, which authorize for the use in the liturgy aspects of public theology, which emphasize the characteristic elements of the liturgy, as a rich cultural inspiration for society in an extremely direct perspective for progression, recalling to mind the richness of the Eucharistic mystery by which ars celebrandi and ars praesidendi should increase sensitivity and better motivate the participants in the liturgy to a greater love for the community.

20

The teachings and theology of St. Peter in the early Church

51%

Borowski P. F.

Język. Religia. Tożsamość

|

2024

|

nr 1 (29)

147-160

PL

Nauki i teologiczny wkład św. Piotra stanowią doktrynalną podstawę, na której wzniesiono początkowy pierwotny Kościół, przekazując w ten sposób trwałe dziedzictwo mądrych wskazań i rad wyciągniętych z jego głęboko intymnych interakcji z Jezusem i jego duchowej podróży. Te głębokie założenia doktrynalne nie tylko przekazują trwałe prawdy, ale także ustanawiają solidne podstawy, które wytyczyły drogę rozwoju i metamorfozy Kościoła w środowisku społeczno-religijnym świata judeo-pogańskiego.

EN

The teachings and theological contributions of Saint Peter constitute the doctrinal bedrock upon which the incipient early Church was erected, thereby bequeathing a durable heritage of sagacious precepts and counsel extracted from his profoundly intimate interactions with Jesus and his spiritual journey. These profound doctrinal tenets not only convey perennial verities but also establish a robust underpinning that has delineated the way for the development and metamorphosis of the Church within the socio-religious milieu of the Judeo-Pagan world.