Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Uwarunkowania środowiskowe związku przedślubnego i małżeństwa a opiniowanie w sprawach o stwierdzenie nieważności małżeństwa przed Sądem Biskupim

100%

Cynkier P.

Ius Matrimoniale

|

2014

|

tom 25

|

nr 2

63-88

EN

Aim of the work: Analysis of the premarital relationship with consideration of individual factors of the prospective spouses, their level of social acceptance and their influence on the image and duration of the engagement period and marriage. Evaluation of the relation between social situation of the spouses and the breakdown of marriage. Material and method: Material included 68 cases of marriage annulment, which were proceeded by the Bishop Court in years 2007-2012. Complete court records and psychiatric-forensic examinations of complainants and defendants were analyzed. Information was coded in specially developed questionnaire, through which in systematical way the data was collected, classified, the frequency of occurrence of chosen factors was cataloged and essential correlations between them were examined by means of statistical analysis. Conclusions: The course of engagement period and decision about betrothal did not have connection with the examined environmental factors. Duration of the marriage did not have any connection with chosen material-domestic and environmental factors. Majority of couples did not dispose of own accommodation what did not result from the material situation. The younger men and women were while contracting a marriage the longer was its duration. Among the analyzed group of marriages there is no data to recognize the environmental factors, which are commonly considered to be attributable to the occurrence of mental disorders. Etiology of the disorders should be researched by expert witnesses in other spheres.

2

Unieważnienie małżeństwa Teresy Heleny i Józefa Maksymiliana Ossolińskich w świetle niepublikowanych rękopisów Ambrożego Grabowskiego

84%

Pieczonka J.

Pamiętnik Literacki

|

2024

|

tom 115

|

nr 3

201-223

PL

W artykule omówiono rękopisy 1448 z Biblioteki Ossolineum i 2831 z Biblioteki Jagiellońskiej, sporządzone przez Ambrożego Grabowskiego, a odnoszące się do procesu o unieważnienie małżeństwa, który toczył się między Teresą Heleną z Jabłonowskich a Józefem Maksymilianem Ossolińskimi. Dotychczas rozejście się małżonków nazywano rozwodem i spekulowano nad jego przyczyną (bezdzietność, pokrewieństwo, brak szczęścia w małżeństwie, impotencja). Rękopisy Grabowskiego wyraźnie wskazują pokrewieństwo trzeciego stopnia w linii prostej jako oficjalny powód unieważnienia małżeństwa. Potwierdza to ossoliński manuskrypt 4172, zawierający odpis akt konsystorza generalnego krakowskiego oraz dokumentujący przebieg i wynik procesu prowadzonego w latach 1791–1792. Z dokumentów tych wynika, że o rozwód wniosła Ossolińska, powołując się na wspomnianą przeszkodę kanoniczną, która nie została usunięta dyspensą papieską. Artykuł zawiera edycję rękopisów Grabowskiego w języku łacińskim, a także ich przekład na język polski.

EN

The paper discusses two manuscripts, namely one no. 1448 from the Ossolineum Library and another no. 2831 from the Jagiellonian Library, prepared by Ambroży Grabowski, and referring to the trial for marriage annulment taken between Teresa Helena de domo Jabłonowska and Józef Maksymilian Ossoliński. The splitting of the couple was referred to as a divorce and speculations raised about its reason (childlessness, kinship, lack of happiness in marriage, impotence). Grabowski’s handwritings clearly point at third degree of kinship as the official cause of the nullity. This is confirmed by the Ossolineum manuscript no. 4172 that contains a transcript from the Cracow general consistory records that traced the course of the 1791–1792 trial. The documents reveal that Ossolińska filed for divorce, referring to the aforementioned canonical impediment that was not cleared with the Pope’s dispensation. The article contains an edition of Grabowski’s manuscripts in Latin and their translations into Polish.

3

Legitymacja procesowa prokuratora w postępowaniu o unieważnienie małżeństwa postulaty de lege ferenda i de lege lata

67%

Chudzik K.

Rejent

|

2022

|

nr 2 (370)

11-27

EN

This paper concerns issues related to the legal standing of a public prosecutor in the cases of marriage annulment. Characteristics, nature, and effects were described along with entitlements resulting from this institution. Presented were marriage obstacles that are base for bringing actions and the dispute of doctrine resulting from marriage obstacles occurring in the narrowed circle that includes marriage obstacles that make possible demanding marriage annulment of constrained entities being explicitly pointed out in regulations. Rights and arguments representing opposite parties were presented in detail along with the standpoint of the author, which was the base for the demanding changes of the regulation entitling public prosecutor to bring actions of marriage annulment. The subject of introducing means of challenging by spouses, that were not entitled to bringing the action was elaborated.

4

Defender of the Marriage Bond in Secular Matrimonial Law in the Kingdom of Poland in the 19th Century

67%

Zarzycki Z.

Studia Iuridica Lublinensia

|

2016

|

tom 25

|

nr 3

EN

It was not until 1741, during the pontificate of Pope Benedict XIV, that the office of defender of the bond (defensor vinculi or defensor matrimonium) appeared in church matrimonial law. Next it was applied both to the matrimonial secular codifications in some European countries, as well as to partitioning legislation in our country. Until 1825, during the times of the Duchy of Warsaw and the Kingdom of Poland, in matrimonial cases there was applied the French legislation (the Napoleonic Code) which was of a highly secular character, and did not provide for the office of defender of the bond. Polish conservative factions, mainly the clergy of the Catholic Church, did not like such a state of affairs. There were postulated changes to matrimonial law regulations towards the confessional character, as well as implementation of the office of defender of the bond – following the ABGB pattern of 1811 in the Habsburg Monarchy – taking into account the domestic demands. The first attempts at reforms in this regard (1817–1818) ended in failure. Subsequent changes in marriage law, in the Kingdom of Poland, were implemented in 1825 under the name of the Civil Code of the Polish Kingdom. The Code would have allowed a defender of the bond to appear before a court in such cases as divorce, termination of marriage, or legal separation (“divorce from bed-and-board”). Such a state of affairs was still not appreciated by the Catholic clergy who ultimately led to the adoption of a new marriage law in 1836. New law was of a highly confessional character and referred to jurisdictions and laws of individual religious organizations. These provisions, as amended, were in force in Poland (in the former Kingdom of Poland) until 31 December 1945.

PL

Urząd obrońcy węzła małżeńskiego (defensor vinculi lub defensor matrimonium) pojawił się w małżeńskim prawie kościelnym dopiero w 1741 r. za pontyfikatu papieża Benedykta XIV. Później został recypowany do świeckich kodyfikacji małżeńskich w niektórych państwach europejskich, także w niektórych ustawodawstwach zaborczych na terenie naszego kraju. W czasach Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego do 1825 r. w sprawach małżeńskich obowiązywało ustawodawstwo francuskie (Kodeks Napoleona), które miało rodowód wybitnie świecki i nie przewidywało instytucji obrońcy węzła małżeńskiego. Taki stan rzeczy nie podobał się polskim ugrupowaniom konserwatywnym, głównie duchowieństwu Kościoła katolickiego. Postulowano zmienić przepisy prawa małżeńskiego w kierunku konfesyjnym i wprowadzić instytucję obrońcy węzła małżeńskiego, za wzorcem ABGB z 1811 r. w Monarchii Habsburskiej, przy uwzględnieniu własnych rodzimych postulatów. Pierwsze próby reform w tym zakresie (1817–1818) zakończyły się fiaskiem. Kolejne zmiany prawa małżeńskiego w Królestwie Polskim udało się wprowadzić w 1825 r. pod nazwą Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego. Kodeks ten przewidywał udział obrońcy węzła małżeńskiego w takich sądowych sprawach małżeńskich, jak rozwód, unieważnienie małżeństwa czy separacja (zwana „rozłączeniem co do stołu i łoża”). Taki stan rzeczy nadal nie podobał się duchowieństwu katolickiemu, które doprowadziło ostatecznie do uchwalenia nowego prawa małżeńskiego w 1836 r. Nowe prawo miało charakter wybitnie konfesyjny i odsyłało do jurysdykcji i praw poszczególnych związków wyznaniowych. Przepisy te, ze zmianami, obowiązywały w Polsce, na terenie byłego Królestwa Polskiego, aż do 31 grudnia 1945 r.

5

Unieważnienie małżeństwa Teresy Heleny i Józefa Maksymiliana Ossolińskich w świetle niepublikowanej korespondencji ich bliskich

67%

Pluta P.

Pamiętnik Literacki

|

2024

|

tom 115

|

nr 3

225-240

PL

W artykule zostało omówione unieważnienie małżeństwa Teresy Heleny z Jabłonowskich i Józefa Maksymiliana Ossolińskich, trwającego w latach 1785–1792. Materiałem, na którym opiera się opracowanie, jest przechowywany w Bibliotece Ossolineum rękopis 4172. Oprócz odpisów akt rozwodowych zawiera on siedem niepublikowanych listów prywatnych związanych z tym wydarzeniem. Ich autorstwo przypisać można Teresie Helenie z Jabłonowskich Ossolińskiej oraz pozostającym z nią w bliskich relacjach babce Teresie z Lanckorońskich Ossolińskiej, matce Katarzynie Jabłonowskiej, siostrze Ludwice Jabłonowskiej, bratu Franciszkowi Ksaweremu Jabłonowskiemu, przyszłemu mężowi Ignacemu Trzebińskiemu oraz ks. Wojciechowi Milkewiczowi, proboszczowi w Zgórsku. Analiza tego niewielkiego zespołu listów pozwala spojrzeć na proces rozwodowy z perspektywy Ossolińskiej, zarysować chronologię wydarzeń oraz uchwycić emocje i stan psychiczny, które towarzyszyły wówczas żonie Ossolińskiego. Umożliwia także skorygowanie pojawiających się w literaturze dotyczącej Ossolińskiego wiadomości na temat rozwodu i dokonanie korekt faktów biograficznych z życia Ossolińskiej oraz osób z nią związanych. Integralną częścią artykułu jest edycja omawianych listów.

EN

The paper discusses the annulment of Teresa Helena de domo Jabłonowska and Józef Maksymilian Ossoliński’s marriage that lasted from 1785 to 1792. The material on which the study is prepared is manuscript 4172 from the Ossolineum Library. Apart from the copies of divorce papers, it contains seven unpublished to this day letters connected with the event. Their alleged authors are Teresa Helena Ossolińska, de domo Jabłonowska, and other figures closely related to her, namely her grandmother Teresa Ossolińska, née Lanckorońska, her mother Katarzyna Jabłonowska, Ludwika Jabłonowska (her sister), Franciszek Ksawery Jabłonowski (her brother), her future husband Ignacy Trzebiński, and the priest Wojciech Milkiewicz, a priest of the parish of Zgórsko. An analysis of the small collection of letters allows to insight into the trial from Ossolińska’s viewpoint, to sketch the chronology of the events, to insight into the emotions that accompanied Ossolińska, as well as her mental state at that time. It also allows to verify the pieces of information about the divorce present in the literature related to Ossoliński, as well as to correct biographical facts from Ossolińska’s life and with people connected with her. An edition of the letters is an integral part of the article.

6

Przesłanki delibacji orzeczenia kościelnego we włoskim sądzie apelacyjnym

59%

Bednarski P.

|

tom 16

43-63

PL

We włoskim prawie prywatnym kościelne orzeczenia nieważności małżeństwa mogą uzyskać skuteczność cywilną. Zanim to jednak nastąpi muszą one zostać poddane kontroli w trakcie specjalnego rodzaju postępowania, które przeprowadza właściwy sąd apelacyjny. W trakcie tej kontroli sąd bada czy określone przez prawo przesłanki zostały spełnione. Tego rodzaju badanie ma na celu ochronę zarówno włoskiego porządku prawnego jak i samej instytucji małżeństwa. Pośród wymogów jakie musi spełniać orzeczenie kościelne zanim zostanie uznane należy wymienić właściwość sędziego kościelnego do orzekania o nieważności małżeństwa, prawo strony do obrony i udziału w procesie, niesprzeczność z orzeczeniem wydanym przez sąd włoski oraz niesprzeczność z włoskim porządkiem publicznym. Analiza zagadnienia przesłanek delibacji orzeczenia kościelnego pozwala zauważyć różnice jakie występują pomiędzy prawem kanoniczny a włoskim prawem prywatnym. Są one szczególnie widoczne w odniesieniu do przesłanek nieważności małżeństwa oraz kwestii dobrej wiary małżonków zawierających małżeństwo.

EN

In the Italian private law the church marriage annulment can obtain the effectiveness in the civil law. Before then, the judical decisions must be surveyed during the special type of procedure, which shall be carried out by the competent court of appeal. During this procedure the court shall examine whether defined by the law conditions have been fulfilled. This type of examination is intended to protect both the Italian legal order and the institution of marriage. Among the requirements which must be fulfilled by the judgment of the church before it will be recognized, it should be listed: jurisdiction of the ecclesiastical judge to rule on the marriage annulment, right of the parties to defence and participation in the process, non contrariety with the judgment given by the Italian court and non contrariety with the Italian public order. The question of the conditions of the proceeding concerning the recognition of ecclesiastical marriage annulments allows to note the differences which exist between the canon law and Italian private law. They are especially apparent in regard to the conditions governing the invalidity of a marriage and issues of spouses contracting marriage in a good faith.