Celem niniejszej pracy było porównanie jakości handlowych olejów: rzepakowego rafinowanego oraz tłoczonego na zimno w końcowym okresie ich przydatności do spożycia. Oznaczono liczbę kwasową, nadtlenkową, anizydynową, wskaźnik Totox, stabilność oksydacyjną w teście Rancimat oraz spektrofotometrycznie barwę. Przeprowadzono również sensoryczne badania konsumenckie. Wykazano, że oleje rafinowane, w porównaniu z olejami tłoczonymi na zimno, zawierały mniej wolnych kwasów tłuszczowych, ale więcej aldehydów. Zawartość nadtlenków była wysoka zarówno w przypadku olejów tłoczonych na zimno, jak i rafinowanych. Wskaźnik Totox, wyrażający ogólny stopień utlenienia, był wysoki i u większości olejów w końcowym okresie przydatności do spożycia przekroczył graniczny poziom. Oznacza to, że ich okresy przydatności do spożycia nie były ustalone prawidłowo. Wykazano niską stabilność oksydacyjną badanych olejów. Ocena konsumencka wykazała, że oleje rafinowane mają wyższą jakość od olejów tłoczonych na zimno.
EN
The aim of this work was to compare the quality of commercial cold-pressed and fully refined rapeseed oils in the end of their best-before period. Acid value, peroxide value, anisidine value, Totox index, oxidative stability in Rancimat test, and spectrophotometric colour were determined. Consumer evaluation of oils was done. It was shown that refined rapeseed oils contained less free fatty acids and more aldehydes in comparison with the cold pressed one. The content of peroxides was high in both. Totox index which expressed the overall oxidation degree in most oils in the end of their best-before period crossed limit level. This means that the shelf-life periods were not set properly. It has been demonstrated that tested oils had low oxidative stability. Consumer evaluation of oils showed that refined oils have a higher quality than cold-pressed oils.
Hamburg parsley is a vegetable that can overwinter in the field. One of the factors influencing surviving winter by plants is the selection of cultivar. In the experiment the relationship between winter hardiness of plants and the changes taking place in the structure of the yield obtained in spring was examined, in comparison to the crop harvested before winter, and Hamburg parsley cultivar. From among the plants of examined cultivars the winter conditions were best survived by ‘Bubka’, ‘Ołomuńcka’ and ‘Vistula’. The yield harvested in spring, as compared to that obtained in autumn, did not depend of the plants’ winter hardiness. Postponing the harvest term to spring decreased the quantities of obtained yields. From among the examined cultivars, only ‘Vistula’, ‘Eagle’ and ‘Ołomuńcka’ plants formed larger marketable yields of roots in spring. In the yield collected in spring there were more I class marketable roots (Ø30–60 mm), and less small ones (Ø< 20 mm). The participation of bifurcated and rotted roots was also greater. Overwintering of plants caused the decrease of leaf yield quantity, with simultaneous improvement of marketable quality.
PL
Pietruszka korzeniowa należy do warzyw które mogą zimować w polu. Jednym z czynników wpływających na zimotrwałość roślin jest dobór odmiany. W doświadczeniu badano zależność pomiędzy przezimowaniem roślin i zmianami zachodzącymi w strukturze plonu uzyskanego wiosną, w porównaniu z zebranym przed nastaniem zimy, a odmianą pietruszki korzeniowej. Spośród roślin badanych odmian najlepiej warunki panujące zimą znosiły ‘Bubka’, ‘Ołomuńcka’ i ‘Vistula’. Plon zebrany wiosną, w porównaniu z otrzymanym jesienią, nie był uzależniony od przezimowania roślin. Przesunięcie terminu zbioru na wiosnę wpływało na zmniejszenie wielkości uzyskiwanych plonów. Spośród badanych odmian jedynie rośliny ‘Vistula’, ‘Eagle’ i ‘Ołomuńcka’ wytwarzały wiosną większy plon handlowy korzeni. W plonie zebranym wiosną więcej było korzeni handlowych I klasy (Ø30–60 mm), a mniej małych (Ø< 20 mm). Większy był też udział korzeni rozwidlonych i z objawami chorobowymi. Zimowanie roślin powodowało zmniejszenie wielkości plonu liści przy jednoczesnej poprawie jego jakości handlowej.
Kolor oraz wielkość owoców są jednymi z najważniejszych kryteriów oceny jakości konsumenckiej. Jabłka odmian występujących na polskim rynku, poddano ocenie barwy za pomocą systemu L*a*b*, który pozwala opisać barwę parametrami jaskrawości i chromatyczności (odcień i nasycenie). Na każdym owocu wykonywano sześć pomiarów na obwodzie jabłka. Parametr jaskrawości wskazujący intensywność barwy przyjmował wartości w zakresie od 30 do 70 punktów. Wysokie wartości tego parametru wyróżniały jabłka odmiany James Grieve jako jasne wokół całego obwodu. .O wysyceniu owoców barwą czerwoną świadczy parametr a*, którego wartości dla większości odmian zawierają się w zakresie od 0 do 40. Wśród badanych owoców tylko jabłka odmian Empire, Cortland, Delikates i Freedom wyróżniały się delikatnym kolorem zielonym. Jednorodnie wybarwione jabłka odmiany Spartan posiadały kolor czerwony przechodzący w purpurę. U jabłek dojrzałych nie zaobserwowano koloru zielonego. Wartości współczynnika b* bliskie 60, świadczą o jednolitym wybarwieniu czystą żółcią owoców odmiany James Grieve. Ocena jakości w oparciu o system L*a*b* może być użyteczna w obiektywnej klasyfikacji barwy jabłek oraz przy sprawdzeniu konsumenckich preferencji, ułatwiając dobór właściwych odmian.
EN
Colour and size of apple are most important criteria among other quality parameters estimated by consumer. Most apples of Polish marked were taken after storage for determination of fruit quality based on L*a*b* system describing colour with hue, saturation and brightness (value) parameters. The measurements were performed on each apple at six areas around the fruit. The brightness index L* shown intensity of colour and most of apples were taken range from 30 to 70 points. The apples of James Grieve cultivar only are bright at continuously level around the fruit. The saturation of red colour, presented as the index of chromaticity a*, range from 0 to 40 points for most apples cultivars. Only for Empire, Cortland, Delikates, and Freedom apples slightly hue of green colour was observed. Spartan apples are saturated with similar intensity of red colour passing trough the purple around the fruit. For mature apples the green colour was not observed. The values of index b* for James Grieve apples are close to 60 points that proves almost pure yellow colour of fruit skin. Determination of fruit quality based on L*a*b* system describing colour of apples should be useful for marketing and allows to check the consumer preferences made easy the decision of proper cultivar.
Badano wpływ różnych dawek nawożenia azotowego w uprawie na zbiór jesienny kalafiora białego, zielonego i romanesco. Stosowano jednolitą dawkę 100 kg N·ha⁻¹ przedwegetacyjnie w postaci saletrzaku oraz zmienną pogłównie wynoszącą 50 kg, 100 kg oraz 150 kg N·ha⁻¹ w postaci saletry wapniowej. Oceniano jakość róż na podstawie ich średniej masy oraz udziału poszczególnych klas wielkości. Analizowano również strukturę plonu ogólnego oraz występowanie zaburzeń w rozwoju róży. Stwierdzono istotne zwiększenie średniej masy róży w plonie ogólnym i handlowym przy wyższych dawkach azotu, ale tylko u kalafiora białego. Porównywane formy różniły się znacząco pod względem tej cechy. Największe róże odnotowano u kalafiora białego, mniejsze u zielonego i najmniejsze u romanesco. Wysoki udział róż I wyboru uzyskano u kalafiora białego przy najwyższej, a zielonego średniej dawce azotu, wyraźnie niższy u romanesco. Róże o największej średnicy (powyżej 30 cm) wytworzyły wszystkie typy kalafiora pod wpływem najwyższego poziomu nawożenia. Największą liczbą defektów róż w postaci przerośnięcia liśćmi, omszenia, zbrunatnienia, czy występowania pustych kanałów łodygowych cechował się kalafior typu romanesco, mniejszą zielony, a najmniejszą biały. Zaburzenia wystąpiły w różnym nasileniu w kolejnych latach doświadczenia i pozostawały bez jednoznacznego związku z wysokością nawożenia azotowego.
EN
Different rates of nitrogen fertilization (150, 200, and 250 kg N·ha⁻¹) were applied in the autumn production of white, green, and romanesco cauliflower. The quality of curds was estimated on the basis of their mean weight and a share of quality classes in the yield. The structure of total yield as well as the occurrence of curd deformations was also analyzed. A significant increase of mean curd weight with higher nitrogen rates was observed only for white cauliflower. Comparing cauliflower types showed significant differences of a mean curd weight. The greatest curds were noted in white cauliflower, followed by green and romanesco types. The highest share of I grade curds was obtained with the highest nitrogen rate in white cauliflower, and with the medium nitrogen rate in green cauliflower. Generally, the share of I grade curds was the lowest for romanesco type. The highest nitrogen fertilization significantly increased the share of the biggest curds (diameter above 30 cm) for all cauliflower types. Curds deformations (leaves in curds, glaucosity, browning or internal cavitations) were noticed especially in romanesco cauliflower, followed by green and white types. Curds deformations appeared with different intensity in the years of the experiment with no clear relationship with the level of nitrogen fertilization.