W artykule przedstawiono metodykę badań i wyniki zmian parametrów składu wody przefiltrowanej przez złoża sorbentowe. Do badań używano wodę nieuzdatnioną ze studni badawczej zlokalizowanej na terenie Poltegoru Instytutu oraz dla porównania niektórych parametrów wodę wodociągową z sieci. Ideą badań było zbadanie wpływu zaaplikowanych wsadów w lizymetrach na zmiany parametrów wód przed i po filtracji. Zestawiono wyniki z badań: pH, redoks, przewodność elektryczna, twardość ogólna, węglanowa, niewęglanowa, zasadowość, zawartość metali ciężkich.
EN
The article presents the methodology of the tests and results in changes of parameters of the composition of water filtered through sorbent beds. Untreated water from the research well located in the area of the Poltegor Institute was used for testing and, to compare some parameters, water from the supply pipe network. The idea of the testing was to test the influence of applied charges in lysimeters on changes in the parameters of waters before and after filtration. Compiled results of the tests: pH, redox, electrical conductivity, general hardness, carbonated, non-carbonated, alkalinity, hard metal contents.
This review presents results of investigation from 6 years studies of an annual light soil fertilization with mineral fertilizer influence on quantity amount of nitrogen (N), phosphorus (P) and potassium (K) penetration to water environment. The studies were done in lysimeters filled with light-clayey sand. In this studies two variants of compost fertilization (K1 - 10 and K2 - 15 g N · m–2) were used. Additionally two variants of NPK with equivalent doses of nitrogen as an ammonium nitrate supplemented with PK as a superphosphate and potassium salt were applied. The results showed the increase of concentrations of nitrogen in the soil leachates, with increasing doses of fertilizer. During the time of fertilization there was observed intense increase of quantity of nitrogen eluted from the soil, which indicated on the presence of this element in the soil. The total quantity of nitrogen drained in leachates from soil were 14.9-17.3 g·m–2) of the total quantity of nitrogen supplied to the soil in the variants with compost fertilization, and 19.6-27.3 g·m–2) in the variants with mineral fertilization. Content of the phosphorus in the leachate from the soil, in contrast to the nitrogen, were relatively small and did not show depending on the type and dose of fertilizer, or the passage of time from the application of fertilizer. Leaching P were negligible 0.11-0.14 g·m–2) and independent of the type of fertilizer used. Loss of K as well as N were higher in variants with mineral fertilizers (28.4-31.7 g·m–2)) than in the case of the use of compost (21.4-23.9 g·m–2)).
PL
Przedstawiono wyniki 6-letnich badań wpływu corocznego nawożenia gleby lekkiej nawozami mineralnymi i kompostem na ilości azotu (N), fosforu (P) i potasu (K) przenikających do środowiska wodnego. Badania prowadzono w lizymetrach wypełnionych piaskiem słabo gliniastym. W badaniach zastosowano dwa warianty nawożenia kompostem (K1 - 10 g N·m–2) i K2 - 15 g N·m–2)). Dodatkowo zastosowano dwa warianty nawożenia mineralnego (NPK) z równorzędnymi dawkami azotu w postaci saletry amonowej z uzupełnieniem PK w postaci superfosfatu i soli potasowej. Badania wykazały zwiększanie się stężenia azotu w odciekach z gleby wraz ze zwiększeniem dawek nawozu. Stężenia N w odciekach z gleby nawożonej kompostem były zdecydowanie mniejsze niż w odciekach z gleby nawożonej równorzędnymi dawkami N w postaci saletry. Wystąpiło też zdecydowane zwiększenie się ilości wymywanego z gleby N wraz z upływem lat stosowania nawozów, co wskazuje na tworzenie się coraz większych jego nadmiarów w glebie. Łączne ilości azotu odprowadzone w odciekach z gleby wynosiły 14,9-17,3 g·m–2) ogólnej ilości azotu dostarczonej do gleby w wariantach z nawożeniem kompostem i około 19,6-27,3 g·m–2) w wariantach z nawożeniem mineralnym. Zawartości P w odciekach z gleby w przeciwieństwie do N były stosunkowo małe i nie wykazywały zależności od rodzaju nawozów i ich dawek ani też od upływu lat stosowania nawożenia. Wymywanie P było znikome, wynosiło 0,11-0,14 g·m–2) niezależne od rodzaju stosowanych nawozów. Straty zarówno K, jak i N były większe w wariantach z zastosowaniem nawozów mineralnych (28,4-31,7 g·m–2)) niż w przypadku stosowania kompostu (21,4-23,9 g·m–2)).