Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Liturgia jako miejsce budowania wspólnoty

100%

Mieszczak S.

Sympozjum

|

2015

|

nr 2(29)

51-64

EN

The community of the Church has feature of every community therefore it can be describe by the aid of social instruments. However few essential components are not subjects to these criteria. Its foundation determine the Paschal sacrifice of Jesus Christ, which is present continually in the liturgical celebration and define the way of life of the members of the church. Also the criteria of time and space apply in different way to the Church. The members of the Church are not only people who are alive but also saints of all times and our brothers and sisters who are awaiting the cleansing in purgatory. The whole Church reveals therefore fully in liturgical celebration. There He renews and strengthens. The power for His activity in connection with salvation of men draws from liturgy where Christ in sacramental signs can achieve the change of man and assure the unity of the whole community: saints in heaven - Christian living on the earth - brothers in purgatory. Liturgy is the place for building christian community of the Church.

2

WSPÓŁCZESNA ARCHITEKTURA SAKRALNA CHRZEŚCIJAŃSTWA ŚRODOWISKIEM EKUMENICZNEJ JEDNOŚCI WIARY

70%

Rabiej J.

Studia Oecumenica

|

2013

|

tom 13

91-100

EN

A genesis of Christian churches combines ideas: the Church – the God’s House (Domus Dei) and the Church – a home of worshipers (Domus Ecclesia). The essence of architectural creation is set by a church liturgy. A timeless-transcendent act of a liturgy takes place in a real environment of a believers’ community. Churches forms contain immutable elements – rooted in a liturgy, and values derived from conditions of time and place. Universalism and dynamism of the Church is reflected by an evolution of the sacral architecture of Christianity. Contemporary churches, which fit well into a term the “demythologized” Christian architecture, are an expression of ecumenical aspirations for an unity of faith.

3

Architektura sakralna w dydaktyce - doświadczenia

60%

Kucza-Kuczyński K.

|

2006

|

tom Z. 30

213-217

PL

Projektowanie architektury sakralnej to wiedza teoretyczna i świadomy warsztat projektowy. To brak wykształcenia w tej dziedzinie przyczynił się po części do średniej jakości polskich świątyń ostatniego ćwierćwiecza. Jeszcze przed wojną myślano w Politechnice Warszawskiej o stworzeniu jednostki dydaktycznej poświęconej architekturze sakralnej (Sosnowski ). W roku 2003, na podstawie wieloletnich zainteresowania zespołu Katedry, powstała w Pracownia Architektury Sakralnej i Monumentalnej. Prowadzi ona wykłady, seminaria, projekty kierunkowe, dyplomy i doktoraty poświęcone przestrzeni sacrum.

EN

Designing of sacral architecture is a theoretical knowledge as well as a conscious design skill. Lack of education in that field is partly to be blamed for a poor quality of Polish churches in the last quarter century. Even before the 2nd World War it was planned to found at the Warsaw University of Technology an academic unit dedicated to sacral architecture (Sosnowski). In 2003, on the basis of long-standing interests of the Department's staff, there was the Studio of Sacral and Monumental Architecture established within the framework of the Department. It gives lectures, conducts seminars, course and diploma projects as well as doctoral thesises dedicated to sacral space.

4

Processions in Christian Liturgy: Origin, Theology and Ministry

60%

Brzeziński D.

|

tom 64

|

nr 8: Liturgika

5-19

EN

The author undertakes the theme of Christian processions: their origin, theological aspects and significant questions of pastoral ministry. He presents the psychological and sociological, historical and religious as well as anthropological and cultural roots of processions revealing their “horizontal” mechanism of creation and “vertical” dimension, i.e. the reference to sacrum. He demonstrates the Biblical foundation of Christian processions: the Old Testament processions and one procession described in the New Testament, namely the triumphal entry of Christ into Jerusalem. In addition, he introduces the historical evolution of the procession phenomena in the Church and proposes a theological definition of a Christian procession. The article concludes with several suggestions concerning liturgical ministry.

PL

Autor podejmuje problematykę procesji chrześcijańskich: ich genezy, aspektów teologicznych oraz istotnych kwestii duszpasterskich. Przedstawia korzenie psychologiczno-socjologiczne, historyczno-religijne i antropologiczno-kulturowe procesji, ukazując ich „horyzontalny” mechanizm tworzenia i wymiar „wertykalny”, czyli odniesienie do sacrum. Wskazuje biblijny fundament procesji chrześcijańskich: procesje Starego Testamentu oraz jedyną procesję opisaną w Nowym Testamencie – uroczysty wjazd Chrystusa do Jerozolimy. Przypomina historyczną ewolucję fenomenu procesji w Kościele oraz proponuje teologiczną definicję procesji chrześcijańskiej. Artykuł kończy kilkoma postulatami odnoszącymi się do duszpasterstwa liturgicznego.

5

Geneza i historia Rytu Premonstrateńskiego

60%

Wendland M.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

tom 22

|

nr 47

151-163

PL

Ryt zakonu Premonstratensów, inaczej ryt norbertański, jest ściśle związany z założonym przez św. Norberta w XII wieku zakonem Kanoników Regularnych, zwanych również białymi kanonikami. W pierwszych latach działalności zakonu trzymano się zwyczajów liturgicznych powszechnych wśród kanoników regularnych św. Augustyna. Niniejszy artykuł przybliża genezę i rozwój liturgii norbertańskiej, która przetrwawszy Sobór Trydencki, nie uchowała się wśród zmian około-liturgicznych Soboru Watykańskiego II.

EN

The Premonstratensian, or Norbertine Rite is strictly related to the Order of Canons Regular, also known as the White Canons. Founded in the 12th century by Saint Norbert, the order at first adhered to liturgical practices that were common among the Canons Regular of Saint Augustine. The following article talks about the genesis and development of Norbertine liturgy, which survived the changes in practices made by the Council of Trent, but was eventually made obsolete by the Second Vatican Council.

6

Evangelii gaudium o homilii jako części liturgii

60%

Szewczyk L.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

tom 61

|

nr 12: Homiletyka

021-033

EN

Apostolic exhortation Evangelii Gaudium, often called a programme document of the pontificate of pope Francis, touches upon many subjects. One of the dominant topics of this document is preaching the Word of God. Although in this “homiletic lecture” pope Francis analyses fairly known matters, the very drawing one’s attention to them is a value in itself. Among 25 points of the exhortation devoted to a homily (EG 135–159) two of them (EG 137 and EG 138) are related to its liturgical context. Analysis of these two points of Evangelii Gaudium and emphasizing their most important message is the aim of this paper. The paper analyses the following issues: the living presence of God in a homily, mystagogic function of a homily, a homily as an element that integrates a liturgical celebration and a homily as a part of a sacrifice offered to the Father and a mediation of grace.

XX

Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, nazywana często programowym dokumentem pontyfikatu papieża Franciszka, omawia bardzo szeroki zakres tematów. Jednym z tematów dominujących jest kaznodziejskie przepowiadanie słowa Bożego. Wprawdzie papież Franciszek w tym „wykładzie homiletycznym” omawia zagadnienia dość powszechnie znane, to jednak przypomnienie ich stanowi wartość samą w sobie. Spośród 25 punktów adhortacji poświęconych homilii (EG 135-159), dwa (EG 137 i EG 138) odnoszą się do jej kontekstu liturgicznego. Omówienie tych dwóch punktów adhortacji Evangelii gaudium oraz wydobycie z nich najważniejszego przesłania jest celem niniejszego opracowania. W opracowaniu omówione zostały zagadnienia: żywa obecność Boga w homilii, mistagogiczna funkcja homilii, homilia jako element integrujący celebrację liturgiczną oraz homilia jako część ofiary przekazywanej Ojcu i pośrednictwo łaski.

7

Liturgical Personhood and the New Evangelization

60%

O'Malley T.

|

tom 64

|

nr 8: Liturgika

97-109

EN

The liturgical task of all pastoral activity has not yet been fully accounted for in the recent turn toward the New Evangelization discernable in the magisterium. This article offers the fundamentals of an argument for a liturgically-centered approach to the pastoral task of the New Evangelization. In the first part of the essay, author argues that the implicit telos of the New Evangelization in John Paul II, Benedict XVI, and now Pope Francis necessitates the formation of a liturgical and sacramental personhood made difficult by late modern society. In the second, author provides three dimensions of cultural renewal necessary for developing the liturgical-pastoral task of the New Evangelization. These dimensions include a critique of the technocratic paradigm, a fostering of memory in a secular age, and the reclamation of aesthetics as an authentic form of knowing.

PL

Artykuł przedstawia podstawy tezy przemawiającej za podejściem do pastoralnych zadań nowej ewangelizacji opartej na liturgii. W pierwszej części ukazano, że niezaprzeczalny telos nowej ewangelizacji w nauczaniu Jan Pawła II, Benedykta XVI i obecnie papieża Franciszka wymaga formacji liturgicznej i sakramentalnej osobowości trudnej do osiągnięcia przez ponowoczesne społeczeństwo. Następnie przestawiono trzy wymiary odnowy kulturowej konieczne do rozwoju liturgiczno-pastoralnego zadania nowej ewangelizacji. Te wymiary uwzględniają krytykę technokratycznego paradygmatu, podsycanie pamięci w sekularnej epoce i odzyskanie estetyki jako autentycznej formy wiedzy.

8

Problem obecności Gloria we Mszy roratniej w aspekcie prawno-liturgicznym i teologicznym

51%

Sadowski M.

|

tom 64

|

nr 13: Muzykologia

85-96

EN

This article discusses whether or not the Gloria should be recited at the Rorate Mass (Mass of Blessed Virgin Mary during Advent). The Rorate Mass has developed over seven centuries and the answers to this question are varied. There are even significant differences of custom among the diocese of Poland, so that there is no real common practice. The author presents various acts of liturgical law relating to the Rorate Mass, which have been published throughout its history. He then considers the theological implications of Advent to arrive at a suitable answer. Contemporary theological thought would suggest, that the Gloria should not be said at the Advent Rorate Mass. Celebrating the Mass without the Gloria makes clear, that this Mass is part of the Advent Season – a time of waiting for the coming of Christ.

PL

W artykule autor rozważa, czy śpiew „Chwała na wysokości” powinien być częścią liturgii Mszy roratniej, czy też należałoby go opuszczać. Roraty ewoluowały przez siedem wieków, a odpowiedź na powyższe pytanie zmieniała się. Również obecnie istnieją w Polsce w tej kwestii znaczące różnice pomiędzy diecezjami, ponieważ nie ma jednej powszechnie przyjętej praktyki. Autor przedstawia akty prawa liturgicznego związane z roratami – zwłaszcza dotyczące wspomnianego hymnu – które zostały wydane w historii. Następnie rozważa aspekty teologiczne Adwentu, by znaleźć właściwą odpowiedź na postawiony problem. Współczesna teologia Adwentu sugeruje, że „Chwała” nie powinno być śpiewane na roratach. Sprawowanie rorat bez „Chwała” pozwala podkreślić, że roraty przynależą do Adwentu – czasu oczekiwania na przyjście Chrystusa.

9

Consecration of the World as Liturgical Act

51%

Fagerberg D. W.

|

tom 64

|

nr 8: Liturgika

21-29

EN

This article intends to coordinate sacramental liturgy with the liturgy of life by interrelating a number of themes. Evident in the combination of topics in the theology is the typical Catholic approach of “both/and”: church and world, liturgy and the secular, mystagogy and evangelization, sacred and the profane, liturgical participation and mission, liturgical renewal and renewing the face of the earth. This article shows the new evangelization through the lens of liturgy. How does the new evangelization relate to history and eternity, cosmos and parousia, spiritual renewal and embodied action?

PL

Artykuł ma na celu koordynację liturgii sakralnej z liturgią życia, łącząc wiele tematów. Wyraźne w połączeniu tematów z teologii jest typowe podejście katolickie „zarówno / i”: Kościół i świat, liturgia i świecka, mistagogia i ewangelizacja, święte i profanacyjne uczestnictwo liturgiczne i misja, odnawianie liturgiczne i odnowienie twarzy na Ziemi. Artykuł ten ukazuje nową ewangelizację poprzez socjologię liturgii. Jak nowa ewangelizacja nawiązuje do historii i wieczności, kosmosu i paruzji, odnowy duchowej i ucieleśnionego działania?

10

Liturgia błogosławieństw w służbie rodziny

51%

Kulbacki P.

Roczniki Teologiczne

|

2014

|

tom 61

|

nr 8: Liturgika

57-77

EN

The renewal of liturgy started by the Second Vatican Council was first of all concerned with its essence. The definition of liturgy as practicing Christ’s priesthood in order to sanctify God’s people and practicing the cult of the Father bore far-reaching consequences for the life of believers. Emphasizing the sanctifying aim of liturgy by the Council, as well as connecting it with universal priesthood, showed the lay faithful as active participants in liturgy and a transformation of their lives as its aim. Besides the sacramental liturgy this also concerns sacramen¬tals, and among them—the blessings chanted in the family—the home Church. The renewed structure of Book of Blessings shows them as the Church’s liturgical activity, in which not only is the life of the whole ecclesial community reflected, but also of the family community. The subject-matter of blessings is often connected with marital and family life. This concerns events that occur in the family, the time of the liturgical year, but also the places in the family life. Also, the problem of the dispensers of blessings chanted in the family is an important one; among the dispensers there is also room for lay ones. The practice of blessings in the family does not deprive the liturgy practiced in the parish or diocesan community its significance. It contributes to a broad perception of the liturgy of the Church, and also to a still greater consciousness of priesthood issuing from the Holy Baptism.

PL

Odnowa liturgii przez Sobór Watykański II dotyczyła przede wszystkim jej istoty. Określenie liturgii jako spełniania kapłaństwa Chrystusa w celu uświęcenia ludu Bożego i składania kultu Ojcu niosło daleko idące konsekwencje dla życia wierzących. Wyakcentowanie przez Sobór uświecającego celu liturgii, jak i powiązanie jej z kapłaństwem powszechnym ukazało wiernych świeckich jako aktywnych uczestników liturgii, a przemianę ich życia jako jej cel. Obok liturgii sakramentalnej dotyczy to także sakramentaliów, a w nich błogosławieństw sprawowanych w rodzinie – Kościele domowym. Odnowiona struktura Księgi błogosławieństw ukazuje je jako czynność liturgiczną Kościoła, w której odbija się nie tylko życie całej wspólnoty eklezjalnej, ale także wspólnoty rodzinnej. Tematyka błogosławieństw często łączy się z życiem małżeńskim i rodzinnym. Dotyczy to przeżywanych w rodzinie wydarzeń, czasu roku liturgicznego, ale także miejsc życia rodziny. Ważnym zagadnieniem jest także problem szafarzy błogosławieństw sprawowanych w rodzinie, wśród których jest także miejsce dla szafarzy świeckich. Praktyka błogosławieństw w rodzinie nie odbiera znaczenia liturgii sprawowanej we wspólnocie para¬fialnej czy diecezjalnej. Przyczynia się ona do szerokiego postrzegania liturgii Kościoła, a także do większej jeszcze świadomości kapłaństwa wypływającego z chrztu świętego.

11

Doksologie Apokalipsy jako model modlitwy uwielbienia

51%

Podeszwa P.

Verbum Vitae

|

2012

|

tom 22

155-184

EN

The article addresses the question of doxologies as found in the Apocalypse. The proposed analysis comprises of three principal parts. The first element was to characterize doxology as biblical prayer of worship to God. It was then followed by the description of eight doxologies present in the last Book of the New Testament (1:5b-6; 4:8-11; 5:9-14; 7:9-12; 11:15-18; 15:3-4; 16:5-7; 19:1-8), which are a paradigm for Christian prayer of worship, in particular communal prayer, considered in the last point of the deliberations. The examined doxologies of the Apocalypse confirm thoroughly the liturgical character of the last Book of the New Testament. They are an unceasing hymn of the Church, which gathers to worship, with powerful voice, its Creator and Savior. Thus it invariably recognizes the great gifts of God, accepting them and letting them bear fruit in the life of a community and individual believers. The Church fulfills its priestly mission and prepares to reign with God. The doxologies of the Apocalypse become then a significant “handbook” in the school of prayer of the New Testament.

12

Uczestnictwo w liturgii Mszy św. – pojęcie i wymogi

51%

Słowikowska A.

Kościół i Prawo

|

2012

|

nr 1(14)

25-37

EN

The problem connected with the issue of the participation of the Christian faithful in the liturgy of the Holy Mass has always been and still is the subject of many Church documents published by the Popes or the Roman Curia. In particular, term of the participation is identified with Pius X who his concern for an active, full and conscious participation expressed in motu proprio Tra le sollecitudini from 1903. This issue was also undertaken by his successors and subsequently by the Second Vatican Council. The legislator included the issue concerning the liturgy in canons: 835 § 4; 837; 899 § 2; 1247 of the Code of Canon Law of 1983. The analysis of the law shows that the participation in the liturgy is the realization of the office of sanctifying in the Church. All Christian faithful are obliged to this participation: bishops, presbyters, deacons, and the lays Christian faithful, particularly catholic parents. The participation in the liturgy is a consequence of belonging to Jesus Christ and the Church. Misunderstanding of participatio actuosa reduces it only to an external aspect of necessity of the general involvement and inclusion in the liturgy the greatest number of people, as often as possible and in front of the others. Meanwhile, the term ‘participation’ indicates an action, in which everyone should take part. Participatio actuosa in the liturgy is a main aim of the liturgical action and allows for the inclusion in celebrating liturgical action of God and the Church. In order to proper participating in the liturgy, the Church gives specific requirements to the Christian faithful, decided that they should not only participate in the liturgy actively but also consciously, in a full way, piously and fruitfully.

13

Liturgia parafialna znakiem Kościoła

51%

Megger A.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 8: Liturgika

87-98

EN

The liturgy celebrated in the parish is a special place in which the Church is realized, and in which the work of salvation of people is done. The manifestation of the Church is first done in the congregation of the baptized, which is a sacred congregation or God’s people hierarchically ordered. This congregation, that is the Church, is the subject of the liturgy. Christ, who is truly present in all the Church’s liturgical celebrations, and first of all in the sacraments, himself supports, builds, revives and unites the Church with Himself. The fundamental place in this process is taken by the Eucharist that creates the communio with Christ, and unites the baptized more closely.

PL

Liturgia sprawowana w parafii jest szczególnym miejscem urzeczywistniania się Kościoła, w którym dokonuje się dzieło zbawienia ludzi. Manifestacja Kościoła dokonuje się najpierw w zgromadzeniu ochrzczonych, które jest świętym zwołaniem, ludem Bożym uporządkowanym hierarchicznie. To zgromadzenie, a więc Kościół, jest podmiotem liturgii. Chrystus, który jest prawdziwie obecny we wszystkich czynnościach liturgicznych Kościoła, a przede wszystkim w sakramentach, sam podtrzymuje, buduje, ożywia i jednoczy z sobą Kościół. Fundamentalne miejsce w tym procesie zajmuje Eucharystia, która tworzy communio z Chrystusem i ściślej wiąże ochrzczonych między sobą.

14

Król, prorok czy kapłan ? Charyzmat konsekrowanego władcy w miniaturach ottońskich: treści ideowe i funkcje przedstawień cesarzy dynastii saskiej

51%

Tabor D.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

tom 64

|

nr 4: Historia sztuki

5-32

PL

Przedmiotem artykułu są miniatury przedstawiające cesarza w majestacie. Są to: miniatura z przedstawieniem Ottona II z Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14),dwie miniatury z tzw. Ewangeliarza Ottona III (Monachium, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453) – przedstawiająca Ottona III oraz przedstawiająca alegorie krain, dwie miniatury (Otto II i krainy) znajdujące się w ewangeliarzu oprawionym w kodeksie zawierającym również dzieła Józefa Flawiusza (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) oraz miniatura z postacią Ottona III, umieszczona w Ewangeliarzu Liutara, zwanego ewangeliarzem akwizgrańskim (Aachen, Domschatz). Obrazy te były przedmiotem badań Percy Ernsta Schramma, Piotra Skubiszewskiego, Henry'ego Mayr-Hartinga, Wolfganga Christiana Schneidera, Ludgera Körntgena, Hagen Keller oraz Erica Palazzo. Wywyższenie cesarza ma swoje precedensy w sztuce karolińskiej. Usytuowanie miejsca cesarskiego w drugiej kondygnacji na emporze kaplicy pałacowejw Akwizgranie oraz miniatura z przedstawieniem wywyższonego Karola Łysego w Biblii Viviana dają świadectwo karolińskiemu podejściu do osoby władcy. Źródeł konsekracji władcy wywyższonego ponad biskupów i książąt w miniaturach należy szukać w poglądach teologiczno-politycznych epoki. Hinkmar z Reims. Samaragdus, Alkuin oraz Thietmar z Merseburga określają władcę jako wybranego i namaszczonego przez Boga do rządzenia ludem. Wywyższenia władcy należy jednak upatrywać w liturgii konsekracji króla, udokumentowanej w Pontifical Romano-Germanique. Najważniejszym aktem tej liturgii jest namaszczenie, unctio, dokonywane w kontekście modlitwy konsekracyjnej. Obraz tronującego cesarza odzwierciedla moment liturgii, w którym konsekrowany po namaszczeniu i wręczeniu insygniów zasiada na tronie w absydzie, zaprowadzony tam przez metropolitów i książąt. Namaszczenie wywodzi się ze starostementowej konsekracji królów, proroków i sędziów. Konsekracja królewska różni się jednak od konsekracji biskupa, prezbitera i diakona, tak wiec nieuzasadnione jest określanie namaszczonego króla sacerdos. Obraz konsekrowanego i wywyższonego na wzór władcy biskupa pojawia się również w sztuce ottońskiej – w Psalterium Egberti oraz Codex Egberti. Analizowane i interpretowane obrazy są osadzone w kontekście zbioru miniatur chrystologicznych występujących w księgach liturgicznych, w których pojawiają się wymienione miniatury. Wynika z tego, że zasadniczymi rysami treści wszystkich czterech miniatur jest postać władcy jako słuchacza słowa Bożego oraz postać władcy, który nie jest typem Chrystusa, lecz ma być kształtowany na wzór Chrystusa.

EN

The miniatures showing the enthroned emperor are the subject of the article. These are: the miniature showing Otto II from the Registrum Gregorii (Chantilly, Musée Condé, MS 14), two miniatures from the so-called Gospels of Otto III (Munich, Bayerische Staatsbibliothek, Clm. 4453) – one showing Otto III and the other one showing the allegories of the provinces of the empire, two miniatures (Otto II and the provinces) contained in the Gospels bound in the code also containing works by Flavius Josephus (Bamberg, Staatsbibliothek, Class. 79) and the miniature with the figure of Otto III found in the Liuthar Gospels, also called the Aachener Evangeliars (Aachen, Domshatz). The pictures were studied by Percy Ernst Schramm, Piotr Skubiszewski, Henry Mayr-Harting, Wolfgang Christian Schneider, Ludger Körntgen, Hagen Keller and Eric Palazzo. Exaltation of the emperor has its precedents in the Carolingian art. Placing the royal space in the upper gallery of the Palatine Chapel in Aachen and the miniature showing the exalted Charles the Bald in the Count Vivian Bible witness to the Carolingian approach to the person of the ruler. The sources of the consecration of an exalted ruler over bishops and princes in miniatures should be looked for in the theological-political views of the epoch. Hincmar, Archbishop of Reims, Smaragdus, Alcuin and Thietmar of Merseburg define the ruler as one chosen and anointed by God for ruling the people. However, the exaltation of the ruler should be looked for in the liturgy of the consecration of the king that is documented in the Pontifical Romano-Germanique. The most important act of this liturgy is the anointing, unction, practiced during the consecration prayer. The image of the enthroned emperor mirrors the moment of the liturgy in which the consecrated one, after being anointed and handed the regalia, ascends the throne in the apse, led there by the metropolitans and princes. The anointing is derived from the Old Testament consecration of kings, prophets and judges. However, the consecration of a king is different from the consecration of a bishop, presbyter or deacon, so defining the anointed king as sacerdos is unjustified. The image of the bishop consecrated and exalted on the pattern of a ruler also appears in the Ottonian art – in the Psalterium Egberti and the Codex Egberti. The analyzed and interpreted pictures are put in the context of the set of Christological miniatures found in liturgical books where the mentioned miniatures appear. It follows from the above statements that the figure of the ruler as one who listens to God’s Word, and the figure of the ruler who is not a type of Christ, but should be shaped on the pattern of Christ, are the basic features of the contents of all the four miniatures.

15

Homilia doprowadzaniem do spotkania z Chrystusem w Eucharystii

51%

Dąbrówka M.

Roczniki Teologiczne

|

2015

|

tom 62

|

nr 12: Homiletyka

29-45

EN

This article presents homily as a space of leading to the encounter with Christ in the Eucharist. One of three primary tasks, which are appointed to the homily by the authors of the newest Homiletic Directory, is preparing community to celebrating the Eucharist and recognizing that they really take part in the mystery of Lord’s death and resurrection through it. Homilist should remember, that Christ is present in the Eucharist not only to be adored, but most of all to save human and worship the heavenly Father. The main task of the homily is to lead into this saving action of Christ, through showing the meaning of celebrated mystery. It is done by referring to the mystery of liturgical year which is recalled to in the Eucharist, as well as to the proclaimed word of God. Preaching which indicates the Christ’s saving presence in the liturgy will certainly preserve homily from moralizing fault.

PL

Prezentowany artykuł ukazuje homilię jako przestrzeń doprowadzania do spotkania z Chrystusem w Eucharystii. Jednym z trzech podstawowych zdań, jakie autorzy najnowszego Dyrektorium homiletycznego wyznaczają homilii, jest bowiem przygotowanie wspólnoty do celebrowania Eucharystii i do rozpoznania, że dzięki niej zgromadzeni naprawdę biorą udział w tajemnicy śmierci i zmartwychwstania Pana. Homilista powinien pamiętać, że Chrystus jest obecny w Eucharystii nie tylko po to, by Go adorować, ale przede wszystkim by zbawiać człowieka i uwielbiać Ojca. Głównym zadaniem homilii jest wprowadzenie w to zbawcze działanie Chrystusa poprzez ukazanie znaczenia celebrowanego misterium. Dokonuje się to poprzez odwołanie się do wspominanej w Eucharystii tajemnicy roku liturgicznego oraz proklamowanego w niej słowa Bożego. Przepowiadanie, które wskazuje na zbawczą obecność Chrystusa w liturgii, z pewnością zabezpieczy homilistę przed błędem moralizatorstwa.

16

Widzialność dzieła Zbawienia w interpretacji św. Ambrożego i św. Leona Wielkiego

51%

Ozorowski E.

|

tom 3

EN

The author takes the problem of visibility of God in the world, especially after coming of Jesus Christ. Very important to him is the sentence of Saint Leo the Great: all what was visible in Christ transformed in holy sacraments. So, for all people, who participate in the Christian liturgy is more necessary to see, what is unseen; than to see what is seen. Reality unseen lasts; all what is seen – passes.

17

W poszukiwaniu źródeł i znaczenia liturgicznej afirmacji „amen”

51%

Lemański J.

Studia Paradyskie

|

2014

|

nr 24

173-192

PL

W artykule podjęta jest próba wykazania skąd pochodzi i jakie były wcześniejsze (biblijne i pozabiblijne) zastosowania hebrajskiego słowa „amen” oraz droga, jaką weszło ono do użytku liturgicznego Kościoła pierwszych wieków. Początkowo „amen” oznaczało aprobatę czyichś słów i wolę ich wypełnienia (1 Krl 1,36; Jr 11,5; 28,6). W kontekście sakralnym stanowiło ono część rytuału przekleństwa (Pwt 27,15-26; Lb 5,22; Ne 5,13), zakończenie modlitwy (Ne 8,6: kolektywnej; Tb 8,8: indywidualnej) i doksologii (1 Krn 16,36). Słowa wypowiadane przez przewodniczącego, były z pomocą słowa „amen” akceptowane przez uczestników i stanowiły potwierdzenie oraz ich osobisty podpis. Formuła miała też zastosowanie rzeczownikowe (Iz 65,16 → 2 Kor 1,20; Ap 3,14) oraz stanowiła formalne zakończenie księgi lub zbioru (Ps 41,14; 72,19; 89,53; 106,48). W Nowym Testamencie oraz w czasach apostolskich zastosowania te nie uległy zmianie. Wyjątek stanowią Ewangelie, gdzie z pomocą słowa „amen” wprowadza się wyłącznie wypowiedzi Jezusa, akcentując ich znaczenie.

EN

In this article we have attempted to show the origin and biblical and extrabiblical usage of the Hebrew word “amen”. We have also looked into the way it came to liturgy of the early Church. Originally the word “amen” was used to approve somebody’s words and the will to fulfill them (1 Kgs 1,36; Jer 11,5; 28,6). In the cultic sense it was a part of the cursing ritual (Deut 27,15-26; Nm 5,22; Neh 5,13), the prayer conclusion (Neh 8,8; Tb 8,8), and the doxology (1 Chr 16,3). Uttering “amen” people confirmed the words of the leader (it meant an individual significance). The word “amen” was also used as a noun (Is 65,16 → 2 Cor 1,20; Ap 3,14), and as a formal conclusion of the book or the collection (Ps 41,14; 72,19; 89,53; 106,48). In the New Testament and the apostolic times the usage did not change. With the exception of the Gospels, where it introduces Jesus’ speeches, emphasizing their significance.

18

Liturgiczno-sakralne źródła inspiracji dla homilii prawosławnej

51%

Oliynyk A.

|

tom 64

|

nr 12: Homiletyka

117-127

EN

The process of preaching the word of God in the Orthodox Church tradition is linked with the liturgy and sacred space. The preaching of homily during the Divine Liturgy is a sacramental act. Due to sacred space, which could be an inspiration for a preaching, homily can cause converting the congregation. The author considers in the paper about the right place for the preaching in the Orthodox church liturgy. The author pointed also out the mutual influence between homily, sacred space and liturgy. The quoted conclusions can renewal preaching in the Orthodox church tradition.

PL

W tradycji prawosławnej głoszenie słowa Bożego jest powiązane z czynnościami liturgicznymi, a w związku z tym z przestrzenią sakralną. Homilia, która jest głoszona podczas sprawowania Boskiej Liturgii, jest w pełni aktem sakramentalnym. Jego celem jest dokonanie przemiany w życiu człowieka dzięki doświadczeniu sacrum. W artykule zostało omówione zagadnienie symbiozy liturgii i homilii w tradycji prawosławnej. W zaprezentowanej refleksji teologicznopastoralnej wskazano ich wzajemne wpływy. Nadrzędnym celem artykułu jest odpowiedź na pytanie: jak kontekst liturgiczno-sakralny może stać się dla kaznodziei źródłem odnowy treści głoszonego słowa.

19

Błogosławiony abp Antoni Julian Nowowiejski — pionier ruchu liturgicznego w Polsce. W 75. rocznicę męczeńskiej śmierci

51%

Brzeziński D.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

tom 22

|

nr 48

455-473

PL

Przed 75 laty, w maju lub w czerwcu 1941 r., w obozie koncentracyjnym Soldau umierał śmiercią męczeńską senior Episkopatu Polski, pasterz prastarej diecezji płockiej, arcybiskup Antoni Julian Nowowiejski. 13 czerwca 1999 r. Antoni Julian Nowowiejski został w Warszawie ogłoszony błogosławionym przez św. Jana Pawła II, otwierając poczet 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej. Śmierć w Działdowie poprzedziło niezwykle cenne życie arcybiskupa jako kapłana, uczonego, profesora, wychowawcy, mecenasa kultury i sztuki, działacza na polu oświatowym, społecznym i misyjnym, i — wreszcie — biskupa Kościoła katolickiego. W liczącej ponad 940 lat historii diecezji płockiej 33-letni okres rządów pasterskich Antoniego Juliana Nowowiejskiego (1908–1941) stanowi niewątpliwie osobną epokę. Jego osoba wpisała się również na trwałe w dzieje Kościoła, państwa i narodu polskiego. W artykule przedstawiono bł. Antoniego Juliana Nowowiejskiego jako wybitnego liturgistę swojej epoki i pioniera ruchu liturgicznego na ziemiach polskich przełomu XIX i XX stulecia, ale także uczonego, którego dzieła — pomimo upływu lat — przeżywają w naszych czasach swoisty renesans.

EN

Seventy-five years ago, in May or June 1941, Archbishop Antoni Julian Nowowiejski, a senior of Polish Episcopal Conference, a bishop of an ancient Diocese of Płock was dying as a martyr in the Soldau concentration camp. On June 13, 1999, in Warsaw, St. John Paul II beatified him along with the 108 Martyrs of World War II. The death of the Archbishop in Działdowo was preceded by an exceptionally valuable life as a clergyman, scholar, professor, educator, great patron of art and culture, activist in the field of education, social and missionary life and, last but not least, a bishop of the Catholic Church. In 940 years of the history of the Diocese of Płock, 33 years of his service (1908– 1941) constitute a separate epoch. The life of Antoni Julian Nowowiejski is firmly inscribed in the history of the Church, state and the Polish nation. The article presents Blessed Antoni Julian Nowowiejski as an eminent liturgist of his times, the pioneer of the liturgical movement in Poland at the turn of the 19th and 20th centuries and as a scholar whose works, despite the passage of time, are currently enjoying a renaissance.

20

Muzyka chóralna Andrzeja Koszewskiego (1922-2015) i jej aspekt liturgiczny

51%

Cywińska-Rusinek J.

Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars

|

2016

|

tom 22

|

nr 47

189-203

PL

Andrzej Koszewski jest jednym z najwybitniejszych kompozytorów Polskich ubiegłego stulecia. Szczególne miejsce w jego dorobku zajmuje muzyka chóralna, która stanowi przeważającą część całej twórczości artysty. Aby ukazać jej różnorodność, w pierwszej części artykułu przedstawiono klasyfikację muzyki chóralnej Koszewskiego według różnych kryteriów i krótko ją scharakteryzowano. Następnie poświęcono uwagę muzyce sakralnej. Zgodnie z tematem pracy przedstawiono argumenty za wykorzystaniem jej w ramach liturgii. W oparciu o literaturę i przykłady dwóch odmiennych stylistycznie mszy udało się wykazać, że muzyka sakralna Andrzeja Koszewskiego posiada wszelkie cechy muzyki liturgicznej. Ze względu na jej wysoki poziom artystyczny oraz głęboki wyraz duchowy warto zadbać o to, by była wykonywana nie tylko podczas koncertów, ale także w ramach liturgii.

EN

A. Koszewski was one of the most outstanding Polish composers of the last century. He passed away on 17 February 2015. The most prominent of his works are choral pieces which were briefly characterized and classified according to various criteria. The attention is also given to his sacred music. The author presents arguments for its use in the liturgy. Based on the literature and two masses in a different stylistics it was shown that sacred music of A. Koszewski has got all the qualities of liturgical music. Considering its high artistic level and its deep spiritual expression, the music should be performed not only during concerts but also during the liturgy.