Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Odwoływanie granic (Biograficzne i poetyckie przekroczenia Jerzego Ficowskiego)

100%

Kandziora J.

|

tom 16

79-93

PL

Revoking boundaries (Jerzy Ficowski’s biographical and poetic transcension) The article describes the phenomenon of “revoking” or transcending boundaries, present both in the family tradition and biography of Jerzy Ficowski and in his artistic choices. The biographical reflection focuses especially on the figure of the poet’s father, a bearer of the multicultural experiences of Polish communities in pre-revolutionary Russia, the post-war contacts Ficowski had with emigrant authors and the Jewish diaspora, as well as on the poet’s transcending the boundaries of state-censored works in the mid 1970s. At the same time, the article is looking for a iunctim between the openness encoded in Ficowski’s biography and his poetic language. In doing so, it describes the latter’s qualities, such as meaning inconstancy, semantic opalization of words, homonyms and antonyms incessantly destabilizing the boundaries of word and verse, that seem to be an equivalent of the discussed openness. In particular, attention is drawn to the influence the 1970s had on boosting the semantic potential of Ficowski’s poetry. Key words: Jerzy Ficowski; Tadeusz Ficowski; multiculturalism; hieroglyph; history in poetry; immigration literature;

2

Oltreuomo Bandini. Le avventure letterarie di “Sua maestà l’Io”

84%

Woźniak K.

|

nr 9(3)

228-235

IT

Nel 1908 Sigmunt Freud parlò di un particolare tipo di approccio alla scrittura, in cui il principio creativo era sottoposto alle leggi di “Sua maestà l’Io”. La proposta di Freud sembra una risposta efficace alla domanda sui motivi della straordinaria fortuna della letteratura di massa, ossia dei bestseller costruiti secondo uno schema narrativo di matrice fiabesca, dove il protagonista, di solito è un eroe o un’eroina senza peccato. Nel nostro saggio illustreremo questo meccanismo sull’esempio di Arturo Bandini, il personaggio di spicco della narrativa dello scrittore e sceneggiatore italo-americano John Fante.

PL

W 1908 w pismach Sigmunda Freuda pojawia się zagadnienie szczególnego typu podejścia do twórczości literackiej, podporządkowanego prawom „Jej Wysokości Ego”. Propozycja Freuda zdaje się skuteczną odpowiedzią na pytanie o przyczyny nadzwyczajnej popularności literatury masowej, czyli bestsellerów tworzonych w oparciu o schemat baśni. W artykule autorka podejmuje próbę zilustrowania tego mechanizmu na przykładzie Artura Bandiniego, bohatera prozy Johna Fantego.

3

Some observations about Estonian literary histories published in exile

84%

Vaik K.

|

tom 62

|

nr 1: Literatura Polska

045-067

XX

Artykuł dotyczy różnych historii estońskiej literatury, które zostały napisane i opublikowane na emigracji w latach 1944-1991 przez estońskich pisarzy i naukowców. Celem wywodu jest przedstawienie tych publikacji jako wieloaspektowych tekstów kulturowych, które organizują praktykę literacką, wyrażają samoświadomość społeczności emigracyjnej i jednocześnie odzwierciedlają sytuacje kulturowe, w których zostały napisane i opublikowane. Artykuł oparty jest głównie na podstawach teoretycznych wypracowanych przez szkołę tartusko-moskiewską i na jej obserwacjach dynamiki i autokomunikacji kulturowej.

EN

This article is about Estonian literary histories that were written and published in exile between years 1944-1991 by Estonian writers and scholars. The aim of this article is to introduce Estonian literary histories published in exile as multifaceted cultural texts that are arranging the literary practise, convey the cultural self-consciousness and at the same time are mirroring the cultural situations in which they are written and published. I will describe and analyse the Estonian literary histories published in exile by exile Estonians as cultural texts which are mirroring the cultural processes taking place in the exile community between years 1944-1991. The theoretical background of my article rises mainly from Tartu-Moscow school and its observations about cultural dynamics and autocommunication.

4

Uporczywa bezsilność sztuki, czyli Haupt i granice literatury

67%

Nowak M.

|

nr 1: Literatura polska

61-85

PL

Rozprawa poświęcona została autorskiej estetyce Zygmunta Haupta. Pod uwagę wzięto zarówno wątek metarefleksyjny jego prozy, jak i jej właściwości immanentne. Zwrócono uwagę przede wszystkim na koncepcję podmiotu mówiącego. Autor tekstu próbuje wnieść pewne korekty do nadmiernie w dotychczasowych badaniach eksponowanego autobiografizmu prozy Haupta. Zamiast niego badacz jako centrum tej twórczości uznaje koncepcję czasu – przeszłość i przyszłość jako „ekstazy” teraźniejszości. Koncepcje Haupta zostały skonfrontowane z nurtem polskiej literatury powojennej, która powstała pod hasłem wielkiej korekty. Pod uwagę wzięto zarówno twórczość pisarzy krajowych, jak i emigracyjnych. Wedle badacza Haupt w swej myśli estetycznej, eksplorując temat granic literatury, zbliża się do twórców późnego modernizmu.

EN

The article discusses the author’s aesthetics of Zygmunt Haupt. Both the metareflexive thread of his prose and its immanent properties have been taken into account. The main focus has been put on the concept of the speaking subject. The author of the article tries to revise Haupt’s autobiographism of prose which the previous studies used to expose excessively. Instead, the researcher recognises the concept of time – the past and the future as the “ecstasy” of the present – to be at the centre of this work. Haupt’s ideas have been confronted with the trend of Polish post-war literature, which was created under the slogan of a great revision. Both the works of Polish and emigrant writers have been taken into consideration. According to the researcher, in his aesthetic thought, exploring the boundaries of literature, Haupt is close to the writers of late modernism.

5

Pamięć i zapomnienie a dziedzictwo Jugosławii. Przypadek chorwackiej i serbskiej literatury emigracyjnej - rozpoznania wstępne

67%

Nowak-Bajcar S.

|

tom 15

267-280

EN

Analysis of biographies of writers who, during the recent wars in the former Yugoslavia, have left their homeland, will serve to debate on the problem of the legitimacy of the contemporary category „exile literature”. An attempt to solve this dilemma becomes a starting point for discussion on strategies of remembering and forgetting the heritage of Socialist Federal Republic of Yugoslavia.

PL

Analiza losów pisarzy, którzy podczas ostatnich wojen w byłej Jugosławii opuścili swoje ojczyzny, posłuży do rozważań nad problemem zasadności istnienia współcześnie kategorii „emigracyjności”. Próba rozwiązania tego dylematu stanie się punktem wyjścia do refleksji nad strategiami pamiętania i zapominania dziedzictwa SFRJ.

6

Die drei Bäume von ANNA SEGHERS (Variationen über Furcht)

59%

Mehnert E.

|

2020

47-62

PL

Gdy ANNA SEGHERS razem ze swoją rodziną próbowała w 1940 r. uciec z zajętych przez niemiecki Wehrmacht terenów Francji, napisała trzy krótkie teksty Die drei Bäume (Trzy drzewa). Teksty te zajmują się lękiem i pytają, w jaki sposób można sobie z nim radzić – chodzi o lęk przed prześladowaniem, lęk przed brakiem osoby, której można zaufać i lęk przed wyobcowaniem. Literatura naukowa o SEGHERS nie zwróciła uwagi na te teksty – niesłusznie. Autorka artykułu przywraca je pamięci opierając się na kilkudziesięcioletnich badaniach poświęconych krótkim opowiadaniom.

EN

In 1940, when ANNA SEGHERS and her family tried to flee the part of France occupied by the German Wehrmacht, she wrote Die drei Bäume; three short texts dealing with feelings of fear – that is, the fear of persecution, of lack of leadership, and of alienation. In research into SEGHERS, these short stories have received little attention – unjustifiably so, as the author shows, based on her decades of experience in dealing with the short stories.

DE

Als ANNA SEGHERS 1940 mit ihrer Familie versuchte, aus dem von der deutschen Wehrmacht besetzten Teil Frankreichs zu fliehen, schrieb sie Die drei Bäume, drei kurze Texte, die sich mit Angstgefühlen auseinandersetzen – es sind die Angst vor Verfolgung, vor Führungslosigkeit und vor Entfremdung. In der SEGHERS-Forschung haben diese kurzen Geschichten kaum Beachtung gefunden – sehr zu Unrecht, wie die Verfasserin anhand ihrer jahrzehntelangen Erfahrungen im Umgang mit den kurzen Geschichten darstellt.