Celem artykułu jest zarysowanie procesów adiaforyzacji (termin ten ukuł polsko-angielski socjolog Zygmunt Bauman, który był subtelnym analitykiem zjawiska władzy) we współczesnej, kapitalistycznej Polsce po upadku systemu realnego socjalizmu. Niniejszy tekst składa się z trzech rozdziałów. Autor rozpoczyna wywód od zarysowania podobieństw i różnic między adiaforyzacją w dwóch fazach nowoczesności: „ciężkiej” („solidnej”) i „płynnej” („elastycznej”); ta pierwsza była charakterystyczna dla społeczeństwa wytwórców (robotników i żołnierzy), druga zaś dla społeczeństwa konsumentów. Następnie autor przechodzi do omówienia nacjonalizmu jako źródła adiaforyzacji, którego doświadczył osobiście sam Bauman jako lewicowiec o żydowskich korzeniach. Ostatnia część skupia się na kwestii zaprowadzania ładu i jego ofiarach ubocznych, w tym „wybrakowanych konsumentach”.
EN
The aim of this article is to outline the processes of adiaphorization (the term which was coined by the Polish-English sociologist Zygmunt Bauman, who was a subtle analyst of the issue of power) in contemporary capitalist Poland after the collapse of the real socialism system. This text consists of three chapters. The author begins by outlining the similarities and differences between adiaphorisation in the two phases of modernity: ‘heavy’ (‘solid’) and ‘liquid’ (‘flexible’); the former was characteristic of the society of producers (workers and soldiers), while the latter was characteristic of the society of consumers. It then moves on to nationalism as a source of adiaphorization, which Bauman himself experienced personally as a leftwinger of Jewish origin. The final section focuses on the establishment of order and its collateral victims, including ‘flawed consumers’.
The article discusses the problem of obsolete modernist educational project, requiring the student to conform to the system and programmed way of reading literature. As a counterbalance to the non-functional today methods of interpretation the author proposes to draw attention to the benefits of restitution in the school reading of the so-called compensative model. He presents the idea of sampling literature and the thesis of the need for free crossing of theoretical models to run the game with the world of literature. This process allows students to perceive textuality of the world in the course of everyday language and mental social interaction.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.