Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Силезский демонический топос в номинативной специфике. Топография

100%

Czerwiński P.

|

2024

|

tom 45

|

nr 1

153-169

EN

The aim of this paper is to determine the conceptual system of the Silesian mythological beliefs that is reflected in the names of demonic figures. These names are not only typical for the region of Silesia but they often refer to other parts of Poland (close or further to/from Silesia). The paper deals with the names of the figures and with their meanings. These meanings are the starting point to determine the features which are helpful for describing figures (and the set of their characteristic features) and for the presentation of the whole conceptual system. The fundamental elements of this system are the four basic categories – spatial locations, outward appearance, functional features (typical actions and roles) and harmfulness/harmlessness to a man. All the features of the demonic figures are presented here according to the levels being the manifestations and projections of these four basic categories.

2

Concept “humour” in the linguistic consciousness of the Russian-speaking population of Ukraine

86%

Kobzieva I. , Gordiienko-Mytrofanova I. , Udovenko M. , Sauta S.

|

nr 1

EN

The purpose of this study was to define and to describe the semantic components of the stimulus word humour in the linguistic consciousness of young Russian-speaking people from Eastern Ukraine. The main method of the research was a psycholinguistic experiment. The sample comprised 400 young people (aged 20-31), males and females being equally represented. The experiment proved that the concept humour in the linguistic consciousness of the Russian-speaking population of Ukraine is represented by four core semantic clusters: “laughter,” “joke,” “merry-making/joy” and “show.” Analysis of female and male associative fields shows that the semantic core of the word humour does not depend on the respondents’ gender identification. The results of frequency and cluster analysis have implied a number of the following conclusions. Firstly, humour and laughter form an inseparable unity of stimulus and reaction in the linguistic consciousness of respondents, although the psychological paradigm considers humour and laughter as two independent phenomena. Secondly, the cognitive component of humour was only reflected in the peripheral cluster “mind” of respondents’ associations. Thirdly, young Russian-speaking people from Ukraine do not have an ideal image of humour represented by a certain comedy show or relevant to any specific comedians. The generalised visualisation of humour is represented by reactions of the extreme periphery. Finally, comparative analysis of the verbalised concept humour in the linguistic consciousness of Russian-speaking population of Ukraine and people who live in Russia did not reveal any national-specific features in the perception of stimulus humour.

3

Opening “the Door” from the Russian Language Perceptive‑Generative Position

86%

Czerwiński P.

Slavia Orientalis

|

2021

|

tom LXX

|

nr 4

4

Атрибутивные коллокации, как источник языковой экспликации концепта „любовь” в русском лингвокультурологическом пространстве

86%

Sitarski A.

|

2016

|

nr 21

89-97

EN

The aim of the study is to present attributive adjectival collocations, categorizing the concept ”love” in contemporary Russian linguistic and cultural space. On the basis of semantic analysis of 130 excerpted exemplary collocations it must be stated that the realization of the concept under discussion within the analyzed language units is the result of crossing of the concept „love” with the concepts „space”, „time” and „values”, which have their semantic realization in the collocations under study. It should be emphasized that the analysis of semantics of specified collocations would not be possible without paying attention to a human being - his emotional and spiritual world, system of standards and values, as well as the feeling of love. That is why an anthropocentric paradigm has been taken into consideration in the description of the excerpted linguistic material.

5

Опозиція «свій / чужий» у семантичній структурі польських паремій

86%

Мороз Т.

Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej

|

2022

|

tom 57

PL

Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badań nad opozycją swój/obcy w strukturze polskich przysłów i powiedzeń. Omawiana opozycja jest jednym z dominujących elementów paremii, jak również integralną częścią językowego obrazu świata. Artykuł skupia się na opisie i analizie treści wartościującej badanej opozycji jako elementu polskich paremii. Przedstawia również osobliwości jej postrzegania w świadomości językowej Polaków oraz ich odzwierciedlenie w kontekście jednostek paremicznych.

EN

This article presents the results of a study of the opposition us–them in the composition of Polish proverbs and sayings. This opposition is one of the dominant elements of paroemias and it is an integral part of the linguistic worldview. The article focuses on the description and analysis of the value content of the opposition under scrutiny as an element of Polish paroemias. It also presents peculiarities of its perception in the language consciousness of the Polish people and the reflection of these peculiarities in the context of paroemic units.

6

В погоне за жар-птицей… Языковая объективация концепта ДУША в казахской, русской и польской лингвокультурах

72%

NDiaye I. A. , Mussatayeva M.

|

tom XXII/2

67-82

EN

This article explores the concept of the SOUL based on slang and prison culture. The starting point for the argument is the belief that the soul symbolizes the man and his inner being (from the presence of high moral and ethical qualities to statements of spiritual death) in all cultures, as evidenced by the presence of a large number of phraseological and paremiological units with identical values. The purpose of the study is to consider and characterize the linguistic objectification of the concept of the soul. The conducted comparative analysis allows us to conclude that the perception of this concept among the Slavic and Turkic peoples is largely matching. The concept of the soul in all comparable languages is multilayered, in which cognitive traits are reflected, corresponding to the semantic components of the tokens representing it. The presented variety of semantic and conceptual variations facilitates the modelling of a wide interpretation field of this concept.

7

Polszczyzna (nie tylko) dla Polaków. Pozycja języka w świecie w opinii studentów

72%

Sagan-Bielawa M.

Język Polski

|

2017

|

tom 97

|

nr 3

19-34

PL

Artykuł omawia wyniki badań sondażowych przeprowadzonych wśród studentów kierunków humanistycznych i ścisłych uczelni z Krakowa, Gliwic i Wrocławia. Ich celem było sprawdzenie, jakie są wyobrażenia i sądy na temat znaczenia języka polskiego w świecie. W ankiecie zadawano zróżnicowane pytania: o pozycję polszczyzny w Unii Europejskiej ze względu na liczbę użytkowników, o nauczanie polskiego jako języka obcego i egzaminy certyfikatowe oraz o zadania polityki językowej państwa. Zebrany materiał pokazuje nie tylko wiedzę studentów i ich opinie, ale ujawnia poziom świadomości językowej wyrażający się w docenianiu bądź niedocenianiu potencjału własnego języka. Badania sprawdzały też trwałość pewnych stereotypów wśród młodzieży, takich jak zagrożenie języka przez wpływy obce lub wizerunek polszczyzny jako języka trudnego.

EN

The article discusses the results of a survey conducted among students of humanities, science and technology studies in Cracow, Gliwice and Wrocław. Young people have been polled in order to find out their opinion on the status of Polish in the world. They were asked various questions: about the position of Polish in the ranking of EU languages, learning Polish as a foreign language, state certificate examinations and issues of language policy in Poland. The survey showed not only the knowledge and opinion of students but also revealed the scope of linguistic consciousness demonstrated in evaluating or undervaluing the potential of their language. The research examined the permanence of stereotypes as well, such as the threat of negative influence of foreign languages or the idea that Polish is a very difficult language.

8

O korzyściach z nauczania oraz uczenia się języka polskiego jako obcego (wyniki sondażu)

72%

Sagan-Bielawa M.

|

2019

|

nr 33

181-191

PL

Opracowanie stanowi kontynuację badań opinii na temat pozycji języka polskiego w świecie. Przeprowadzono je wśród 664 studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Górniczo-Hutniczej i Politechniki Śląskiej. Artykuł dotyczy pytań otwartych: „Dlaczego obcokrajowcy uczą się języka polskiego?” oraz „Czy Polska może mieć jakieś korzyści z faktu, że inni znają nasz język i posługują się nim?”. Respondenci dostrzegają utylitarną, marketingową, ale i poznawczą wartość języka, jako klucza do kultury, tradycji i mentalności. Popularyzację polszczyzny wśród obcokrajowców uznają za pożyteczną dla wizerunku kraju i dla rozwoju gospodarczego. Ankieta pokazuje zróżnicowanie w poglądach na potencjał ekonomiczny języka i kultury, związane w pewnym stopniu z profilem i kierunkiem studiów.

EN

The article continues discussion of the results of the attitude research conducted among students of the Jagiellonian University, University of Wrocław, AGH University of Science and Technology, Silesian University of Technology. This paper examines two open-ended questions of the survey: 1) what is the main motivation of foreigners for learning Polish (from the point of view of native speaker); 2) whether the fact that foreigners speak our language provides any real benefits to us. The respondents realise not only practical, market but also symbolic value of language. In students’ opinion language gives a huge insight into culture and tradition, it is considered to impact on image of the country and its economic development. The attitudes of the students towards language seemed to be related to some degree with their field of study.

9

Język jako element świadomości społecznej (na przykładzie Polski po 1918 roku)

72%

Sagan-Bielawa M.

LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa

|

2017

|

nr 24

211-224

EN

This paper has been inspired by social sciences. According to Stanisław Ossowski, social consciousness is the sum of ideas, opinions and convictions shared by a society. Every community has the ability to construct its own language ideologies (denoted in Polish by the term świadomość językowa ‘language awareness’). The paper describes how the part of social consciousness that is related to the language, was reflected in Polish press after the regaining of the independence. Attitudes towards variation and all the other linguistic phenomena seem to have been influenced by the previous partition of the country, and regional and political stereotypes. View of the language was based on both linguistic knowledge and the common opinion. The paper attempts to demonstrate that social consciousness consists largely of general and mutually exclusive opinions which a more detailed analysis does not support. Notwithstanding, these convictions do have an indirect influence on the development of the language.

10

МОВНОСОЦІУМНА ОБ’ЄКТИВНА ГРАМАТИКА: КАТЕГОРІЇ, РІВНІ, АСПЕКТИ

61%

Загнітко А.

|

tom 7

|

nr 2

153-164

EN

The categories of linguistic-social objective grammar, which include the categories of language, speech, communicative, language and speech personalities with verbal-semantic, cognitive, pragmatic levels, as well as categories of language / cognitivelanguage, national-cognitive picture of the world and others, are considered. The main units are morphological word, syntactic word, phrase, sentence, statement, text, the number of which is wider, taking into account various discourses, their organization, discursive practices. Linguistic-social objective grammar is based on the differentiation of morphological and syntactic levels, their various aspects.

PL

W skład obiektywnej gramatyki językowo-społecznej wchodzą, m.in. kategoria językowa, kategoria mówienia czy kategoria komunikacyjna z poziomami werbalno-semantycznym, kognitywnym czy pragmatycznym, a także kategorie językowego/ kognitywno-językowego, narodowo-kognitywnego obrazu świata i in. Podstawowymi jednostkami są wyraz morfologiczny i wyraz syntaktyczny, związek wyrazowy, zdanie, wypowiedzenie, tekst z uwzględnieniem różnorodnych dyskursów, ich organizacji, dyskursywnych praktyk. Obiektywna gramatyka językowo-społeczna opiera się na rozróżnieniu poziomów morfologicznego i syntaktycznego, ich różnych aspektów.

11

Репрезентация эмоций группы «сочувствие» в русской языковой картине мира (аксиологический аспект)

51%

Николаенко Л.

|

nr 13

67-75

EN

The article analyzes the axiological characteristics of emotions of the group „Compassion” as verbalized in Russian. The author explicates the influence of hedonistic and moral assessment upon the conceptualization of these emotions in the linguistic consciousness of the Russians.

RU

В статье проанализированы аксиологические характеристики эмоций группы „Сочувствие”, объективированные в русском языке. Эксплицировано влияние гедонистической и моральной оценки на концептуализацию этих эмоций в русском языковом сознании.