Birch pollen grains are one of the most important groups of atmospheric biological particles that induce allergic processes. The fluctuation pattern of birch pollen seasons in selected cities of Poland is presented. Measurements were performed by the volumetric method (Burkard and Lanzoni 2000 pollen samplers). The distributions of the data were not normal (Shapiro–Wilk test) and statistical error risk was estimated at a significance level of α = 0.05. Pollen season was defined as the period in which 95% of the annual total catch occurred. The linear trend for the selected features of the pollen season, skewness, kurtosis and coefficient of variation (V%) were also analyzed. During the 12–14 years of study, the beginnings of birch pollen seasons were observed 7–14 days earlier, the ends were noted 5–10 days earlier, and the days with maximum values occurred 7–14 days earlier compared to the long-term data. The left-skewed distribution of the pollen season starts in most sampling sites confirms the short-lasting occurrence of pollen in the air. The threat of birch pollen allergens was high during the pollen seasons. If vegetation is highly diverse, flowering and pollen release are extended in time, spread over different weeks and occur at different times of the day. Flowering time and pollen release are affected by insolation, convection currents, wind, and turbulence. Therefore, pollen seasons are characterized by great inter-annual variability.
PL
Sezony pyłkowe brzozy charakteryzują się bardzo dużą zmiennością głównie w odniesieniu do daty początku sezonu oraz jego intensywności. Bardzo krótki czas trwania sezonu pyłkowego Betula L. sprawia, że właśnie te cechy sezonu są bardzo ważne w profilaktyce i leczeniu alergii wziewnej u osób uczulonych. Badania przeprowadzono metodą objętościową (Burkard i Lanzoni VPPS 2000). Sezony pyłkowe zdefiniowano jako okres, w którym wystąpiło 95% całkowitej rocznej sumy stężeń pyłku. W pracy analizowano trend liniowy wybranych cech sezonu, skośność, kurtozę i współczynnik zmienności (V%). Większość ziaren pyłku brzozy pojawia się w powietrzu w pierwszej połowie sezonu, a maksima sezonowe notowane są średnio 7 dni po jego rozpoczęciu. W ciągu 12–14 lat badań zaobserwowano przyspieszenie daty początku sezonu pyłkowego oraz daty wystąpienia wartości maksymalnego stężenia, średnio o 7–14 dni. Natomiast koniec sezonu notowano o 5–10 dni wcześniej, w porównaniu do danych wieloletnich. Dłuższe sezony pyłkowe Betula charakteryzują się niską wartością SPI, w porównaniu z sezonami krótkimi, ponieważ te ostanie cechują się z reguły większą intensywnością uwalniania pyłku. Analiza korelacji elementów pogody ze stężeniem pyłku brzozy w Szczecinie wykazała, że największy wpływ na koncentrację pyłku wywierają: temperatura maksymalna powietrza, całkowite promieniowanie, wilgotność względna i prędkość wiatru. Ponadto wykazano silną, istotną statystycznie korelację pomiędzy występowaniem pyłku brzozy w powietrzu a stężeniem tlenków azotu oraz słabą korelację z koncentracją tlenku węgla i dwutlenku siarki. Takie zależności pomiędzy badanymi czynnikami mogą wpływać na nasilenie objawów alergii u osób uczulonych.
The interpretation of the geodynamic phenomena with the use of GPS observations strongly depends on the quality of the terrestrial reference frame. The aim of this contribution is to verify station velocities from recent ITRF/ETRF solutions as well as to evaluate the possible geodynamic processes by using long time series of GPS data from four permanent GNSS stations operating in T-T zone. The components of four baselines were calculated with the use of the Bernese v.5.0 GPS software using GPS observation data from 2004–2012. Time variations of baseline components and baseline length were analysed and their linear trends were estimated by applying linear regression analysis. The obtained results have indicated that the variations are within the range from –0.2 to 0.3 mm/year in X–component, from –0.6 to –0.3 mm/year in Y–component, from –0.2 to 0.2 mm/year in Z–component and from –0.2 to 0.6 mm/year for the baseline length. The estimated linear trends of baselines components variations fit substantially better to the respective ones derived from ITRF2008/ETRF2000 (R8) than to the ones from ITRF2005/ETRF2000 (R5).
PL
Możliwość interpretowania zjawisk geodynamicznych na podstawie analizy obserwacji GPS w dużej mierze zależy od jakości ziemskiego układu odniesienia. Celem niniejszej pracy jest zweryfikowanie prędkości stacji uzyskanych ze współczesnych rozwiązań ITRF/ETRF, a także ocena ewentualnych procesów geodynamicznych przy użyciu długiego szeregu czasowego obserwacji na stacjach permanentnych GNSS położonych w rejonie strefy Teisseyre’a-Tornquista. Składowe czterech wektorów obliczono przy użyciu programu Bernese v.5.0 z obserwacji GPS z lat 2004–2012. Poddano analizie zmiany czasowe składowych tych wektorów oraz ich długości; przy wykorzystaniu analizy regresji wyznaczono trendy liniowe tych zmian. Rezultaty analiz wskazują na zmiany w przedziałach -0.2 do 0.3 mm/rok w składowej X, -0.6 do -0.3 mm/ rok w składowej Y, -0.2 to 0.2 mm/ rok w składowej Z oraz -0.2 do 0.6 mm/ rok w długości wektora. Wyznaczone trendy liniowe zmian składowych wektorów wykazują znacząco lepszą zgodność z odpowiednimi zmianami otrzymanymi z rozwiązań w układach ITRF2008/ETRF2000 (R8) niż ze zmianami z rozwiązań w układach ITRF2005/ETRF2000 (R5).
Celem pracy była weryfikacja poglądów o czasowej i przestrzennej zmienności kontynentalnych i oceanicznych cech opadów atmosferycznych w Polsce na podstawie serii pomiarowej, uwzględniającej także pierwszą dekadę XXI wieku. Materiały podstawowe obejmowały miesięczne sumy opadów atmosferycznych z 38 stacji meteorologicznych IMGW z okresu 1951-2010, z wyłączeniem obszarów górskich. Przedmiotem analizy były sumy opadów kalendarzowych pór roku - ich wielkość, procentowy udział w sumie rocznej, a także ilorazy sum opadów: półrocza ciepłego (IV.IX) i chłodnego (X.III), lata (VI.VIII) i zimy (XII.II), jesieni (IX.XI) i wiosny (III.V), a także lipca i lutego. Żadna z wymienionych charakterystyk opadów nie wykazuje statystycznie istotnego trendu liniowego, nawet na poziomie α = 0,10. Na przeważającym obszarze kraju zaznacza się jednak niewielka tendencja do wzrostu opadów w sezonach wiosennym i jesiennym oraz malejący udział opadów letnich w sumie rocznej. Ilorazy opadów półrocza ciepłego i chłodnego, jesieni i wiosny oraz lipca i lutego mają w większości rejonów tendencję ujemną. Najbardziej niejednoznaczne co do kierunku są natomiast zmiany ilorazu opadów letnich i zimowych. Niewielki wzrost stopnia kontynentalizmu pluwialnego zaznacza się głównie w południo-wschodniej części Polski.
EN
The aim of the paper was to verify opinions on the temporal and spatial variability of continental and oceanic features of atmospheric precipitation in Poland based on measurement series including the first decade of the 21st century. The basic material consisted of monthly sums of atmospheric precipitation collected from 38 IMGW weather stations, excluding mountain areas, from 1951 till 2010. The objectives of the analysis were the sums of precipitation in calendar seasons - their quanti ty, percentage contribution to the annual sums and the proportions of total precipitation of: warm halfyear (April-September) to cool half-year (October-March), summer (June-August) to winter (December-February), autumn (September-November) to spring (March-May), and July to February precipitations. None of the mentioned characteristics of precipitation showed statistically significant linear trend, even at the level of α = 0.10. However, in the prevailing area of the country a slight tendency of an increase in the precipitation in spring and autumn was found and a decreasing share of summer precipitation in the annual total precipitation. The proportion of precipitation of warm to cool half-year and those of autumn to spring and of July to February revealed a negative tendency in most regions. The most ambiguous, as to the direction, were the changes of the proportion of summer to winter precipitation. A slight increase in the degree of pluvial continentalism is mainly marked in the south-eastern part of Poland.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.