Wyniki wyszukiwania - Biblioteka Nauki

1

Normatywne określenie sposobu uwzględniania upływu terminu przedawnienia roszczeń jako wybór motywowany względami polityki społecznej

100%

Kuźmicka-Sulikowska J.

|

tom 3(18)

10-23

PL

Artykuł ukazuje istotny aspekt cywilnoprawnej instytucji przedawnienia roszczeń dotyczący tego, czy i jeśli tak, to w jaki sposób upływ terminu przedawnienia dochodzonego przed sądem roszczenia jest brany przez ten sąd pod uwagę, przy czym problematyka ta została ujęta w taki sposób, by ukazać zależność pomiędzy motywacją, jaką kieruje się ustawodawca – względami polityki społecznej a dokonanym przez niego wyborem metody uwzględniania upływu terminu przedawnienia. Rozważania rozpoczynają się od zakreślenia obszaru poruszanej tematyki, po czym następuje pokazanie prezentowanych w literaturze prawniczej argumentów mających przemawiać na rzecz każdego z dwóch konkurencyjnych sposobów uwzględniania upływu terminu przedawnienia, to jest z urzędu lub na zarzut tego, przeciwko komu roszczenie przysługuje. Czynione jest to przy wykazaniu powiązań pomiędzy poglądami w tym zakresie a przychylaniem się do koncepcji socjalistycznych albo liberalnych. Na tym tle pokazane zostały przemiany rozwiązań w omawianym zakresie związane z niepożądanymi zjawiskami społecznymi, jakie pojawiły się w praktyce stosowania elektronicznego postępowania egzekucyjnego przewidzianego polskim kodeksem postępowania cywilnego, a także pokazana została konstrukcja silnie motywowana względami społecznymi (przedstawionymi w tekście) wprowadzona ustawą z 13 kwietnia 2018 r. nowelizującą kodeks cywilny, przynosząca istotne przeobrażenia w kwestii sposobu uwzględniania upływu terminu przedawnienia roszczeń, skutkująca powstaniem swoistego dualizmu w tym zakresie w polskim prawie cywilnym. Pokazano przy tym między innymi elastyczność wprowadzonej regulacji (np. zastrzeżenie jako zasady uwzględniania przez sąd z urzędu przedawnienia roszczenia dochodzonego od konsumenta, ale z zastrzeżeniem możliwości odstępstw od tego), a także skonfrontowano założenia wskazane w uzasadnieniu tej ostatniej powołanej ustawy z możliwością ich osiągnięcia dzięki kształtowi wprowadzonych nią przepisów.

EN

The article presents an important aspect of the civil law limitation period of claims, namely whether – and if so, how – the expiration of the limitation period for a claim brought before a court is taken into consideration by the court. This issue is presented in such a way as to show the relationship between the motivation which the legislator is guided by – social policy considerations – and its choice of the method of taking into account the expiration of the limitation period. The reflections start with a presentation of the subject matter, followed by an indication of the arguments presented in legal literature in support of each of the two competing ways of taking into account the expiration of the limitation period, that is, ex officio or only when the person against whom the claim is due raises an objection. This is done while demonstrating the connections between views in this area and the acceptance of socialist or liberal concepts. Against this background, there are shown changes in solutions in the discussed area related to unwanted social phenomena that appeared in the practice of the use of electronic enforcement procedure provided for by the Polish Code of Civil Procedure. The author also describes the construction, which is strongly motivated by social considerations (presented in the text), introduced by the Act of 13 April 2018 amending the Civil Code, which brings significant changes in the manner of taking into account the expiration of the period of limitation of claims, with the resulting particular dualism in this area of Polish civil law. Among other things, the text discusses the flexibility of the introduced regulation (e.g. stipulating as a rule for the court to take into account the expiration of limitation of claim claimed from the consumers, but with a possibility of departing from the rule). Furthermore, the assumptions indicated in the justification for the aforementioned Act are confronted with the possibility of achieving the desired state thanks to the wording of the provisions introduced by said Act.

2

Czy koniecznością ochrony konsumenta można uzasadnić każde uregulowanie prawne? Uwagi na tle art. 117 § 2(1) k.c.

100%

Brzozowski A.

|

nr 9

10-17

EN

The amendment to the Polish Civil Code made in 2018 introduced a new regulation on limitations of claims against consumers. The aim was to strengthen the legal position of the consumer debtor. According to the new Article 117 § 2(1) of the Civil Code, after the expiry of the limitation period, satisfaction of such claims cannot be demanded and the lapse of the period is taken into account by the court ex officio. This effect is therefore independent of the will of the consumer debtor. The author of the article argues that the new regulation is flawed, and that the concept of consumer protection has been used to achieve goals that are incompatible with the objectives of such protection. The role of the state is to assist the consumer in recognising and assessing his legal position, not to replace him in that role.

PL

Dokonana w 2018 r. nowelizacja Kodeksu cywilnego wprowadziła nowe uregulowanie przedawnienia roszczeń przysługujących przeciwko konsumentom. Jego celem było wzmocnienie sytuacji prawnej dłużnika będącego konsumentem. Zgodnie z nowym art. 117 § 2(1) k. c., po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia takich roszczeń, a upływ terminu sąd uwzględnia z urzędu. Skutek przedawnienia jest więc niezależny od woli dłużnika będącego konsumentem. Autor artykułu wskazuje, że uregulowanie jest wadliwe, a koncepcja ochrony konsumenta została wykorzystana do osiągnięcia celów niezgodnych z założeniami tej ochrony. Zadaniem państwa jest bowiem zapewnienie konsumentowi pomocy w rozpoznaniu i ocenie jego sytuacji prawnej, nie zaś zastępowanie go w tej roli.

3

Zgłoszenie okoliczności, które mogą spowodować wniesienie roszczenia a skuteczność dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia D&O

80%

Orzechowska R.

|

2022

|

tom 2(111)

|

nr 2

57-82

EN

Before concluding a D&O insurance contract, insurers request information about circumstances which are likely to give rise to a claim or proceedings against the insured in the future. Moreover, the insurance contract may impose an obligation on companies to notify the insurer of certain events that will become apparent after the conclusion of the contract. This article attempts to explain how the occurrence of the above circumstances affects the cover under D&O insurance contract with regard to claims that a company may bring against its directors and officers. The complexity of the relationship between entities covered by insurance and the structure of the insurance based on the claims-made trigger may exert certain influence on the effectiveness of the company's claims against directors and officers under insurance contract. Therefore, the article discusses only selected aspects related to the above-mentioned questions, i.e. the company's duty to inform the insurer about circumstances known before and after the conclusion of the insurance contract, as defined in Articles 815 and 818 of the Polish Civil Code, the risk of rendering the D&O insurance contract ineffective under Article 806 of the Polish Civil Code, in relation to known circumstances that occurred before the conclusion of the contract and, finally, the risk of limitation of claims under the insurance contract where the insurer has been notified of circumstances that may give rise to a claim or proceedings in the future.

PL

Przed zawarciem umowy ubezpieczenia D&O ubezpieczyciele oczekują informacji na temat okoliczności, które mogą w przyszłości spowodować wniesienie roszczenia lub wszczęcie postępowania przeciwko ubezpieczonym. Ponadto umowa ubezpieczenia może nakładać na spółkę obowiązek zawiadamiania ubezpieczyciela o pewnych zdarzeniach, które ujawnią się już po zawarciu umowy. Artykuł jest poświęcony analizie, jak występowanie takich okoliczności wpływa na dochodzenie świadczeń z umowy ubezpieczenia D&O w odniesieniu do roszczeń, które spółka może w przyszłości kierować wobec członków władz. Złożoność relacji między podmiotami objętymi ubezpieczeniem i konstrukcja ubezpieczenia oparta na triggerze claims made mogą mieć pewne przełożenie na skuteczność dochodzenia przez spółkę roszczeń odszkodowawczych przeciwko członkom władz z umowy ubezpieczenia. W artykule zostaną więc omówione wybrane zagadnienia odnoszące się do tej problematyki, tj.: obowiązek spółki podania do wiadomości ubezpieczyciela znanych okoliczności przed zawarciem umowy ubezpieczenia i po zawarciu, określone w art. 815 i 818 k.c.; ryzyko uznania umowy ubezpieczenia D&O za bezskuteczną w świetle art. 806 k.c. w odniesieniu do znanych okoliczności występujących przed zawarciem umowy; ryzyko przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia w przypadku zgłoszenia ubezpieczycielowi okoliczności, które mogą spowodować wniesienie roszczenia lub wszczęcie postępowania w przyszłości.

4

Regulations with respect to civil turnover in the act on the restitution of polish heritage assets and their application to museums’ operation

61%

Barbasiewicz A.

|

nr 62

198-207

PL

Tematem artykułu jest omówienie, w kontekście działalności muzeów i innych instytucji prowadzących działalność muzealną, regulacji dotyczących obrotu cywilnoprawnego zawartych w Ustawie z dnia 25 maja 2017 r. o restytucji narodowych dóbr kultury (tekst jednolity Dz.U. 2019 poz. 1591.). Dotyczą one formy czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie narodowych dóbr kultury RP należących do zbiorów publicznych, zakazu nabycia ich własności od osoby nieuprawnionej do rozporządzania oraz przez zasiedzenie, a także nieprzedawnienia roszczeń o ich wydanie. Autor analizuje centralne pojęcie przywołanej ustawy – to jest pojęcie narodowego dobra kultury RP należącego do zbiorów publicznych – omawiając szczegółowo oba dotyczące go kryteria: podmiotowe i własnościowe. Wskazuje, że definicja zbiorów publicznych zawarta w ustawie jest bardzo szeroka – obejmuje nie tylko zbiory publiczne w znaczeniu potocznym, ale również zbiory większości muzeów prywatnych, a także niemuzealne kolekcje podmiotów i osób prywatnych, jeśli korzystały ze środków publicznych. Następnie autor omawia zawarte w ustawie regulacje cywilnoprawne, szczególną uwagę poświęcając wymaganej formie czynności prawnych obejmujących przeniesienie własności lub obciążenie (forma pisemna z datą pewną) wskazując, że może ona dotyczyć także umów depozytu oraz umów dotyczących wypożyczenia. Omawia także praktykę oraz orzecznictwo dotyczące formy pisemnej z datą pewną, wskazując na możliwy brak świadomości stron umowy, że przedmiot umowy należy do zbiorów publicznych w rozumieniu ustawy, i że winna być zachowana szczególna forma umowy. W tym kontekście autor przedstawia praktyczne rozwiązania pozwalające uniknąć negatywnych konsekwencji. W konkluzji autor podkreśla, że regulacja zawiera pojęcia budzące istotne wątpliwości interpretacyjne wpływające na stosowanie omawianych przepisów.

EN

It is the legal regulations related to civil turnover specified in the Act of 25 May 2017 on the Restitution of Polish Heritage Assets (consolidated text, Journal of Laws 2019, Item 1591) in the context of the activity of museums and other institutions running a museum activity that is the topic of the paper. They speak of legal activities including ownership transfer or charge on Poland’s heritage assets pertaining to public collections, or the ban on acquiring assets from a person unauthorized to dispose of them or manage them by prescription, as well as of the non-limitation of claims for their release. The Author analyses the central concept of the quoted Act: that of the national heritage assets of the Polish Republic pertaining to public collections, while discussing in detail both criteria that are related to it: subject- and ownership-related ones. He points to the fact that the definition of public collections it contains is extremely broad, covering not only public collections in the colloquial meaning of the term, but also the collections of the majority of private museums, as well as non-museum collections of private entities and persons, as long as they have applied public financing. In the further part of the paper, the civil-law regulations specified in the Act are discussed, with special emphasis on the requested form of the legal actions including the transfer of ownership or burden (in writing with a certified date) suggesting that this can apply also to deposit or lending contracts. He also discusses the praxis and judicature with respect to the in writing with a certified date pointing to the possible lack of the awareness of the contract parties that the object of the contract pertains to a public collection in compliance with the provisions of the Act, and that the special contract format should be kept. In this context the Author presents some practical solutions allowing to avoid certain negative consequences. In the conclusion it is emphasized that the regulation contains certain concepts which might inspire essential interpretative doubts having impact on the application of the discussed regulations.

5

Odpowiedzialność majątkowa żołnierzy

51%

Rosa B. , Zalewski A.

|

tom nr 1

89--108