Nowa wersja platformy, zawierająca wyłącznie zasoby pełnotekstowe, jest już dostępna.
Przejdź na https://bibliotekanauki.pl
Ograniczanie wyników
Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników

Znaleziono wyników: 26

Liczba wyników na stronie
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
Wyniki wyszukiwania
Wyszukiwano:
w słowach kluczowych:  liście
help Sortuj według:

help Ogranicz wyniki do:
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
PL
Walka z liśćmi jest czynnością nader pracochłonną, jeśli użyjemy ręcznych narzędzi ogrodniczych. Jednakże grabie, miotło-grabie, szczotki i miotły odchodzą powoli do lamusa. W dobie XXI w. zastępują je wydajnie i specjalistyczne spalinowe maszyny porządkowe. Na rynku dostępna jest ich szeroka gama.
PL
W każdej gminie co roku powstaje stosunkowo dużo odpadów "zielonych", czyli m.in. trawy pochodzącej z koszenia trawników zarówno komunalnych, jak i prywatnych, zgrabianych liści, wycinanych gałęzi krzewów czy drzew itp. Według katalogu odpadów można je zaliczyć do grupy 20 02 (odpady z ogrodów i parków, w tym z cmentarzy), a dokładniej do grupy 20 02 01 - odpady ulegające biodegradacji.
PL
Po długiej zimie od pierwszych dni wiosny z utęsknieniem wypatrujemy zielonych liści. Ubarwiają krajobraz, dają schronienie przed słońcem czy w końcu produkują tlen. Są potrzebne, ale tylko do czasu. Po nadejściu jesieni liście spadające z drzew stają się problemem właścicieli ogrodów.
4
Content available remote Possibility of manufacturing of wooden briquettes with the addition of leaves
75%
EN
Possibility of manufacturing of wooden briquettes with the addition of leaves. In this study, the influence of the addition of oak leaves on the properties of briquettes made from pine wood in the form of cubs with dimensions 155 mm x 102 mm x 65 mm was described. Five variants of briquettes were prepared. These variants were different in terms of wood/leaves ratio: 100% / 0%, 25% / 75%, 50% / 50%, 75% / 25% 0% / 100%. For manufactured briquettes, their heat of combustion, ash content and susceptibility for storage were examined. Obtained results confirm the possibility of utilization of biomass in the form of leaves in the production of wooden briquettes. Among the briquettes containing leaves, the highest heat of combustion and the lowest ash content characterized those containing 25% addition of leaves. However, it was found, that the storage of briquettes in a foil package, regardless of the content of leaves, slightly influences on the change in their shape, and the storage of briquettes without the protective foil causes their delamination and change in volume.
EN
The investigations were conducted in 2002-2004 in the Floriculture Station in Skrzeszowice near Krakow (on the altitude of 220 m) in the south of Poland, on the degraded chernozem by the split-splot method in tour replicants and was utilized for seeds. The investigations aimed to assess Italian ryegrass Lotos cv. usefulness for animal forage. At full earing stage the share of blades, leaves and inflorescences was assessed in the aboveground mass and also microelement and selected trace elements content in individual organs. The smallest content of the aboveground mass of Lotos cultivar bad the leaves (26 %), the highest stalks (45 %). The content of the analyzed elements in Lotos cultivar depended on the plant part. Weighted mean of the certain components varied between 34.0-204.2 mg Fe, 20.7-34.6 mg Zn, 5.36-9.01 mg Cu, 30.4-40.8 mg Mn, 0.25-0.29 mg Cd, 0.66-2.08 mg Pb and 2.68-3.53 mg Ni . kg-l d.m. The leaves of Italian ryegrass were characterized by the highest content Fe, CD, Mn and Pb. The highest Zn and Ni content bad the inflorescences; and stalks and leaves bad the highest amount of Cd.
PL
Badania przeprowadzono w latach 2002-2004 w Stacji Hodowli Roślin w Skrzeszowicach koło Krakowa (220 m n.p.m.), na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. W doświadczeniu założonym metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach, uwzględniono życicę wielokwiatową Lotos, którą użytkowano na nasiona. Badania miały na celu ocenę życicy wielokwiatowej (Lotos) pod względem przydatności na paszę dla zwierząt. W fazie pełni kłoszenia oceniano udział źdźbeł, liści oraz kwiatostanów w masie nadziemnej, a także zawartość mikroelementów i wybranych pierwiastków śladowych w poszczególnych organach. Najmniejszy udział w masie nadziemnej życicy wielokwiatowej stanowiły liście (26 %), największy źdźbła (45 %). Zawartość analizowanych pierwiastków była zależna od badanego organu. Średnia ważona ilość wybranych składników mieściła się w przedziale 34,0-204,2 mg Fe, 20,7-34,6 mg Zn, 5,36--9,01 mg Cu, 30,4-40,8 mg Mn, 0,25-0,29 mg Cd, 0,66--2,08 mg Pb oraz 2,68-3,53 mg Ni . kg-1 s.m. Liście życicy wielokwiatowej cechowały się największą zawartością Fe, Cu, Mn, Pb, kwiatostany - Zn, Ni, a źdźbła i liście-Cd.
EN
The paper aimed to assess the accumulation of trace elements (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni, Cr, Pb and Cd) in leaves and brews of black and green teas. Analyzed were total of 17 black teas and 13 green teas. Trace element concentrations in the obtained solutions from leaves and brews were assessed using atomic emission spectrometry in inductively coupled argon plasma (ICP-AES) on JY 238 ULTRACE apparatus (Jobin Von Emission). Green tea brews contained more valuable elements, such as manganese, iron, zinc, copper, but also more of toxic metals, such as cadmium and lead in comparison with black teas. 18 % of black tea samples and almost 50 % of green tea sampled revealed exceeded admissible lead level. Permissible cadmium level was not exceeded in any tea sample. Green tea brews contained more valuable elements, such as manganese, iron, zinc, copper, but also more of toxic metals, such as cadmium and lead in comparison with black teas. Considering the tested teas, the highest amounts of zinc are extracted from the leaves to the brew (71 % from black teas and 80 % green teas), and the smallest quantities of iron (7 % from black and green teas). Estimated permissible temporary weekly intake (PTWI) of lead and cadmium with four cups of tea is low and fluctuates for lead 8 % and for cadmium over 1 % of PTWI stated in FAO/WHO recommendations.
PL
Celem pracy była ocena zawartości pierwiastków śladowych (Fe, Mn, Zn, Cu, Ni, Cr, Pb oraz Cd) w liściach i naparach herbat czarnych i zielonych. Badaniom poddano 17 próbek herbat czarnych i 13 zielonych. Zawartość pierwiastków w liściach i naparach oznaczono po suchej mineralizacji metodą ICP-EAS. Herbaty zielone zawierały więcej cennych pierwiastków, takich jak mangan, żelazo, cynk, ale także więcej metali toksycznych, takich jak kadm i ołów. W 18 % próbek herbat czarnych i blisko 50 % próbek herbat zielonych miało przekroczony dopuszczalny limit ołowiu. Dopuszczalny poziom kadmu w żadnej herbacie nie był przekroczony. Z badanych herbat najwięcej z liści do naparu ekstrahowało się cynku (71 % herbaty czarne i 80 % herbaty zielone), a najmniejsze żelaza (7 % herbaty czarne i zielone). Oszacowane tymczasowe dopuszczalne tygodniowe pobrania (TDTP) ołowiu i kadmu z wypiciem 4 filiżanek herbaty, jest małe i wynosi w przypadku ołowiu 8 % i dla kadmu ponad 1 % PTWI podanego w zaleceniach FAO/WHO.
EN
The aim of this paper was to determine the suitability of six plant species in biomonitoring of pollution from atmospheric trace metal deposition. Concentrations of Cu, Cd, Pb were determined in: mosses (Pleurozium schreberi, Polytrichum formosum), two years old needles of the Norway spruce (Picea abies), the common silver fir (Abies alba), the common larch (Larix decidua) and in leaves of the common white birch (Betula pendula). The material was collected in three different areas under various levels of pollution (Kraków Agglomeration; Spisz-Gubałów Foothills; Silesian Beskid). The highest concentrations of trace metals occurred in: the moss species Pleurozium schreberi: 6.17-10.83 mg Cu/kg d.w., 0.6-2.37 mg Cd/kg d.w., 7.0-27.17 mg Pb/kg d.w. and in the leaves of the common white birch: 4.82-15.33 mg Cu/kg d.w., 0.28-2.32 mg Cd/kg d.w., 1.33-5.41 mg Pb/kg d.w. In turn, the needles of the Norway spruce contain little amount of trace metals: 2.00-8.00 mg Cu/kg d.w., 0.07-0.45 mg Cd/kg d.w. and 0.17-3.83 mg Pb/kg d.w. The both moss species seem to be better biomonitors of atmospheric pollution in less polluted areas, because of higher elemental concentrations in most cases, especially in terms of an ability to accumulate Pb and Cu. However, the common white birch is a better bioacumulator of Cd. This species has similar accumulation abilities as the common larch. Both trees are good phytoindicators in the monitoring of highly contaminated areas. Spruce needles showed lower concentrations of trace metals than other species collected at the same site. However, all selected indicators are suitable for comparative studies on bioindication of urban and industrial air pollution.
PL
Celem niniejszej pracy było sprawdzenie przydatności sześciu gatunków roślin w biomonitoringu zanieczyszczeń pochodzących z depozycji metali śladowych. Określono zawartość Cu, Cd, Pb w: mchach (Pleurozium schreberi, Polytrichum formosum), drugim roczniku igieł świerka zwyczajnego (Picea abies) i jodły pospolitej (Abies alba), w igłach modrzewia europejskiego (Larix decidua) oraz w liściach brzozy brodawkowatej (Betula pendula). Materiał roślinny został zebrany na trzech obszarach, różniących się stopniem antropopresji (aglomeracja krakowska, Pogórze Spisko-Gubałowskie, Beskid Śląski). Najwyższe zawartości metali ciężkich stwierdzono w mchu Pleurozium schreberi: 6,17-10,83 mg Cu/kg s.m., 0,6-2,37 mg Cd/kg s.m., 7,0-27,17 mg Pb/kg s.m. oraz w liściach brzozy brodawkowatej: 4,82-15,33 mg Cu/kg s.m., 0,28-2,32 mg Cd/kg s.m., 1,33-5,41 mg Pb/kg s.m. Natomiast ww. pierwiastki były najsłabiej kumulowane przez igły świerka zwyczajnego: 2,00-8,00 mg Cu/kg s.m., 0,07-0,45 mg Cd/kg s.m. i 0,17-3,83 mg Pb/kg s.m. Obydwa gatunki mchów wydają się lepszymi bioindykatorami na obszarach mniej zanieczyszczonych, gdyż w tych roślinach wystąpiły wyższe koncentracje Pb i Cu niż w pozostałych gatunkach. Brzoza brodawkowata kumulowała największe ilości kadmu. Gatunek ten ma podobne zdolności bioakumulacyjne co modrzew europejski. Oba gatunki są odpowiednimi fitoindykatorami do oceny skażenia środowiska na terenach silnie zanieczyszczonych. Igły świerka pospolitego zawierają znacznie niższe ilości metali śladowych, w porównaniu do pozostałych gatunków. Wszystkie przebadane w tej pracy indykatory roślinne, mogą zostać wykorzystane w porównawczym monitoringu zanieczyszczenia powietrza pochodzenia antropogenicznego.
EN
A study was carried out on the effect of varied NPK fertilization on catalase activity per gram fresh weight of the leaves of two varieties of amaranth, Rawa and Aztek, at different developmental stages (seedling, five-leaf, flowering and mature seed), as well as in the seeds. Amaranth was grown in a field experiment in southeast Poland, at wide-row spacing on good wheat complex soil. The following combinations of macronutrient levels were applied: I - 50 kg N ・ ha-1, 40 kg P ・ ha-1, 40 kg K ・ ha-1, II - 70 kg N ・ ha-1, 50 kg P ・ ha-1, 50 kg K ・ ha-1, III - 90 kg N ・ ha-1, 60 kg P ・ ha-1, 60 kg K ・ ha-1 and IV - 130 kg N ・ ha-1, 70 kg P ・ ha-1, 70 kg K ・ ha-1. The study showed that catalase activity exhibited a downward trend during the vegetation period of amaranth. The highest catalase activity was noted in the leaves during the first stage, ie the seedling stage. Increasing levels of NPK led to an increase in catalase activity. Leaves of the Rawa variety had higher catalase activity than those of the Aztek variety at every stage of development. The level of catalase activity in the amaranth seeds was also significantly affected by fertilization and the variety of amaranth. Higher levels of the fertilizers caused an increase in catalase activity in the seeds.
PL
Badano wpływ zróżnicowanego nawożenia NPK na aktywność katalazy w świeżej masie liści dwóch odmian amarantusa (Rawa i Aztek) w różnych fazach rozwojowych (faza siewki, faza piątego liścia, faza pełni kwitnienia i faza pełni dojrzałości nasion) oraz w nasionach. W doświadczeniu polowym uprawiano szarłat w rozstawie szerokorzędowej na glebie kompleksu pszennego dobrego, w południowo-wschodniej części Polski. Zastosowano następujące kombinacje dawek makroskładników: I - 50 kg N ・ ha-1, 40 kg P ・ ha-1, 40 kg K ・ ha-1, II - 70 kg N ・ ha-1, 50 kg P ・ ha-1, 50 kg K ・ ha-1, III - 90 kg N ・ ha-1, 60 kg P ・ ha-1, 60 kg K ・ ha-1 oraz IV - 130 kg N ・ ha-1, 70 kg P ・ ha-1, 70 kg K ・ ha-1. Z przeprowadzonych badań wynika, iż aktywność katalazy wykazywała tendencję malejącą w okresie wegetacji amarantusa. Najwyższą aktywnością katalazy cechowała się świeża masa liści w pierwszej badanej fazie - fazie siewki. Wzrostowi aktywności katalazy sprzyjało nawożenie wzrastającymi dawkami NPK. Liście odmiany Rawa cechowały się większą aktywnością katalazy niż Aztek i to niezależnie od fazy rozwojowej. Na poziom aktywności katalazy w nasionach amarantusa istotny wpływ miało także nawożenie oraz odmiana. Większe dawki nawozów powodowały wzrost poziomu aktywności katalazy w nasionach.
PL
Obok wykorzystywanych rodzajów biomasy, istnieje wiele innych materiałów mogących służyć do celów energetycznych. Jednym z nich mogą być liście opadające z drzew. Niestosowaną dotąd metodą zagospodarowania liści jest ich spalanie. Celem głównym publikacji było opracowanie i ocena technologii zbioru i przetwarzania liści drzew zbieranych na terenach miejskich. Ocena przeprowadzona była w aspekcie ekonomicznym, energetycznym i ekologicznym. Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że metoda zagospodarowania liści zbieranych na terenach miejskich poprzez spalanie, może być uzupełnieniem do stosowanych aktualnie metod tzn. składowania i kompostowania. Liście drzew liściastych ze względu na wartość opałową mogą być źródłem energii cieplnej pozyskiwanej z biomasy.
EN
Besides individual biomass types being used, there are many other materials which may be used for energy production purposes. Leaves falling from trees could be one of them. Combustion of these leaves is one of processing methods which haven't been used yet. The main purpose of this publication was to develop and evaluate picking and processing technology for tree leaves picked in urban areas. The evaluation was carried out in economic, energy-related and ecological aspect. Completed research allows to state that the method of processing leaves picked in urban areas by combustion could complement currently used methods, that is storage and composting. Due to their calorific value, leaves of deciduous trees may be the source of thermal energy acquired from biomass.
EN
It is widely recognised that the vegetation in the vicinity of factories emitting heavy metals is often impoverished. The aim of the study was to investigate relationships between heavy metal pollution and chlorophyll (a, b, a + b) contents in leaves of dominant species (Pinus sylvestris, Quercus robur, and Calamagrostis epigejos) around power plant "Elektrownia Jaworzno S.A," (Upper Silesia, southern Poland). The samples of leaves were taken from two forest stands surrounding power plant (at a distance 1000 m and 3500 m of the emitter). For comparison leaves were investigated from very slightly contaminated Roztoczański National Park. In our study no generał indication was found for heavy metals accumulation in leaves according to increasing distance from the power plant. Only cadmium and lead content in leaves increased with the distance. It is probably connected willi other sources of pollution localised near the second (II) stand investigated. Negative correlation was found between Zn, Cd, Cu and chlorophyll pigments content in 70% analysed cases. In 100% cases positive correlation was found between Pb contents and chlorophyll pigments concentration. The higher concentration of chlorophyll (a + b) was stated in the leaves samples from Roztoczański National Park.
PL
Rozwój przemysłu i energetyki pociąga za sobą duże zmiany w środowisku przyrodniczym, ze szczególną intensywnością ujawniane w lasach zlokalizowanych w strefach ochronnych wokół hut, elektrowni i innych zakładów. Ich efektem jest biologiczne osłabienie drzew, zanieczyszczenie gleb i zaburzenie stosunków wodnych. Celem tej pracy było zbadanie zależności pomiędzy zanieczyszczeniem metalami ciężkimi a koncentracją barwników asymilacyjnych w tkankach liści roślin gatunków dominujących w ekosystemach boru mieszanego świeżego wokół "Elektrowni Jaworzno S.A.". Wyznaczono dwie powierzchnie badawcze: I - w odległości 1000 m na SW i II - w odległości 3500 m na SE od "Elektrowni Jaworzno". Materiał kontrolny pochodził z obrzeża Roztoczańskiego Parku Narodowego, z porównywalnego siedliskowo typu lasu - boru mieszanego świeżego. Na podstawie przeprowadzonych badań nie wykazano spadku akumulacji metali ciężkich wraz z odległością od emitora. Ma to prawdopodobnie związek z nakładaniem się oddziaływań innych emitorów położonych w pobliżu powierzchni II. Jednocześnie stwierdzono ujemną korelację pomiędzy zawartością Cu, Cd i Zn a chlorofilu (a + b) w liściach badanych gatunków roślin (w 70% analizowanych przypadków). Natomiast w 100% przypadków wykazano dodatnią wartość korelacji pomiędzy zawartością Pb a koncentracją chlorofilu (a + b). W większości analizowanych przypadków wykazano większą (choć nieistotną statystycznie) zawartość chlorofilu (a + b) w materiale roślinnym pochodzącym z powierzchni kontrolnej w Roztoczańskim Parku Narodowym.
PL
Prace pielęgnacyjne i porządkowe na terenach zieleni wykonywane są przez cały rok. Ogólnie opiekę nad tymi obszarami można podzielić na okres wiosenno-letni, jesienny oraz zimowy. Okres jesienny to czas wykonywania przedzimowych porządków, związanych z usuwaniem opadłych liści, szyszek, żołędzi i innych obumarłych części roślinnych.
PL
Rekultywacja gleb po pożarze jest procesem długotrwałym. O jej skuteczności decyduje stopień degradacji gleby, rodzaj wprowadzanych zabiegów, a także typ siedliska. Celem badań była analiza zmian odczynu gleby, zawartości węgla, azotu i fosforu pod wpływem dodatku liści trzech gatunków drzew do rekultywowanych po pożarze gleb leśnych. Badania prowadzono w dwuletnim cyklu w siedlisku boru suchego i świeżego. Ustalono, że spośród wprowadzonych do gleby liści najszybciej rozkładają się liście brzozy brodawkowatej i robinii akacjowej. Procesy dekompozycji wprowadzonej materii organicznej wolniej zachodzą w siedlisku boru suchego niż świeżego.
EN
Reclaiming land after a wildfire is a long-lasting process. Its effectiveness depends on the degree of soil degradation, reclamation measures and the type of habitat. The aim of the study was to analyse the changes in the reaction of soil and the contents of carbon, nitrogen and phosphorus after adding the leaves of three tree species to soil undergoing reclaiming process. The studies were carried out for two years in two habitats: fresh and dry coniferous forests. Verrucose birch and black locust leaves decomposed faster than mountain ash leaves. Organic matter decomposition is generally faster in moist areas of fresh coniferous forests than in dry ones.
PL
Mangan jest podstawowym mikroelementem - zarówno jego niedobór, jak i nadmierne pobranie są niekorzystne dla roślin: niedobór zaburza proces fotosyntezy, a nadmiar może uszkadzać aparat fotosyntetyczny. Celem przeprowadzonych badań była ocena zależności pomiędzy wartościami SPAD (aparat SPAD 502; Konica Minolta), a zawartością składników pokarmowych w liściach pomidora uprawianego w wełnie mineralnej, przy zróżnicowanym poziomie żywienia manganem (w mg Mn-dm-3): 0; 0,3; 0,6; 1,2. Stwierdzono istotne zróżnicowanie wartości SPAD w zależności od poziomu żywienia manganem: w zakresie Mn 0,3-0,6 stwierdzono istotne obniżenie SPAD w stosunku do kombinacji kontrolnej. Największą wartość SPAD zaobserwowano przy Mn 1,2. Wykazano istotny wzrost SPAD (poza Mn 0,3) w miarę rozwoju roślin. Analiza statystyczna wykazała pozytywne skorelowanie pomiędzy odczytem SPAD a zawartością w liściach pomidora: wapnia: dla Mn 0 i Mn 0,6 - korelacja bardzo wysoka; Mn 1,2-korelacja wysoka; magnezu-korelacja wysoka dla Mn 0,6; manganu: Mn 0-korelacja wysoka; Mn 0,3-1,2 - korelacja bardzo wysoka; żelaza - bardzo wysoka dla Mn 0,3 i Mn 1,2; sodu - wysoka dla Mn 0 i Mn 0,6.
EN
Manganese is an essential micronutrient - both deficiency like excess uptake of Mn are unfavourable for plants: deficiency disorders photosynthesis process when excess can damage the photosynthetic apparatus. The aim of conducted studies was estimation of relationships between SPAD values (apparatus SPAD 502; Konica Minolta) and content of nutrients in leaves of tomato growing in rockwool with differentiated levels of manganese nutrition (in mg Mn-dm-3): 0; 0.3; 0.6; 1.2. It was found significantly differentiation of SPAD values depended on the manganese nutrition level: in range Mn 0.3-0.6 - there was found significantly decreasing in relation to control combination. The highest SPAD values were found in case of Mn 1.2. It was found significantly increasing of SPAD values (except Mn 0.3) according with vegetation period. Statistical analyses showed positive correlation between SPAD reading and content in tomato leaves: calcium: for Mn 0 and Mn 0.6 - very high correlation; Mn 1.2 - high correlation; magnesium - high correlation for Mn 0.6; manganese - for Mn 0 - high correlation; Mn 0.3-1.2 - very high correlation; iron - very high for Mn 0.3 and Mn 1.2; sodium - high correlation for Mn 0 and Mn 0.6.
14
63%
EN
A study was carried out on the effect of varied NPK fertilization on catalase activity per gram fresh weight of the leaves of two varieties of amaranth, Rawa and Aztek, at different developmental stages (seedling, five-leaf, flowering and mature seed), as well as in the seeds. Amaranth was grown in a field experiment in southeast Poland, at wide-row spacing on good wheat complex soil. The following combinations of macronutrient levels were applied: I - 50 kg N ? ha-1, 40 kg P ? ha-1, 40 kg K ? ha-1, II - 70 kg N ? ha-1, 50 kg P ? ha-1, 50 kg K ? ha-1, III - 90 kg N ? ha-1, 60 kg P ? ha-1, 60 kg K ? ha-1 and IV - 130 kg N ? ha-1, 70 kg P ? ha-1, 70 kg K ? ha-1. The study showed that catalase activity exhibited a downward trend during the vegetation period of amaranth. The highest catalase activity was noted in the leaves during the first stage, ie the seedling stage. Increasing levels of NPK led to an increase in catalase activity. Leaves of the Rawa variety had higher catalase activity than those of the Aztek variety at every stage of development. The level of catalase activity in the amaranth seeds was also significantly affected by fertilization and the variety of amaranth. Higher levels of the fertilizers caused an increase in catalase activity in the seeds.
PL
Badano wpływ zróżnicowanego nawożenia NPK na aktywność katalazy w świeżej masie liści dwóch odmian amarantusa (Rawa i Aztek) w różnych fazach rozwojowych (faza siewki, faza piątego liścia, faza pełni kwitnienia i faza pełni dojrzałości nasion) oraz w nasionach. W doświadczeniu polowym uprawiano szarłat w rozstawie szerokorzędowej na glebie kompleksu pszennego dobrego, w południowo-wschodniej części Polski. Zastosowano następujące kombinacje dawek makroskładników: I - 50 kg N ź ha–1, 40 kg P ź ha–1, 40 kg K ź ha–1, II - 70 kg N ź ha–1, 50 kg P ź ha–1, 50 kg K ź ha–1, III - 90 kg N ź ha–1, 60 kg P ź ha–1, 60 kg K ź ha–1 oraz IV - 130 kg N ź ha–1, 70 kg P ź ha–1, 70 kg K ź ha–1. Z przeprowadzonych badań wynika, iż aktywność katalazy wykazywała tendencję malejącą w okresie wegetacji amarantusa. Najwyższą aktywnością katalazy cechowała się świeża masa liści w pierwszej badanej fazie - fazie siewki. Wzrostowi aktywności katalazy sprzyjało nawożenie wzrastającymi dawkami NPK. Liście odmiany Rawa cechowały się większą aktywnością katalazy niż Aztek i to niezależnie od fazy rozwojowej. Na poziom aktywności katalazy w nasionach amarantusa istotny wpływ miało także nawożenie oraz odmiana. Większe dawki nawozów powodowały wzrost poziomu aktywności katalazy w nasionach.
PL
Rokitnik zwyczajny (Hippophae rhamnoides L.) to roślina, której wszystkie części bogate są w liczne składniki biologicznie czynne, takie jak: witaminy, flawonoidy, karotenoidy, nienasycone kwasy tłuszczowe oraz składniki mineralne, mające korzystny wpływ na zdrowie człowieka. Preparaty z rokitnika wykorzystywane są zarówno w przemyśle spożywczym, kosmetycznym, jak i farmaceutycznym. W artykule scharakteryzowano rokitnik zwyczajny, zawarte w nim substancje o aktywności biologicznej oraz właściwości prozdrowotne. Rokitnik jest jedną z roślin, której preparaty w wielu krajach są stosowane jako dodatek do żywności. W Polsce to surowiec nadal niedoceniany. Unikatowy skład chemiczny rokitnika sprawia, że może on spełniać w produkcie zarówno funkcje konserwantu, dodatku, jak też składnika podnoszącego jakość odżywczą produktu. W artykule przedstawiono ponadto wykorzystanie owoców, nasion i liści rokitnika w przemyśle spożywczym.
EN
Sea buckthorn (Hippophae rhamnoides L.) is a plant whose all parts are rich in numerous biologically active ingredients such as vitamins, flavonoids, carotenoids, unsaturated fatty acids and minerals that have a beneficial effect on human health. Sea-buckthorn preparations are used in the food, cosmetic and pharmaceutical industries. The article characterizes sea buckthorn, substances with biological activity and health-promoting properties it contains. Sea buckthorn is the plants whose preparations in many countries are used as a food additive. In Poland, this raw material is still underestimated. The unique chemical composition of sea buckthorn means that it can fulfill the function of a preservative and additive, as well an ingredient increasing the nutritional quality of the product The article also presents the use of sea-buckthorn fruit, seeds and leaves in the food industry.
PL
Kadm i ołów należą do metali ciężkich najbardziej szkodliwych dla roślin i zwierząt. Celem przeprowadzonych badań było prześledzenie zmian w zawartości kadmu i ołowiu w biomasie rutwicy wschodniej w zależności od roku uprawy i fazy rozwojowej. Wyniki badań uzyskano na podstawie dwóch doświadczeń polowych prowadzonych trzeci i siódmy rok. Podczas zbioru pobrano próby z 1 m2 w następujących fazach rozwojowych: pąkowanie, początek kwitnienia, pełnia kwitnienia, koniec kwitnienia i dojrzałość pełna. Następnie próby te wysuszono i rozdrobniono. Kadm i ołów oznaczono metodą ICP-AES, po mineralizacji "na sucho".Obliczenia statystyczne wykazały istotne zróżnicowanie w zawartości kadmu i ołowiu w biomasie rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) w zależności od roku uprawy i fazy rozwojowej. Średnia zawartość kadmu w suchej masie rośliny testowej wynosiła 0,44 mg . kg-1 a ołowiu 5,26 mg . kg-1. Największe ilości kadmu i ołowiu oznaczono w liściach rośliny testowej (Cd w siódmym, a Pb w trzecim roku uprawy). Rozpatrując poszczególne fazy rozwojowe rutwicy wschodniej należy stwierdzić, że najwięcej kadmu i ołowiu oznaczono w fazie pełnia kwitnienia.
EN
The cadmium and lead belong to the heavy metals harmful to most for plants and animals.The aim of this investigation was estimation of the year of cultivation and the growth phase. The presented results were obtained on the base of two field experiment carried out in the third and seventh year of cultivation. During the harvesting samples of the goat rue biomass were taken from the area of 1m2 in the following growth phase: budding, begin of flowering, full flowering and of flowering and full ripeness. After that the samples were dried and crushed. Cadmium and lead were determinated by ICP-EAS method in solution obtained after dry combination method of biomass. The content of cadmium and lead were significiantly differentiated in the biomass of goat rue upon the influence of year cultivation and the growth phase. The mean content of cadmium in the dry mass of goat rue biomass reached 0,44 mg . kg-1 and lead 5,26 mg . kg-1. The highest content of cadmium and lead were determinated in the leaves in the third year of cultivation. Taking under consideration the growth phase of goat rue it should be pointed out that at the full flowering phase the highest content of cadmium was determinated in biomass of goat rue where as the content of lead was the highest in the biomass harvested at the full flowering phase.
PL
Od końca lat 80. w Europie stopniowo wzrasta zagrożenie ekspansją groźnego szkodnika, szrotówka kasztanowcowiaczka, który zagraża kasztanowcom na większości obszarów kontynentu, także i w Polsce. Istnieje wiele metod zwalczania tego szkodnika, jednak najpopularniejsza to zbieranie i palenie liści kasztanowca. Ta metoda posiada jednakże wiele wad, przyczyniając się do marnowania dużej ilości potencjalnie wartościowej masy organicznej. W Instytucie Inżynierii Rolniczej AR w Poznaniu podjęto próbę zwalczania zagrożenia szrotówkiem poprzez termofilne kompostowanie liści zawierających poczwarki tego pasożyta. Stwierdzono, iż kompostowanie mieszanki liści i osadów ściekowych pozwala na uzyskanie wyraźnej fazy termofilnej, niezbędnej do zniszczenia szrotówka. Dodatkowo uzyskano wysokiej jakości kompost, który może być stosowany w gospodarce komunalnej lub rolnictwie.
EN
In Europe since the end of the 80 's gradually increases the threat concerning an expansion of imminent xylophagen called horse-chestnut leaf miner (Cameraria ohridella) which impends to horse-chestnuts on the most areas of the continent, also including Poland. There are many methods related with this pest control, the most popular is horse-chestnut leaves picking and burning. However this method has many disadvantages which cause wasting of huge amount of potentially valuable organic mass. In the Institute of Agricultural Engineering of Agricultural University of Poznań undertook the test of fighting of the horse-chestnut leaf miner threat through the thermophilic composting of leaves with this parasite chrysalis. It has been stated that composting of mixture of leaves and sewage sludge allows to obtain well-marked thermophilic phase, indispensable to the horse-chestnut leaf miner destruction. Additionally compost of high quality was obtained, which can be applied in the municipal management or agriculture.
EN
The investigations were conducted in 2001-2003 in the Floriculture Station in Skrzeszowice near Kra-kow (at the altitude of 220 m) on the degraded chernozem by the split-splot method in four replicants and was utilized for seeds. The subject of the study was Lolium multiflorum LOTOS, Zshort-term spe-cies utilized as a protective plant in field mixtures usually with legumes. The aim of the investigations was an estimation of LOTOS cultivar, recommended for the utilization as an animal forage in Małopolska province. The share of stalks, leaves and inflorescences in the aboveground mass as well as macro and microelement content in certain organs were estimated in the full heading. The smallest fraction of the aboveground mass of LOTOS cultivar was found in the leaves (26 %), the highest - stalks (45 %). The inflorescences of Lolium multiflorum contained the highest (68 %) and the stalks the lowest (44 %) amount of macroelements in the crude ash. The content of the analysed elements in LOTOS cultivar depended on the part of the plant. The weighted mean of certain components varied between 10.8-26.2 g crude N, 2.60-4.31 g P, 12.1--43.0 g K, 1.96-5.92 g Ca, 0.74-1.63 g Mg, 1.36-1.92 g Na. The leaves of Lolium multiflorum were characterised by the highest crude N, P, K, Ca and Na. The highest Mg content was found in the inflorescences.
PL
Badania przeprowadzono w latach 2003-2004 w Stacji Hodowli Roślin w Skrzeszowicach koło Krako-wa (220 m n.p.m.), na czarnoziemie zdegradowanym wytworzonym z lessu. Doświadczenie założone metodą losowanych bloków w czterech powtórzeniach, użytkowano na nasiona. W badaniach uwzględniono życicę wielokwiatową LOTOS, gatunek krótkotrwały, stosowany jako roślina ochronna w mieszankach polowych głównie z motylkowatymi. Badania miały na celu ocenę odmiany LOTOS, stosowaną do uprawy w rejonie Małopolski, pod względem przydatności na paszę dla zwierząt. W fazie pełni kłoszenia oceniano udział źdźbeł, łiści oraz kwiatostanów w masie nadziemnej, a także zawartość makro- i mikroelementów w poszczególnych organach. Najmniejszy udział w masie nadziemnej u odmiany LOTOS stanowiły liście (26 %), największy źdźbła (45 %). Kwiatostany życicy wielokwiatowej zawierały w popiele surowym najwięcej makroelementów (68 %), natomiast najmniej źdźbła (44 %). Zawartość analizowanych pierwiastków u odmiany LOTOS była zależna od badanego organu. Średnia ważona ilość wybranych składników mieściła się w przedziale 10,8-26,2 g N-ogólnego, 2,60-4,31 g P, 12,1-43,0 g K, 1,96-5,92 g Ca, 0,74-1,63 g Mg oraz 1,36--1,92 g Na. Liście życicy wielokwiatowej ce-chowały się największą zawartością N-ogólny, P, K, Ca, Na, kwiatostany - Mg.
EN
Samples of soil (from four levels: 0-10 cm, 10-20 cm, 20-30 cm, and 30-40 cm), and leaves of Acer pseudoplatonus (L.), Robinia pseudacacia (L.), Symphoricarpos albus (L.) S.F. BIake, Ligustrum vulgare (L.) were collected in September 1996-1997 from 5 urban parks situated in the area of Piekary Śląskie, the town with intensive industrial pollution. Acidity of soil and the concentration of lead, cadmium, and zinc in soil and plants were determined and compared with the permissible levels for soil [1]. The levels of Pb, Cd and Zn exceeded these acceptable for soil 4-25, 8-51, and 3-30 times, respectively. They reached 2480, 155 and 8760 mg/kg. The standards are 100,3, and 300 mg/kg for Pb, Cd, and Zn, respectively. The soil was alkaline (pH = 7.2-7.9). Therefore, there was no statistically significant correlation of the concentrations of heavy metals in the soil and in the plant leaves. Concentration of metals in plants reflects pollution of the atmosphere. Positive and statistically significant correlation was found between concentration of Pb and Zn but not Cd in dust-deposition and the elements concentration in plant leaves. In the last years the dustfall containing metals over Piekary Śląskie decreased but amount of SO2 in the air increased. In a longer period it can result in a decrease in soil pH leading to the enhanced mobility of metals in soil and, as a consequence, their higher uptake by plants.
PL
Z terenu parków miejskich, zlokalizowanych na obszarze Piekar Śląskich, pobierano we wrześniu 1996 i 1997 r. próbki gleby (z głębokości 0-10 cm, 10-20 cm, 20-30 cm i 20-40 cm) i liści wybranych gatunków drzew: Acer pseudoplatanus (L.) i Robinia pseudacacia (L.) oraz krzewów: Symphoricarpos albus (L.) S.F. Blake i Ligustrum vulgare (L.). W pobranym materiale roślinnym i w glebie określono zawartość ołowiu, kadmu i cynku. Zawartość wymienionych metali ciężkich przekraczała wielokrotnie poziom dopuszczalny dla gleb: 4--25 razy dla ołowiu (do 2480 mg/kg), 8-51 razy dla kadmu (do 155 mg/kg) i 3-30 razy dla cynku (do 8760 mg/kg). Jednocześnie dokonano pomiaru odczynu gleby - pH = 7,2-7,9. Na podstawie testu Pearsona nie stwierdzono statystycznie istotnych korelacji pomiędzy zawartością metali ciężkich w glebie i roślinach. Koncentracja metali ciężkich w tkankach badanych gatunków roślin jest dodatnio i statystycznie istotnie skorelowana z zanieczyszczeniem powietrza. W ostatnich latach zawartość metali ciężkich zawarta w pyle opadającym znacznie się zmniejszyła, natomiast stężenie SO2 w powietrzu wykazuje tendencję wzrostową. W dłuższym okresie czasu może dojść do zakwaszenia gleby i wzrostu mobilności zakumulowanych w niej metali, które będą intensywniej pobierane przez rośliny.
PL
Celem badań było oznaczenie zawartości składników bioaktywnych oraz aktywności antyoksydacyjnej w naparach i ekstraktach z owoców, ogonków i liści czereśni. Zgodnie z naszą wiedzą w literaturze nie ma badań mających na celu porównanie aktywności antyoksydacyjnej w tych częściach czereśni. Materiałem badawczym były odmiany czereśni: Burlat, Kordia oraz Regina. W przygotowanych naparach i ekstraktach oznaczono zawartość polifenoli ogółem (z wykorzystaniem odczynnika Folina-Ciocalteu),antocyjanów (metodą różnicową), oraz aktywność antyoksydacyjną (metodą ABTS•+, DPPH•, FRAP). Istotnie najwyższą zawartością składników bioaktywnych oraz aktywnością antyoksydacyjną charakteryzowały się napary i ekstrakty z ogonków, a najniższą z owoców czereśni. Wśród naparów i ekstraktów przygotowanych z ogonków i liści najwyższą zdolnością przeciwutleniającą charakteryzowała się odmiana Regina, natomiast wśród przygotowanych z owoców odmiana Kordia. Wyniki badań wskazują na bardzo wysoką zależność między zawartością związków polifenolowych, a aktywnością antyoksydacyjną. Napary i ekstrakty z owoców, ogonków i liści czereśni stanowią wartościowe źródło składników bioaktywnych.Te części roślin wymagają jednak dalszych badań, w celu określenia możliwościach zastosowania do produkcji żywności funkcjonalnej.
EN
The aim of study was to determine the content of bioactive compounds and antioxidant activity in infusions and extracts prepared from sweet cherry fruits, petioles and leaves. To best of our knowledge there are no reports on the antioxidant activity of sweet cherry petioles and leaves.The experimental material consisted of cultivars: Burlat, Kordia and Regina. The content of total polyphenols and anthocyanins, as well as the antioxidant activity (ABTS•+, DPPH•, FRAP methods) were assessed in the infusions and extracts. The highest content of bioactive compounds and antioxidant activity were characterized by the infusions and extracts from petioles, however the lowest from the fruits of sweet cherry. Among the infusions and extracts prepared from petioles and leaves, the highest antioxidant potential was characterized by cultivar Regina, however among fruits - cultivar Kordia. The obtained results indicated that there was a strong correlation between the content of polyphenols and antioxidant activity. The sweet cherry fruits, petioles and leaves infusions and extracts were a rich source of bioactive compounds. There is a need for further research of these parts of plant to explore the possibility of using them for the production of functional foods.
first rewind previous Strona / 2 next fast forward last
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.